Μήνας: Δεκέμβριος 2016

ΥΠΑΤΙΑ, Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΗ : Η μεγάλη επιστήμονας και φιλόσοφος

 Ως ελάχιστο δείγμα Τιμής στην Φιλόσοφο Υπατία, η οποία με τον βίο της αλλά, ειδικά, με τον αποτρόπαιο θάνατο της καθιερώνεται ΔΙΚΑΙΩΣ στην συνείδηση των Ελλήνων ως πρότυπο πνευματικής προσφοράς και αντίστασης στον οποιοδήποτε σκοταδισμό, ας ανατρέξουμε στην ιστορία της και ας παραδειγματισθούμε από αυτήν.

ΤΙΜΗ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ
Υπατία 

 Λεπτομέρεια από το έργο  «Η Σχολή των Αθηνών» του Ραφαέλ

Η Αλεξάνδρεια του 4ου αιώνα μ.Χ. ήταν ο χώρος μιας μικρής επιστημονικής αναγέννησης και αυτή φωτίστηκε από την πιο διάσημη ανάμεσα στις γυναίκες επιστήμονες και φιλοσόφους.
       Για δεκαπέντε αιώνες η Υπατία θεωρείται ότι ήταν η μόνη γυναίκα επιστήμονας στην ιστορία. Ακόμα και σήμερα συχνά είναι η μόνη γυναίκα που αναφέρεται στην ιστορία των μαθηματικών και της αστρονομίας. Αυτή η ευγενής γυναίκα ξεχωρίζει στις σελίδες της ιστορίας σαν η μεγαλύτερη από τους μάρτυρες παγανιστές.
     Όταν γεννήθηκε η Υπατία το 370 μ.Χ., η διανοητική ζωή της Αλεξάνδρειας βρισκόταν σε κατάσταση επικίνδυνης σύγχυσης. Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία γινόταν χριστιανική και όλο και πιο συχνά δεν ήταν μόνο ο χριστιανός ζηλωτής που έβλεπε αιρέσεις και σατανισμό στα μαθηματικά και στην επιστήμη: «οι μαθηματικοί έπρεπε να κατασπαραχθούν από θηρία ή να καούν ζωντανοί» (McCabe). Μερικοί από τους χριστιανούς Πατέρες αναβίωσαν τις θεωρίες της επίπεδης γης και του σύμπαντος ως στερέωμα. Στην Αλεξάνδρεια ο Θεόφιλος, Πατριάρχης Αλεξάνδρειας, υποκινούσε βίαιες συγκρούσεις μεταξύ παγανιστών, Εβραίων και Χριστιανών. Δεν ήταν μια και τόσο ευμενής εποχή για να είναι κανείς επιστήμονας, ή φιλόσοφος.
     Ο πατέρας της Υπατίας, ο Θέων, ήταν μαθηματικός και αστρονόμος στο Μουσείο. Επέβλεπε από κοντά κάθε πλευρά της εκπαίδευσης της κόρης του. Σύμφωνα με το μύθο, ήταν αποφασισμένος να γίνει η κόρη του ένα ‘τέλειο ανθρώπινο ον‘ – ήταν η εποχή που οι γυναίκες θεωρούνταν κάτι παρακάτω από άνθρωποι! Ήταν προσωπική μαθήτρια του μάγου Πλούταρχου και ανατράφηκε στις θεμελιώδεις αρχές τηςΠλατωνικής Σχολής. Η Υπατία ήταν πραγματικά μια ξεχωριστή νέα. Ταξίδεψε στην Αθήνα και την Ιταλία και εντυπωσίαζε όσους συναντούσε με την εξυπνάδα και την ομορφιά της.
       Σπούδασε στη νεοπλατωνική σχολή του Πλούταρχου του Νεότερου και της κόρης του Ασκληπιγένειας στην Αθήνα. Την εποχή εκείνη υπήρχε διάκριση μεταξύ των νεοπλατωνικών σχολών της Αλεξάνδρειας και της Αθήνας. Η σχολή της Αθήνας τόνιζε περισσότερο τη μαγεία και την απόκρυφη επιστήμη. Αλλά για τους Χριστιανούς, όλοι οι Πλατωνιστές ήταν επικίνδυνοι αιρετικοί.
     Όταν επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια έγινε δασκάλα των μαθηματικών και της φιλοσοφίας. Το Μουσείο είχε χάσει την υπεροχή του και η Αλεξάνδρεια τώρα είχε ξεχωριστά σχολεία για παγανιστές, για Εβραίους και για Χριστιανούς. Ωστόσο, η Υπατία δίδασκε σε ανθρώπους κάθε θρησκείας και μετά τον πατέρα της ανέλαβε μια Έδρα Φιλοσοφίας στην πόλη. Το σπίτι της έγινε κέντρο διανοουμένων και συγκέντρωνε σχολαστικιστές που συζητήσουν επιστημονικά και φιλοσοφικά ερωτήματα.

Τα Έργα της

Η Υπατία έγραψε σχόλια για την Αριθμητική του Διόφαντου, επίσης για τονΑστρονομικό Κανόνα του Πτολεμαίου και ακόμα για τις Κωνικές Τομές του Απολλώνιου της Πέργα.
Τα περισσότερα από τα γραπτά της Υπατίας ξεκίνησαν σαν σημειώσεις για τους μαθητές της. Κανένα δεν έχει διασωθεί ολοκληρωμένο, αν και είναι πιθανό τμήματα του έργου της να έχουν ενσωματωθεί στις εκτενείς πραγματείες του Θέωνα. Μερικές πληροφορίες για τα επιτεύγματά της προέρχονται από δασωμένα γράμματα τουμαθητή και φίλου της Συνέσιου του Κυρηναίου, που αργότερα έγινε ο πλούσιος και ισχυρός Επίσκοπος της Πτολεμαϊδας.
     Το σημαντικότερο έργο της Υπατίας ήταν στην άλγεβρα. Έγραψε σχόλια στηνΑριθμητική του Διόφαντου σε 13 βιβλία. Τα σχόλια της Υπατίας περιελάμβαναν εναλλακτικές λύσεις και πολλά νέα προβλήματα που προέκυπταν σαν συνέπεια στα χειρόγραφα του Διόφαντου.
      Η Υπατία έγραψε επίσης μια διατριβή Περί των Κωνικών του Απολλώνιου σε οκτώ βιβλία. Ο Απολλώνιος ο Πέργας ήταν ένας αλεξανδρινός γεωμέτρης του 3ου π.Χ. αιώνα, που προσπάθησε να εξηγήσει τις ασυνήθιστες τροχιές των πλανητών. Το κείμενο της Υπατίας ήταν μια εκλαΐκευση της εργασίας του. Η Υπατία γοητευόταν από τις κωνικές τομές (τα γεωμετρικά σχήματα που σχηματίζονται όταν ένα επίπεδο τέμνει ένα κώνο). Μετά το θάνατό της, οι κωνικές τομές αγνοήθηκαν μέχρι την αρχή του 17ου αιώνα όταν οι επιστήμονες συνειδητοποίησαν ότι πολλά φυσικά φαινόμενα, όπως οι τροχιές πλανητών, περιγραφόταν με τον καλύτερο τρόπο με τις καμπύλες που προκύπτουν από κωνικές τομές.
     Εκτός από τη φιλοσοφία και τα μαθηματικά, η Υπατία είχε ενδιαφέρον για τημηχανική και την πρακτική τεχνολογία. Τα γράμματα του Συνέσιου περιέχουν σχέδια για αρκετά επιστημονικά όργανα περιλαμβάνοντας έναν αστρολάβο (ο αστρολάβος χρησιμοποιούταν για τη μέτρηση των θέσεων του άστρων, πλανητών και του ήλιου και για τον υπολογισμό της ώρας και του ανερχόμενου ζωδίου του ζωδιακού).
      Η Υπατία ανέπτυξε ακόμα μια συσκευή για τη διύλιση του νερού, ένα όργανο για τημέτρηση της στάθμης του νερού και ένα διαβαθμισμένο υδρόμετρο από μπρούτζο για τη μέτρηση της ειδικής βαρύτητας (πυκνότητας) ενός υγρού.
   Η Υπατία ήταν ο τελευταίος παγανιστής επιστήμονας του δυτικού κόσμου και ο θάνατός της συνέπεσε με τα τελευταία χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Και αφού από τότε δεν υπήρξαν σημαντικές πρόοδοι στα μαθηματικά, την αστρονομία και τη φυσική σε όλο τη Δύση για άλλα 1000 χρόνια, η Υπατία έγινε σύμβολο του τέλους της αρχαίας επιστήμης. Μετά την Υπατία ήρθε το χάος και ο βαρβαρισμός των Σκοτεινών Χρόνων.

Ο Θάνατος της

     Το ότι η Υπατία ανακατεύτηκε στα πολιτικά θέματα της Αλεξάνδρειας είναι αδιαμφισβήτητο. Σαν παγανίστρια, που ασπάστηκε την ελληνική επιστημονική σκέψη και σαν πολιτικό πρόσωπο με επιρροή, η Υπατία βρέθηκε σε πολύ επικίνδυνη θέση σε μια όλο και πιο χριστιανική πόλη. Το 412 ο Κύριλλος, ένας φανατικός χριστιανός, έγινε Πατριάρχης της Αλεξάνδρειας και μεγάλη εχθρότητα αναπτύχθηκε μεταξύ του Κυρίλλου και του Ορέστη, του Ρωμαίου Κυβερνήτη της Αιγύπτου, ενός παλιού μαθητή και καλού φίλου της Υπατίας. Αμέσως μόλις πήρε την εξουσία, ο Κύριλλος άρχισε να διώκει τους Εβραίους, διώχνοντας χιλιάδες από αυτούς από την πόλη. Έπειτα, παρά τη σφοδρή αντίθεση του Ορέστη, έστρεψε την προσοχή του στο να καθαρίσει την πόλη από του νεοπλατωνιστές. Αγνοώντας τις εκκλήσεις του Ορέστη, η Υπατία αρνήθηκε να απαρνηθεί τις ιδέες της και να ασπασθεί το Χριστιανισμό.
     Ο Κύριλλος, ο οποίος αργότερα αναγορεύτηκε ο πατέρας τους δόγματος της Χριστιανικής Τριάδας και αγιοποιήθηκε για το ζήλο του έβλεπε στην Υπατία μια συνεχή απειλή για τη διάδοση της Χριστιανικής πίστης, ο Κύριλλος, τουλάχιστον έμμεσα, ήταν η αιτία του τραγικού της θανάτου. Παρά κάθε επόμενη προσπάθεια να τον απαλλάξουν από το στίγμα του δολοφόνου, το αδιαμφισβήτητο γεγονός παραμένει ότι δεν έκανε καμία προσπάθεια να αποτρέψει το αποτρόπαιο και βίαιο έγκλημα. Το μόνο ελαφρυντικό που μπορεί κανείς να προσφέρει σαν υπεράσπισή του είναι το ότι, τυφλωμένος από τη μανία του φανατισμού, ο Κύριλλος θεωρούσε την Υπατία ως μάγισσα εκπρόσωπο του Κακού.
     Οι δολοφόνοι της Υπατίας ήταν Παραβολικοί, φανατικοί μοναχοί της Εκκλησίας του Αγ. Κυρίλλου της Ιερουσαλήμ, πιθανώς υποβοηθούμενοι από Νιτριανούς μοναχούς. Το αν ο Κύριλλος διέταξε ο ίδιος το φόνο παραμένει ανοικτό ερώτημα. Πάντως, δημιούργησε το λιγότερο το πολιτικό κλίμα που επέτρεψε μια τέτοια θηριωδία. Ο Κύριλλος αργότερα ονομάστηκε άγιος.
       Ο Ορέστης ανέφερε τη δολοφονία και ζήτησε από τη Ρώμη να ξεκινήσει έρευνες. Αργότερα παραιτήθηκε και έφυγε από την Αλεξάνδρεια. Η έρευνα αναβλήθηκε πολλές φορές λόγω «έλλειψης μαρτύρων» και τελικά ο Κύριλλος ισχυρίσθηκε ότι η Υπατία ήταν ζωντανή και ζούσε στην Αθήνα.
      Έτσι χάθηκε το 415 η μεγαλύτερη γυναίκα μύστης του αρχαίου κόσμου και μαζί της έπεσε και η Νεοπλατωνική Σχολή της Αλεξάνδρειας. Η μνήμη της Υπατίας πιθανώς τιμάται από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία στο πρόσωπο της Αγ. Αικατερίνης της Αλεξάνδρειας. Κατά άλλους αυτή είναι διαφορετικό πρόσωπο, μια άλλη χριστιανή Αλεξανδρινή διανοούμενη που δολοφονήθηκε ένα μήνα πριν την Υπατία.
 
Παρά την πεισμώδη επιμονή κάποιων, η μνήμη παραμένει δυνατή.

Η παλαιότερη γνωστή μελωδία γύρω στα 1400 π.Χ…!

      Αυτό το μοναδικό βίντεο, διαθέτει τις πρώτες  2 ρυθμίσεις για σόλο λύρα, του 3400 π.Χ.  «Hurrian Ύμνος No.6», ο οποίος ανακαλύφθηκε το Ουγκαρίτ στη Συρία στις αρχές του 1950, και διατηρήθηκε για 3.400 χρόνια σε μια πινακίδα από πηλό, γραμμένος στο κείμενο Cuniform της αρχαίας Hurrian γλώσσας .

     Ο Hurrian Ύμνος (έχει καταλογογραφηθεί ως κείμενο Η6) ανακαλύφθηκε το Ουγκαρίτ της Συρίας, στις αρχές του 1950, και διατηρήθηκε για 3.400 χρόνια σε ένα δισκίο πηλού, γραμμένος στο κείμενο Cuniform της αρχαίας Hurrian γλώσσας . Εκτός από μερικά προηγούμενα Sumarian αποσπασματικά εκπαιδευτικά μουσικά κείμενα από το 1950 π.Χ. (Μουσικά Οδηγίες για Lipit-Ιστάρ, ο βασιλιάς της Δικαιοσύνης) ο Hurrian Ύμνος είναι το παλαιότερο γνωστό  γραπτό τραγούδι στην Ιστορία!

       Παρά το γεγονός ότι περίπου 29 μουσικά κείμενα ανακαλύφθηκαν σε Ουγκαρίτ, μόνο αυτό το κείμενο, (Η6 κείμενο), ήταν διατηρημένο σε ικανοποιητική κατάσταση για να καταστεί δυνατή η σύγχρονη ακαδημαϊκή αναπαραγωγή της μουσικής .

      Με λίγα λόγια, στο κείμενο σφηνοειδούς γραφής αναγράφονται σαφώς συγκεκριμένα στοιχεία  για χορδές λύρας , και η αντίστοιχη μουσική για τα διαστήματα – ένα είδος «εικών κιθάρα», για λύρα! Το σύστημα της μουσικής σημειογραφίας που χρησιμοποιούμε τώρα δεν είχε εφευρεθεί μέχρι το 1000 μ.Χ. Αυτό είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Ο συμβολισμός εδώ είναι ουσιαστικά ένα σύνολο οδηγιών για χρονικά διαστήματα και ρύθμιση βασίζεται γύρω από μια επτατονική διατονική κλίμακα.  (Περισσότερα για την αρχαία μουσική http://www.classicfm.com/music-news/videos/oldest-song-melody/#76XbsiuBx2URzJvQ.99)

      Παρά το γεγονός ότι ανακαλύφθηκε στη σύγχρονη Συρία, οι Χουρρίτες δεν ήταν Σύριοι – ήρθαν από τη σύγχρονη Ανατολία. Ο Hurrian Ύμνος χρονολογείται στο τέλος του Hurrian πολιτισμού (1400 π.Χ.). Ο Hurrian πολιτισμός χρονολογείται από τουλάχιστον το 3000 π.Χ.. Είναι  απίστευτο, που  τα μουσικά κείμενα που βρέθηκαν στην Ουγκαρίτ, διατήρησαν την πολύτιμη ιερή Hurrian μουσική που μπορεί να είναι ήδη χιλιάδων ετών, πριν από την αναγραφή τους  στις πήλινες πινακίδες που βρέθηκαν στην Ουγκαρίτ! (Η αρχική μεταγραφή της μελωδίας, όπως ερμηνεύεται από τον καθηγητή Richard Dumbrill. Εδώ είναι μια σύνδεση με το βιβλίο του, «Η Aρχαιομουσικολογία της Εγγύς Ανατολής»: http://bit.ly/d3aovp)

      Μια φωτογραφία της πραγματικής πήλινης πλάκας  στην οποία ήταν χαραγμένος ο Hurrian Ύμνος, μπορεί κανείς να δει εδώ: http://www.phoenicia.org/music.html

     Η μελωδία είναι μία από τις πολλές ακαδημαϊκές ερμηνείες, που προέρχεται από το διφορούμενο σε σφηνοειδή γραφή κείμενο της Hurrian γλώσσας στην οποία γράφτηκε. Παρά το γεγονός ότι πολλές από τις ερμηνείες της Hurrian γλώσσας τώρα χάνονται στα βάθη του χρόνου, μπορεί να αποδειχθεί ότι ο αποσπασματικός Hurrian Ύμνος που έχει βρεθεί σε αυτές τις πολύτιμες πήλινες πινακίδες είναι αφιερωμένος στην Nikkal, τη σύζυγο του θεού της σελήνης.

      Υπάρχουν αρκετές τέτοιες ερμηνείες αυτής της μελωδίας,  η μυθική ερμηνεία απλά κάπως ακούγεται ως η πιο «αυθεντική».Παρακάτω είναι μια σύνδεση με τη μουσική φύλλων, όπως έχει οργανωθεί από Clint Goss: http: //www.flutekey.com/pdf/HurrianTa …

     Σε προσπάθεια απόδοσης του  Hurrian Ύμνου, έχει παρουσιαστεί  μια ενδιαφέρουσα ποικιλομορφία της αρχαίας λύρας με τεχνικές, που κυμαίνονται από τη χρήση του «μπλοκ και γρατσούνισμα» αυτοσχεδιασμού στο τέλος, glissando του, τρίλιες & τρέμολο, και εναλλάσσονται μεταξύ άρπα-όπως ήχους στο αριστερό χέρι που παράγεται από το δάχτυλο-νυκτά έγχορδα, και κιθάρα-όπως ήχους στο σωστό  χέρι, που παράγεται με τη χρήση της πένας.

       Ο σκοπός του συνοδευτικού παρουσίασης ήταν να δώσει μια αίσθηση της ιστορικής προοπτικής για την ηλικία του Hurrian Ύμνου, ζωγραφίζοντας μια σύντομη εικόνα του υπόλοιπου του αρχαίου κόσμου (για παράδειγμα, οι εικόνες της αρχαίας Αιγύπτου, κλπ) σε περίπου 1400 π.Χ. – τουλάχιστον έναν αιώνα ή περισσότερο πριν από τη γέννηση του Τουταγχαμών, για παράδειγμα!

      Για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τα άλμπουμ για μουσική λύρας  και το συναρπαστικό αρχαίο ιστορικό, παρακαλείσθε να επισκεφθείτε την επίσημη ιστοσελίδα : http://www.ancientlyre.com