|
·
ΚΉΔΕΙΑ ΠΡΟΥΣΑΣ
Τα Κήδεια, χτισμένα σε μια
πλαγιά μικρής χαράδρας, ανήκαν στην ομάδα των χωριών που
ήταν γνωστά ως «Πιστικοχώρια» της περιοχής Απολλωνιάδας,
στην διοικητική περιφέρεια της Προύσας, και βρίσκονταν 3 χλμ. νοτίως του ποταμού Nilüfer, παραποτάμου του Ρυνδάκου. To ελληνικό όνομα του οικισμού ήταν Κίντια,
άγνωστης ετυμολογίας, και έτσι αναφερόταν στα επίσημα
εκκλησιαστικά έγγραφα. Το τουρκικό όνομα του οικισμού
ήταν Καράκοτζα (Karakoca)
από το διπλανό ομώνυμο βουνό και αυτό χρησιμοποιούνταν στα
επίσημα οθωμανικά έγγραφα. Είναι και σήμερα το όνομα του
οικισμού. Οι πιο
ηλικιωμένοι Τούρκοι τo αναγνωρίζουν και με το παλιό
όνομα "Κίντια".
 |
 |
|
Η
λίμνη Απολλωνιάδα |
Η παλιά εκκλησία στο
νησάκι |
Το χωριό ήταν ένα από τα μεγαλύτερα της
περιοχής, τα χωράφια του οποίου εκτείνονταν μέχρι τη
λίμνη της Απολλωνιάδας, στην οποία μάλιστα οι κάτοικοι
συχνά ψάρευαν
γουλιανούς, σαζάνια και καραβίδες. Ήταν πλούσια σε ψάρια
η λίμνη και τροφοδοτούσε όλα τα τριγύρω της χωριά.
Σύμφωνα μάλιστα με μία προφορική
παράδοση του χωριού, μια χρονιά κατά την οποία πάγωσε η
λίμνη, ένας καμηλιέρης, προχωρώντας πάνω στον πάγο,
έφθασε με την καμήλα του στο
νησάκι Άγιος Κωνσταντίνος, όπου και θυσίασε το ζώο προς
τιμήν του αγίου (υπήρχε εκεί ομώνυμη εκκλησία) .
Ο πληθυσμός των Κηδείων ήταν αμιγώς ελληνορθόδοξος:
περίπου 200 οικογένειες (1.000-1.100 κάτοικοι). Η
πλειονότητα των κατοίκων του χωριού ανήκε σε μεγάλες
οικογένειες. Τα ονόματα μερικών από αυτές ήταν:
Χατζόγλου, Γρηγορόγλου, Θεοδωρόγλου, Ντελόγλου, Τοπσακάλ,
Γιαννακόγλου.
Το χωριό , όπως άλλωστε όλα τα Πιστικοχώρια, ήταν
πλούσιο, διότι είχε πολλές παραγωγές. Σπάνια γίνονταν οι
Πιστικοχωρίτες μετανάστες, πράγμα που το θεωρούσαν
προσβλητικό και ιδιαίτερα υποτιμητικό. Το 1914 είχαν
εγκαταλείψει το χωριό 4 - 5 άτομα, όχι όμως για
οικονομικούς λόγους, αλλά για να αποφύγουν την
υποχρεωτική στράτευση. Αυτό συνέβη σε όλα τα ελληνικά
χωριά και πολλά παλικάρια αναγκάστηκαν να ξενιτευτούν
στην Αμερική και στην Κύπρο, για να γλυτώσουν από τα
δεινά του τουρκικού στρατού. Έρχονταν αργότερα οι
ζανταρμάδες και έψαχναν τους κατσάκηδες στα σπίτια τους
και βασάνιζαν τους γονείς και τα αδέλφια τους, για να
τους φανερώσουν πού βρίσκονταν ο φυγάς συγγενής τους.
Η γλώσσα των κατοίκων των Κηδείων, όπως και των
υπόλοιπων Πιστικοχωρίων, παρουσίαζε διαφορές σε σχέση με
τη διάλεκτο των ελληνόφωνων γειτονικών χωριών της
περιοχής της Απολλωνιάδας. Οι σημαντικότερες από αυτές
ήταν α) διάφοροι αρχαϊσμοί (π.χ. τι ποιήσωμεν;=τι θα
κάνουμε;), β) η συχνή χρήση των προσφυμάτων «να», «νο»
και «νε» (π.χ. τωνόρα=τώρα, χαράνα=χαρά, μεγανάλη=μεγάλη),
γ) η μετατροπή του «κι» σε «τσι» (π.χ. «δεντράτσι» αντί
«δεντράκι»).
Ο οικισμός ήταν πυκνοδομημένος, με χωμάτινους δρόμους.
Τα σπίτια ήταν ξύλινα, με δύο ή περισσότερους ορόφους,
χτισμένα με τη μέθοδο «ντολμά» (dolma=αυτό που είναι
γεμισμένο) ή με τη μέθοδο του «τσατμά» (çatma=σκελετός
ξύλινης οικοδομής). Για να τα χτίσουν χρησιμοποιούσαν
ξεχωριστό λευκό χώμα, που το έφερναν από μια περιοχή,
ανατολικά του χωριού, που την ονόμαζαν "Λεύκο". Τον πάνω
όροφο τον χρησιμοποιούσανε ως
ξεραντήρι για τα καπνά.
Γύρω από το χωριό υπήρχαν
διάφορα τοπωνύμια: Αγία Παρασκευή, Πουρνιές, Στρουγγιές,
Καρά Κοτσάνι, Σωληνάρια, Τραχώνι, Διάκι, Λαχανάς, Λεύκος,
Μαντρούδια, Αργκαβάνα, Πλάτανος, Αναστασιά, Αγίασμα,
Καρυές, Βρωμοπήγαδο, Κλαδερά, Νησούδια, Μπαχατούρ, Αι
Θόδωρος, Μέλιος, Αι Γιάννης, Νιχωρήσια, Σορόπουλο λάντες,
Αγλαβίτσα, Τσατάλ Ντερές, Καζέλι ράχη, Ιτούδ, Μπινέκ
Τασί, Μιλάγκι, Πέτρας το οργιάκι, Κουρί, Σκαλόχωμα,
Σαραντνούδια, Αλώνια, Κραβασαράς, Ελιάς οργιάκι,
Τσεσμούδ, Νεροβούλα, Βλάχι, Ακονόπετρα, Κρηνίδα, Ίνκαγια.
Στην περιοχή Ίνκαγια, που
βρισκόταν περίπου μια ώρα μακριά από το χωριό, υπήρχε
μια πελώρια σπηλιά, στην οποία το χειμώνα οι τσοπάνοι
του χωριού έφερναν τα πρόβατά τους, για να
ξεχειμωνιάσουν. Δίπλα στη μεγάλη αυτή σπηλιά υπήρχε ένας
ανεμόμυλος, όπου οι χωριανοί άλεθαν το αλεύρι τους.
Πολλές φορές
τα παιδιά πηγαίνανε στο μύλο, για να βοηθήσουνε τους
γονείς
τους και αργότερα παίζανε κρυφτό μέσα στην σπηλιά.
ΠΗΓΗ:
|
