·       ΣΤΟ ΠΑΛΑΙΦΥΤΟ 

      Δώδεκα χιλιόμετρα από τα Γιαννιτσά στο δρόμο για την Έδεσσα βρίσκεται  χτισμένο ένα μεγάλο προσφυγοχώρι. Οι κάτοικοί του είναι άνθρωποι που ξεκληρίστηκαν από τους τόπους τους, τις τραγικές για τον ελληνισμό μέρες του 1922 και 1924 και βρήκαν εδώ καταφύγιο, μετά από πολλές περιπλανήσεις και ταλαιπωρίες.

       Το χωριό ονομάζεται Παλαίφυτο  και οι πρώτοι κάτοικοί του είναι Μικρασιάτες
που ήρθαν από τα μέρη της Προύσας. Το χωριό τους λεγόταν Κήδεια και ήταν χτισμένο σε μια λίμνη - την Απολλωνία - στα εύφορα εδάφη του κάμπου της περιοχής. Αυτό και άλλα οκτώ γειτονικά χωριά αποτελούσαν τα Πιστικοχώρια, το μέρος όπου δεν κατοικούσε ούτε ένας Τούρκος. Πλούσιος ο τόπος, πλούσια και τα Κήδεια, αφού η βασική απασχόληση των κατοίκων ήταν η παραγωγή του μεταξιού. Τα σπίτια τους ήταν διώροφα. Στο κάτω μέρος έμενε η οικογένεια και στο πάνω μέρος ήταν απλωμένα τα κουκούλια του μεταξοσκώληκα, που έτρεφαν με τα φύλλα της ασκαμνιάς - της ασιατικής μουριάς.

        Η ήσυχη ζωή και η ευημερία του τόπου εξαφανίζονται, όταν οι Τούρκοι εκδικούμενοι κάθε τι καλό, έφεραν στο διάβα τους την καταστροφή. Οι κάτοικοι, μ' ότι μπόρεσαν να κουβαλήσουν, που κι αυτό το άφησαν στο δρόμο, πέρασαν από το λιμάνι του Πάνορμου απέναντι στη Θράκη,  κατέληξαν στη Θεσσαλονίκη κι από κει διασκορπίστηκαν σ' όλη τη Μακεδονία.

        Στο Παλαίφυτο, που τότε ονομαζότανε Λοζάνοβο, έφτασαν το 1922. Έμειναν εδώ γιατί ο τόπος τους θύμιζε το παλιό τους χωριό, αυτό που δεν θα ξανάβλεπαν ποτέ. Μην ξεχνάμε ότι τότε υπήρχε ακόμα η λίμνη των Γιαννιτσών. Το μέρος ήταν καλό. Δίπλα από τον οικισμό που έφτιαξαν υπήρχε και ποτάμι. Τρεις μπέηδες είχαν όλα τα χωράφια. Αυτοί τους βοήθησαν. Τους πήραν στα τσιφλίκια σαν εργάτες, κι όλο και κάτι τους έδιναν. Το 1924 ήρθαν στον οικισμό και Θρακιώτες από το Τσακήλι. Τους άρεσε ο τόπος, ρίζωσαν κι αυτοί. Όταν έφυγαν οι μπέηδες, το 1927, έκαναν διανομή χωράφια και οικόπεδα στους ξεριζωμένους και τους έστησαν τα πρώτα σπίτια. Το 1932 το Παλαίφυτο γίνεται ξεχωριστή Κοινότητα. Μέχρι τότε μαζί με άλλα χωριά αποτελούσε την κοινότητα του Δροσερού.

      Σήμερα το Παλαίφυτο ζει με την καλλιέργεια του καπνού, του βαμβακιού και των φρούτων. Σαν τελειώνει η σοδειά, ζει και τη χαρά των καζανιών, του τσίπουρου, του γλεντιού και του κεφιού. Οι αναμνήσεις όμως δεν χάνονται ποτέ. Οι Χαμένες Πατρίδες δεν ξεχνιούνται, όσο μακριά κι αν είναι. Άλλο τόσο όμως δεν ξεχάστηκαν τα ήθη και τα έθιμα.  Η μοναδική αυτή ένωση του τότε και του τώρα. Η γλυκιά χαρά που ένωνε τους ανθρώπους στα πατρικά χώματα.