Μύθος για τη δημιουργία του χωριού μας
 
ΡΕΜΕΝΙΕ ΤΟΤΣ ΣΙΑΝΤΟΥΝΑΡΕ
ΑΟΥΣΙΑΤΙΚΟΥ ΤΡΕΜΠΑΡΕ
ΦΕΡΕ ΧΟΡΕ ΚΟΥΜ ΣΠΕΝΕΜ
ΦΟΥΜΕΓΙΑ ΓΙΟΥΣΟΥ ΠΙΤΙΤΖΕΜ

ΦΩΤΟΥ ΝΑΣΤΑ ΚΟΥ ΤΣΙΝΤΣ - ΣΙΑΣΙ
ΑΡΑ ΣΙ ΤΣΕΝΙΤΣ ΝΤΙ ΝΤΙΠΑΡΤΙ

ΤΙΣ ΠΙΤΖΙΑΝΕ ΣΙΑΝΤΟΥΝΑΡΕ
ΟΥΝ ΝΤΙΑΛΑΝΤΕ ΣΙ ΤΡΙΜΠΑΡΕ

ΛΟΚΟΥ ΚΕ ΝΟΥ ΛΟΥ'Ι'ΣΤΙΑ
ΧΟΡΕ ΑΟ ΚΕ ΝΟΥ ΓΡΙΒΑ

ΑΛ ΦΩΤΟΥ ΤΡΙΤΣΙΑ ΣΠΟΡΟΥ
ΚΟΥ ΤΣΙΟΥΜΙΓΚΟΥ ΑΓΚΟΥΝΤΙ ΛΟΚΟΥ 
ΑΟ ΣΦΙΤΣΕΜ ΣΤΗΜΕΡΙΑ ΣΙ ΧΡΙΣΤΟΛΟΥ
ΝΟΗ ΡΕΜΕΝ ΝΑΒΡΕΜ ΚΑΗΜΟΛΟΥ
ΝΤΗ ΠΡΕΜΕΤΗ ΠΕΝ ΚΟΤΣΙΑΟΥ
ΑΚΟ ΑΡΑ ΒΑΤΑΝΙΑ ΑΜΙΑΟΥ
ΝΤΗ ΒΟΣΚΟΛ ΠΕΝ ΚΟΛΟΝΙΑ
ΑΚΟ ΑΡΑ ΤΟΡΕΣΤΙΑ ΑΛ ΝΤΟΝΑ  (Γκόγκα)

Χαράλαμπος Φούκης
Περιεχόμενα
Η αρπαγή της Πίπε (Σπυριδούλα)

ΜΟΗ ΠΙΠΕ ΦΙΑΤΕ ΜΟΥΣΙΑΤΕ 
ΤΗ ΒΡΑ ΑΛΗ ΠΑΣΙΕΛΟΥ ΒΙΑΣΤΕ
ΜΟΗ ΠΙΠΕ ΠΕΡΓΙΕ ΚΑ ΜΠΛΑΝΕ
ΤΗ ΒΡΑ ΠΑΣΙΕΛΟΥ ΤΗ ΝΑΜΕ
ΒΗΝΕΡΕ ΣΙ ΤΙΑΡΙΚΗΡΕ
ΣΗ ΤΙ ΕΝΙΝΕ ΚΙΣΗΡΕ
ΡΕΜΕΝΙΕ ΤΟΤΣ ΚΕ ΒΗΤΣΑΡΕ
ΚΕΓΙΟΥΡΕ ΚΕ ΑΚΙΤΣΑΡΕ
ΝΤΑΟΥ ΤΖΕΛΙ ΠΟΛΕΜΗΣΙΑ
ΛΙΑΜΠΕΣΙΕ ΚΕ ΑΓΚΟΥΝΤΙΑ
ΝΤΑΟΥ ΣΟΥΤΙ ΒΕΤΕΜΑΡΕ
ΠΙΠΕ ΑΝΟΣΤΕ ΚΕ ΣΚΙΠΑΡΕ
ΡΕΜΕΝ ΒΟΗ ΣΝΟΥ ΡΟΣΙΟΝΑΤΣ
ΚΟΥ ΛΙΑΜΠΕΣΙΕ ΣΝΟΥ ΚΡΕΣΚΑΤΣ

   Οπως διηγούνται χωριανοί άνθρωποι του Αλή Πασά πήγανε στις 15 Αυγούστου στο Παληοχώρι, πανηγύρι της Παναγιάς, και αρπάξανε την Πίπε (Σπυριδούλα).
   Απ' ότι λένε αυτό το τραγούδι το τραγουδούσαν μέχρι το 1950. Παλαιότερα στο Κεφ/σο τις 15 Αυγούστου γινόταν πανηγύρι στο χωριό. Αυτό κράτησε μέχρι το 1956-57. Ο Αγιος Κων/νος γιορτάστηκε στο Κεφ/σο μετά από ένα όνειρο που είδε κάποιος βλάχος από το Βασιλικό. Του Προφήτη Ηλία καθιερώθηκε το πανηγύρι μετά την κατασκευή της εκκλησίας του Προφήτη Ηλία από τον Βασίλη Γκέκα.
   Για την Πίπε (Σπυριδούλα) λένε οτι σ' ένα πανηγύρι στις 15 Αυγούστου στο Παληοχώρι δεν πήγε να χορέψει η Πίπε. Η Πίπε είχε αρραβωνιαστεί (αγαπήσει) κάποιον που είχε την στάνη στο Γκριότι (περιοχή). Την είχε ζητήσει ο Γκόγκος στο γιο του αλλά αυτή δεν ήθελε. Τότε ο Γιάγκος ζήτησε από τον Αλή Πασά να την απαγάγει. Ηρθε ο Αλής στο πανηγύρι και διέταξε να την πάρουν στα Γιάννενα. Αυτό θεωρήθηκε προσβολή. Ο αρραβωνιαστικός της μαζί με άλλους έπιασε το δρόμο, λένε κάπου στο Βασιλικό, και τους πήραν πίσω την Πίπε και εξαφανίστηκαν στην Αλβανία. Η περηφάνεια των βλάχων δεν προσβλήθηκε. Σημειώνεται οτι ο Αλή Πασάς απεβίωσε το 1822 οπότε αυτό το γεγονός έγινε πριν το 1822.

Χαράλαμπος Φούκης

Πήλιο Πίνα - Πάνο Ντούκα
ΓΕΙΑ ΣΟΥ ΠΗΛΙΟ ΠΙΝΑ ΚΑΠΕΤΑΝΗ
ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΦΗΣΕΣ ΤΗ ΣΤΑΝΗ
ΜΑΣ ΕΠΗΓΕΣ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ
ΝΑ ΜΑΣ ΦΕΡΕΙΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑ
ΠΟΙΟΣ ΤΑ ΚΑΝΕΙ ΟΛΑ ΤΟΥΤΑ
ΠΗΛΙΟ ΠΙΝΑ - ΠΑΝΟ ΝΤΟΥΚΑ
ΜΕΣ ΤΗΝ ΔΡΟΓΙΑΝΝΗ ΤΗ ΡΑΧΗ
Ο ΠΗΛΙΟ ΠΙΝΑ ΚΑΝΕΙ ΜΑΧΗ
ΟΛΗ ΜΕΡΑ ΤΟΥΣ ΧΤΥΠΟΥΝΕ
ΜΑ ΟΙ ΔΥΟ ΤΟΥΣ ΔΕΝ ΑΚΟΥΝΕ
ΕΧΟΥΝΕ ΚΑΙ ΛΕΒΕΝΤΙΑ
ΤΟΥΣ ΧΤΥΠΗΣΑΝ ΜΠΑΜΠΕΣΙΑ
ΤΟΥΣ ΛΕΒΕΝΤΕΣ ΔΕΝ ΞΕΧΝΟΥΝΕ
ΣΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥΣ ΜΟΛΟΓΟΥΝΕ

Στον ξεσηκωμό κατα των Τουρκαλβανών του Χειμώνα 1911-12 στη περιφέρεια της Δρόγιαννης Β. Ηπείρου, επικεφαλής ήταν ο Τσέλιγκας Πήλιος Πίνας και ο Πάνο Ντούκας. Με τα γεγονότα πολλοί επήγαν στην Κέρκυρα όπου μείνανε πολλοί και άλλοι γύρισαν.

Χαράλαμπος Φούκης