Κατεβάστε τις ενότητες 1-5 σε αρχείο 
ΤΑ ΗΘΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΡΩΜΑΙΩΝ
Το κείμενο που ακολουθεί προέρχεται από τον Ρωμαίο ιστορικό Γάιο Σαλλούστιο Κρίσπο (86-35 π.Χ.). Ο Σαλλούστιος παρουσιάζει εδώ μια εξιδανικευμένη εικόνα των ηθών της αρχαίας Ρώμης μέχρι το 146 π.Χ. Τη χρονολογία αυτή, κατά την οποία οι συμπατριώτες του κατέλαβαν και κατέστρεψαν την Καρχηδόνα, τη θεωρεί σημαδιακή και υποστηρίζει ότι αμέσως μετά άρχισε στη Ρώμη ένα ασταμάτητο κατρακύλημα των ηθών. Η αντίληψη αυτή για τον «χαμένο παράδεισο» των πρώτων αιώνων της Ρώμης διαποτίζει τη ρωμαϊκή ιστορική σκέψη.
Διάβασε για τον Γάιο Σαλλούστιο Κρίσπο
Το κείμενο
Apud antīquos Rōmānos concordia maxima sed avaritia minima erat. Rōmāni in suppliciis deōrum magnifici sed domi parci erant. Iustitiā inter se certābant et patriam curābant. In bello pericula audaciā propulsābant et beneficiis amicitias parābant. Delecti consultābant patriae; eis corpus ex annis infirmum sed ingenium propter sapientiam validum erat
Λεξιλόγιο
antīquus -a -um αρχαίος(1)
Rōmānus -i ο Ρωμαίος
concordia -ae ομόνοια
maximus -a -um (υπερθ. του magnus) πάρα πολύ μεγάλος
minimus -a -um (υπερθ. του parvus) ελάχιστος(2)
avaritia -ae πλεονεξία
supplicia -ōrum (πληθ.) ικεσίες, προσευχές, λατρεία (supplicium τιμωρία)· in suppliciis στη λατρεία
magnificus -a -um μεγαλόπρεπος, γενναιόδωρος
domi (επίρρ.) στο σπίτι, στην ιδιωτική ζωή(3)
parcus -a -um (επίρρ.) οικονόμος, φειδωλός
iustitia -ae δικαιοσύνη
inter (προθ. + αιτ.) μεταξύ· inter se μεταξύ τους
certo, 1 (συν)αγωνίζομαι
curo, 1 φροντίζω
bellum -i πόλεμος(4)
audacia -ae τόλμη
propulso, 1 απωθώ, απομακρύνω
beneficium -ii (i) ευεργεσία
amicitia -ae φιλία, συμμαχία(6)
paro, 1 ετοιμάζω· αποκτώ
delectus -a -um διαλεγμένος, εκλεγμένος (ενν. οι Συγκλητικοί)
consulto, 1 ( + δοτ.) φροντίζω για
is, ea, id (αντ. δεικτ.) αυτός
corpus -oris (ουδ. τριτόκλ.) σώμα
ex (προθ.+ αφαιρ.) από
annus -i έτος
infirmus -a -um αδύναμος
ingenium -ii (i) πνεύμα
propter (πρόθ.+αιτ.) εξαιτίας, από, χάρη σε
sapientia -ae σοφία, φρόνηση
validus -a -um δυνατός, ρωμαλέος(7)
Ετυμολογικά: Ετυμολογικά: 1. πρβ. αντίκα << ιτ. 2. > μίνιμουμ· πρβ. μινιατούρα << ιτ. 3. domus = σπίτι· δέμω, δόμος, δώμα, δωμάτιο κτλ. 4. πρβ. ρέμπελος << βεν. 5. κυρ. «δοκιμασία»· πρβ. πείρα, πειρατής 6. < amīcus < amo 7. > valde ( < valide)
Κείμενο και μετάφραση
Δες τη μετάφραση κάθε σειράς πατώντας στο μ
ή εμφάνισε - απόκρυψε όλη τη μετάφραση πατώντας εδώ
ΡΗΜΑΤΑ
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ
ΕΠΙΘΕΤΑ
Δες τα παραθετικά των επιθέτων πατώντας στο β Σή εμφάνισε - απόκρυψέ τα όλα πατώντας εδώ
Β΄ ΚΛΙΣΗΣ
ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ
se (προσωπική)
is, ea, id (οριστική)
Γραμματικές παρατηρήσεις
Η ΔΕΙΚΤΙΚΗ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ IS-EA-ID
(χρησιμοποιείται συνήθως ως επαναληπτική)
| Ενικός αριθμός | Πληθυντικός αριθμός | |||||
| Αρσ | Θηλ | Ουδ | Αρσ | Θηλ | Ουδ | |
| ον. | is | ea | id | ii (ei,i) | eae | ea |
| γεν. | eius | eius | eius | eorum | earum | eorum |
| δοτ. | ei | ei | ei | eis (iis, is) | eis (iis, is) | eis (iis, is) |
| αιτ. | eum | eam | id | eos | eas | ea |
| κλ. | - | - | - | - | - | - |
| αφ. | eo | ea | eo | eis (iis, is) | eis (iis, is) | eis (iis, is) |
Χρονικές αντικαταστάσεις
| εν. | est | sunt | certant | curant | propulsant | parant | consultant |
| πρτ. | erat | erant | certabant | curabant | propulsabant | parabant | consultabant |
| μελ. | erit | erunt | certabunt | curabunt | propulsabunt | parabunt | consultabunt |
| πρκ. | fuit | fuerunt / fuere | certaverunt / certavere | curaverunt / curavere | propulsaverunt / propulsavere | paraverunt / paravere |
consultaverunt / consultavere |
| υπρ. | fuerat | fuerant | certaverant | curaverant | propulsaverant | paraverant | consultaverant |
| σ.μ. | fuerit | fuerint | certaverint | curaverint | propulsaverint | paraverint | consultaverint |
Συντακτικές παρατηρήσεις
→ Αλληλοπάθεια: Στα λατινικά δεν υπάρχει αλληλοπαθής αντωνυμία. Έτσι, η αλληλοπάθεια εκφράζεται με τους παρακάτω τρόπους:
-
Με τους εμπρόθετους inter nos, inter vos, inter se και το α΄, β΄, γ΄ πρόσωπο πληθυντικού του κατάλληλου ρήματος αντίστοιχα, π.χ.
inter nos amamus = αγαπιόμαστε, inter vos amatis=αγαπιέστε, inter se amant= αγαπιώνται
-
Με τη χρήση ίδιας λέξης σε ονομαστική (ως υποκείμενο) και σε αιτιατική ως αντικείμενο, π.χ.
manus manum lavat = το ένα χέρι νίβει το άλλο.
Συνήθως χρησιμοποιούνται οι αντωνυμίες alius alium, alter alterum, alteri alteros, π.χ.
alter alterum adiuvat = βοηθά ο ένας τον άλλον.
-
Με τους εμπρόθετους inter eos, inter ipsos.
→ In + αφαιρετική: εμπρόθετος χρόνου, τόπου, κατάστασης
→ Απρόθετη αφαιρετική: οργάνου/ μέσου/ τρόπου/ αναφοράς
→ In + αφαιρετική: εμπρόθετος τόπου, χρόνου, κατάστασης.
→ apud + αιτιατική δείχνει τον τόπο
→ inter + αιτιατική δείχνει τόπο και αλληλοπάθεια.
→ ex + αφαιρετική δείχνει τόπο και αιτία
→ propter + αιτιατική δείχνει αιτία.
Η δήλωση της αλληλοπάθειας στο κείμενο:
Regina Aenean amat et Aeneas reginam → Regina et Aeneas inter se amant.