1821-1832: Ελληνική Επανάσταση
Η άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453 σηματοδοτεί την κατάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και ταυτόχρονα την έναρξη της Τουρκοκρατίας στην Ελλάδα. Η περίοδος αυτή διήρκησε 4 αιώνες και υπήρξε μία από τις πιο κρίσιμες στη μακραίωνη ιστορία της Ελλάδας. Υπό το πρίσμα της ιστορικής συνέχειας θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι τα απώτερα θεμέλια για τη συγκρότηση εθνικής συνείδησης και κατ΄ επέκταση εθνικής αφύπνισης ανάγονται στο 1453 μ.Χ. με την άλωση της Κωνσταντινούπολης.
Η κυριαρχία των Οθωμανών στον ελληνικό χώρο είχε οδυνηρές συνέπειες: υλικές καταστροφές, εξισλαμισμοί, παιδομάζωμα, βαριές φορολογίες, ποικίλες πιέσεις. Οι υπόδουλοι όμως έδειξαν αξιοθαύμαστη αντοχή και κατόρθωσαν υπό δυσμενείς συνθήκες να διατηρήσουν όλα τα στοιχεία της εθνικής τους υπόστασης και άσβεστη την ελπίδα τους για την αποτίναξη του ζυγού. Σε αυτό συντέλεσε σε μεγάλο βαθμό η συσπείρωση γύρω από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και γενικότερα την Εκκλησία.
Αν και κατά τη μακρά περίοδο της Τουρκοκρατίας η προοπτική να εξασφαλίσουν οι Έλληνες την ελευθερία τους μοιάζει μακρινή, από τα μέσα του 17ου αι. δημιουργούνται οι συνθήκες και οι παράγοντες που προοιωνίζονται τα γεγονότα της Επανάστασης. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία έχει ήδη αρχίσει να αποδυναμώνεται στρατιωτικά, εδαφικά και οικονομικά, ενώ διαφαίνονται, κυρίως, οι οικονομικές προϋποθέσεις που ενδυναμώνουν τη θέση των υπόδουλων Ελλήνων και συμβάλλουν στην εθνική τους αφύπνιση. Στην ίδια χρονική περίοδο εντοπίζεται εντονότερη η επίδραση του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού στους Έλληνες λογίους, που μεταφέρουν στον ελληνικό χώρο τις ιδέες της προόδου, του φιλελευθερισμού και της εθνικής συγκρότησης.
Σε κορυφαία μορφή αυτής της πνευματικής κινητοποίησης αναδεικνύεται ο Αδαμάντιος Κοραής. Βασική του θέση είναι η «μετακένωσις», η μεταφορά των ιδεών του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού και η προσαρμογή τους στα ελληνικά δεδομένα με όχημα την παιδεία. Ανάλογες απόψεις διατυπώνονται και από τον Κοσμά τον Αιτωλό στις «Διδαχές» του.
Ο ενθουσιασμός για τα νέα δεδομένα στην Ευρώπη θα παρασύρει και τον Ρήγα Βελεστινλή, ο οποίος είναι ο πρώτος που συλλαμβάνει την εθνική αναβίωση με πολιτικούς όρους. Η σύλληψη και εκτέλεσή του από τους Οθωμανούς το 1798 θα εμπνεύσει τρεις Έλληνες, μέλη εμπόρων της Διασποράς, τους Εμμανουήλ Ξάνθο, Νικόλαο Σκουφά και Αθανάσιο Τσακάλωφ, να ιδρύσουν τη Φιλική Εταιρεία το 1814, με σκοπό την απελευθέρωση της «Μητέρας Πατρίδας».
Η ηγεσία της Φιλικής Εταιρείας προσφέρθηκε στο Φαναριώτη Αλέξανδρο Υψηλάντη, ο οποίος πέρασε, το Μάρτιο του 1821, με το μικρό αλλά ανομοιογενή στρατό του τον Προύθο ποταμό. Και μπορεί ο στρατός του να ηττήθηκε στη μάχη του Δραγατσανίου, ο αναβρασμός όμως που επικρατούσε στην Πελοπόννησο και αλλού δεν άργησε να εκδηλωθεί. Η πρώτη απόπειρα συνένωσης των δυνάμεων του έθνους έγινε από τον ηγεμόνα της Μάνης, Πετρόμπεη, ο οποίος το Μάρτιο του 1821 κατέλαβε την Καλαμάτα, ενώ στην Πάτρα πολλοί από τους προκρίτους μαζί και ο Παλαιών Πατρών Γερμανός απέστειλαν προκήρυξη προς όλους τους προξένους των Μεγάλων Δυνάμεων στην Πόλη. Από την αρχή της εξέγερσης οι Έλληνες αντιλήφθηκαν ότι πρέπει να εξασφαλίσουν την εύνοια των Μεγάλων Δυνάμεων. Τις ίδιες μέρες ο Κολοκοτρώνης εισέβαλε στην Καρύταινα, ενώ γρήγορα η εξέγερση από την Πελοπόννησο εξαπλώθηκε στα νησιά, την Ύδρα, τις Σπέτσες, την Κάσο, τα Ψαρά, αλλά και στη Ρούμελη, στη Μακεδονία, στην Ήπειρο και βεβαίως στην Κρήτη.
Πρώτη μεγάλη επιτυχία των επαναστατημένων η πτώση της Τριπολιτσάς το Σεπτέμβριο του 1821, που συνέβαλε καθοριστικά στην εδραίωση του Αγώνα, μολονότι την ίδια περίοδο είχαν αρχίσει να απειλούν την ενότητα των αγωνιστών οι αντιθέσεις προκρίτων και στρατιωτικών. «Φθόνος και εμφύλιον μίσος κατατρώγει τα σπλάχνα μας» έγραφε ο Τρικούπης. Και μπορεί στις επιτυχίες του Αγώνα να είχαν προστεθεί οι πτώσεις των φρουρίων Μονεμβασίας, Νεοκάστρου, Ακροκορίνθου, αλλά στον κατάλογο των πληρεξουσίων της Α΄ Εθνικής Συνέλευσης της Επιδαύρου το Δεκέμβριο του 1821 οι πρόκριτοι, οι λόγιοι, και οι κληρικοί επικράτησαν έναντι των αγωνιστών. Παρά ταύτα, γενικός ενθουσιασμός επισφράγισε την ψήφιση του πρώτου προσωρινού πολιτεύματος της Ελλάδας.
Η Επανάσταση στις βόρειες και βορειοανατολικές επαρχίες, ωστόσο, δεν είχε την ίδια επιτυχία. Στις αρχές του 1822 οι μόνοι που αγωνίζονταν στην Ήπειρο ήταν οι Σουλιώτες. Η καταστροφή των ελληνικών στρατευμάτων στο χωριό Πέτα σήμανε και το τέλος κάθε ελπίδας σωτηρίας για το Σούλι. Η επανάσταση μεταφέρθηκε στο Μεσολόγγι. Είχε προηγηθεί η καταστροφή της στρατιάς του Δράμαλη στα Δερβενάκια από τον Κολοκοτρώνη, ενώ στα νησιά είχε συμβεί ό,τι περίπου και στην ηπειρωτική Ελλάδα. Η Επανάσταση παίρνοντας αρχικά μεγάλες διαστάσεις περιορίστηκε εν συνεχεία, περιστολή που άρχισε με την καταστροφή της Χίου το 1822. Εν τω μεταξύ τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου η Β΄ Εθνική συνέλευση στο Άστρος ψήφισε νέο αναθεωρημένο Σύνταγμα με προοδευτικές διατάξεις. Ο παραγκωνισμός για μία ακόμη φορά των στρατιωτικών είχε ως αποτέλεσμα να διχάσει τους Έλληνες και να οξύνει την εμφύλια διαμάχη. Προσωπικές φιλοδοξίες, συμφέροντα, τοπικιστικό και φατριαστικό πνεύμα καθιστούσαν αμφίβολη την έκβαση του Αγώνα. Χαρακτηριστικό το παράπονο του στρατηγού Μακρυγιάννη: «Πήρα όρκο να πολεμήσω τους Τούρκους και όχι τους Έλληνες».
Παρόλο όμως που σε δύσκολες ώρες για τον Αγώνα οι Έλληνες διχάστηκαν, πολέμησαν ακόμα και τον κακό τους εαυτό και αναδείχτηκαν νικητές. γιατί ο πιο δύσκολος αγώνας είναι ενάντια στα πάθη μας και αυτή είναι και η πιο μεγάλη νίκη. Τη νίκη αυτή αποτυπώνει με το δικό του τρόπο ο μεγάλος αγράμματος δάσκαλος του Έθνους.
Περί τα τέλη του 1825 το μέλλον του Αγώνα προβλέπεται δυσοίωνο. Οι Έλληνες στρέφονται απεγνωσμένα προς τις Μεγάλες Δυνάμεις αναζητώντας διέξοδο στη δυσχερή τους κατάσταση. Εν τω μεταξύ η πόλη του Μεσολογγίου έπεφτε ύστερα από μαραθώνια πολιορκία με ηρωική έξοδο τη νύχτα της 10ης Απριλίου 1826.
Δεκατέσσερις ημέρες αργότερα υπογραφόταν στην Πετρούπολη το πρώτο επίσημο διπλωματικό έγγραφο που αναγνώριζε πολιτική ύπαρξη στην Ελλάδα. Οι συνθήκες στο διεθνές διπλωματικό πεδίο είχαν ωριμάσει προς αυτή την κατεύθυνση. Οι ελληνικές επιτυχίες, οι ωμότητες εκ μέρους των Τούρκων, το φιλελληνικό κλίμα, οι καίριες, ήδη από το 1821, διπλωματικές παρεμβάσεις του Καποδίστρια και κυρίως η ανάρρηση του Τζωρτζ Κάνιγκ στο αξίωμα του υπουργού Εξωτερικών της Αγγλίας το 1822 σήμαναν τη μεταστροφή της ως τότε φιλοτουρκικής πολιτικής. Κυρίως όμως οι Μεγάλες Δυνάμεις στράφηκαν στην υιοθέτηση ενός παρεμβατικού ρόλου, όχι μόνο γιατί θίγονταν τα εμπορικά τους συμφέροντα αλλά και γιατί η καθεμιά φοβόταν ότι η άλλη θα κατάφερνε να στρέψει τη συνεχιζόμενη σύγκρουση προς δικό της πολιτικό όφελος.
Η αυτοδυναμία πλέον της Επανάστασης είναι πια παρελθόν. Το νεοσύστατο ελληνικό κράτος και οι όροι της πολιτικής του ύπαρξης στο μέλλον θα είναι απόρροια της θέλησης των Δυνάμεων και όχι της επιβολής του επαναστατικού δικαίου. Ακολουθεί η Συνθήκη του Λονδίνου στις 6 Ιουλίου του 1827, που σήμανε σπουδαιότατη πρόοδο του ελληνικού ζητήματος, ενώ η απροθυμία της Υψηλής Πύλης να αποδεχθεί τους όρους θα οδηγήσει στη ναυμαχία του Ναυαρίνου τον Οκτώβριο του 1827. Το Ναυαρίνο ουσιαστικά νομιμοποιούσε τις ξένες επεμβάσεις στα εσωτερικά της χώρας. Η συντριβή των Τούρκων στη διάρκεια του δεύτερου Ρωσοτουρκικού πολέμου και η υπογραφή της συνθήκης της Ανδριανούπολης το 1829 υποχρέωσαν την Πύλη να δεχθεί όλους τους όρους που οι Μεγάλες Δυνάμεις θα έθεταν για την Ελλάδα.
Εν τω μεταξύ η Γ΄ Εθνοσυνέλευση στην Τροιζήνα το Μάιο του 1827 είχε ορίσει τον Καποδίστρια Κυβερνήτη της Ελλάδας. Το ελληνικό κράτος κάνει τα πρώτα του βήματα. Ο Καποδίστριας εργάστηκε προς αυτή την κατεύθυνση με άκρα επιμέλεια και αποτελεσματικότητα. Οι προσπάθειες, δεδομένων των συνθηκών, δικαιώθηκαν με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου το Μάρτιο του 1829, το οποίο προέβλεπε την ίδρυση αυτόνομου ελληνικού κράτους με διευρυμένα σύνορα στη γραμμή Αμβρακικού – Παγασητικού.
Οι διαθέσεις και η κατάσταση, όπως είχαν διαμορφωθεί τους τελευταίους μήνες του 1829, έδειχναν ότι είχαν ωριμάσει οι συνθήκες για την οριστική διευθέτηση του ελληνικού ζητήματος. Στις 22 Ιανουαρίου – 3 Φεβρουαρίου του 1830 η Διάσκεψη του Λονδίνου διακήρυξε την πολιτική ανεξαρτησία της Ελλάδας. Η διεθνής αναγνώριση του ελληνικού κράτους σήμαινε έναρξη της υπάρξεως του στα πλαίσια της διεθνούς κοινωνίας, απαρχή του ελεύθερου πολιτικού βίου του έθνους. Το 1832 υπογράφεται στην Κωνσταντινούπολη ο τελικός διακανονισμός.
Το νεοσύστατο κράτος αποτελεί πλέον πραγματικότητα. Η ελληνική ανεξαρτησία αναγνωρίστηκε το 1830 και τα σύνορα του νέου κράτους οριστικοποιήθηκαν το 1832. Το σύνθημα της επανάστασης, "Ελευθερία ή Θάνατος", έγινε το εθνικό σύνθημα της Ελλάδας και από το 1838 η 25η Μαρτίου, επέτειος εορτασμού της έναρξής της επανάστασης.
Τα γεγονότα του 1821
- 1814-1820: Ιδρύεται στην Οδησσό η Φιλική Εταιρεία, από τον Νικόλαο Σκουφά, τον Αθανάσιο Τσακάλωφ και τον Πάτμιο Εμμανουήλ Ξάνθο, με αποκλειστικό σκοπό την προετοιμασία της επανάστασης. Γενικός Επίτροπος της «Ανωτάτης Αρχής της Φιλικής Εταιρείας» ανέλαβε, το 1820, ο Αλέξανδρος Υψηλάντης, αξιωματικός του τσαρικού στρατού.
- Φεβρουάριος-Μάρτιος 1821: Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης κηρύσσει στο Ιάσιο της Μολδαβίας, πνευματικό κέντρο του Ελληνισμού, την επίσημη έναρξη της επανάστασης στις παραδουνάβιες Ηγεμονίες, με τη συγκρότηση του Ιερού Λόχου. Είχε προηγηθεί η επαναστατική του προκήρυξη με τον τίτλο «Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος». Μετά τις πρώτες επιτυχίες, ο τσάρος αποκηρύσσει τον Αλέξανδρο Υψηλάντη και ο Ιερός Λόχος θα ηττηθεί τον Ιούνιο του 1821 στο Δραγατσάνι από υπέρτερες τουρκικές δυνάμεις. Τερματίζεται έτσι η επανάσταση στις παραδουνάβιες Ηγεμονίες.
- 25 Μαρτίου 1821: Συμβολική ημερομηνία έναρξης της ελληνικής επανάστασης. Ο επίσκοπος Παλαιών Πατρών Γερμανός ορκίζει τους επαναστάτες στη Μονή της Αγίας Λαύρας. Οι επαναστάτες είχαν εισέλθει από τις 23 Μαρτίου στην πόλη των Πατρών και κήρυξαν την επανάσταση στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Παπαφλέσσας και ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης απελευθερώνουν την Καλαμάτα από τους Τούρκους.
- 10 Απριλίου 1821: Η Πύλη προβαίνει σε αντίποινα. Απαγχονίζεται ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε' στην Κωνσταντινούπολη. Το σώμα του θα μεταφερθεί στην Οδησσό.
- 23-24 Απριλίου 1821: Ο Αθανάσιος Διάκος μάχεται ηρωικά στην Αλαμάνα, συλλαμβάνεται από υπέρτερες δυνάμεις και βρίσκει ηρωικό, αλλά μαρτυρικό θάνατο. Μέρες αργότερα, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, μάχεται, και εμποδίζει, στο Χάνι της Γραβιάς, την πορεία των τούρκικων στρατευμάτων προς την Πελοπόννησο.
- 12-13 Μαϊου 1821: Η νίκη των Ελλήνων στο Βαλτέτσι ανοίγει το δρόμο για την κατάληψη της Τριπολιτσάς, στρατιωτικού και πολιτικού κέντρου της Πελοποννήσου.
- 26 Μαϊου 1821: Με την Πράξη της Συνέλευσης των Καλτετζών (μοναστήρι στην Αρκαδία), ιδρύεται η Πελοποννησιακή Γερουσία, με πρόεδρο τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη.
- 14 Ιουνίου 1821: Επανάσταση στην Κρήτη.
- 9 Ιουλίου 1821: Οι Τούρκοι απαγχονίζουν στη Λευκωσία τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Κυπριανό και αποκεφαλίζουν τους Μητροπολίτες Πάφου, Κιτίου και Κυρήνειας.
- 23 Σεπτεμβρίου 1821: Με την κατάληψη της Τριπολιτσάς (έδρας του πασά του Μορέως), εδραιώνεται η επανάσταση στην Πελοπόννησο. Δύο μήνες μετά, θα ιδρυθεί στο Μεσολόγγι, υπό την προεδρία του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, ο «Οργανισμός της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος».
- 13 Νοεμβρίου 1821: Απελευθερώνεται η Άρτα από τους Σουλιώτες οπλαρχηγούς Μάρκο και Νότη Μπότσαρη, τους αδελφούς Τζαβέλα κ.ά.
- 1 Ιανουαρίου 1822: Στην Α' Εθνοσυνέλευση στην Νέα Επίδαυρο, ψηφίζεται το πρώτο Σύνταγμα της Επανάστασης, γνωστό ως «Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος». Πρόεδρος του Εκτελεστικού εκλέγεται ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος.
- 30 Μαρτίου 1822: Καταστροφή της Χίου από τα τουρκικά στρατεύματα του Καπουδάν Πασά Καρά Αλή. Μια μαζική θυσία που θα εμπνεύσει προσωπικότητες της ευρωπαϊκής τέχνης και του πνεύματος, όπως ο Ντελακρουά και ο Βίκτορ Ουγκό και θα συγκινήσει την Ευρώπη, που θα δείξει περισσότερο ενδιαφέρον για τον ελληνικό Αγώνα. Τρεις μήνες αργότερα, ο Κωνσταντίνος Κανάρης θα πυρπολήσει και θα καταστρέψει την τουρκική ναυαρχίδα.
- 6 Ιουνίου 1822: Ο Χουρσίτ πασάς και ο Ομέρ Βρυώνης καταλαμβάνουν το Σούλι.
- 29 Ιουνίου 1822: Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης θα καταστρέψει στα Δερβενάκια την στρατιά του Μαχμούτ πασά ή Δράμαλη ανατρέποντας τα φιλόδοξά του σχέδια. Οι Έλληνες και αρκετοί φιλέλληνες θα ηττηθούν, λίγες μέρες μετά, στο Πέτα (κοντά στην Άρτα) από ισχυρές τουρκικές δυνάμεις.
- Αύγουστος 1822: Η παρουσία του Γεωργίου Κάνιγκ, ως υπουργού Εξωτερικών της Αγγλίας σηματοδοτεί τη θετική μεταστροφή της αγγλικής πολιτικής απέναντι στο Ελληνικό Ζήτημα.
- Δεκέμβριος 1822: Το Συνέδριο των αντιπροσώπων των μεγάλων Δυνάμεων στη Βερόνα, παρά τις προσπάθειες των Ελλήνων απεσταλμένων, δεν αναγνωρίζει την ελληνική Επανάσταση και την αποκηρύσσει με διακήρυξή του.
- Ιανουάριος 1823: Νίκη των Ελλήνων στο Ναύπλιο, που ορίζεται έδρα της επαναστατικής κυβέρνησης.
- Μάρτιος 1823: Η Αγγλία αναγνωρίζει τους Έλληνες ως εμπόλεμους αναγνωρίζοντας de facto και την ελληνική επανάσταση.
- Μάρτιος-Απρίλιος 1823: Συγκαλείται στο Άστρος της Κυνουρίας η Β' Εθνική Συνέλευση των Ελλήνων.
- 12 Ιουλίου 1823: Ο φιλέλληνας, λόρδος Βύρων, φθάνει στο Αργοστόλι. Θα στηρίξει την επανάσταση και θα πεθάνει στο Μεσολόγγι τον Απρίλη του 1824. Στο Μεσολόγγι θα ταφεί και ο Μάρκος Μπότσαρης που πέθανε στη μάχη του Κεφαλόβρυσου Ευρυτανίας.
- Φθινόπωρο 1823-Καλοκαίρι 1824: Εμφανίζονται οι πρώτες αντιθέσεις ανάμεσα στο Νομοτελεστικό υπό τον Θ. Κολοκοτρώνη και τον Πετρόμπεη και το Βουλευτικό υπό τον Κουντουριώτη που σχηματίζουν δύο ξεχωριστές κυβερνήσεις. Είναι η απαρχή της πρώτης φάσης του εμφυλίου σπαραγμού που θα τερματιστεί τον Ιούνιο με την επικράτηση του Κουντουριώτη.
- 7-8 Ιουνίου 1824: Καταστροφή της Κάσου από τους Τουρκοαιγύπτιους, οι οποίοι, λίγες μέρες μετά, θα καταστρέψουν ολοσχερώς και τα Ψαρά.
- 29 Αυγούστου 1824: Ναυμαχία του Γέροντα και πυρπόληση της τουρκικής ναυαρχίδας.
- 15 Απριλίου 1825: Αρχίζει η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου από τον Κιουταχή και αργότερα και από τον Ιμπραήμ. Στις 10 Απριλίου 1826 θα γίνει η ηρωική έξοδος και η πτώση του Μεσολογγίου. Η θυσία του Μεσολογγίου προώθησε το ελληνικό ζήτημα όσο καμιά ελληνική νίκη και ο απόηχος των γεγονότων, αναζωπύρωσε το πνεύμα του φιλελληνισμού στην Ευρώπη.
- 5 Ιουνίου 1825: Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, δολοφονείται στην Ακρόπολη Αθηνών, θύμα της εμφύλιας διαμάχης.
- 3 Αυγούστου 1826: Ο Γκούρας κλείνεται με τους άνδρες του στην Ακρόπολη. Η πόλη παραδίδεται στον Κιουταχή.
- 11 Νοεμβρίου 1827: Η κυβέρνηση Ζαϊμη μεταφέρει την έδρα της στην Αίγινα.
- 19 Μαρτίου 1827: Με πρόταση του Κολοκοτρώνη ανατίθεται η ηγεσία του στρατού στον Church και των ναυτικών δυνάμεων στον Cochrane.
- 30 Μαρτίου 1827: Η Εθνοσυνέλευση εκλέγει τον Ιωάννη Καποδίστρια «κυβερνήτη της Ελλάδος» με επταετή θητεία.
- 22 Απριλίου 1827: Θανάσιμος τραυματισμός του Γεωργίου Καραϊσκάκη στη μάχη του Φαλήρου.
- 8 Οκτωβρίου 1827: Ναυμαχία του Ναβαρίνου. Ο ενωμένος συμμαχικός στόλος Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας καταστρέφει τον τουρκοαιγυπτιακό που βρισκόταν αγκυροβολημένος στον κόλπο του Ναβαρίνου, γεγονός που υπήρξε καταλυτικό στην εξέλιξη του Ελληνικού Ζητήματος. Οι τρεις προστάτιδες Δυνάμεις θα διαδραματίσουν πλέον καταλυτικό ρόλο στην γένεση του ανεξάρτητου νεοελληνικού κράτους.
- 8 Ιανουαρίου 1828: Άφιξη του κυβερνήτη Καποδίστρια στο Ναύπλιο. Ο λόγιος Θεόφιλος Καϊρης, προσφωνεί τον Ι. Καποδίστρια: «Χαίρε και Συ Κυβερνήτα της Ελλάδος, διότι μετά τοσούτον πολυχρόνιον αποδημίαν, επιστρέφεις εις την κοινήν πατρίδα, την βλέπεις, την χαιρετάς όχι πλέον δούλην και στενάζουσαν υπό τον ζυγόν, αλλ' ελευθέραν, αλλά δεχομένην σε Κυβερνήτην, και περιμένουσαν να Σε ίδη να οδηγήσης τα τέκνα της εις την αληθινήν ευδαιμονίαν και εις την αληθινήν δόξαν. Ζήθι! Αλλ' έχων ιερόν έμβλημα «ο Θεός και η δικαιοσύνη κυβερνήσουσι την Ελλάδα». Ζήθι! Αλλά κυβερνών ούτως ώστε να αισθανθή η πατρίδα, να καταλάβωμεν και ημείς, να επαναλάβη η αδέκαστος ιστορία, να αντηχήσωσιν όλοι οι αιώνες, ότι ου Συ, ουδέ ο υιός σου, ουδέ ο οικείος σου, ουδέ ο φίλος σου, ουδέ πνεύμα φατρίας, αλλ' αληθώς αυτός ο νόμος του Θεού, αυτό το δίκαιον, αυτοί της Ελλάδος οι θεσμοί κυβερνώσι την Ελλάδα δια Σου.»
- 3 Φεβρουαρίου 1830: Υπογράφεται από τις Μεγάλες Δυνάμεις το πρωτόκολλο του Λονδίνου, σύμφωνα με το οποίο δημιουργείται ανεξάρτητο ελληνικό κράτος με οροθετική γραμμή τη γραμμή Αμβρακικού-Παγασητικού. Στο νέο κράτος θα συμπεριληφθούν, με το Πρωτόκολλο της συνδιάσκεψης του Λονδίνου στις 30 Αυγούστου 1832, η Πελοπόννησος, η Στερεά Ελλάδα, η Εύβοια, οι Σποράδες, οι Κυκλάδες και τα νησιά του Αργοσαρωνικού κόλπου.
- 27 Σεπτεμβρίου 1831: Δολοφονείται στο Ναύπλιο ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας.
- 25 Απριλίου 1832: Ο Όθων, δευτερότοκος γιος του βασιλιά της Βαυαρίας Λουδοβίκου, εκλέγεται κληρονομικός μονάρχης της Ελλάδος. Θα φθάσει στο Ναύπλιο στις 25 Ιανουαρίου 1833.
Φυσικοί της εποχής
Oersted Hans Christian (1777-1851)
Με το ονώνυμο πείραμά του, το 1820, ο Oersted επιβεβαίωσε την άμεση σχέση του ηλεκτρισμού με τον μαγνητισμό. Σήμερα, η μονάδα μέτρησης της μαγνητικής επαγωγής στο σύστημα μονάδων CGS ονομάζεται oersted προς τιμή της συνεισφοράς του στον Ηλεκτρομαγνητισμό. Οι ανακαλύψεις του Έρστεντ είχαν ως αποτέλεσμα την εντατική έρευνα της Ηλεκτροδυναμικής από την επιστημονική κοινότητα. Η ανακάλυψη του Oersted αντιπροσωπεύει επίσης ένα σημαντικό βήμα προς μια ενοποιημένη σύλληψη της έννοιας της ενέργειας. Το έτος 1825, ο Έρστεντ έκανε μια σημαντική συνεισφορά και στη Χημεία, όταν παρήγαγε για πρώτη φορά αλουμίνιο. Η ανακοίνωση του Oersted έφθασε στο Παρίσι μια εβδομάδα αργότερα και ανέβασε κατακόρυφα το ενδιαφέρον των Γάλλων φυσικών για τον Ηλεκτρομαγνητισμό.
Gay-Lussac Joseph (1778-1850)
Αξιοποιώντας τα πειράματα και τις αναλύσεις του Charles διαπίστωσε ότι και η αύξηση της πίεσης είναι ΑΝΑΛΟΓΗ προς την αύξηση της θερμοκρασίας και μάλιστα για κάθε βαθμό αύξησης της θερμοκρασίας η πίεση αυξάνεται κατά το 1/273 της προηγούμενης τιμής της καθώς και ότι η κατά το 1/273 ΑΥΞΗΣΗ της πίεσης ανά βαθμό ισχύει για οποιοδήποτε αέριο. Ο Gay-Lussac δημοσίευσε την εργασία του αλλά ομολόγησε γραπτώς ότι πριν δεκαπέντε χρόνια, παραμονές της Γαλλικής Επανάστασης, ο César Charles είχε οδηγηθεί στα ίδια ακριβώς συμπεράσματα αλλά δεν τα δημοσίευσε ποτέ. Στα χρόνια που θα ακολουθήσουν θα διακριθεί και εκείνος για τις επιδόσεις του με ΑΕΡΟΣΤΑΤΟ. Το 1804 πραγματοποίησε πτήσεις με αερόστατο ΥΔΡΟΓΟΝΟΥ σε ακόμα μεγαλύτερα ύψη. Σε μία από αυτές έφτασε σε ύψος 6500 μέτρων μεγαλύτερο και από εκείνο των Άλπεων. Το 1810 ανακάλυψε μια νέα μέθοδο για την ποσοτική χημική ανάλυση. Ένα χρόνο αργότερα ανακάλυψε το στοιχείο ΙΩΔΙΟ.
Ohm Georg (1789-1811)
Το 1833 ο Ohm διορίστηκε διευθυντής στην Πολυτεχνική Σχολή της Νυρεμβέργης και το 1849 έγινε καθηγητής της Φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Στον Ωμ οφείλεται η ανακάλυψη του θεμελιώδους νόμου του συνεχούς ηλεκτρικού ρεύματος (1827). Το 1830 επισήμανε το φαινόμενο της πόλωσης των ηλεκτρικών στηλών. Ο Ωμ ασχολήθηκε επίσης με την Ακουστική, την Οπτική και τη Μηχανική. Το 1843 απέδειξε ότι το ανθρώπινο αυτί είναι σε θέση να συλλάβει ημιτονοειδείς ταλαντώσεις και διατύπωσε μια θεωρία για τη λειτουργία της σειρήνας. O Ohm γνωρίζοντας την εργασία του Fourier, πίστεψε στην ύπαρξη μιαςαναλογίας ανάμεσα στα φαινόμενα ροή θερμότητας και ροή ηλεκτρικού φορτίου.
Faraday Michael (1791-1867)
Η πρώτη ανακάλυψη του Faraday στον ηλεκτρομαγνητισμό έγινε (σύμφωνα με τα προσεγμένα αρχεία που διατηρούσε) στις 3 Σεπτεμβρίου 1821, τη χρονιά που ξεκίνησε η Ελληνική Επανάσταση, αφού είχε επαναλάβει το πείραμα του Έρστεντ. Ο Φαραντέι παρατήρησε την αλλαγή στον προσανατολισμό της μαγνητικής βελόνας όταν αυτή πλησίαζε ευθύγραμμο ρευματοφόρο αγωγό, κάτι που είχε ήδη επισημάνει ο Έρστεντ. Επιχειρώντας όμως να αναπαραστήσει τη δύναμη που προκαλούσε αυτή την αλλαγή σε διάφορα σημεία γύρω από τον ευθύγραμμο αγωγό, διαπίστωσε ότι η αναπαράσταση που προέκυπτε είχε την μορφή ομόκεντρων κύκλων με κέντρο τον άξονα του αγωγού. Αυτός ο τρόπος απεικόνισης ενός μαγνητικού πεδίου χρησιμοποιείται ευρύτατα στον ηλεκτρομαγνητισμό: πρόκειται για τις γνωστές δυναμικές γραμμές. Σημειώνεται ότι και ο όρος 'μαγνητικό πεδίο' ('magneticfield') αποδίδεται στον Φαραντέι. Στις 29 Αυγούστου όμως του 1831 οι προσπάθειες του Άγγλου πειραματιστή τελεσφόρησαν, ενώ εργαζόταν ως διευθυντής του εργαστηρίου του Βασιλικού Ιδρύματος. Έτσι, μέσα από αλλεπάλληλα συμπεράσματα οδηγήθηκε στη δημιουργία ηλεκτρικού ρεύματος από μαγνήτη, με άλλα λόγια στη μετάβαση από τον μαγνητισμό στον ηλεκτρισμό.
Carnot Sadi (1796-1832)
Ο Carnot γεννήθηκε σε μια εποχή πολιτικής αναταραχής στη Γαλλία και για αυτό την εκπαίδευσή του την έλαβε κυρίως από τον πατέρα του. Σε ηλικία 16 ετών έγινε δεκτός στην ÉcolePolytechnique σ' ένα σύνολο εκατόν εβδομήντα εννέα νέων ανθρώπων μεταξύ των οποίων ήταν και ο Chasles με τον οποίο έμειναν φίλοι για όλη του την ζωή. Καθηγητές του υπήρξαν ο Poisson, ο Ampère και ο Arago. Τελείωσε δέκατος, το 1814, σε μια τάξη εξήντα πέντε φοιτητών, την εποχή που η Αυτοκρατορία του Ναπολέοντα παρέπαιε. Γύρω στo 1824, σε ηλικία είκοσι οκτώ ετών, ο Carnot έδειξε ενδιαφέρον για τις ατμομηχανές, που είχαν επινοηθεί και αναπτυχθεί από πρακτικούς ανθρώπους για πρακτικούς σκοπούς. Η ανάπτυξη τους βασιζόταν κυρίως στην εμπειρία.
Henry Joseph (1797-1878)
Το 1829, ο Henry βελτίωσε την εφεύρεση του, εισάγοντας πυρήνα σιδήρου σε πηνίο και κατασκεύασε έναν πολύ ισχυρό ηλεκτρομαγνήτη για το πανεπιστήμιο του Γέιλ. Με τις βελτιώσεις που πραγματοποίησε στο ηλεκτρομαγνητικό εξάρτημα ρελέ, έκανε εφικτή την εφεύρεση του τηλέγραφου. Το 1831 ο Χένρι βασιζόμενος σε μία πρόσφατη ανακάλυψη πάνω στον ηλεκτρομαγνητισμό κατασκεύασε μία διάταξη που αποτέλεσε τον πρόγονο του σημερινού DC κινητήρα.
Weber Wilhelm (1804-1891)
Οι σημαντικότερες έρευνες του Weber δημοσιεύτηκαν μεταξύ του 1825 και 1838. Σε ηλικία 27 ετών, το 1831, με υπόδειξη του μαθηματικού Karl Friedrich Gauss προσελήφθη από το πανεπιστήμιο του Γκέτινγκεν ως καθηγητής Φυσικής. Το 1833 σε συνεργασία με τον Gauss κατασκεύασε τον πρώτο ηλεκτρομαγνητικό τηλέγραφο με τον οποίο συνέδεσε το αστεροσκοπείο με το ινστιτούτο φυσικής του Γκέτινγκεν. Ένα από το πιο σημαντικά έργα του ήταν ο Άτλας του γήινου μαγνητισμού Atlas des Erdmagnetismus τον οποίο παρουσίασε το 1840, έχοντας μελετήσει τον Μαγνητισμό σε συνεργασία με τον 27 χρόνια μεγαλύτερό του «δάσκαλο» Karl Friedrich Gauss.