Προβεβλημένα

MATRIX: Μια Γνωστική παραβολή για τον 21ο αι. και η Αλληγορία του Σπηλαίου

Η Πολιτεία περιλαμβάνει την Αλληγορία του σπηλαίου, με την οποία ο Πλάτων εξηγεί τη Θεωρία των Ιδεών του.

Η σημερινή κατάσταση του ανθρώπου, λόγω απαιδευσίας, μπορεί να αναπαρασταθεί άψογα από τον περίφημο μύθο του σπηλαίου που διηγείται ο Πλάτωνας, στην αρχή του έβδομου βιβλίου της Πολιτείας του.

Ο Μύθος του Σπηλαίου στην Πολιτεία του Πλάτωνα
  Ο Μύθος του Σπηλαίου στην Πολιτεία του Πλάτωνα

Ο άνθρωπος ζει σε μια ψευδαίσθηση

Σύμφωνα με τον αλληγορικό μύθο οι άνθρωποι ζούμε σαν φυλακισμένοι μέσα στις παραισθήσεις και τις αυταπάτες μας και δεν μπορούμε να γνωρίσουμε την αλήθεια γιατί μας εμποδίζουν τα δεσμά των αισθήσεων αλλά και τα δεσμά των εξουσιαστών, που χειραγωγούν τις αισθήσεις μας ώστε να αντιλαμβανόμαστε μόνο την πραγματικότητα όπως την καθορίζουν εκείνοι.

Ο μύθος του σπηλαίου

Ο μύθος αυτός διηγείται πως σε ένα σπήλαιο, κάτω από τη γη, βρίσκονται μερικοί άνθρωποι αλυσοδεμένοι με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορούν να δουν μόνο τον απέναντί τους τοίχο. Δεν μπορούν να κοιτάξουν ούτε πίσω, ούτε δεξιά, ούτε αριστερά. Πίσω τους ωστόσο είναι αναμμένη μιαφωτιά. Έτσι οτιδήποτε εκδηλώνεται πίσω από την πλάτη τους αναπαριστάνεται ως σκιά στον απέναντι τους τοίχο. Επειδή οι άνθρωποι αυτοί σε ολόκληρη τη ζωή τους τα μόνα πράγματα που έχουν δει είναι οι σκιές των πραγμάτων, έχουν την εντύπωση ότι οι σκιές που βλέπουν πάνω στον τοίχο είναι τα ίδια τα πράγματα. Εάν όμως κάποιος από τους αλυσοδεμένους ανθρώπους του σπηλαίου κατορθώσει να ελευθερωθεί, να βγει από τη σπηλιά και να ανέβει πάνω στη γη και, κάτω από το φως του ήλιου πλέον, δει τα πράγματα, θα καταλάβει την πλάνη στην οποία ζούσε όσο ήταν μέσα στη σπηλιά. Θα αντιληφθεί τότε ότι οι σύντροφοι του, που εξακολουθούν να βρίσκονται αλυσοδεμένοι στο σπήλαιο, ακόμη ζουν βυθισμένοι μέσα στις ψευδαισθήσεις.

Η ερμηνεία του μύθου από τον μεγάλο μας φιλόσοφο   

πλατων

Πλάτων

Κατά τον Πλάτωνα, ο απελεύθερος δεσμώτης είναι ο φιλόσοφος, ο οποίος βλέπει τα ίδια τα όντα, τις ιδέες, και όχι τα είδωλά τους. Οι αλυσοδεμένοι σύντροφοι του είναι οι κοινοί άνθρωποι που, έχοντας εθισθεί στις απατηλές παραστάσεις των αισθητών πραγμάτων, ζουν, χωρίς να το ξέρουν, μέσα στο ψέμα. Πάντοτε βέβαια, για τον Πλάτωνα, υπάρχει η δυνατότητα απεμπλοκής των αλυσοδεμένων ανθρώπων από τις πλάνες τους. Για να το πετύχουν αυτό, χρειάζεται να αποδεσμευτούν από τις αλυσίδες τους. Αυτές   συμβολίζουν τις αισθήσεις τους, που τους υποχρεώνουν να παρατηρούν μόνο τα απατηλά είδωλα των ιδεών, των αληθινών όντων. Αντί για τις αισθήσεις τους όμως θα πρέπει να εμπιστευτούν το νου τους.

Η ερμηνεία της αλληγορίας του σπηλαίου του Πλάτωνα στη σύγχρονη εποχή

προπαγανδα ΜΜΕ

           ΜΜΕ και Προπαγάνδα

Οι άνθρωποι, από αρχαιότατες εποχές ως σήμερα, ζούμε φυλακισμένοι στα σώματά μας, μέσα στις παραισθήσεις, τις ψευδαισθήσεις και τις αυταπάτες μας που δημιουργούνται από τον εγωκεντρισμό, την επιθυμία για απόκτηση και εξουσία, τον ατομικισμό, την αδιαφορία για τους άλλους, την προσκόλληση μόνο στις σωματικές μας ανάγκες και σε αυτές που μας προστάζει η αυτοϊκανοποίηση του εαυτούλη μας και την άκριτη υπακοή σε αυτό που μας παρουσιάζουν ως πραγματικό και ως την μοναδική μας επιλογή για ζωή . Για να γνωρίσουμε την αλήθεια, πρέπει ν? αποτινάξουμε τα δεσμά των αισθήσεων αλλά και τα δεσμά των ποικίλων εξουσιαστών, που αφήνουν ν? αντιλαμβανόμαστε μόνο τα αντίγραφα και τις απατηλές σκιές της πραγματικότητας.

Έρχεται όμως κάποια στιγμή, που κάποιοι δεσμώτες, καταφέρνουν ν? απαλλαγούν απ? την επιρροή των αισθήσεων και των δογμάτων και να γνωρίσουν την αλήθεια, βασιζόμενοι στις αποδείξεις που τους παρέχει μόνο ο ορθός λόγος και η καθαρή σκέψη. Οι άνθρωποι αυτοί είναι οι φιλόσοφοι και οι «πεπαιδευμένοι», οι μορφωμένοι, που η παιδεία τους δείχνει τον τρόπο πώς, ξεγλιστρώντας μέσα από τα ποικίλα δογματικά δίχτυα, να ξεφύγουν από τη μοίρα των δεσμωτών της   σπηλιάς?

Άλλωστε ο κόσμος του σπηλαίου και όσα διαδραματίζονται εντός του είναι τόσο δεδομένος, ώστε να μη γεννά την παραμικρή αμφιβολία για το αν είναι αληθινός. Ωστόσο αυτό συμβαίνει και στη δική μας πραγματικότητα που δεδομένα και αληθινά θεωρούνται μόνο όσα μας δείχνουν τα ΜΜΕ, όσα μάθαμε στο σχολείο, όσα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας όχι όμως με τον νου μας, όσες επιθυμίες απορρέουν από τις σωματικές μας ανάγκες αλλά και τις ανάγκες επιβεβαίωσης του υπέρμετρου εγώ μας με αποτέλεσμα όλα αυτά να έχουν οδηγήσει τον άνθρωπο στη ψευδαίσθηση πως είναι μόνος του και ο μόνος τρόπος να επιβιώσει είναι εις βάρος των άλλων και της φύσης.

Οι ομοιότητες με την ταινία «MATRIX»

neomatrix

Ο άνθρωπος ? δεσμώτης του  MATRIX

ο μύθος του σπηλαίου και το matrix

 O κόσμος του Μάτριξ (σπηλιά ? ΜΗΤΡΑ ? matrix)

Ο πυρήνας του μύθου του σπηλαίου ξαναπροτάθηκε, σε σύγχρονη εκδοχή, στην ταινία «The Matrix» (1999) των αδερφών Andy και Larry Wachowsky (Γουατσόφσκυ). Η ταινία, ως γνωστόν, περιγράφει ένα μέλλον στο    οποίο ο κόσμος όπως τον ξέρουμε εμείς είναι ουσιαστικά το Matrix, μια εικονική πραγματικότητα που δημιουργήθηκε και συντηρείται από νοήμονες μηχανές προκειμένου να κατευνάσει, υποτάξει και εκμεταλλευτεί τον ανίδεο ανθρώπινο πληθυσμό ως πηγή ενέργειας (παραγωγής και κατανάλωσης, θα λέγαμε). Όπως στο μύθο του σπηλαίου, ο κόσμος του Μάτριξ (σπηλιά ? ΜΗΤΡΑ ? matrix) , είναι ένας κόσμος παραισθήσεων. Οι  άνθρωποι ζουν και κινούνται σε αυτόν, χωρίς να υποψιάζονται την πραγματική «ψεύτικη» κατάστασή του. Η ταινία αναφέρεται δήθεν στο μέλλον, για ευνόητους λόγους, ενώ περιγράφει γλαφυρά τη σύγχρονη κατάσταση της ανθρωπότητας. Στην πρώτη ταινία της σειράς, ο ήρωας ο Neo, διαλέγει το κόκκινο χάπι που του επιτρέπει να προχωρήσει στην αφύπνιση. Ο Σκοτεινός, όπως τον αποκαλούσαν, Ηράκλειτος δηλώνει χαρακτηριστικά :

«ΕΝΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΞΥΠΝΗΤΟΥΣ. ΟΙ ΚΟΙΜΙΣΜΕΝΟΙ ΖΟΥΝ Ο ΚΑΘΕΝΑΣ ΣΤΟ ΔΙΚΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟ».

Όμως δεν θέλουν όλοι οι άνθρωποι να ξεφύγουν από το Μάτριξ!.. Δεν είναι όλοι έτοιμοι να αντικρούσουν την φοβερή πραγματικότητα. Θέλουν σαν το Σάιφερ να ζουν στον ψεύτικο κόσμο. Όταν τους δίνουν «το κόκκινο και το μπλε χάπι», δεν επιλέγουν οι περισσότεροι το κόκκινο που θα τους οδηγήσει στο «ξύπνημα». Προτιμούν να μένουν στο όνειρο, παρά να αντιληφθούν το μέγεθος του εφιάλτη στον οποίο είναι έτσι κι αλλιώς μπλεγμένοι.

κόκκινο και το μπλέ χάπι        από την ταινία  «the  Matrix»

Οι παρόμοιες ερμηνείες του Μύθου και της ταινίας Μάτριξ στη σημερινή πραγματικότητα

Δεν μπορούμε να αναγκάσουμε κανένα να ξυπνήσει με το ζόρι. Αυτό όμως που έχουμε υποχρέωση είναι να καταστήσουμε εμφανή και προσβάσιμη την έξοδο από το τούνελ γι? αυτούς, που έχουν κουραστεί να ζουν στο όνειρο-εφιάλτη και η ψυχή τους είναι έτοιμη να ανθίσει στη συνειδητότητα. Δεν είναι χρήσιμο να περιμένουμε την έλευση του Νέου (Νήο=New) εκλεκτού για να μας σώσει από τη μηχανικότητα, γιατί μόνο ο καθένας μπορεί, με τη δική του προσπάθεια και τη σχετική εξωτερική βοήθεια, να γίνει o σωτήρας του εαυτού του. Τα πράγματα όμως δεν είναι και τόσο ζοφερά. Αυτή είναι η μία πλευρά της Σελήνης, η σκοτεινή. Υπάρχει όμως και η άλλη που μας κάνει να είμαστε, υπό όρους, αισιόδοξοι?.Είναι η πλευρά που υπάρχει στην έξοδο του σπηλαίου?.

Παροιμιακές λατινικές φράσεις στον καθημερινό μας λόγο

  • A.C. (ante Christum) : προ Χριστού (π.Χ.)
  • A.D. Anno Domini : (κατά λέξη: έτος Κυρίου) μετά Χριστόν (μ.Χ.)
  • ad hominem (argumentum) : επιχείρημα που απευθύνεται επιθετικά εναντίον του προσώπου και όχι εναντίον της θέσης που το πρόσωπο αυτό εκφράζει, η προσωπική επίθεση, η απάντηση/επίθεση στο πρόσωπο που εξέφρασε μια άποψη με την οποία διαφωνούμε, αντί η απάντηση να αφορά την άποψη αυτή
  • ad populum (argumentum) : επιχείρημα που αποτελεί μια ψευδή θέση αλλά αντλεί τη βαρύτητά του από την ευρεία απήχηση της θέσης αυτής
  • alea iacta est : o κύβος ερρίφθη
  • altera pars : η άλλη πλευρά, η άλλη άποψη
  • alter ego : το άλλο Εγώ, το δεύτερο Εγώ, το πρόσωπο με το οποίο ταυτίζεται κανείς, το συμπλήρωμά του, ο άλλος του εαυτός
  • A.M. (Ante Meridiem) : προ μεσημβρίας (π.μ.)
  • a posteriori : εκ των υστέρων
  • a priori : εκ των προτέρων
  • ca., cir., circ. (circa) : περί, περίπου
  • carpe diem : εκμεταλλεύσου τη μέρα (Οράτιος, Ωδ. 1.11.8), άδραξε τη μέρα
  • casus belli : κατά λέξη: περίπτωση πολέμου. Συχνότερα χρησιμοποιείται με την έννοια «αιτία πολέμου»
  • Curriculum Vitae, CV : (κατά λέξη: η πορεία του βίου), το βιογραφικό σημείωμα
  • de facto : εκ των πραγμάτων, αυτό που προκύπτει από τα πράγματα, από την πραγματικότητα, στην πραγματικότητα. Πολιτικός και διπλωματικός όρος που δηλώνει ότι πράξη, ενέργεια, κατάσταση, απαίτηση, κ.λπ.
  • de iure : εκ του δικαίου, εκ του νόμου, νομίμως, αυτό που προκύπτει από την εφαρμογή του δικαίου, νομικά. Πολιτικός και διπλωματικός όρος που δηλώνει ότι πράξη, ενέργεια, κατάσταση, κ.λπ., που προέκυψε από την εξέλιξη των γεγονότων, αναγνωρίζεται ως πραγματική, παρόλο που η νομιμότητά της αμφισβητείται ή δεν έχει ακόμη οριστικοποιηθεί
  • erga omnes : έναντι όλων
  • et alii, et al. : και άλλοι, και άλλα, κ.ά.
  • et cetera, etc. : και λοιπά, κ.λπ.
  • ex cathedra : «από καθέδρας». Λέγεται για ομιλητή που εκφράζεται με ύφος αυθεντίας ή από θέση που του δίνει το δικαίωμα να θεωρείται αυθεντία
  • exempli gratia, e.g. παραδείγματος χάριν (π.χ.)
  • ex officio : αυτό που προκύπτει από τη θέση καθήκοντος κάποιου, από τη θέση κάποιου, από το αξίωμα κάποιου
  • in medias res : στο μέσο της υπόθεσης ή της πλοκής
  • in memoriam : εις μνήμην, στη μνήμη κάποιου
  • lapsus linguae : γλωσσικό λάθος, λάθος εκ παραδρομής στην ομιλία
  • lapsus calami : λάθος της γραφίδας, λάθος εκ παραδρομής στον γραπτό λόγο
  • mea culpa : λάθος μου
  • memorandum : μνημόνιο, υπόμνημα
  • modus operandi (M.O.) : τρόπος ενέργειας
  • modus vivendi : τρόπος ζωής
  • moratorium : καθυστέρηση
  • mutatis mutandis : τηρουμένων των αναλογιών, μετά τις απαραίτητες αλλαγές
  • passim : σποράδην, σποραδικά, εδώ κι εκεί, σε διάφορα σημεία του κειμένου
  • persona grata : πρόσωπο επιθυμητό, ευπρόσδεκτο
  • persona non grata :  πρόσωπο ανεπιθύμητο
  • placebo : (κατά λέξη: θα προσφέρω ευχαρίστηση, ικανοποίηση) φάρμακο που χορηγείται στον ασθενή για ψυχολογική του στήριξη παρά για τη θεραπεία της αρρώστιας του
  • P.M. (Post Meridiem) : μετά μεσημβρίαν (μ.μ.)
  • primus inter pares : πρώτος μεταξύ ίσων
  • prima facie :  εκ πρώτης όψεως
  • (sic) : έτσι ακριβώς (γραμμένο, διατυπωμένο κ.λπ.). Βρίσκεται πάντα σε παρένθεση και δίνει έμφαση σε ένα στοιχείο του λόγου που πρέπει να προσέξει ο αναγνώστης, επειδή αυτό είναι εσφαλμένο, παράδοξο ή αδόκιμο
  • sine qua non : (συχνά μαζί με τις λέξεις conditio, causa) (κατάσταση, αιτία) εκ των ων ουκ άνευ, αναγκαία προϋπόθεση
  • s.o.s. (si opus sit) : αν χρειάζεται, αν υπάρχει ανάγκη
  • status quo : (κατά λέξη: η κατάσταση στην οποία…) η ισχύουσα κατάσταση
  • sui generis : (κατά λέξη: του δικού του γένους) ιδιόμορφος, ιδιότυπος. Λέγεται συνήθως ως χαρακτηρισμός προσώπων ή καταστάσεων που έχουν κάτιτο ιδιαίτερο, ιδιότητα χαρακτηριστική των ίδιων και μόνο
  • tabula rasa : (κατά λέξη: άγραφη πλάκα, αποξεσμένος, σβησμένος πίνακας). Λέγεται για τον νου, που θεωρείται ως κάτι άγραφο, κενό, πριν γεμίσει με εντυπώσεις, γνώσεις, εμπειρίες
  • terra incognita : άγνωστη γη, άγνωστος τόπος, άγνωστο θέμα, αντικείμενο
  • urbe et orbi : στην πόλη και στην οικουμένη, στην πόλη και σε ολόκληρο τον κόσμο, δηλαδή παντού
  • verba volant, scripta manent :  τα λόγια πετούν, τα γραπτά μένουν
  • verbatim:  κατά λέξη, ακριβώς
  • vs. (versus) :  εναντίον (κάποιου)
  • Habeas cοrpus” (Χάμπεας κόρπους) Κατά λέξη σημαίνει: Να έχεις το σώμα σου. (Υπονοείται): ad subyciendum, δηλαδή για να το οδηγήσεις στο δικαστήριο) Νόμος που θεσπίστηκε το 1679 στην Αγγλία ο οποίος εξασφάλιζε την προστασία των πολιτών από αδικαιολόγητη κράτηση.
  • In medias res (ιν μέντιας ρες). Λατινική έκφραση που σημαίνει στο μέσον των πραγμάτων. Τη χρησιμοποίησε ο Οράτιος στο έργο του: “Ars poerita”. (Ποιητική τέχνη). Είναι ο τρόπος εκείνος κατά τον οποίο η έναρξη ενός αφηγήματος ή δράματος γίνεται από το μέσον της δράσης σε κάποιο κρίσιμο σημείο της όταν ορισμένα σημαντικά γεγονότα έχουν ήδη συμβεί.
  • Terra incognita (τερρα ινκόγκνιτα). Κατά λέξη σημαίνει: άγνωστη γη. Μεταφορικά τη χρησιμοποιούμε για να δηλώσουμε την πλήρη άγνοια κάποιου θέματος.
  • Status quo” (στάτους κβο). Η πλήρης φράση είναι: Instatu quo ante, που σημαινει το δημιουργημένο ήδη καθεστώς. Είναι η ισχύουσα κατάσταση, η παγιωμένη σε πολιτικό, κοινωνικό ή οικονομικό τομέα.
  • Sui generis” (σουι γκένερις). Κατά λέξη σημαίνει: Του δικού του γένους. Χρησιμοποιείται ως χαρακτηρισμός προσώπων και καταστάσεων με συγκεκριμένο ιδιαίτερο γνώρισμα, η ιδιομορφία.
  • De facto”. (Ντε φάκτο). Κατά λέξη σημαίνει: Εκ των πραγμάτων, στην πράξη. Τη χρησιμοποιούμε για να δηλωθεί το τετελεσμένο γεγονός που δεν επιδέχεται ανάκληση ή ακύρωση.
  • Mea culpa”. (μέα κούλπα). Η λέξη culpa σημαίνει λάθος, έγκλημα. Στη διπλωματική γλώσσα χρησιμοποιείται για να δηλωθεί ότι κάποιος σε στιγμές αυτοκριτικής ευθύνεται για κάτι.

“De facto”. (Ντε φάκτο). Κατά λέξη σημαίνει: Εκ των πραγμάτων, στην πράξη. Τη χρησιμοποιούμε για να δηλωθεί το τετελεσμένο γεγονός που δεν επιδέχεται ανάκληση ή ακύρωση.

                   “De facto”. (Ντε φάκτο). Κατά λέξη σημαίνει: Εκ των πραγμάτων, στην πράξη. Τη χρησιμοποιούμε για να δηλωθεί το τετελεσμένο γεγονός που δεν επιδέχεται ανάκληση ή ακύρωση.

  • Casus belli”. (κάζους μπέλλι). Η φράση κατά λέξη σημαίνει αιτία πολέμου. Μεταφορικά είναι η αιτία ή αφορμή προστριβής, διένεξης ή εχθρότητας μεταξύ πολιτών.
  • Sripta manent, verba volant”. (σκρίπτα μάνεντ, βέρμπα βόλαντ). Η φράση σημαίνει: Τα γραπτά μένουν, τα λόγια πετούν. Τη χρησιμοποιούμε για να δηλωθεί η σημασία του γραπτού λόγου ως αποδεικτικού στοιχείου.
  • Persona grata”. (περσόνα γκράτα). Κατά λέξη σημαίνει πρόσωπο προσφιλές, αγαπητό. Η φράση στη διπλωματική γλώσσα δηλώνει ότι κάποιο πρόσωπο θα γίνει δεκτό σε μια χώρα με ευμένεια και φιλία. Είναι δηλαδή πρόσωπο ευπρόσδεκτο. Παράλληλα με αυτήν τη φράση ακούγεται και η αντίθετή της: Persona non grata για ανεπιθύμητα πρόσωπα.
  • Primum vivere, deinde philosophari”. (πρίμουμ βίβερε, ντέιντε φιλοσοφάρι). Πρώτα να ζεις έπειτα να φιλοσοφείς. Η επιβίωση δηλαδή προηγείται της φιλοσοφίας.
  • Ex officio” (εξ οφφίκιο). Λόγω θέσεως εκ του αξιώματος που κατέχει κανείς. Χρησιμοποιούμε τη φράση αυτή με την έννοια ότι ενεργεί κανείς αυτεπάγγελτα ή κατά καθήκον.
  • Dura lex, sed lex” (ντουρα λεξ, σεντ λεξ). Σκληρός ο νόμος αλλά νόμος. Ρωμαϊκό αξίωμα σύμφωνα με το οποίο πρέπει να υπακούει κανείς στους νόμους της Πολιτείας έστω και αν αυτοί είναι πολύ αυστηροί.
  • Errare humanum est” (εράρε χουμάνουμ εστ). Το να πλανιέσαι είναι ανθρώπινο. Φράση του Αγίου Ιερωνύμου (347-420 μ.Χ.) Λατίνου αγίου Πατέρα της Εκκλησίας από την Ιλλυρία.

“Dura lex, sed lex” (ντουρα λεξ, σεντ λεξ). Σκληρός ο νόμος αλλά νόμος. Ρωμαϊκό αξίωμα σύμφωνα με το οποίο πρέπει να υπακούει κανείς στους νόμους της Πολιτείας έστω και αν αυτοί είναι πολύ αυστηροί.

               “Dura lex, sed lex” (ντουρα λεξ, σεντ λεξ). Σκληρός ο νόμος αλλά νόμος. Ρωμαϊκό αξίωμα σύμφωνα με το οποίο πρέπει να υπακούει κανείς στους νόμους της Πολιτείας έστω και αν αυτοί είναι πολύ αυστηροί.

  • Altera pars” (άλτερα παρς). Η άλλη πλευρά. Πληρέστερη μορφή είναι: audiatur et altera pars. Ας ακουστεί και η άλλη πλευρά. Θεμελιώδης αρχή διεξαγωγής της δίκης κατά την οποία πρέπει να ακούγονται οι διάδικοι από τον δικαστή.
  • Unus testis, nullus testis” (ούνους τέστις, νούλους τεστίς) (ένας μάρτυρας, κανένας μάρτυρας). Η παραπάνω φράση είναι νομικός όρος και σημαίνει ότι απαιτούνται περισσότεροι του ενός μάρτυρες για να επιβεβαιωθεί κάτι.
  • Per terram, per mare” (Περ τέραμ, περ μάρε). Κατά λέξη μεταφράζεται στην ξηρά και στη θάλασσα. Χρησιμοποιούμε τη φράση αυτή για να δείξουμε ότι μια ιδέα, μια είδηση, μια φήμη ενός προσώπου, ένα γεγονός, ένα έργο ή ένα σύστημα έχει διαδοθεί παντού και με κάθε τρόπο.
  • Homo homini lupus”. (Χόμο χόμινι λούπους) (Ο άνθρωπος για τον άνθρωπο λύκος). Η φράση προέρχεται από την κωμωδία του Ρωμαίου ποιητή Πλαύτου (254-184 π.Χ.) “Αsinaria” ΙΙ, 4, 88 και δηλώνει ότι ο άνθρωπος συναντά παντού εχθρούς και ανταγωνιστές. Ο Πλαύτος είναι ο μεγαλύτερος κωμικός ποιητής της λατινικής γραμματείας.
  • Hannibal ante portas” (Χάννιμπαλ άντε πόρτας). (Ο Αννίβας προ των πυλών) (της Ρώμης). Κραυγή απόγνωσης των Ρωμαίων οι οποίοι φοβούνταν ότι ο Αννίβας θα επιτεθεί κατά της Ρώμης μετά τη μεγάλη ήττα τους στις Κάννες της Απουλίας (216 π.Χ.). (Κικέρωνα: “De finibus” IV, 9, T. Liv. 23, 16). Η φράση χρησιμοποιείται για να δηλωθεί ότι υπάρχει άμεσος κίνδυνος.
  • Divide et impera” (Ντιβιντε ετ ίμπερα). Διαίρει και βασίλευε. Αξίωμα του Μακιαβέλι, Φλωρεντιανού πολιτικού και στοχαστή (1469-1527).
  • Si vis pacem, para bellum” (Σι βις πάκεμ, πάρα μπέλλουμ). Εάν θέλεις ειρήνη, προετοίμαζε πόλεμο. (Βενέτιος 4ος αι. μ.Χ.). Η φράση δηλώνει ότι κάθε λαός οφείλει να είναι ετοιμοπόλεμος για να αποφύγει την υποδούλωσή του.
  • Ecce homo” (Έτσε χόμο). Ίδε ο άνθρωπος. Φράση του Πιλάτου, όταν παρουσίασε τον Χριστό στον όχλο.
  • Ex cathedra” (Εξ καθέντρα). Από καθέδρας, για δήλωση αυθεντίας. Γνώμη που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση. Πολλές φορές λέγεται και ειρωνικά για ανθρώπους που εκφέρουν γνώμη χωρίς να έχουν και τις ανάλογες γνώσεις.
  • Alter ego” (άλτερ έγκο). Το άλλο εγώ μας. Χρησιμοποιούμε τη φράση προκειμένου να χαρακτηρίσουμε ένα πρόσωπο απόλυτης εμπιστοσύνης μας, σαν να ήταν ο ίδιος ο εαυτός μας.
  • De jure” (Ντε γιούρε). Δια νόμου. Αντίθετο του “De facto”. Είναι η κατάσταση που απορρέει από τον νόμο, κατά το δίκαιο, αυτοδίκαια.
  • Filioque” (Φιλιόκβε) Και εκ του Υιού. Δόγμα που προστέθηκε από τη Δυτική Εκκλησία στο 8ο άρθρο του Συμβόλου της Πίστεως και σημαίνει ότι το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται όχι μόνο από τον Πατέρα αλλά και από τον Υιό.
  • «Verus amicus amore, more, ore, re cognoscitur» (Βέρους αμίκους αμόρε, μόρε, όρε, ρε κογνοσκίτουρ): Ο αληθινός φίλος από την αγάπη, το ήθος, τις λέξεις και τις πράξεις αναγνωρίζεται….
  • «qui tacet, consentit» (κβι τάκετ, κονσέτιτ): «όποιος σιωπά συναινεί». Ιδίως όσοι κρατούν το στόμα τους κλειστό μπροστά στην παρανομία είναι και οι ίδιοι συνένοχοι…
  • cogito, ergo sum ( κόγκιτο, έργκο σουμ) : σκέφτομαι, άρα υπάρχω
  • «Quidquid latine dictum sit, altum videtur» : Λατινικό ρητό που σημαίνει: «Ό,τι λέγεται στα λατινικά, φαίνεται βαθυστόχαστο».
  • «dum vivimus, vivamus» :  «όσο ζούμε, ας ζούμε». Δηλαδή ας απολαμβάνουμε πλήρως τη ζωή. Η φράση αυτή ανάγει την προέλευση της στη φιλοσοφία του Επικούρου.

  • «dum spiro, spero» : όσο ζω, ελπίζω
  • «minima maxima sunt» : τα μικρότερα πράγματα είναι πιο σημαντικά.
  • «dictum factum» :  «αμ’ έπος αμ έργον (=αμέσως, στη στιγμή)»… πέστο κι έγινε
  • «res, non verba» : «έργα, όχι λόγια». Φράση που δηλώνει ότι απαιτούνται έργα, αποτελέσματα, πράξεις και όχι κούφια λόγια. π.χ. σας ακούω τόσα χρόνια να μιλάτε για υλοποίηση μεγάλων στόχων, αλλά δεν βλέπω τίποτε να κάνετε. Έχετε ξεχάσει, φαίνεται, ότι χρειάζονται έργα και όχι λόγια – res, non verba.

  • «alea iacta est» : o κύβος ερρίφθη. είναι θρυλική ιστορική φράση που αναφώνησε ο Ιούλιος Καίσαρας στις 10 Ιανουαρίου 49 π.Χ.. Χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα σε διάφορες χώρες όπως στην Ιταλία (Il dado è tratto) και την Ισπανία (La suerte está echada).
  • «vultus est index animi» :  «η όψη είναι ο πίνακας (το κάτοπτρο) της ψυχής».
  • «ave, vale» : σας χαιρετώ και αντίο!

Διδακτικό σενάριο Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α’ Λυκείου με αξιοποίηση Νέων Τεχνολογιών_ Η παραλογή «Του νεκρού αδελφού»

ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙ… by Natassa Paliatsou

«Ιστορίες της νύχτας» στις 29 Ιουλίου 2017 στο Ρωμαϊκό Ωδείο της Νικόπολης…

H Εφορεία Αρχαιοτήτων Πρέβεζας, συμμετέχοντας στην θεσμοθετημένη για πρώτη φορά από το Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού, εβδομάδα εκδηλώσεων του καλοκαιριού, με θεματική τη νύχτα και τίτλο: «Ιστορίες της Νύχτας» σε συνεργασία με τη μη κερδοσκοπική εταιρεία «Preveza Jazz Festival» και με την υποστήριξη της Περιφερειακής Ενότητας και του Δήμου Πρέβεζας, διοργανώνουν στις 29.07.2017 τη συναυλία του WIM MERTENS ENSEMBLE – ΩΔΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΝΙΚΟΠΟΛΗ.
Επισημαίνεται ότι η είσοδος στην εκδήλωση, με την οποία η Εφορεία Αρχαιοτήτων Πρέβεζας συμμετέχει φέτος στην πιλοτική δράση, θα γίνει με την καταβολή αντιτίμου.

Το Ωδείο της Νικόπολης για δεύτερη, συνεχόμενη χρονιά, θα ανοίξει στο κοινό για μια σπουδαία καλλιτεχνική εκδήλωση. Ο Βέλγος συνθέτης WΙΜ MΕRΤΕΝS, ο οποίος επιστρέφει με 5μελές Εnsemble στη Νικόπολη για μια παράσταση εμπνευσμένη από αυτή, θα παρουσιάσει την τελευταία του σύνθεση «Dust of Truths», μια ωδή αφιερωμένη στην αρχαία Νικόπολη. Ο Μέρτενς εμπνεύστηκε το εν λόγω έργο από την Ελλάδα και τη μοναδική εμπειρία που βίωσε όταν έπαιξε σόλο πριν από τρία χρόνια στο Μνημείο του Οκταβιανού Αύγουστου στη Νικόπολη. Στο δεύτερο μέρος της συναυλίας το κοινό θα απολαύσει μία επιλογή από τα πιο γνωστά έργα του συνθέτη.
O σπουδαίος Βέλγος συνθέτης WΙΜ MΕRΤΕΝS με 5μελές Εnsemble θα εμφανιστεί στην Πρέβεζα σε μια παράσταση που δεν πρέπει να χάσει κανείς!

Με πάνω από 65 δίσκους στο ενεργητικό του και φανατικό κοινό σε όλο τον κόσμο και στη χώρα μας, ο Μέρτενς αγαπήθηκε για τον μινιμαλισμό της μουσικής του και τις ποικίλες επιρροές του από κλασική, ποπ, τζαζ και άμπιεντ μουσική.

Στο πρώτο μέρος της δίωρης συναυλίας θα παρουσιάσει την τελευταία του σύνθεση «Dust of Truths», μια ωδή αφιερωμένη στην αρχαία Νικόπολη.

Στο δεύτερο μέρος, το κοινό θα απολαύσει μία επιλογή από τα πιο γνωστά έργα του συνθέτη, τα οποία ξεχώρισαν και αγαπήθηκαν ιδιαίτερα: «Earmarked», «Often a bird», «Struggle for pleasure», «Maximizing the Audience», «The belly ofanarchitect», «No testament», «Close Cover» και πολλά άλλα.

Μια μεγάλη στιγμή για την Πρέβεζα.

WIM MERTENS ENSEMBLE
29 Ιουλίου 2017 – Αρχαίο Ωδείο Νικόπολης ? Έναρξη 9.00μμ

Όρκοι των Αρχαίων Ελλήνων Πολεμιστών

?ρκος ?θηναίων ?φήβων

?πλείω δε και ?ρεί??

Κρατώντας τα ?πλα που το? ?μπιστευόνταν ? Πατρίδα, ? ?θηνα?ος ?φηβος μπροστ στον  ναό τ?ς ?γραύλου ?διδε τον παρακάτω ?ρκο:

Ο? καταισχυν? τά ?πλα, ο?δ? ?γκαταλείψω τόν προστάτην ? ?ν στοίχ?, ?μυν? δέ καί  ?πέρ ?ερ?ν καί ?σίων, καί μόνος καί μετά πολλ?ν, καί τήν πατρίδα ο?κ ?λάττω παραδώσω, πλείω δέ καί ?ρεί? ?σης ?ν παραδέξωμαι.

Καί συνήσω τ?ν?.?εί κρινόντων, καί το?ς θεσμο?ς το?ς ?δρυμένοις πείσομαι, καί ο?ς τίνας ?λλους ?δρύσεται τό πλ?θος ?μφρόνως. Καί ?ν τις ?ναιρε? τούς θεσμούς ? μή πείθηται ο?κ ?πιτρέψω, ?μυν? δέ καί μόνος καί μετά πάντων. Καί τά ?ερά τά πάτρια τιμήσω. ?στορες θεοί ?γραυλος, ?νυάλιος, ?ρης, Ζεύς, Θαλλώ, Α?ξώ, ?γεμόνη

Δε θα ντροπιάσω τα ?πλα μου, ο?τε θα ?γκαταλείψω τον συμπολεμιστή μου ?που κι ?ν ταχθ? να πολεμήσω, θα ?περασπίζω τα ?ερά και τα ?σια, και μόνος και με πολλούς, και την πατρίδα δεν θα παραδώσω μικρότερη, ?λλά μεγαλύτερη και μαχητικότερη ?π? ?ση θα μο? παραδοθε?. Θα πιστεύω στους Θεούς και στους ?σχύοντες νόμους θα ?πακούω, και σε ?σους ?λλους νόμιμα θεσπισθο?ν. Κι ?ν κάποιος ?ναιρέσει τους θεσμούς ? ?μφισβητήσει, δεν θα το ?πιτρέψω, θα τον πολεμήσω ε?τε μόνος ε?τε μ? ?λους. Και τις ?ερές παρακαταθ?κες τ?ν πατέρων θ? τιμήσω. Μάρτυρές μου ο? θεο? ?γραυλος, ?νυάλιος, ?ρης, Ζεύς, Θαλλ?, Α?ξώ, ?γεμόνη.

Παι?ν Σπαρτιατ?ν

Βαδίζοντας προς τη μάχη, οι σπαρτιάτες πολεμιστές έψαλλαν τον παιάνα?

?γετ?, ? Σπάρτας ε?άνδρω κ?ροι πατέρων πολιατ?ν λαι? μέν ?τυν προβάλεσθε, δόρυ δ? ε?τόλμως ?νχεσθε, μή φειδόμενοι τάς ζωάς· ο? γάρ πάτριον τ? Σπάρτ?!

?μπρός ? τ?ς ε?άνδρου Σπάρτης τέκνα πατέρων πολιτ?ν, διά τ?ς ?ριστερ?ς χειρός τήν ?σπίδαν προβάλετε, διά δέ τ?ς δεξι?ς με τόλμη το  δόρυ ?ψώσατε, μή φειδόμενοι τήν ζωή γιατί α?τό δεν ε?ναι πατροπαράδοτον στην Σπάρτη!

?ρκος ?λλήνων στις Πλαταιές:

Ο? ποιήσομαι περί πλειονος τό ζ?ν τ?ς ?λευθερίας. Ο?δέ ?γκαταλείψω τούς ?γεμόνας, ο?τε ζ?ντας, ο?τε ?ποθανόντας. ?λλά τούς ?ν τ? μάχ? τελευτήσαντας τ?ν συμμάχων ?πάντας θάψω. καί κρατήσας τ? πολέμ? τούς βάρβαρους,τ?ν μέν μαχεσαμένων ?πέρ τ?ς ?λλάδος πόλεων ο?δεμίαν ?νάστατον ποιήσω. τάς δέ τά το? βάρβαρου προελομένας ?πασας δεκατεύσω. καί τ?ν ?ερ?ν ?μπρησθέντων καί καταβληθέντων ?πό τ?ν βάρβαρων ο?δέν ?νοικοδομήσω παντάπασιν. ?λλά ?πόμνημα το?ς ?πιγιγνομένοις ?άσω καταλείπεσθαι τ?ς τ?ν βάρβαρων ?σεβείας.

Δεν θα ?κλάβω ?ς πολυτιμότερη τη  ζωή ?πό τήν ?λευθερία. ο?τε θα ?γκαταλείψω στη μάχη κανέναν ?πό τους ?γέτες μας, ο?τε ζωντανό, μα ο?τε καί νεκρό. ?λλά και τους πεσόντες στη μάχη ?πό τους συμμάχους μας ?λους θα ?νταφιάσω. και ?φο? ?πικρατήσουμε στον πόλεμο κατά τ?ν βάρβαρων, ?πό τις πόλεις που ?δωσαν μάχη ?πέρ τ?ς ?λλάδος καμία να μην καταστρέψω. ?σες ?μως στη μάχη συνετάχθησαν με τους βάρβαρους ?λες να ?ποδεκατίσω. και ?πό τους ναούς που πυρπολήθηκαν και κατεδαφίστηκαν ?πό τους βαρβάρους, κανέναν καθόλου να μην ανοικοδομήσω. ?λλά ?ς ?πενθύμιση στις ?περχόμενες γενεές να ?πιτρέψω να ?φεθο?ν, τ?ς τ?ν βάρβαρων ?σεβείας.

Τα ιερά τρίγωνα της ελληνικής αρχαιότητας και η καλά κρυμμένη σημασία τους

ta-iera-trigona-tis-ellinikis-archeotitas-ke-i-kala-krimmeni-simasia-tous

Ο περίφημος γεωδαιτικός τριγωνισμός της αρχαίας Ελλάδας είναι άλλο ένα θαυμαστό μυστήριο των προγόνων μας, καθώς η χωροθεσία των ναών και των ιερών τους σχηματίζεινοητούς γεωμετρικούς σχηματισμούς που αψηφούν λογικές ερμηνείες και καλοβαλμένα πλαίσια εγγραφής.

Το γιατί έχτιζαν οι αρχαίοι Έλληνες τους χώρους λατρείας τους κατά τρόπο που να δημιουργούν στον χάρτη ισόπλευρα και ισοσκελή τρίγωνα ή να επαληθεύουν περίπλοκες μαθηματικές σχέσεις παραμένει το μεγάλο ζητούμενο, με τα ερωτήματα που ανακύπτουν να είναι πολλά και ποικίλα: τι εξυπηρετούσε η ιερή αυτή χωροθεσία αλλά και πώς υπολόγιζαν τις τεράστιες αποστάσεις (πόσο μάλλον όταν παρεμβαλλόταν ανάμεσά τους η θάλασσα);

Και βέβαια μπορεί δύο ισοσκελή τρίγωνα να έχουν κλέψει όλη τη δόξα, εγείροντας συνωμοσιολογικές θεωρίες για ενεργειακά μαγνητικά πεδία και άλλα πολλά, ο τριγωνισμός φαίνεται πάντως πως ήταν γενικευμένη πρακτική της ελληνικής ζωής.

Το ισοσκελές τρίγωνο που δημιουργούν ο Ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο, ο Ναός της Αφαίας Αθηνάς στην Αίγινα και ο Ναός του Ηφαίστου στο Θησείο της Αθήνας αλλά και το δεύτερο που περνά από τον Ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς, τον Παρθενώνα και τον Ναό της Αφαίας στην Αίγινα έχουν τεθεί συχνά στο στόχαστρο της σύγχρονης επιστήμης, καθώς ο θείος κανόνας που φαίνεται να υπάρχει στην αναπάντεχη αυτή συμμετρία συνεχίζει να πονοκεφαλιάζει τους ερευνητές.

Τόσο ο Αριστοτέλης όσο και ο Στράβωνας παραδέχονται ότι η ίδρυση των ιερών δεν γινόταν συμπτωματικά αλλά ακολουθούσε έναν εσωτερικό κανονισμό με τη δική του απόκρυφη μεθοδολογία, αν και αμφότεροι εμφανίζονται διστακτικοί να αποκαλύψουν τις λεπτομέρειες της θείας αυτής αναλογίας.

Ήταν κοινή σε όλους γνώση και δεν χρειαζόταν περισσότερη ανάλυση ή μήπως επρόκειτο για απόκρυφες ιερατικές διδασκαλίες που μόνο οι μυημένοι έπρεπε να κατέχουν; Η αρμονική σχέση των ναών, μαντείων, τύμβων και ιερών φτάνει σε μας σήμερα μόνο ως εικόνα, μια εικόνα κολοσσιαίας σύλληψης φυσικά που προκαλεί ρίγη συγκίνησης, αν και το καλά κρυμμένο μυστικό αρνείται πεισματικά να αποκαλύψει τα ίχνη του.

Λένε συχνά ότι τη σοφία των αρχαίων Ελλήνων πολλοί λαοί ζήλεψαν και μιμήθηκαν (όπως οι Ρωμαίοι), την αποκρυφιστική διασύνδεση των χώρων λατρείας τους φαίνεται ωστόσο να μην την έμαθε κανείς. Το πράγμα είναι σαφώς αδιανόητο τόσο στη σύλληψη όσο και τη μαθηματική του ακρίβεια, μιας και ο τέλειος υπολογισμός των θέσεων πόλεων και ναών μόνο με τη βοήθεια των σύγχρονων ανθρώπινων δορυφόρων και της GPS τεχνολογίας γίνεται σχετικά εύκολος.

Ποιος ανθρώπινος νους θα μπορούσε να κάνει τέτοιες θείες μετρήσεις και ποιο ανθρώπινο χέρι θα μπορούσε να τις βάλει επί χάρτου, υπακούοντας ευλαβικά στον καθολικό και προαιώνιο όπως φαίνεται νόμο της αρμονίας. Και κυρίως, τι εξυπηρετούσε η ερμητική αυτή γεωμετρία που μπορεί κάλλιστα να λογιστεί ως ένα από τα πλέον εκπληκτικά -αν και σχετικά άγνωστα- επιτεύγματα των αρχαίων προγόνων μας;

Ελληνικός μυστικισμός και μαθηματική σκέψη

mistikistikes-topografikes-simmetries-archeon-ellinon-afinoun-afoni-ikoumeni1

Οι αριθμοί ήταν για τους αρχαίους Έλληνες (και ειδικά τους Πυθαγόρειους) μεταφυσικές οντότητες με θεία χάρη, φορείς αλήθειας δηλαδή που μπορούσαν να καθορίσουν την θνητή μοίρα των ανθρώπων. Από τους μυστικιστικούς αυτούς πειραματισμούς με τους αριθμούς προέκυψε εξάλλου η γεωμετρία, το θείο σχέδιο του κόσμου, η οποία μετατράπηκε σε κινητήριο μοχλό των ελληνικών μαθηματικών.

Αριθμοί, γεωμετρία και η πανταχού παρούσα αστρονομία επιστρατεύτηκαν λοιπόν για να φέρουν τη συζήτηση στην οντολογία και να αποκαλύψουν την ίδια τη Δημιουργία, καθώς το θείο σχέδιο ήταν συμμετρικό και αρμονικό, ένας κύκλος ίσως ή ένα τρίγωνο.

mistikistikes-topografikes-simmetries-archeon-ellinon-afinoun-afoni-ikoumeni2

Δεν αποκλείεται λοιπόν το σημείο επαφής των επιστημών αυτών να αποτυπώθηκε πάνω στη γη των αρχαίων Ελλήνων τόσο συμβολικά όσο και υλικά, μετατρέποντας τον ελληνικό χάρτη σε πρότυπο (ή αντανάκλαση) του ουρανού και των δικών του άβατων μυστικών.

Βωμοί, ιερά, μαντεία, ναοί, ακόμα και πόλεις ολάκερες φαίνεται να υπακούουν στον εσωτερικό αυτό κανονισμό των τέλειων γεωμετρικών σχέσεων ή των μαθηματικών τύπων, απηχώντας λες την ουράνια αρμονία των σφαιρών και τους νόμους του σύμπαντος?

Πώς ανακαλύφθηκαν όλα

mistikistikes-topografikes-simmetries-archeon-ellinon-afinoun-afoni-ikoumeni3

Παρά το γεγονός ότι σε αρχαία κείμενα συναντούμε διάσπαρτες αναφορές για τον γεωμετρικό τριγωνισμό και η ύπαρξη των αρμονικών αυτών σχέσεων δεν ήταν κατά κανέναν τρόπο μυστική, το πράγμα φαίνεται ότι πέρασε στα ψιλά της αρχαιοελληνικής εποποιίας, καθώς ο πλανήτης είχε άλλα και εξίσου σπουδαία επιτεύγματα για να μαγεύεται διαχρονικά από τους προγόνους μας.

Η αρμονία και το κάλλος της νοητής διασύνδεσης των αρχαιοελληνικών ιερών μπήκε στο στόχαστρο του γάλλου ερευνητή Ζαν Ρισσέν το 1967, κάνοντας ρητή αναφορά στον «Αρχαίο Γεωμετρικό Τριγωνισμό» και προσπαθώντας να διακριβώσει στην πράξη αν πράγματι οι αρχαίοι αρέσκονταν σε μαθηματικά παιχνίδια πάνω στον χάρτη. Το γάντι της πρόκλησης σήκωσε αργότερα ο Θεοφάνης Μανιάς («Άγνωστα Μεγαλουργήματα των Αρχαίων Ελλήνων») και λίγο μετά ο Α. Αλεξίου, οι οποίοι από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 άρχισαν να μελετούν την εσωτερική μαθηματική και αστρονομική αρμονία των αρχαιοελληνικών μνημείων.

Η απόδειξη θα ερχόταν βέβαια μόνο όταν θα γενικευόταν η χρήση του GPS και του γεωγραφικού στίγματος, που απλοποίησε τους υπολογισμούς που γίνονταν πρωτύτερα με κανόνα και διαβήτη πάνω στον ελλαδικό χάρτη. Οι εκατοντάδες επιτόπιες θεσιακές μετρήσεις σε ναούς και ιερά της Ελλάδας του καθηγητή Κοσμά Μαρκάτου αποκάλυψαν ότι το ισοσκελές τρίγωνο ήταν πιθανότατα η μονάδα του γεωδαιτικού τριγωνισμού, αν και έχουν χρησιμοποιηθεί κι άλλα πρότυπα, όπως η αρχή των ίσων αποστάσεων μεταξύ των αρχαιολογικών χώρων, το ορθογώνιο, το ισόπλευρο και το χρυσό τρίγωνο, ο κύκλος, ο ευθυγραμμισμός κ.ά.

mistikistikes-topografikes-simmetries-archeon-ellinon-afinoun-afoni-ikoumeni4

Ο Μαρκάτος επιβεβαίωσε ορισμένες συμμετρίες που καταδεικνύουν την ύπαρξη τριγωνισμού στον αρχαίο ελληνικό χώρο. Η ετυμηγορία του GPS έδειξε ότι ο ισοσκελισμός των πλευρών των νοητών τριγώνων ήταν σχεδόν τέλειος, καθώς οι αποκλίσεις κυμαίνονται από μερικά εκατοστά ως και μερικές δεκάδες μέτρα! Η ύπαρξη των τόσων γεωμετρικών συσχετίσεων απορρίπτει αβίαστα κάθε επιφύλαξη για τυχαιότητα τέτοιων νοητικών σχημάτων, καθώς το φαινόμενο είναι τόσο κοινό και αρμονικό που δεν μπορεί να είναι εκεί συμπτωματικά. Το λένε εξάλλου και οι ίδιοι οι αρχαίοι, όπως ο Ήρων ο Αλεξανδρεύς, που δεν αφήνει περιθώριο παρερμηνείας όταν διατείνεται πως «Η γεωδαισία ποιείται τας διαιρέσεις ου μόνον εις ισότητας αλλά και κατά λόγους και αναλογίας».

Αλλά και ο Αριστοτέλης μάς κλείνει το μάτι όταν μας λέει στα «Πολιτικά» του (VII, 1331a) πως «Οι καθιερωμένοι οίκοι για τη λατρεία των θεών πρέπει να βρίσκονται όχι μόνο στην κατάλληλη θέση αλλά και στην ίδια, εκτός από εκείνους τη θέση των οποίων ορίζει ξεχωριστά ο Νόμος ή κάποιο μαντείο υπό την αιγίδα του μαντείου των Δελφών». Ο Ίππαρχος συναινεί στον ισχυρισμό όταν αναφέρει ότι χρησιμοποιούσε γεωδαιτικές μεθόδους προσδιορισμού οποιουδήποτε σημείου πάνω στη Γη.

mistikistikes-topografikes-simmetries-archeon-ellinon-afinoun-afoni-ikoumeni5

Ο Στράβων πάλι λέει: «Όσοι ασχολούνται με τις θέσεις των διάφορων τόπων λαμβάνουν υπόψη τα δεδομένα των αστρονόμων και των γεωμετρών σχετικά με τα σχήματα, τα μεγέθη και τις αποστάσεις», ενώ ο Παυσανίας μάς παρέδωσε ότι: «Ο δήμος του Μαραθώνα απέχει ίση απόσταση από την Αθήνα με την απόσταση της Καρύστου, που βρίσκεται στην Εύβοια, από την Αθήνα» («Αττικά» 32:3), αναφορές που δεν αφήνουν σκοτεινά σημεία για το κατά πόσο οι γεωμετρικοί συσχετισμοί ήταν επιμελώς προσχεδιασμένοι και ολότελα ηθελημένοι.

Όσο για τους ίδιους τους συσχετισμούς, ως μονάδα μέτρησης χρησιμοποιείται φυσικά το στάδιο (184,454 μέτρα), ο αριθμός π (3,14), ο αριθμός της χρυσής τομής φ (1,618), αλλά και διάφορες γνωστές στους αρχαίους γεωμετρικές αναλογίες τύπου 1:1, 3:2, 4:3, 9:8, 256:243, 8:3, 4:1, 9:2 κ.λπ.

Τα δύο περίφημα ισοσκελή τρίγωνα

mistikistikes-topografikes-simmetries-archeon-ellinon-afinoun-afoni-ikoumeni6

Η γνωστότερη και πιο μελετημένη περίπτωση γεωδαιτικού τριγωνισμού είναι το ισοσκελές τρίγωνο που σχηματίζουν ο Ναός του Ηφαίστου στην Αθήνα, ο Ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο και ο Ναός της Αφαίας Αθηνάς στην Αίγινα, με απόσταση 242 στάδια (και κεφαλή του τριγώνου το Σούνιο). Την ίδια ώρα, 23 ακόμα ζεύγη αρχαίων πόλεων στην ευρύτερη περιοχή Αττικής και Βοιωτίας απέχουν μεταξύ τους κατά? 242 στάδια!

Η έρευνα του καθηγητή Μαρκάτου έδειξε ότι, πρώτον, «το τρίγωνο Σούνιον-Αθήναι (Θησείον ? Ναός Ηφαίστου)-Αίγινα είναι ισοσκελές με τις αποστάσεις Σούνιο-Αθήνα (Θησείον) και Σούνιο-Αίγινα σχεδόν ίσες» και, δεύτερον, «το τρίγωνο Δελφοί (Ομφαλός)-Αθήναι (Παρθενών)-Αίγινα (Ν. Αφαίας) είναι πρακτικώς ισοσκελές».

Το GPS απέδειξε λοιπόν με τη βοήθεια της σύγχρονης δορυφορικής τεχνολογίας αυτό που οι αρχαίοι πρόγονοί μας φαίνεται να ήξεραν σχεδόν διαισθητικά: πώς να χτίζουν αρμονικά τις πόλεις και τα ιερά τους!

mistikistikes-topografikes-simmetries-archeon-ellinon-afinoun-afoni-ikoumeni7

Το ισοσκελές τρίγωνο με κορυφή τον Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο (γ.π. 37,6502 και γ.μ. 24,0245) και πλευρές τον Ναό της Αφαίας στην Αίγινα (γ.π. 37,7544 και γ.μ. 23,5329) και τον Ναό του Ηφαίστου στο Θησείο (γ.π. 37,9755 και γ.μ. 23,7216) έχει πλευρές μήκους 44,82 χιλιομέτρων (από τον Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο ως τον Ναός της Αφαίας Αθηνάς στην Αίγινα) και 44,96 χιλιομέτρων (από τον Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο ως τον Ναό του Ηφαίστου στο Θησείο).

Όσο για το δεύτερο και εξίσου περιβόητο ισοσκελές τρίγωνο, έχει κορυφή τον Ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς (γ.π. 38,4823 και γ.μ. 22,5012) και πλευρές τον Ναό της Αφαίας στην Αίγινα (γ.π. 37,7543 και γ.μ. 23,5332) και τον Παρθενώνα (γ.π. 37,9715 και γ.μ. 23,7266). Για την απόκλιση του μήκους των δύο πλευρών, το GPS μας λέει πως το ισοσκελές τρίγωνο έχει πλευρές μήκους 121,39 χιλιομέτρων (από τον Ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς ως τον Ναό της Αφαίας στην Αίγινα) και 121,31 χιλιομέτρων (από τον Ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς ως τον Παρθενώνα)! Μερικές δεκάδες μέτρα απόκλιση σε αποστάσεις δεκάδων χιλιομέτρων τις λες και αμελητέες.

mistikistikes-topografikes-simmetries-archeon-ellinon-afinoun-afoni-ikoumeni8

Παρά το γεγονός ότι ο διπλός αυτός γεωδαιτικός τριγωνισμός έχει μαγνητίσει όλα τα βλέμματα, δεν είναι παρά σταγόνα στον ωκεανό των αρχαιοελληνικών γεωμετρικών εικόνων, οι οποίες εκτείνονται πάνω από τον χάρτη της Ελλάδας και όχι μόνο, καθώς συμπεριλαμβάνουν και τα ιερά των ελληνικών κτήσεων αλλά και των πόλεων-κρατών της ελληνικής σφαίρας επιρροής.

Από την Ακρόπολη των Αθηνών, τις Αιγές, την αρχαία Ολυμπία, τους Λέοντες της ιερής Δήλου, τον Ναό του Απόλλωνα στους Δελφούς και την αρχαία Θήβα μέχρι το Δίον, τον Ναό του Απόλλωνα στην Κόρινθο, τον Ναό του Ποσειδώνα στα Ίσθμια, τον Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο, τον Λέοντα της Χαιρώνειας και τον Ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσο, η ελληνική τοπογραφία δονείται από πλούσιες γεωμετρικές σχέσεις για τις οποίες αγνοούμε ωστόσο ακόμα και το παραμικρό.

mistikistikes-topografikes-simmetries-archeon-ellinon-afinoun-afoni-ikoumeni9

Ήταν μια προσπάθεια αναπαράστασης πάνω στη γη των περίλαμπρων αστερισμών του ουρανού; Ήθελαν αντιθέτως να απεικονίσουν στον ελλαδικό χάρτη όλο τον ζωδιακό κύκλο, κάνοντας το Κοινό των Ελλήνων την τέλεια αντανάκλαση της προαιώνιας ουράνιας αρμονίας πάνω στη γη; Ή μήπως έκαναν χρήση των γεωενεργειακών ρευστών, των φυσικών ενεργειακών ρευμάτων της γήινης επιφάνειας δηλαδή, κατευθύνοντας την ενέργεια στις πόλεις και τα ιερά τους;

Η έρευνα πρέπει να συνεχιστεί για να αποκαλυφθεί η ζηλευτή γνώση που φαίνεται να κατείχαν οι πρόγονοί μας και διαφεύγει ακόμα και της σύγχρονης επιστήμης, η οποία εμφανίζεται απρόθυμη να ασχοληθεί με ένα από τα πλέον κολοσσιαία χαρακτηριστικά του αρχαιοελληνικού κόσμου. Πέρα από τα φυσικά και μεταφυσικά «γιατί», είναι αυτό το ακανθώδες «πώς» που οφείλει να εντυπωσιάσει επιτέλους τη μοντέρνα σκέψη: πώς κατάφεραν δηλαδή οι αρχαίοι Έλληνες τον τιτάνιο άθλο της γεωμετρικής διασύνδεσης των ιερών τους τόπων;

Μια πειστική απάντηση εδώ θα φωτίσει σαφώς διαφορετικά όλα όσα ξέρουμε για την επιστημοσύνη αλλά και τη μυστικιστική γνώση ενός από τους λαμπρότερους πολιτισμούς που εμφανίστηκαν ποτέ στον πλανήτη Γη?

Πηγή: newsbeast.gr

Υπερατλαντικό το ταξίδι του Ηρακλή

Ιστορικό πρόσωπο που έφτασε ως τον Καναδά ήταν ο Ηρακλής της Ελληνικής μυθολογίας, σύμφωνα με τον καθηγητή Γεωλογίας Ηλία Μαριολάκο. Έφτασε χίλια χρόνια πριν από τον Μεγάλο Αλέξανδρο στον Ινδό ποταμό. Πέρασε από την Αιθιοπία, έφτασε ως τη Γροιλανδία και ίσως να πάτησε πρώτος το πόδι του στην Αμερική.

Ένας από τους πιο γνωστούς ήρωες της παγκόσμιας μυθολογίας -ο Ηρακλής- δεν ήταν μόνο ένας σπουδαίος υδραυλικός, μηχανικός και υδρογεωλόγος, όπως μαρτυρούν πολλοί από τους δώδεκα άθλους του, αλλά και ο αρχιτέκτονας της μυκηναϊκής κοσμοκρατορίας, όπως υποστήριξε σε ομιλία του, στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ο ομ. καθηγητής Γεωλογίας και μέλος του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου Ηλίας Μαριολάκος.

«Ο Ηρακλής δεν είναι ένα πρόσωπο για να διασκεδάζουν τα παιδιά. Ούτε η Ελληνική μυθολογία ένα παραμύθι για έναν φανταστικό κόσμο», λέει στα «ΝΕΑ» ο Ηλίας Μαριολάκος.

«Ο Ηρακλής είναι ένα ιστορικό -και όχι μυθικό- πρόσωπο, ένας άγνωστος μεγάλος κατακτητής, ήρωας-ιδρυτής πόλεων, πρώτος συνδετικός κρίκος του κοινού πολιτισμικού υποστρώματος των Ευρωπαίων, του μυκηναϊκού και κατά συνέπεια του ελληνικού πολιτισμού. Και η μυθολογία είναι η ιστορία του απώτερου παρελθόντος των κατοίκων αυτού του τόπου, που πολύ αργότερα θα ονομαστεί Ελλάς».

Πρώτος στο μικροσκόπιο του καθηγητή μπήκε ο άθλος με την αρπαγή των βοδιών του Γηρυόνη, του τρικέφαλου και τρισώματου γίγαντα που ζούσε στα Γάδειρα, το σημερινό Κάντιθ της Ισπανίας, κοντά στο στενό του Γιβραλτάρ.

«Οι περισσότεροι πιστεύουν πως ο Ηρακλής ταξίδεψε ώς την Ιβηρική Χερσόνησο για να φέρει μια καλή ράτσα βοδιών στην Πελοπόννησο», εξηγεί ο κ. Μαριολάκος. «Αν διαβάσουμε με προσοχή τον Στράβωνα, που έζησε τον 1ο αι. π.Χ. όμως, θα διαπιστώσουμε πως σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου δεν έχει βρεθεί τόσος πολύς χρυσός, άργυρος, χαλκός και σίδηρος. Και τα βόδια δικαιολογούνται διότι υπήρχαν μαρτυρίες ότι το ?κοσκίνισμα? του χρυσού από την άμμο γινόταν πάνω σε δέρματα βοδιών». Η ίδρυση δε της πόλης από τον Ηρακλή μνημονεύεται στον θυρεό της πόλης και σήμερα.

Ο Ηρακλής ολοκληρώνει τον άθλο του και συνεχίζει βόρεια προς την Κελτική και ιδρύει την Αλέσια (γνωστή και ως πόλη του Αστερίξ), το όνομα της οποίας προέρχεται από τη λέξη άλυς (= περιπλάνηση). Πόλη με στρατηγική σημασία, καθώς συνδέεται μέσω πλωτών ποταμών προς τη Μεσόγειο, τον Ατλαντικό, τη Μάγχη και τη Βόρεια Θάλασσα, όπου ο Ιούλιος Καίσαρας κατατρόπωσε τους Γαλάτες. Ακόμη ιδρύει το Μονακό και την Αλικάντε ? η ποδοσφαιρική της ομάδα ονομάζεται Ηρακλής. Τι γύρευε στη Γαλατία ο Ηρακλής; «Χρυσό», απαντά ο κ. Μαριολάκος, «αφού ο Διόδωρος μας λέει πως στη Γαλατία υπάρχουν πλούσια χρυσοφόρα κοιτάσματα».

Ο Ηρακλής όμως φέρεται -σύμφωνα με τον Πλούταρχο- να έφτασε και ως την Ωγυγία που απέχει πέντε ημέρες δυτικά της Βρετανίας. «Πέντε ημέρες ισοδυναμούν με 120 ώρες. Αν η μέση ταχύτητα ενός πλεούμενου της εποχής ήταν 4 μίλια την ώρα, τότε η απόσταση είναι 890 χλμ., άρα πρόκειται για τη σημερινή Ισλανδία και συνέχισε ως τη Γροιλανδία, ενώ το Κρόνιο Πέλαγος, που αναφέρεται, σύμφωνα με τους υπολογισμούς ταυτίζεται με τον Βόρειο Ατλαντικό».

«Για να φέρει τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων (ήτοι, τον χρυσό) ο Ηρακλής από την Αίγυπτο έφτασε ως την Αιθιοπία κι έπειτα στον Καύκασο -για να ζητήσει τη βοήθεια του Προμηθέα- και στη Λιβύη προτού επιστρέψει στις Μυκήνες». Ο Ηρακλής έφτασε, σύμφωνα με τον καθηγητή Ηλία Μαριολάκο, ως την Αμερική.

«Στις πηγές διαβάζουμε πως εγκατέστησε ακολούθους του «ως τον κόλπο που το στόμιό του βρίσκεται στην ίδια ευθεία με το στόμιο της Κασπίας». Ένας κόλπος μόνον καλύπτει αυτές τις προϋποθέσεις: του Αγίου Λαυρεντίου στο Τορόντο του Καναδά». Μαρτυράται δε πως έμειναν «σε νησιά που βλέπουν τον ήλιο να κρύβεται για λιγότερο από μία ώρα για 30 ημέρες», δηλαδή στον πολικό κύκλο.

Τι γύρευε εκεί; Η απάντηση βρίσκεται στα ευρήματα των ανασκαφών που γίνονται γύρω από τη λίμνη Σουπίριορ στο Μίτσιγκαν. Αρκεί να σκεφτείτε πως έχουν εξορυχθεί πάνω από 500.000 τόνοι χαλκού στην περιοχή, όταν στην κατ? εξοχήν πηγή χαλκού -την Κύπρο- εξορύχθηκαν 200.000 τόνοι. Η εξόρυξη έγινε την περίοδο 2.450 π.Χ.- 1050 π.Χ., σταματάει ξαφνικά, όταν καταρρέει ο μυκηναϊκός πολιτισμός. Και όλα αυτά σε μια περιοχή όπου οι γηγενείς βρίσκονταν στη λίθινη εποχή!

Ο περιστρεφόμενος ναός του Επικουρείου Απόλλωνος

Ο ναός του Επικουρείου Απόλλωνος βρίσκεται στις Βάσσες Αρκαδίας, κοντά στα σύνορα του νομού με την Μεσσηνία, πάνω σε έναν χαμηλό λόφο. Πολλά έχουν γραφεί για τον συγκεκριμένο ναό αλλά είναι πολλά αυτά που έχουμε να ανακαλύψουμε ακόμη. Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι ο ναός δεν ήταν απλά ένα λατρευτικό κτίσμα αφιερωμένο στον Απόλλωνα όπως τόσα άλλα στον Ελλαδικό χώρο. Ο ναός αυτός διαφέρει ξεκάθαρα.

Πρώτα απ’ όλα αν εξετάσουμε τον αρχιτεκτονικό ρυθμό του θα δούμε ότι αν και εξωτερικά είναι Δωρικού ρυθμού, στο εσωτερικό του είναι καθαρά Ιωνικού ρυθμού αλλά οι κίονες του κοσμούνται με Κορινθιακού ρυθμού κιονόκρανα. Πραγματικά πολύ παράξενο που συνδυάζει και τους τρεις βασικούς αρχιτεκτονικούς ρυθμούς και είναι το μοναδικό αρχαίο οικοδόμημα που παρατηρείται αυτό το φαινόμενο.

Ιστορικά κατασκευάστηκε το τελευταίο τέταρτο του 5ου αιώνα π.Χ από τον αρχιτέκτονα του Παρθενώνα Ικτίνο μετά από υπόδειξη των ιερέων του Απόλλωνα από τους Δελφούς. Εδώ όμως δεν είναι ξεκάθαρο αν οι ιερείς του έδωσαν μόνο οδηγίες για το σημείο κατασκευής και τον ρυθμό που θα ακολουθούσε το οικοδόμημα ή και αν του αποκάλυψαν κάποια αρχαία κρυμμένη γνώση σχετικά με το πως θα κάνει τον ναό να περιστρέφετε. Εικάζω πως τέτοια γνώση υπήρχε στην αρχαιότητα αλλά φυλασσόταν από τα εκάστοτε ιερατεία που αναλάμβαναν την φύλαξη των ?μυστικών των θεών? δίνοντας τους ιερούς όρκους σιωπής.

Ας δούμε όμως ποιά είναι αυτά τα μυστικά που αποκάλυψαν οι ιερείς του Απόλλωνα και τα έκανε πράξη ο Ικτίνος κατασκευάζοντας έναν εντελώς παράξενο ναό. Η πλαγιά που είναι χτισμένος ο ναός έχει έχει διαμορφωθεί τεχνητά σε οριζόντιο επίπεδο και ο ναός τοποθετήθηκε έκκεντρα πάνω σε αυτή με προσανατολισμό που και πάλι θεωρείται παράξενος διότι δεν ακολουθεί τον συνήθη προσανατολισμό του άξονα ανατολής ? δύσης αλλά του άξονα βορρά ? νότου. Η είσοδος του ναού είναι στην βόρεια πλευρά του με προσανατολισμό τους Δελφούς.

Κάποιος θα σκεφτεί ότι αφού οι Ιερείς του Απόλλωνος των Δελφών ζήτησαν να χτιστεί ο ναός, θα ζήτησαν και να βλέπει ο ναός το μεγάλο ιερό του θεού. Όμως δεν είναι έτσι. Ο προσανατολισμός των ναών στην αρχαιότητα καθοριζόταν από τον άξονα ανατολής ? δύσης, πράγμα που υιοθέτησε και ο χριστιανισμός (για διαφορετικούς λόγους) για να κατασκευάζει τους ναούς του. Έτσι στην αρχαιότητα, έτσι και σήμερα, απαγορεύεται να χτιστεί λατρευτικός ναός που δεν είναι προσανατολισμένος σε αυτόν τον άξονα. Όμως στον ναό του Απόλλωνος έγινε μία εξαίρεση και μάλιστα με την σύμφωνη γνώμη των Ιερέων του Απόλλωνα.

Γιατί έγινε κάτι τέτοιο; Κάποιοι υποστηρίζουν ότι οφείλεται σε τοπική παράδοση να χτίζονται ναοί με αυτόν τον προσανατολισμό λόγω της ύπαρξης και δεύτερου μικρότερου ναού στην περιοχή με τον ίδιο προσανατολισμό. Πρόκειται επίσης για ναό του Απόλλωνος στην κορυφή του όρους Κωτύλιο που αποτέλεσε τον οδηγό για την κατασκευή του μεγάλου ναού του θεού. Θα αναφερθώ όμως σε λίγο εκτενέστερα και σε αυτόν αφού εξετάσουμε λίγο πιό αναλυτικά τον τρόπο κατασκευής του μεγάλου ναού.

Όπως είπα η πλαγιά διαμορφώθηκε τεχνητά δημιουργήθηκε μία πέτρινη ειδική βάση που πάνω σε αυτή τοποθετήθηκε ο ναός. Η βάση αυτή είναι ειδική, και μοναδική στον κόσμο, διότι λόγω της μελετημένης κλίσης της, επιτρέπει στον ναό να ολισθαίνει πάνω σε αυτή κατά 50.2 δευτερόλεπτα της μοίρας κάθε χρόνο με σκοπό να στοχεύει διαρκώς στον ίδιο αστρικό σημείο. Για να γίνει πιό κατανοητό αυτό θα αναφέρω ότι ο άξονας της γης δεν είναι ένα σταθερό σημείο.

Λόγω της μετάπτωσης των ισημεριών αλλάζει θέση χρόνο με τον χρόνο αφού έχει μία κλίση 23,5ο (μοίρες) και διαγράφει έναν πλήρη κύκλο κάθε 25.920 χρόνια. Έτσι και ο προσανατολισμός των σταθερών σημείων πάνω στην γη αλλάζει θέση χρόνο με τον χρόνο ακολουθώντας την κίνηση του άξονα της γης. Οι αστερισμοί λ.χ που παρατηρούμε σήμερα σε συγκεκριμένα σημεία του ουρανού πριν από 10.000 χρόνια ήταν σε διαφορετικά σημεία και επίσης σε διαφορετικά σημεία του ουρανού θα είναι μετά από 10.000 χρόνια.

Για να κατορθώσει ο ναός να ολισθαίνει πάνω στην βάση του τοποθετήθηκε πάνω σε αυτή ένα στρώμα άργιλου και ένα στρώμα από βότσαλα θαλάσσης. Πάνω σε αυτά τα στρώματα τοποθετήθηκαν οι πλάκες των θεμελίων του ναού. Κάτω από την βάση έχουν βρεθεί τούνελ που κρατούσαν τον άξονα του ναού.

Πάνω λοιπόν στην βάση του ναού τοποθετήθηκαν πολλές στρώσεις από πλάκες που ενώνοντας μεταξύ τους με ανοξείδωτους σιδερένιους συνδετήρες και στο άνοιγμα τους έχυσαν μόλυβδο για να κρατά τους κραδασμούς. Έτσι στην συνέχεια έχτισαν τον ναό ο οποίος λόγω της ιδιαίτερης βάσης του και της σοφά μελετημένης κλίσης της, ολίσθαινε πάνω σε αυτή ακολουθώντας την μετάπτωση των ισημεριών. Ο δεύτερος ναός στην κορυφή του βουνού Κωτύλιο έπαιζε τον ρόλο του δείκτη. Δηλαδή αν κάποιος στεκόταν στην είσοδο του μεγάλου ναού σε πλήρη στοίχιση με τον μικρό ναό της κορυφής, τότε έβλεπε το σημείο 0 του βορρά! Μία τεράστια πυξίδα δηλαδή κατασκευασμένη από γρανίτη και μάρμαρο!

Σήμερα ο ναός του Απόλλωνος είναι σε στάδιο συντήρησης και αποκατάστασης. Η εικόνα που παρουσιάζει είναι τραγική. Λεηλατημένος και απογυμνωμένος από την λαμπρή μαρμάρινη ζωφόρο του (Εκτίθεται στο Βρετανικό μουσείο και αυτή) και κατασκαμμένος με σκοπό την κλοπή των μετάλλων της βάσης του. Ο προσανατολισμός του όμως εξακολουθεί να είναι σταθερά ο ίδιος αν και λόγω της καταστροφής μεγάλου μέρους των θεμελίων του έχει ολισθήσει εκτός του άξονα του.

Σίγουρα έχει πολλά κρυμμένα μυστικά ακόμη που μάλλον δεν θα μάθουμε ποτέ γιατί απλά δεν θα μας τα αποκαλύψει ποτέ το αρχαιολογικό κατεστημένο. Σίγουρα αποτελεί σπανιότατη κατασκευή που δυστυχώς καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό και είναι αδύνατη η επαναφορά στην αρχική του μορφή όσες εργασίες αποκατάστασης και να γίνουν.

Και τέλος σίγουρα αποτελεί φαντασίωση το να πιστεύουμε ότι με το τέλος των εργασιών θα μας στείλουν πίσω οι ?φίλοι? μας οι Άγγλοι τα γλυπτά του ναού που μας έχουν κλέψει. Είναι γνωστό εξάλλου το πόσο πολύ μας αγαπούν αφού στο Βρετανικό μουσείο έχουν μία τεράστια αίθουσα που εκθέτουν τα κλεμμένα γλυπτά μας. Όχι γιατί δεν έχουν δικά τους να εκθέσουν (;), αλλά γιατί όπως προείπα?.. μας αγαπούν πολύ!

 

Αρχαία Δημοκρατία Αθήνας ? Παραδειγματική διαχείριση δημόσιου χρήματος!

Την ώρα που μισθοί και συντάξεις έπαιρναν τον κατήφορο, τιμολόγια έρχονταν στο φως που αποκάλυπταν πως υπήρχαν δήμοι που ξόδευαν 23.100 ευρώ για μια γιορτή ή για την κοπή μιας πίτας. Πριν κατηγορήσει κάποιος όμως για σπατάλη τους δημόσιους λειτουργούς, μήπως θα έπρεπε να σκεφτεί ότι δεν έφταιγαν οι ίδιοι αλλά η κληρονομικότητα που κουβαλούν από την αρχαιότητα.

Διότι οι αρχαίοι Αθηναίοι ? οι δημιουργοί της δημοκρατίας και της αρμονίας στην αρχιτεκτονική και την τέχνη ? θα περίμενε κάποιος πως θα είχαν πετύχει τουλάχιστον τη στοιχειώδη ισορροπία στα δημοσιονομικά τους.

Οι ιστορικοί υποστηρίζουν όμως ότι οι αρχαίοι Αθηναίοι δεν είχαν καμία ιεραρχία στις προτεραιότητές τους. Και αντί να ξοδεύουν περισσότερα χρήματα για πολεμικές δαπάνες, η πλειονότητα των κονδυλίων τους πήγαινε για γιορτές, θυσίες και πανηγύρια.

Κι αν δεν πιστεύετε τους ιστορικούς, υπάρχει και ο κορυφαίος ρήτορας Δημοσθένης αλλά και ο ιστορικός Πλούταρχος που υποστηρίζουν ότι οι Αθηναίοι ξόδεψαν περισσότερα χρήματα για να ανεβάσουν στη σκηνή τις ατυχίες της Μήδειας και της Ηλέκτρας, τις «Φοίνισσες», τις «Βάκχες» και τον «Οιδίποδα» από όσα διέθεσαν για να διατηρήσουν την αυτοκρατορία τους και να αγωνιστούν για την ελευθερία τους κατά των Περσών.

Τέλος σε αυτή την παρεξήγηση έρχεται να βάλει ο λέκτορας στο Τμήμα Ιστορίας, Φιλοσοφίας, Θρησκείας και Κλασικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ, δρ Ντέιβιντ Πρίτσαρντ, ο οποίος βρέθηκε προχθές στην Αθήνα καλεσμένος του Αυστραλιανού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου και έδωσε διάλεξη με θέμα «Γιορτές, Δημοκρατία και Πόλεμος: Οι προτεραιότητες στις δαπάνες της δημοκρατικής Αθήνας».

Κομβικό σημείο στην έρευνά του υπήρξε η προσεκτική μελέτη των οικονομικών στοιχείων οκτώ δεκαετιών ? από το 430 π.Χ. έως το 350 π.Χ. ? που αποδεικνύει πως οι Αθηναίοι μπορεί να ξόδευαν πολλά χρήματα για θεατρικές παραγωγές, γιορτές και θυσίες προς τους θεούς ? ποσά που καλύπτονταν από πολίτες ως εναλλακτική μορφή φορολόγησης -, αλλά τελικά το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού τους πήγαινε στις αμυντικές δαπάνες.

«Υπολογίζεται πως η Αθήνα διέθετε περί τα 100 τάλαντα ετησίως για εορταστικές εκδηλώσεις, ενώ για τις ένοπλες δυνάμεις της το κονδύλι δεν έπεφτε κάτω από τα 500 τάλαντα», λέει ο δρ Πρίτσαρντ που επιχείρησε να υπολογίσει τις δαπάνες του αθηναϊκού κράτους βασιζόμενος και σε νεότερες έρευνες, σε αντίθεση με τις έως τώρα θεωρίες που είχαν βασιστεί κυρίως σε κείμενα και όχι σε αριθμούς.

Την πιο γεμάτη πολεμική δραστηριότητα δεκαετία, δε, 433-423 π.Χ. (το 431 π.Χ. ξεκινά ο Πελοποννησιακός Πόλεμος) οι δαπάνες για θέματα άμυνας έφταναν και τα 1.500 τάλαντα.

«Συκοφαντίες όσα λέει ο Δημοσθένης»

«Όσα λέει ο Δημοσθένης δεν είναι παρά συκοφαντίες. Αρκεί να σκεφτεί κάποιος ότι με τα 36 τάλαντα που ξόδευαν οι Αθηναίοι ετησίως για τις δυο μεγάλες αθηναϊκές γιορτές, τα Εν Αστει Διονύσια και τα Μεγάλα Παναθήναια (σ.σ. τα Παναθήναια γιορτάζονταν ανά τετραετία, αλλά ο ερευνητής έχει υπολογίσει το κόστος ανά έτος) αρκούσαν μόλις να συντηρήσουν για έναν μήνα έναν στόλο 30 πλοίων», εξηγεί ο ερευνητής.

Για ποιον λόγο όμως ο Δημοσθένης και ο Πλούταρχος διαβάλλουν τόσο τους Αθηναίους παραποιώντας την αλήθεια; O μεν Δημοσθένης με τη ρητορική στρατηγική του προσπαθούσε να κάνει τον δήμο να αισθανθεί άσχημα και να πάρει τα όπλα κατά του Φιλίππου που κατέβαινε ακάθεκτος προς την Αθήνα.

Ο δε Πλούταρχος (1ος αι. μ.Χ.) με τη χρονική απόσταση που τον χώριζε από τα γεγονότα προτίμησε να επιδοθεί σε μια επίδειξη ρητορείας που «δεν αποτελεί σοβαρή ανάλυση της κλασικής Αθήνας, με τρομερές υπερβολές σχετικά με τις οικονομικές προτεραιότητες», επισημαίνει ο δρ Πρίτσαρντ.

Και καταλήγει: «Η αθηναϊκή δημοκρατία είχε καταφέρει με μεγάλη επιτυχία να διαχειριστεί το δημόσιο χρήμα. Θα μπορούσε να αποτελέσει παράδειγμα τόσο για τους σύγχρονους Έλληνες πολιτικούς όσο και για τους ψηφοφόρους».

[Πηγή: Μ. Αδαμοπούλου, εφημ. Τα Νέα]