<<Το υπόγειο >> του Fyodor Dostoevsky

«Δεν μπορώ να πω πως ο Ντοστογιέφσκι ήταν καλός η ευτυχισμένος άνθρωπος… Ήταν κακός, διεφθαρμένος και γεμάτος ζήλεια. Όλη του τη ζωή ήταν θύμα του πάθους, που θα τον είχε κάνει γελοίο και δυστυχισμένο, αν ήταν λιγότερο έξυπνος και λιγότερο κακός. Στην Ελβετία, μπροστά στα μάτια μου, φέρθηκε τόσο άσχημα στον υπηρέτη του, που ο άνθρωπος επαναστάτησε και του είπε: «μα κι εγώ είμαι άνθρωπος». Θυμάμαι πόση εντύπωση μου έκαναν αυτά τα λόγια… Ειπωμένα σε κάποιον που πάντα δίδασκε το αίσθημα της ανθρωπιάς στην υπόλοιπη ανθρωπότητα».

Τα λόγια αυτά ανήκουν στον Στράχοβ, έναν άνθρωπο που γνώριζε καλά τον Ντοστογιέφσκι

TO ΥΠΟΓΕΙΟ

Γραμμένες στα 1864, οι Σημειώσεις από το Υπόγειο είναι το πρώτο σημαντικό μυθιστόρημα του Φιόντορ Μιχαήλοβιτς Ντοστογιέφσκι μετά από την απελευθέρωσή του από το κάτεργο και θεωρείται από τους σύγχρονους κριτικούς όχι μόνο προάγγελος, αλλά και ερμηνευτικό κλειδί των μεγάλων έργων που θα ακολουθήσουν.

«Είμαι ένας άρρωστος άνθρωπος? είμαι ένας άνθρωπος κακός, είμαι απεχθής?»
Έγκλειστος και καταδικασμένος στο υπόγειο κάτεργό του, πεσμένος στα νύχια του αγριότερου δήμιου, του αντίπαλου εαυτού.

Ο Αντιήρωας του Υπογείου θα σπαράζει και θα φλέγεται απ? τον πόθο για ανεξαρτησία. Ένας άνθρωπος φοβισμένος, κακοποιημένος από ορφάνια, στέρηση και κοινωνική καταφρόνια, μειονεξία και ταυτόχρονα από ένα ευφυέστατο αιχμηρό νου που δουλεύει άγρυπνα και πυρετωδώς. Με τρομαγμένο ένστικτο διαισθάνεται πως μέσα απ? το μίσος είναι πιο ασφαλής παρά μέσα απ? την αληθινή αγάπη.
Με αφορμή το χιόνι που πέφτει, μια παλιά του ανάμνηση η Λίζα, θα καρφωθεί στη σκέψη του, θα γίνει εμμονή.  Η μοναξιά του, η αποτυχημένη συναναστροφή με τους παλιούς του συμμαθητές, η αδυναμία του να αφεθεί στην αγάπη της Λίζας, είναι τα γεγονότα που θα μας συγκινήσουν και θα μας κάνουν να ταυτιστούμε με τον Έγκλειστο Αντιήρωα του Υπογείου.