My TimeSpace …

Ο Χώρος του Χρόνου μου ...
τώρα και στο Σχολικό Δίκτυο ...

Το πιο πρόσφατο άρθρο

Μαρτίου 2024
Δ Τ Τ Π Π Σ Κ
« Μάι    
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

Συχνές Ερωτήσεις – Χρήσιμα

/Συχνές Ερωτήσεις – Χρήσιμα
­

Συχνές ερωτήσεις και άλλες χρήσιμες πληροφορίες

Συχνές ερωτήσεις

Συχνές ερωτήσεις και άλλες χρήσιμες πληροφορίες

Εδώ μπορείτε να διαβάσετε πληροφορίες σχετικά με τη διδακτέα ύλη για την τρέχουσα σχολική χρονιά, σχετικά με τις διαθεματικές ή άλλες προτεινόμενες εργασίες για τα μαθήματα των θετικών επιστημών, κλπ.

φως

Βρείτε επιλεγμένα θέματα για τη Φυσική Α Γυμνασίου στον ακόλουθο σύνδεσμο:

http://users.sch.gr/nikoskypriotakis/timespace/?p=881

Διδακτικό Υλικό

 

Βρείτε επιλεγμένα θέματα Φυσικής Γ Γυμνασίου στον παρακάτω σύνδεσμο:

http://users.sch.gr/nikoskypriotakis/timespace/?p=926

Διδακτικό Υλικό

Κατεβάστε πολύ καλά επιλεγμένα θέματα για τη Φυσική Β Γυμνασίου στο παρακάτω link:

http://users.sch.gr/nikoskypriotakis/timespace/?p=895

Διδακτικό Υλικό

 

Εγκύκλιος ΥΠΑΙΘ 13-10-2014 /1698/Γ1 με ΘΕΜΑ: «Αξιοποίηση του ψηφιακού εξοπλισμού κατά την εκπαιδευτική διαδικασία σε σχολικές μονάδες Π/θμιας και Δ/θμιας Εκπ/σης για το σχολ. έτος 2014-2015».

Διδακτικές Παρεμβάσεις και Ψηφιακό Υλικό για Στ? Δημοτικού

Διδακτικές Παρεμβάσεις και Ψηφιακό Υλικό για Α? Γυμνασίου

ΦΕ1: Μετρήσεις μήκους ? Η μέση τιμή

ΠροσδοκώμεναΑποτελέσματα

(Διδακτικοί στόχοι)

Βασικά θέματα (Επιστημονικό περιεχόμενο) Ενδεικτικές Δραστηριότητες(Διδακτικές και μαθησιακές δραστηριότητες) Εκπαιδευτικό Υλικό (Μαθησιακό αντικείμενο)
Οι μαθητές αναμένεται να:1.   καταλήξουν σε συμπεράσματα για τη βέλτιστη μέτρηση του μήκους ανάλογα με την περίπτωση (2ο επίπεδο Bloom)

2.   επιλέγουν μεταξύ πολλών και διαφορετικών οργάνων και τρόπων μέτρησης (3ο επίπεδο Bloom)

 

Πηγή: Η Φυσική με Πειράματα

Α? Γυμνασίου

Σημείωμα / Οδηγίες για τον Εκπαιδευτικό

·     Μετρήσεις μήκους·     Η μέση τιμή

 

Μέτρηση μήκους με LASER (εκτιμώμενη διάρκεια 10?) 

Για τον εκπαιδευτικό

Η προσομοίωση, με τη μεταβολή μεγεθών και παραμέτρων για τη μέτρηση της απόστασης με LASER, επιτρέπει τη διερευνητική προσέγγιση της μέτρησης του μήκους. Παρέχει στον/στην εκπαιδευτικό το κατάλληλο επίπεδο υποστήριξης («σκαλωσιά», ζώνη επικείμενης ανάπτυξης) για κάθε μαθητή, ευκαιρία για αναστοχασμό και μεταφορά γνώσης από και σε θέματα οπτικής.

Η πρόταση μπορεί να υλοποιηθεί αξιοποιώντας και την ομαδοσυνεργατική τεχνική, με την παρουσίαση της αναπαράστασης στον πίνακα μέσω προβολέα.

Εναλλακτικά, οι μαθητές μπορούν να εργαστούν σε ομάδες, με έναν υπολογιστή ανά ομάδα.

Η πρόταση μπορεί να θεωρηθεί ως επέκταση του φύλλου εργασίας.

 

Για το μαθητή

1.       Διάβασε προσεκτικά τις οδηγίες της προσομοίωσης και ετοίμασε το εικονικό «πείραμα» για τη μέτρηση της απόστασης. Σκέψου τις ρυθμίσεις που πρέπει να κάνεις ώστε να μπορεί να γίνει η μέτρηση. Τι συμπέρασμα βγάζεις από το σωστό «στήσιμο» του «πειράματος» για την αρχή λειτουργίας αυτού του τύπου το αποστασιόμετρο LASER;

2.       Ποια φυσικά μεγέθη παίζουν ρόλο στη μέτρηση της απόστασης για αυτού του τύπου το αποστασιόμετρο LASER;

3.       Ψάξε και βρες πόση υποδιαίρεση του δευτερολέπτου είναι τα ns.

4.       Βρες έναν τρόπο χειρισμού της προσομοίωσης ώστε να σημειώνεις το χρόνο που κάνει ο παλμός του LASER για τη μέτρηση της απόστασης και σημείωσε πόσο χρόνο κάνει για απόσταση 1m. Τι συμπέρασμα βγάζεις για την ταχύτητα διάδοσης του φωτός;

5.       Μέτρησε 10 φορές την απόσταση που κάνει το φως σε 68ns και υπολόγισε τη μέση τιμή της. Κάνε το ίδιο με τη μετροταινία. Τι συμπεράσματα βγάζεις;

6.       Συζήτησε στην τάξη ή στην ομάδα σου για το αν και πώς θα μπορούσε να μετρηθεί με τη μέθοδο που παρουσιάζεται στην προσομοίωση η απόσταση της Γης από τη Σελήνη ή από άλλα ουράνια σώματα.

ΦΕ1: Μετρήσεις μήκους ? Η μέση τιμή.

Προσομοίωση μέτρησης μήκους με LASER

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/6201

 

ΦΕ2: Μετρήσεις χρόνου ? Η ακρίβεια

ΠροσδοκώμεναΑποτελέσματα

(Διδακτικοί στόχοι)

Βασικά θέματα (Επιστημονικό περιεχόμενο) Ενδεικτικές Δραστηριότητες(Διδακτικές και μαθησιακές δραστηριότητες) Εκπαιδευτικό Υλικό (Μαθησιακό αντικείμενο)
Οι μαθητές αναμένεται να:1.   υπολογίζουν τη μέση τιμή πολλαπλών μετρήσεων (2ο και 3ο επίπεδο Bloom)

2.   πειραματιστούν και να καταλήξουν σε συμπεράσματα για την ακριβέστερη δυνατή μέτρηση του χρόνου (2ο, 3ο και 5ο επίπεδο Bloom)

 

Πηγή: Η Φυσική με Πειράματα

Α? Γυμνασίου

Σημείωμα / Οδηγίες για τον Εκπαιδευτικό

·     Μετρήσεις χρόνου·     Η ακρίβεια

 

Μετρήσεις ακριβείας με ψηφιακό χρονόμετρο (μέγιστη διάρκεια 10?) 

Για τον εκπαιδευτικό

Η προσομοίωση, με τη δυνατότητα επιλογής της ακρίβειας στη μέτρηση του χρόνου, επιτρέπει τη διερευνητική προσέγγιση της μέτρησης του χρόνου. Παρέχει στον/στην εκπαιδευτικό το κατάλληλο επίπεδο υποστήριξης («σκαλωσιά», ζώνη επικείμενης ανάπτυξης) για κάθε μαθητή, και ευκαιρία για αναστοχασμό.

Η πρόταση μπορεί να υλοποιηθεί αξιοποιώντας και την ομαδοσυνεργατική τεχνική, με την παρουσίαση της αναπαράστασης στον πίνακα μέσω προβολέα.

Εναλλακτικά, οι μαθητές μπορούν να εργαστούν σε ομάδες, με έναν υπολογιστή ανά ομάδα.

Η πρόταση μπορεί να θεωρηθεί ως επέκταση του φύλλου εργασίας.

 

Για το μαθητή

Πόσο γρήγορα μπορείς να κάνεις διπλό κλικ;

Πριν ξεκινήσεις, διάβασε προσεκτικά τις οδηγίες της προσομοίωσης.

1.       Διάλεξε τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια μέτρησης στο χρονόμετρο.

2.       Θέσε σε λειτουργία το χρονόμετρο.

3.       Κάνε όσο πιο γρήγορα διαδοχικά κλικ στο πλήκτρο «Καταγραφή».

4.       Σκέψου τον τρόπο να υπολογίσεις το χρόνο που χρειάζεται να πατήσεις δύο φορές το πλήκτρο.

5.       Υπολόγισε τη μέση τιμή 12 χρονικών διαστημάτων. Σύγκρινε την ταχύτητά σου με αυτή συμμαθητών σου με ακρίβεια εκατοστού και χιλιοστού του δευτερολέπτου.

ΦΕ2: Μετρήσεις χρόνου ? Η ακρίβεια.

Προσομοίωση ψηφιακού χρονομέτρου

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/6202

 

ΦΕ3: Μετρήσεις μάζας ? Τα διαγράμματα

ΠροσδοκώμεναΑποτελέσματα

(Διδακτικοί στόχοι)

Βασικά θέματα (Επιστημονικό περιεχόμενο) Ενδεικτικές Δραστηριότητες(Διδακτικές και μαθησιακές δραστηριότητες) Εκπαιδευτικό Υλικό(Μαθησιακό αντικείμενο)
Οι μαθητές αναμένεται να:1.   διακρίνουν το φυσικό μέγεθος μάζα από το φυσικό μέγεθος βάρος και τις μονάδες μέτρησής τους (4ο επίπεδο Bloom)

2.   αναπτύσσουν κριτική σκέψη σχετικά με τα μεγέθη της μάζας και του βάρους (4ο επίπεδο Bloom)

 

Πηγή: Η Φυσική με Πειράματα

Α? Γυμνασίου

Σημείωμα / Οδηγίες για τον Εκπαιδευτικό

Μετρήσεις μάζας και βάρους Μάζα και βάρος στο ηλιακό μας σύστημα (εκτιμώμενη διάρκεια 10?) 

Για τον εκπαιδευτικό

Η δυναμική αναπαράσταση, με τη μεταβολή των εμπλεκομένων μεγεθών και παραμέτρων, επιτρέπει τη διερευνητική προσέγγιση της μάζας και του βάρους. Η δυνατότητα για διαφορετικούς εικονικούς «πειραματισμούς» παρέχει στον/στην εκπαιδευτικό το κατάλληλο επίπεδο υποστήριξης («σκαλωσιά», ζώνη επικείμενης ανάπτυξης) για κάθε μαθητή και ευκαιρία για αναστοχασμό.

Η πρόταση μπορεί να υλοποιηθεί αξιοποιώντας και την ομαδοσυνεργατική τεχνική, με την παρουσίαση της αναπαράστασης στον πίνακα μέσω προβολέα.

Εναλλακτικά, οι μαθητές μπορούν να εργαστούν σε ομάδες, με έναν υπολογιστή ανά ομάδα.

Η πρόταση μπορεί να θεωρηθεί ως επέκταση του φύλλου εργασίας.

 

Για το μαθητή

Πριν ξεκινήσεις, διάβασε προσεκτικά τις οδηγίες της προσομοίωσης.

1.       Πόσο ζυγίζει 1kg τυρί στη Γη;

2.       Στη Σελήνη 1kg τυρί ζυγίζει περισσότερο ή λιγότερο από ότι στη Γη; Πόσες φορές περίπου;

3.       Πόσο ζυγίζει το 1kg τυρί μέσα στο διαστημικό σταθμό σε τροχιά;

4.       Με βάση το βάρος 1kg τυριού στη Γη μπορείς να υπολογίσεις, πριν το δεις, πόσο περίπου θα ζυγίζει στον άγνωστο πλανήτη Χ με αντιπροσωπευτική τιμή για τη βαρύτητα 30;

5.       Σε ποιον από τους πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος είναι πιο βαρύ 1kg τυρί;

6.       Συζήτησε στην τάξη ή στην ομάδα σου τι συμφέρει σε έναν έμπορο: να πουλά σε διαφορετικούς τόπους το τυρί με σταθερή τιμή ανά μονάδα βάρους ή με σταθερή τιμή ανά μονάδα μάζας.

ΦΕ3: Μετρήσεις μάζας ? Τα διαγράμματα.

Προσομοίωση δυναμόμετρου

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/6203

ΦΕ4: Μετρήσεις θερμοκρασίας ? Η βαθμονόμηση

ΠροσδοκώμεναΑποτελέσματα

(Διδακτικοί στόχοι)

Βασικά θέματα (Επιστημονικό περιεχόμενο) Ενδεικτικές Δραστηριότητες(Διδακτικές και μαθησιακές δραστηριότητες) Εκπαιδευτικό Υλικό (Μαθησιακό αντικείμενο)
Οι μαθητές αναμένεται να:1.   αναγνωρίζουν και να περιγράφουν εναλλακτικούς τρόπους μέτρησης της θερμοκρασίας (1ο επίπεδο Bloom)

2.   κατανοήσουν τον τρόπο βαθμονόμησης του θερμομέτρου (2ο, 3ο και 4ο επίπεδο Bloom)

3.   αναπτύσσουν κριτική σκέψη σχετικά με τη θερμοκρασία σε διάφορες κλίμακες μέτρησης (4ο επίπεδο Bloom)

 

Πηγή: Η Φυσική με Πειράματα

Α? Γυμνασίου

Σημείωμα / Οδηγίες για τον Εκπαιδευτικό

·     Μετρήσεις θερμοκρασίας·     Η βαθμονόμηση

 

Προσομοίωση κλιμάκων μέτρησης θερμοκρασίας (μέγιστη διάρκεια 15?) 

Για τον εκπαιδευτικό

Η δυναμική αναπαράσταση, με τη μεταβολή των τιμών της θερμοκρασίας, επιτρέπει τη διερευνητική προσέγγιση της μέτρησης της θερμοκρασίας σε διαφορετικές κλίμακες. Η δυνατότητα για διαφορετικούς «εικονικούς πειραματισμούς» παρέχει στον/στην εκπαιδευτικό το κατάλληλο επίπεδο υποστήριξης («σκαλωσιά», ζώνη επικείμενης ανάπτυξης) για κάθε μαθητή και ευκαιρία για αναστοχασμό.

Η πρόταση μπορεί να υλοποιηθεί αξιοποιώντας και την ομαδοσυνεργατική τεχνική, με την παρουσίαση της αναπαράστασης στον πίνακα μέσω προβολέα.

Η πρόταση μπορεί να θεωρηθεί ως επέκταση του φύλλου εργασίας.

 

Για το μαθητή

Το θερμόμετρο στα αριστερά μετράει τη θερμοκρασία στην κλίμακα Φαρενάιτ, έχοντας το όνομα του Fahrenheit που την πρότεινε το 1724. Το θερμόμετρο στα δεξιά μετράει τη θερμοκρασία στην κλίμακα Κέλβιν προς τιμή του λόρδου Kelvin και χρησιμοποιείται κυρίως για επιστημονικούς σκοπούς. Γνωρίζεις τον τρόπο βαθμονόμησης στο μεσαίο θερμόμετρο με την κλίμακα Κελσίου, που ονομάστηκε έτσι προς τιμή του Celsius που την πρότεινε το 1742.

Πριν ξεκινήσεις, διάβασε προσεκτικά τις οδηγίες της προσομοίωσης.

1.   Άλλαζε τη θερμοκρασία στο μεσαίο θερμόμετρο ανά 10ο και σημείωνε τις αλλαγές στα άλλα δύο θερμόμετρα. Μπορείς να σημειώνεις τις τιμές σε ένα αρχείο λογιστικού φύλλου.

2.   Ποια είναι η κανονική θερμοκρασία του σώματός σου σε βαθμούς Φαρενάιτ;

3.   Ποια είναι η θερμοκρασία του περιβάλλοντος σε βαθμούς Φαρενάιτ και Κέλβιν;

4.   Σημείωσε τη θερμοκρασία τήξης του πάγου και τη θερμοκρασία βρασμού του νερού σε κάθε κλίμακα. Υπολόγισε πόσοι βαθμοί αντιστοιχούν σε κάθε κλίμακα.

5.   Τι συμπέρασμα βγάζεις για τη σχέση μεταξύ των τριών κλιμάκων μέτρησης της θερμοκρασίας; Μπορεί να σε βοηθήσει το αρχείο του λογιστικού φύλλου παρατηρώντας τις τιμές ή φτιάχνοντας γραφικές παραστάσεις.

6.   Ποια διαφορετικά χαρακτηριστικά παρατηρείς στην κλίμακα Κέλβιν σε σχέση με τις άλλες δύο;

7.   Παρότι είναι δύσκολη η εμφάνιση πολύ χαμηλών θερμοκρασιών στα θερμόμετρα, τι συμβαίνει στη θερμοκρασία των 0 Κ;

ΦΕ4: Μετρήσεις θερμοκρασίας ? Η βαθμονόμηση.

Προσομοίωση κλιμάκων μέτρησης θερμοκρασίας

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/6204

ΦΕ5: Από τη θερμότητα στη θερμοκρασία ? Η θερμική ισορροπία

ΠροσδοκώμεναΑποτελέσματα

(Διδακτικοί στόχοι)

Βασικά θέματα (Επιστημονικό περιεχόμενο) Ενδεικτικές Δραστηριότητες(Διδακτικές και μαθησιακές δραστηριότητες) Εκπαιδευτικό Υλικό (Μαθησιακό αντικείμενο)
Οι μαθητές αναμένεται να:1.   αναγνωρίσουν τη σχέση μεταξύ των φυσικών μεγεθών της θερμοκρασίας και της θερμότητας (1ο επίπεδο Bloom)

2.   εξηγούν το είδος της σχέσης μεταξύ θερμοκρασίας και θερμότητας (2ο επίπεδο Bloom)

3.   αναλύουν και διακρίνουν τα δύο βασικά τμήματα του εικονικού πειράματος (4ο επίπεδο Bloom)

4.   εκτιμήσουν ότι η μεταβολή της θερμοκρασίας είναι συνέπεια της μεταφοράς θερμότητας (5ο επίπεδο Bloom).

 

Πηγή: Η Φυσική με Πειράματα

Α? Γυμνασίου

Σημείωμα / Οδηγίες για τον Εκπαιδευτικό

·     Από τη θερμότητα στη θερμοκρασία·     Σχέση θερμοκρασίας ? θερμότητας

 

Προσομοίωση «οι φάσεις του νερού» (μέγιστη διάρκεια 20?) 

Για τον εκπαιδευτικό

Η δυναμική προσομοίωση επιτρέπει τη διερευνητική προσέγγιση και μελέτη της αλλαγής φάσης και της σχέσης μεταξύ των φυσικών μεγεθών της θερμοκρασίας και της θερμότητας.

Ο/η εκπαιδευτικός δημιουργεί ομάδες των 2-3 μαθητών.

Η πρόταση μπορεί να θεωρηθεί ως επέκταση του φύλλου εργασίας.

 

Για το μαθητή

Πριν ξεκινήσετε, διαβάστε προσεκτικά τις οδηγίες της προσομοίωσης.

Δραστηριότητες στόχου 1 (5 λεπτά)

1.   «Ανοίξτε» την προσομοίωση «οι φάσεις του νερού».

2.   «Θερμάνετε» τον πάγο, πατώντας το πλήκτρο «Θέρμανση».

3.   Παρατηρήστε τον πάγο, το θερμόμετρο και το διάγραμμα.

4.   Συζητήστε για τα φυσικά μεγέθη του διαγράμματος, αναγνωρίστε τη μεταξύ τους σχέση και γράψτε την στο τμήμα «β. συζητώ, αναρωτιέμαι, υποθέτω» του φύλλου εργασίας 5.

Δραστηριότητες στόχου 2 (5 λεπτά)

1.   Επαναφέρετε το «πείραμα» στις αρχικές συνθήκες.

2.   «Θερμάνετε» τον πάγο και παρατηρήστε με προσοχή την εξέλιξη του διαγράμματος. Για να δώσετε μεγαλύτερη προσοχή, μπορείτε ενώ είστε στην «Παύση» να μετακινήσετε το κίτρινο σημείο στο διάγραμμα.

3.   Παρατηρήστε και σημειώστε στο φύλλο εργασίας πώς μεταβάλλεται η θερμοκρασία όταν μετακινείτε το κίτρινο σημείο από τα 400 μέχρι τα 820 kJ.

4.   Καταγράψτε το είδος της σχέσης μεταξύ θερμότητας και θερμοκρασίας.

Δραστηριότητες στόχου 3 (5 λεπτά)

1.   Πατήστε τη «Θέρμανση» και παρατηρήστε το «πείραμα».

2.   Γράψτε στο φύλλο εργασίας τα δύο βασικά τμήματα από τα οποία αποτελείται η «πειραματική συσκευή».

Δραστηριότητες στόχου 4 (5 λεπτά)

1.   Συζητήστε για τα δύο τμήματα του πειράματος που ξεχωρίσατε.

2.   Γράψτε ποιο τμήμα παρέχει θερμότητα, και ποιο τη λαμβάνει.

3.   Γράψτε τη συνέπεια λήψης θερμότητας.

4.   Γράψτε δύο τουλάχιστον διαφορές μεταξύ της θερμότητας και της θερμοκρασίας.

ΦΕ5: Από τη θερμότητα στη θερμοκρασία ? Η θερμική ισορροπία.

Προσομοίωση «οι φάσεις του νερού»:

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/6182

 

ΦΕ6: Οι αλλαγές κατάστασης του νερού ? Ο «κύκλος» του νερού

ΠροσδοκώμεναΑποτελέσματα (Διδακτικοί στόχοι) Βασικά θέματα (Επιστημονικό περιεχόμενο) ΕνδεικτικέςΔραστηριότητες (Διδακτικές και μαθησιακές δραστηριότητες) ΕκπαιδευτικόΥλικό (Μαθησιακό αντικείμενο)
Οι μαθητές αναμένεται να:1.   συσχετίσουν τη φυσική κατάσταση του νερού με τη θερμοκρασία του, να επιβεβαιώσουν τη σταθεροποίηση της θερμοκρασίας κατά την τήξη/πήξη και εξαέρωση/υγροποίηση του νερού (2ο και 4ο επίπεδο Bloom)

2.   εξηγούν τις αλλαγές της κατάστασης του νερού με τις διαδικασίες του μικρόκοσμου (2ο επίπεδο Bloom)

3.   συσχετίσουν τα φαινόμενα τήξης και εξαέρωσης του νερού με τις διάφορες περιοχές του διαγράμματος θερμοκρασίας ? θερμότητας (4ο επίπεδο Bloom)

 

Πηγή: Η Φυσική με Πειράματα

Α? Γυμνασίου

Σημείωμα / Οδηγίες για τον Εκπαιδευτικό

·     Οι αλλαγές κατάστασης του νερού·     Σχέση θερμοκρασίας ? θερμότητας

·     Διαδικασίες μικρόκοσμου

 

Προσομοίωση αλλαγής φάσης (μέγιστη διάρκεια 15?) 

Για τον εκπαιδευτικό

Η δυναμική προσομοίωση ενισχύει τη διερευνητική προσέγγιση και μελέτη της αλλαγής φάσης σε επίπεδο μακρόκοσμου και σε επίπεδο μικρόκοσμου. Υποστηρίζει τη μεταφορά γνώσης από το διάγραμμα θερμοκρασίας ? χρόνου στο διάγραμμα θερμοκρασίας ? θερμότητας και της σχέσης τους κατά τις αλλαγές φάσεων. Ενισχύει τα νοητικά μοντέλα των μαθητών οπτικοποιώντας διαδικασίες του μικρόκοσμου. Η δραστηριότητα υλοποιείται με την ολοκλήρωση του πειράματος. Η ερμηνεία της αλλαγής των φάσεων σε επίπεδο μορίων μπορεί να γίνει με τη διδακτική τεχνική του καταιγισμού ιδεών ή και να συνδυαστεί με την αξιοποίηση συστημάτων απόκρισης. Σε αυτή την περίπτωση, μπορεί να αποτελέσει μία ξεχωριστή δραστηριότητα.

Η πρόταση μπορεί να θεωρηθεί ως επέκταση του φύλλου εργασίας.

 

Για το μαθητή

Πριν ξεκινήσεις, διάβασε προσεκτικά τις οδηγίες της προσομοίωσης.

1.   Ξεκίνα την προσομοίωση και παρατήρησε προσεκτικά την αλλαγή των φάσεων. Δώσε ιδιαίτερη προσοχή στο χρόνο που συνυπάρχουν πάγος και νερό, καθώς και νερό και ατμός.

2.   Τι παρατηρείς στο διάγραμμα θερμοκρασίας ? θερμότητας στις δύο παραπάνω περιπτώσεις; Τι σημαίνουν τα δύο οριζόντια ευθύγραμμα τμήματα του διαγράμματος;

3.   Μπορείς να εξηγήσεις πού «ξοδεύεται» η ενέργεια του καμινέτου όταν συνυπάρχουν πάγος και νερό, και όταν συνυπάρχουν νερό και ατμός;

4.   Επανάφερε την προσομοίωση στις αρχικές συνθήκες, με τον πάγο στο δοχείο.

5.   Τι γίνεται στα μόρια του νερού όταν από πάγος γίνει υγρό και μετά αέριο;

6.   Ενεργοποίησε «το μαγικό μικροσκόπιο» για να παρατηρήσεις τα μόρια του νερού.

7.   Οι προβλέψεις σου για τα μόρια ήταν σωστές;

8.   Τελικά τι αλλάζει στα μόρια του νερού όταν από πάγος γίνει υγρό και μετά αέριο;

ΦΕ6: Οι αλλαγές κατάστασης του νερού ? Ο «κύκλος» του νερού.

Προσομοίωση «οι φάσεις του νερού»:

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/6182

 

ΦΕ7: Η διαστολή και συστολή του νερού ? Μια φυσική «ανωμαλία»

ΠροσδοκώμεναΑποτελέσματα

(Διδακτικοί στόχοι)

Βασικά θέματα (Επιστημονικό περιεχόμενο) Ενδεικτικές Δραστηριότητες(Διδακτικές και μαθησιακές δραστηριότητες) Εκπαιδευτικό Υλικό (Μαθησιακά αντικείμενα)
Οι μαθητές αναμένεται να:1.   περιγράφουν τη διαφορετική συμπεριφορά του νερού κατά την ψύξη του (1ο και 2ο επίπεδο Bloom)

2.   εξηγούν τη διαφορετική συμπεριφορά του νερού κατά την ψύξη του (4ο επίπεδο Bloom)

3.   εφαρμόζουν τη γνώση τους για τη συμπεριφορά του νερού σε μία λίμνη το χειμώνα (3ο επίπεδο Bloom)

 

Πηγή: Η Φυσική με Πειράματα

Α? Γυμνασίου

Σημείωμα / Οδηγίες για τον Εκπαιδευτικό

·     Διαστολή και συστολή του νερού·     Η «ανωμαλία» στη συμπεριφορά του νερού

 

Προσομοιώσεις σχετικά με την «ανωμαλία» του νερού (μέγιστη διάρκεια 15?) 

Για τον εκπαιδευτικό

Η ερμηνεία του φαινομένου της ανωμαλίας της συστολής του νερού στη λίμνη γίνεται ομαδοσυνεργατικά. Δημιουργούνται ομάδες των 2-3 μαθητών και καταγράφουν τα κυριότερα σημεία της σχετικής συζήτησης, όπως αναφέρεται στο φύλλο εργασίας. Στη συνέχεια αξιοποιείται η ψηφιακή εφαρμογή που περιγράφει την ?ανωμαλία? του νερού στη λίμνη (είτε στους υπολογιστές των ομάδων των μαθητών είτε στην οθόνη προβολής της τάξης). Οι μαθητές στις ομάδες μελετούν το βίντεο, επισημαίνουν τις πιθανές διαφοροποιήσεις τους και καταλήγουν στην ερμηνεία του φαινομένου.

Η πρόταση μπορεί να θεωρηθεί ως επέκταση του φύλλου εργασίας.

 

Για το μαθητή

Πριν ξεκινήσετε, διαβάστε προσεκτικά τις οδηγίες της κάθε προσομοίωσης.

1.   Καταγράψτε στην ομάδα σας το φαινόμενο της ανωμαλίας της συστολής του νερού στη λίμνη.

2.   Μελετήστε το ψηφιακό βίντεο, επισημάνετε ομοιότητες ή διαφορές και γράψτε το τελικό συμπέρασμά σας.

3.   Μελετήστε την προσομοίωση «η σχέση θερμοκρασίας ? πυκνότητας στο νερό», μεταβάλλοντας διάφορες παραμέτρους.

4.   Σε ποια θερμοκρασία η πυκνότητα του νερού είναι μεγαλύτερη;

5.   Σε ποια θερμοκρασία ο όγκος 1kg νερού είναι ο μικρότερος;

6.   Τι συμπέρασμα βγάζετε για τη σχέση μεταξύ πυκνότητας και όγκου σε μία συγκεκριμένη θερμοκρασία;

7.   Το νερό από τους 0o C μέχρι τους 4o C συστέλλεται ή διαστέλλεται;

ΦΕ7: Η διαστολή και συστολή του νερού ? Μια φυσική «ανωμαλία».

Προσομοίωση «μια φυσική «ανωμαλία» του νερού:

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/6184

 

Προσομοίωση «η σχέση θερμοκρασίας ? πυκνότητας στο νερό»:

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/6185

 

ΦΕ8: Το φως θερμαίνει ? «Ψυχρά» και «θερμά» χρώματα

ΠροσδοκώμεναΑποτελέσματα

(Διδακτικοί στόχοι)

Βασικά θέματα (Επιστημονικό περιεχόμενο) Ενδεικτικές Δραστηριότητες(Διδακτικές και μαθησιακές δραστηριότητες) Εκπαιδευτικό Υλικό (Μαθησιακό αντικείμενο)
Οι μαθητές αναμένεται να:1.   καταλήξουν σε συμπεράσματα για τη διαφορά ανάκλασης του φωτός από σκουρόχρωμα και ανοιχτόχρωμα σώματα (2ο επίπεδο Bloom)

2.   διακρίνουν τα χρώματα σε «θερμά» και «ψυχρά» και με βάση ενεργειακά κριτήρια (4ο επίπεδο Bloom)

 

Πηγή: Η Φυσική με Πειράματα

Α? Γυμνασίου

Σημείωμα / Οδηγίες για τον Εκπαιδευτικό

·     Φως και θερμότητα·     «Ψυχρά» και «θερμά» χρώματα

 

Προσομοίωση απορρόφησης και εκπομπής ενέργειας ? θερμότητας (μέγιστη διάρκεια 15?) 

Για τον εκπαιδευτικό

Η δυναμική αναπαράσταση, με τη μεταβολή των τιμών της θερμοκρασίας και του είδους, δηλαδή των ιδιοτήτων των υλικών, επιτρέπει τη διερευνητική προσέγγιση της απορρόφησης και εκπομπής της ενέργειας ? θερμότητας. Η δυνατότητα για διαφορετικούς εικονικούς «πειραματισμούς» παρέχει στον/στην εκπαιδευτικό το κατάλληλο επίπεδο υποστήριξης («σκαλωσιά», ζώνη επικείμενης ανάπτυξης) για κάθε μαθητή και ευκαιρία για αναστοχασμό.

Η πρόταση μπορεί να υλοποιηθεί αξιοποιώντας και την ομαδοσυνεργατική τεχνική, με την παρουσίαση της αναπαράστασης στον πίνακα μέσω προβολέα.

Εναλλακτικά, οι μαθητές μπορούν να εργαστούν σε ομάδες, με έναν υπολογιστή ανά ομάδα.

Η πρόταση μπορεί να θεωρηθεί ως επέκταση του φύλλου εργασίας.

 

Για το μαθητή

Πριν ξεκινήσεις, διάβασε προσεκτικά τις οδηγίες της προσομοίωσης.

1.       Διάλεξε το είδος του υλικού που καλύπτει κάθε θερμόμετρο. Μπορείς να το κάνεις αλλάζοντας το συντελεστή εκπομπής τους ε, ή να επιλέξεις μεταξύ τριών τύπων με δεξί κλικ σε κάθε υλικό. Για αρχή, κάνε το αριστερό σώμα λευκό και το δεξί μαύρο. Πρόσεξε ότι οι συντελεστές εκπομπής παίρνουν τις αντίστοιχες τιμές.

2.       Ρύθμισε τη θερμοκρασία περιβάλλοντος θπ στην τιμή που έχει τη στιγμή του «πειράματος» και την αρχική θερμοκρασία του σώματος θ01 ώστε να έχουν ίδια τιμή. Βάλε ως αρχική θερμοκρασία του δεύτερου σώματος θ02 = 18ο C. Πρόσεξε ότι πρέπει να βαθμονομήσεις κατάλληλα τον κατακόρυφο άξονα του διαγράμματος. Βάλε ως μέγιστη τιμή του άξονα του χρόνου τα 60min. Άναψε τη λάμπα, θέσε την προσομοίωση σε λειτουργία και περίμενε.

3.       Προσπάθησε να ερμηνεύσεις την απορρόφηση της ενέργειας από κάθε σώμα, μελετώντας τις καμπύλες μεταβολής της θερμοκρασίας στο χρόνο.

4.       Σβήσε τη λάμπα και παρατήρησε τις μεταβολές των θερμοκρασιών.

5.       Προσπάθησε να ερμηνεύσεις τις ανταλλαγές ενέργειας του κάθε σώματος με το περιβάλλον, μελετώντας τις καμπύλες μεταβολής της θερμοκρασίας στο χρόνο.

6.       Μπορείς να επαναλάβεις το εικονικό «πείραμα» με διαφορετικά υλικά και διαφορετικές αρχικές θερμοκρασίες, διερευνώντας για παράδειγμα τι συμβαίνει το χειμώνα και τι το καλοκαίρι.

7.       Σκέψου, συζήτησε και αιτιολόγησε στην τάξη ή στην ομάδα σου αν θα πρέπει κάποιος να φορά ανοιχτόχρωμα ή σκουρόχρωμα ρούχα τη νύχτα, αν θέλει να φαίνεται εύκολα ή να μη φαίνεται εύκολα. Προσπάθησε να υποστηρίξεις την άποψή σου και με την προσομοίωση, θέτοντας κατάλληλες τιμές στις αρχικές συνθήκες (ρυθμίσεις).

8.       Σκέψου, συζήτησε και αιτιολόγησε στην τάξη ή στην ομάδα σου αν θα πρέπει τα σπίτια σε περιοχές με έντονη ηλιοφάνεια κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια του έτους να βάφονται με ανοιχτά ή σκούρα χρώματα. Προσπάθησε να υποστηρίξεις την άποψή σου και με την προσομοίωση, θέτοντας κατάλληλες τιμές στις αρχικές συνθήκες (ρυθμίσεις).

ΦΕ8: Το φως θερμαίνει ? «Ψυχρά» και «θερμά» χρώματα.

Προσομοίωση «απορρόφηση και εκπομπή ενέργειας»:

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/6205

ΦΕ9: Το φαινόμενο του θερμοκηπίου υπερ-θερμαίνει

ΠροσδοκώμεναΑποτελέσματα

(Διδακτικοί στόχοι)

Βασικά θέματα (Επιστημονικό περιεχόμενο) Ενδεικτικές Δραστηριότητες(Διδακτικές και μαθησιακές δραστηριότητες) Εκπαιδευτικό Υλικό (Μαθησιακό αντικείμενο)
Οι μαθητές αναμένεται να:1.   καταλήξουν σε συμπεράσματα για τα αποτελέσματα της συγκέντρωσης των αερίων του θερμοκηπίου (2ο επίπεδο Bloom)

2.   συζητήσουν για το φαινόμενο του θερμοκηπίου στη Γη και να αξιολογήσουν τις ευεργετικές του συνέπειες για τη ζωή στον πλανήτη αλλά και την υπερθέρμανση που μπορεί να προκαλέσει (5ο επίπεδο Bloom)

 

Πηγή: Η Φυσική με Πειράματα

Α? Γυμνασίου

Σημείωμα / Οδηγίες για τον Εκπαιδευτικό

Το φαινόμενο του θερμοκηπίου Δυναμική αναπαράσταση της συγκέντρωσης των αερίων του θερμοκηπίου (εκτιμώμενη διάρκεια 10?) 

Για τον εκπαιδευτικό

Η δυναμική αναπαράσταση, με την ποιοτική μεταβολή της συγκέντρωσης των αερίων του θερμοκηπίου, επιτρέπει τη διερευνητική μελέτη του φαινομένου του θερμοκηπίου και των επιπτώσεών του. Η δυνατότητα για «μεταφορά» στο χρόνο παρέχει στον/στην εκπαιδευτικό το κατάλληλο επίπεδο υποστήριξης («σκαλωσιά», ζώνη επικείμενης ανάπτυξης) για κάθε μαθητή και ευκαιρία για αναστοχασμό.

Η πρόταση μπορεί να υλοποιηθεί αξιοποιώντας και την ομαδοσυνεργατική τεχνική, με την παρουσίαση της αναπαράστασης στον πίνακα μέσω προβολέα.

Εναλλακτικά, οι μαθητές μπορούν να εργαστούν σε ομάδες, με έναν υπολογιστή ανά ομάδα.

Η πρόταση μπορεί να θεωρηθεί ως επέκταση του φύλλου εργασίας.

 

Για το μαθητή

Η αναπαράσταση ξεκινά με τη μέση θερμοκρασία της Γης και την αντίστοιχη συγκέντρωση διαφόρων αερίων του θερμοκηπίου.

Πριν ξεκινήσεις, διάβασε προσεκτικά τις οδηγίες της προσομοίωσης.

1.      Μείωσε στο ελάχιστο τη συγκέντρωση των αερίων θερμοκηπίου. Παρατήρησε την αντίστοιχη θερμοκρασία, το μέσο βάθος των ωκεανών και τον όγκο των πάγων της Γης. Συνδύασε αυτά τα στοιχεία και προσπάθησε να σκεφτείς ποια κατάσταση μπορεί «αναπαριστά».

2.      Τι συμπέρασμα βγάζεις για τα αποτελέσματα του φαινομένου του θερμοκηπίου;

3.      Αύξησε τη συγκέντρωση των αερίων του θερμοκηπίου αρκετά περισσότερο από τη «φυσική» συγκέντρωση. Τι συμπέρασμα βγάζεις για τους άλλους τρεις παράγοντες;

4.      Τι συμπέρασμα βγάζεις για τις επιπτώσεις της αύξησης της συγκέντρωσης των αερίων του θερμοκηπίου;

ΦΕ9: Το φαινόμενο του θερμοκηπίου υπερ-θερμαίνει.

Δυναμική αναπαράσταση της συγκέντρωσης των αερίων του θερμοκηπίου

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/6206

ΦΕ10: Το ηλεκτρικό βραχυ-κύκλωμα ? Κίνδυνοι και «ασφάλεια»

ΠροσδοκώμεναΑποτελέσματα

(Διδακτικοί στόχοι)

Βασικά θέματα (Επιστημονικό περιεχόμενο) Ενδεικτικές Δραστηριότητες(Διδακτικές και μαθησιακές δραστηριότητες) Εκπαιδευτικό Υλικό (Μαθησιακό αντικείμενο)
Οι μαθητές αναμένεται να:1.   υλοποιήσουν εικονικά ηλεκτρικά κυκλώματα (3ο επίπεδο Bloom)

2.   αναγνωρίσουν περιπτώσεις βραχυκυκλωμάτων και να προσδιορίσουν τις θέσεις τους (1ο, 4ο και 6ο επίπεδο Bloom)

 

Πηγή: Η Φυσική με Πειράματα

Α? Γυμνασίου

Σημείωμα / Οδηγίες για τον Εκπαιδευτικό

·     ηλεκτρικό κύκλωμα·     βραχυκύκλωμα

 

Προσομοίωση ηλεκτρικού κυκλώματος (μέγιστη διάρκεια 15?) 

Για τον εκπαιδευτικό

Η δυναμική αναπαράσταση, με τη μεταβολή στοιχείων του ηλεκτρικού κυκλώματος, επιτρέπει τη διερευνητική προσέγγιση της λειτουργίας του σε διαφορετικές περιπτώσεις. Η δυνατότητα για διαφορετικούς εικονικούς «πειραματισμούς» παρέχει στον/στην εκπαιδευτικό το κατάλληλο επίπεδο υποστήριξης («σκαλωσιά», ζώνη επικείμενης ανάπτυξης) για κάθε μαθητή και ευκαιρία για αναστοχασμό.

Η πρόταση μπορεί να υλοποιηθεί αξιοποιώντας και την ομαδοσυνεργατική τεχνική, με την παρουσίαση της αναπαράστασης στον πίνακα μέσω προβολέα.

Εναλλακτικά, οι μαθητές μπορούν να εργαστούν σε ομάδες, με έναν υπολογιστή ανά ομάδα.

Η πρόταση μπορεί να θεωρηθεί ως επέκταση του φύλλου εργασίας.

 

Για το μαθητή

Πριν ξεκινήσεις, διάβασε προσεκτικά τις οδηγίες της προσομοίωσης.

1.       Σύνδεσε τρεις λάμπες στο κύκλωμα και κλείσε το διακόπτη. Τι παρατηρείς; Μπορείς να το ερμηνεύσεις;

2.       Αυξομείωσε την τάση της πηγής. Τι παρατηρείς;

3.       Ρύθμισε την τάση στα 6V.

4.       Αντικατάστησε τη λάμπα με το διακόπτη στη θέση 1. Τι παρατηρείς;

5.       Κλείσε τον διακόπτη 1. Τι παρατηρείς; Προσπάθησε να το ερμηνεύσεις.

6.       Βάλε τη λάμπα πίσω στη θέση της (1). Αντικατάστησε τώρα τη λάμπα στη θέση 2 με το διακόπτη και κλείσε το κύκλωμα. Παρατηρείς διαφορά σε σχέση με τον προηγούμενο συνδυασμό; Προσπάθησε να το ερμηνεύσεις.

7.       Αντικατάστησε και τις δύο λάμπες στις θέσεις 1 και 2 με διακόπτες. Κλείσε το κύκλωμα. Τι παρατηρείς; Προσπάθησε να το ερμηνεύσεις.

8.       Βάλε λάμπες στις θέσεις 1 και 2 και διακόπτη στη θέση 3. Κλείσε το κύκλωμα. Γιατί η φωτοβολία των λαμπών είναι εντονότερη σε σχέση με την περίπτωση που υπάρχουν 3 λάμπες;

9.       Ο διακόπτης 3 παραμένει κλειστός. Αντικατάστησε τη λάμπα 1 με διακόπτη. Κλείσε το κύκλωμα. Γιατί δεν ανάβει η λάμπα;

10.    Αντικατάστησε και τη λάμπα 2 με διακόπτη και κλείσε το κύκλωμα. Τι συμβαίνει τώρα;

11.    Εμφάνισε τα εικονικά «ηλεκτρόνια» και επανάλαβε τα τρία προηγούμενα βήματα (7, 8 και 9) Παρατήρησε τι συμβαίνει στις τρεις προηγούμενες περιπτώσεις. Τι συμπέρασμα βγάζεις;

12.    Από τα προηγούμενα εικονικά πειράματα τι συμπέρασμα βγάζεις για το ρόλο των λαμπών στο κύκλωμα;

ΦΕ10: Το ηλεκτρικό βραχυ-κύκλωμα ? Κίνδυνοι και «ασφάλεια».

Προσομοίωση ηλεκτρικού κυκλώματος:

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/6207

ΦΕ11: Από τον ηλεκτρισμό στο μαγνητισμό ? Ένας ηλεκτρικός (ιδιο-)κινητήρας

Προσδοκώμενα Αποτελέσματα(Διδακτικοί στόχοι) Βασικά θέματα (Επιστημονικό περιεχόμενο) Ενδεικτικές Δραστηριότητες (Διδακτικές και μαθησιακές δραστηριότητες) Εκπαιδευτικό Υλικό (Μαθησιακό αντικείμενο)
Οι μαθητές αναμένεται να:1.   κατανοήσουν την αρχή λειτουργίας των ηλεκτρικών κινητήρων (2ο επίπεδο Bloom)

2.   αναγνωρίζουν και να κατανοούν τα χαρακτηριστικά στοιχεία λειτουργίας των ηλεκτρικών κινητήρων (1ο και 2ο επίπεδο Bloom)

3.   εφαρμόσουν τις γνώσεις τους, να αναλύουν τις παραμέτρους λειτουργίας του κινητήρα και να αξιολογούν τη λειτουργία του σε σχέση με τα εμπλεκόμενα φυσικά μεγέθη (3ο, 4ο και 5ο επίπεδο Bloom)

 

Πηγή: Η Φυσική με Πειράματα

Α? Γυμνασίου

Σημείωμα / Οδηγίες για τον Εκπαιδευτικό

Ηλεκτρικός κινητήρας Προσομοίωση λειτουργίας ηλεκτρικού κινητήρα (μέγιστη διάρκεια 15?)Για τον εκπαιδευτικό

Η δυναμική προσομοίωση επιτρέπει τη διερευνητική προσέγγιση και μελέτη του ηλεκτρικού κινητήρα σε διάφορες καταστάσεις λειτουργίας του, μέσω της μεταβολής των τιμών των εμπλεκομένων φυσικών μεγεθών. Η επιλογή των μεγεθών που μεταβάλλονται κάθε φορά σχετίζεται με τις γνώσεις των μαθητών. Μπορεί να διαφέρει από μαθητή σε μαθητή, παρέχοντας το εργαλείο για εξατομικευμένη μάθηση, το κατάλληλο επίπεδο υποστήριξης («σκαλωσιά», ζώνη επικείμενης ανάπτυξης) και αναστοχασμό.

Η πρόταση μπορεί να υλοποιηθεί αξιοποιώντας και την ομαδοσυνεργατική τεχνική, με την παρουσίαση της αναπαράστασης στον πίνακα μέσω προβολέα.

Εναλλακτικά, οι μαθητές μπορούν να εργαστούν σε ομάδες, με έναν υπολογιστή ανά ομάδα.

Η πρόταση μπορεί να θεωρηθεί ως επέκταση του φύλλου εργασίας.

 

Για το μαθητή

Πριν ξεκινήσεις, διάβασε προσεκτικά τις οδηγίες της προσομοίωσης.

1.       Θέσε τον κινητήρα σε λειτουργία και περίμενε μέχρι να σταθεροποιηθεί ο αριθμός των στροφών του (734rpm, 734 revolutions per minute).

2.       «Άνοιξε» το πλαίσιο των ρυθμίσεων. Ποια φυσικά μεγέθη είναι βασικά για τη λειτουργία του κινητήρα;

3.       Μετάβαλε την τάση της μπαταρίας ανά 1V, ξεκινώντας από τα 2V και φτάνοντας στα 10V. Παρατήρησε κάθε φορά την ταχύτητα του κινητήρα και σημείωνε τον αριθμό των στροφών το λεπτό. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις ένα λογιστικό φύλλο για την καταγραφή των τιμών.

4.       Κάνε ένα διάγραμμα και συμπέρανε για τη σχέση μεταξύ της τάσης της μπαταρίας και της ταχύτητας του κινητήρα.

5.       Στην προσομοίωση, εμφάνισε τις τιμές και άλλων φυσικών μεγεθών επιλέγοντας το «περισσότερα» και επανάλαβε το εικονικό πείραμα. Σημείωνε την τιμή της ηλεκτρικής ισχύος του κινητήρα Pηλ, για κάθε τιμή της τάσης της μπαταρίας.

6.       Κάνε ένα διάγραμμα και συμπέρανε για τη σχέση μεταξύ της τάσης της μπαταρίας και της ηλεκτρικής ισχύος του κινητήρα.

7.       Με βάση τα συμπεράσματα από τα δύο παραπάνω εικονικά πειράματα, συμπέρανε για τη σχέση μεταξύ της ηλεκτρικής ισχύος και της ταχύτητας του κινητήρα.

8.       Σκέψου έναν τρόπο παρόμοιο με τους παραπάνω, ώστε να επιβεβαιώσεις το συμπέρασμά σου.

ΦΕ11: Από τον ηλεκτρισμό στο μαγνητισμό ? Ένας ηλεκτρικός (ιδιο-) κινητήρας.

Προσομοίωση ηλεκτρικού κινητήρα:

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/6180

 

ΦΕ12: Από το μαγνητισμό στον ηλεκτρισμό ? Μία ηλεκτρική (ιδιο-)γεννήτρια

ΠροσδοκώμεναΑποτελέσματα (Διδακτικοί στόχοι) Βασικά θέματα (Επιστημονικό περιεχόμενο) ΕνδεικτικέςΔραστηριότητες (Διδακτικές και μαθησιακές δραστηριότητες) ΕκπαιδευτικόΥλικό (Μαθησιακό αντικείμενο)
Οι μαθητές αναμένεται να:1.   αναγνωρίζουν και να κατανοούν τα χαρακτηριστικά στοιχεία λειτουργίας των ηλεκτρικών γεννητριών (1ο και 2ο επίπεδο Bloom)

2.   κατανοήσουν την αρχή λειτουργίας των ηλεκτρικών γεννητριών (2ο επίπεδο Bloom)

3.   εφαρμόσουν τις γνώσεις τους, να αναλύουν τις παραμέτρους λειτουργίας της γεννήτριας και να αξιολογούν τη λειτουργία της σε σχέση με τα εμπλεκόμενα φυσικά μεγέθη (3ο, 4ο και 5ο επίπεδο Bloom)

 

Πηγή: Η Φυσική με Πειράματα

Α? Γυμνασίου

Σημείωμα / Οδηγίες για τον Εκπαιδευτικό

Ηλεκτρική γεννήτρια Προσομοίωση λειτουργίας ηλεκτρικής γεννήτριας (μέγιστη διάρκεια 15?) 

Για τον εκπαιδευτικό

Η δυναμική προσομοίωση επιτρέπει τη διερευνητική προσέγγιση και μελέτη της ηλεκτρικής γεννήτριας σε διάφορες καταστάσεις λειτουργίας της, μέσω της μεταβολής των τιμών των εμπλεκομένων φυσικών μεγεθών. Η επιλογή των μεγεθών που μεταβάλλονται κάθε φορά σχετίζεται με τις γνώσεις των μαθητών. Μπορεί να διαφέρει από μαθητή σε μαθητή, παρέχοντας το εργαλείο για εξατομικευμένη μάθηση, το κατάλληλο επίπεδο υποστήριξης («σκαλωσιά», ζώνη επικείμενης ανάπτυξης) και αναστοχασμό.

Η πρόταση μπορεί να υλοποιηθεί αξιοποιώντας και την ομαδοσυνεργατική τεχνική, με την παρουσίαση της αναπαράστασης στον πίνακα μέσω προβολέα.

Εναλλακτικά, οι μαθητές μπορούν να εργαστούν σε ομάδες, με έναν υπολογιστή ανά ομάδα.

Η πρόταση μπορεί να θεωρηθεί ως επέκταση του φύλλου εργασίας.

 

Για το μαθητή

Μετά την κατασκευή της γεννήτριας, η προσομοίωση σου επιτρέπει να τη μελετήσεις πιο αναλυτικά.

Πριν ξεκινήσεις, διάβασε προσεκτικά τις οδηγίες της προσομοίωσης.

1.   Θέσε τη γεννήτρια σε λειτουργία. Μετάβαλε την ισχύ του μαγνήτη και παρατήρησε τη φωτεινότητα της λάμπας. Στη συνέχεια μετάβαλε τη συχνότητα περιστροφής του πηνίου και παρατήρησε τη φωτεινότητα της λάμπας. Τέλος, κάνε το ίδιο αλλάζοντας τον αριθμό σπειρών στο πηνίο. Τι συμπέρασμα βγάζεις για τη φωτεινότητα της λάμπας σε σχέση με κάθε έναν από τους τρεις παραπάνω παράγοντες; Πού καταλήγεις για τη φωτεινότητα της λάμπας ? με ποιες συνθήκες η φωτεινότητα γίνεται μεγαλύτερη; Τι συμπέρασμα βγάζεις για την περίπτωση που δεν περιστρέφεται το πηνίο; Τι συμπέρασμα βγάζεις για την περίπτωση που δεν υπάρχει μαγνητικό πεδίο;

2.   Εμφάνισε τον παλμογράφο που μας δείχνει πώς αλλάζει η τάση στο κύκλωμα με την πάροδο του χρόνου. Ξεκίνα την περιστροφή του πηνίου και παρατήρησε την οθόνη του παλμογράφου και τις τιμές της τάσης, της έντασης του ρεύματος και της ισχύος της γεννήτριας.

3.   Σταμάτησε τη λειτουργία και θέσε πάλι τη γεννήτρια σε λειτουργία. Για να μπορέσεις να παρατηρήσεις με άνεση τις μεταβολές των παραπάνω φυσικών μεγεθών, «περίστρεφε» το πηνίο ανά ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου, με το κουμπί στα δεξιά.

4.   Τι παρατηρείς για τις τιμές της τάσης, της έντασης του ρεύματος και της ισχύος της γεννήτριας;

5.   Πώς εξηγείς την περιοδική αύξηση ? μείωση ? αύξηση της τάσης και του ρεύματος;

6.   Πώς εξηγείς τις αρνητικές τιμές της τάσης και του ρεύματος;

ΦΕ12: Από το μαγνητισμό στον ηλεκτρισμό ? Μία ηλεκτρική (ιδιο-) γεννήτρια.

Προσομοίωση ηλεκτρικής γεννήτριας:

http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/6179

 

Βιολογία Γ΄ Τάξης Ημερησίου Γυμνασίου

Διδακτέα ύλη ? Διαχείριση Διδακτέας ύλης

folder-save-iconΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ

folder-save-iconΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

folder-save-iconΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

folder-save-iconΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ

folder-save-iconΤΕΤΡΑΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

folder-save-iconΠΑΡΟΡΑΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΩΝ

folder-save-iconΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΑΜΒΛΥΩΠΕΣ

Με βάση το ισχύον Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών για τη Βιολογία της Γ΄ τάξης του Γυμνασίου, προτείνεται η ακόλουθη διδακτέα ύλη από το διδακτικό εγχειρίδιο (βιβλίο μαθητή «Βιολογία Γ΄ Γυμνασίου» των Μαυρικάκη Ε., Γκούβρα Μ. και Καμπούρη Α.):

Κεφάλαιο 1: Οργάνωση της ζωής ? Βιολογικά συστήματα

Κεφάλαιο 4: Οι ασθένειες και οι παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνισή τους

Κεφάλαιο 5: Διατήρηση και συνέχεια της ζωής

Κεφάλαιο 6: Γενετική Μηχανική και Βιοτεχνολογία

Κεφάλαιο 2: Οι οργανισμοί στο περιβάλλον τους

Κεφάλαιο 7: Εξέλιξη

Αναλυτικότερα, στους πίνακες που ακολουθούν εμφανίζονται τα κεφάλαια με τη σειρά που προτείνεται να ακολουθηθεί κατά τη διδασκαλία τους, οι ενότητες που θα διδαχτούν, παρατηρήσεις/διδακτικές οδηγίες για κάθε ενότητα και οι ώρες που προτείνεται να διατίθενται για τη διδασκαλία τους. Σε ορισμένες ενότητες, έχουν προστεθεί ώρες διδασκαλίας οι οποίες κρίνεται σκόπιμο να αξιοποιούνται, κυρίως, για την πραγματοποίηση δραστηριοτήτων και εργασιών από τους μαθητές.

 

Κεφάλαιο

Διδακτέα ύλη

Παρατηρήσεις/Διδακτικές Οδηγίες

Ώρες

1. Οργάνωση της ζωής ? Βιολογικά συστήματα 1.1 Τα μόρια της ζωής

1.2 Κύτταρο ? Η μονάδα της ζωής

1.3 Τα επίπεδα οργάνωσης της ζωής

Προτείνεται να γίνεται εργαστηριακή άσκηση μικροσκοπίου με τη χρήση μόνιμων ή νωπών παρασκευασμάτων, επισημαίνοντας της μαθητές ότι το κύτταρο δεν είναι «δισδιάστατο» και πως ό, τι υπάρχει στο εσωτερικό του, είναι σε συνεχή κίνηση.

Προτείνεται να δίνεται έμφαση της διαφορές μεταξύ ευκαρυωτικού και προκαρυωτικού κυττάρου, καθώς και μεταξύ φυτικού και ζωικού. Ιδιαίτερα για της τελευταίες, θα πρέπει να αναδεικνύεται η σχέση δομικών και μορφολογικών χαρακτηριστικών του κυττάρου με λειτουργικά χαρακτηριστικά των αντίστοιχων ομάδων οργανισμών.

Επιπλέον, θα πρέπει να δίνεται έμφαση στην αναγνώριση από το μαθητή της σχέσης της μορφολογίας του κυττάρου με τη λειτουργία του στο πλαίσιο του οργανισμού και της σχέσης των λειτουργιών του κυττάρου με αυτές στο επίπεδο του οργανισμού.

Προτείνεται να δίνεται έμφαση στο γεγονός ότι τα επίπεδα οργάνωσης της ζωής της και οι λειτουργίες της ζωής αφορούν όλους της οργανισμούς.

10
4. Ασθένειες και οι παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση τους 4.1 Ομοιόσταση

4.2 Ασθένειες

4.3 Αμυντικοί μηχανισμοί του ανθρώπινου οργανισμού

4.4 Τρόπος ζωής και ασθένειες

Προτείνεται να αναδεικνύεται η σχέση των διαταραχών στην ομοιόσταση με την εμφάνιση ασθενειών και να δίνεται έμφαση της τρόπους μετάδοσης των μολυσματικών ασθενειών και της μηχανισμούς άμυνας..

Είναι σημαντικό, και μέσα από παραδείγματα, να αναδεικνύεται η σχέση του τρόπου ζωής του ανθρώπου και των επιλογών και συμπεριφορών του με την υγεία.

7
5. Διατήρηση και συνέχεια της ζωής 5.1 Το γενετικό υλικό οργανώνεται σε χρωμοσώματα

5.2 Η ροή της γενετικής πληροφορίας

5.3 Αλληλόμορφα

5.4 Κυτταρική διαίρεση

5.5 Κληρονομικότητα

5.6 Μεταλλάξεις

Προτείνεται να δίνεται έμφαση στην άμεση σχέση του γενετικού υλικού με τα δομικά και λειτουργικά χαρακτηριστικά της οργανισμού.

Για τη σύνδεση των επιμέρους θεμάτων της ενότητας της μπορεί να αξιοποιείται ο «Κύκλος Ζωής του ανθρώπου».

11
6. Γενετική Μηχανική και Βιοτεχνολογία 6.1 Εφαρμογές της Βιοτεχνολογίας

6.2 Γενετική μηχανική και βιοτεχνολογία

 

Προτείνεται να δίνεται έμφαση στα οφέλη αλλά και της κινδύνους που απορρέουν από της εφαρμογές της Βιοτεχνολογίας, με τρόπο που να αναπτύσσει της μαθητές τη δυνατότητα κριτικής αντιμετώπισης σχετικών θεμάτων. 4
2. Οι οργανισμοί στο περιβάλλον τους  

2.1 Ισορροπία στα βιολογικά συστήματα

2.2. Οργάνωση και λειτουργίες οικοσυστήματος

2.3 Η ανακύκλωση της ύλης σε ένα οικοσύστημα

2.4 Παρεμβάσεις του ανθρώπου στο περιβάλλον.

 

Είναι πολύ σημαντικό να δίνεται έμφαση της επιπτώσεις των παρεμβάσεων του ανθρώπου στο οικοσύστημα. Παράλληλα, είναι σκόπιμο να αναδεικνύονται οι συνέπειες στην υγεία του ανθρώπου, από την ύπαρξη διαφόρων ρυπαντών στο περιβάλλον (αέρα, νερό, έδαφος).

9
7. Εξέλιξη 7.1 Η εξέλιξη και οι «μαρτυρίες» της

7.2 Η Εξέλιξη του ανθρώπου

Προτείνεται η ανάδειξη της σχέσης της ποικιλομορφίας των οργανισμών με εξελικτικές διαδικασίες και του γεγονότος ότι η εξέλιξη των ειδών είναι αποτέλεσμα συνεχών αλλαγών χωρίς σχέδιο και χωρίς καθορισμένο αποτέλεσμα. 4
Σύνολο ωρών 45

Με την προτεινόμενη σειρά, κρίνεται ότι θα βοηθηθούν οι μαθητές να οικοδομήσουν τις απαραίτητες συνδέσεις μεταξύ των διδασκόμενων εννοιών κάποιες από τις οποίες αφορούν επιτεύγματα της σύγχρονης Βιολογίας και σχετίζονται με την καθημερινή πραγματικότητα του σύγχρονου ανθρώπου. Η διδασκαλία του κεφαλαίου για την «Εξέλιξη», σύμφωνα και με το Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών, είναι σκόπιμο να γίνεται στο τέλος, γιατί όσα προβλέπεται να διδάσκονται στα προηγούμενα κεφάλαια διευκολύνουν την κατανόηση των εννοιών που περιλαμβάνονται σ? αυτό, κάτι που δεν θα είναι δυνατό αν το κεφάλαιο της «Εξέλιξης» προηγείτο (προαπαιτούμενες έννοιες για την κατανόηση της εξέλιξης, κληρονομικότητα και οργανισμοί στο περιβάλλον).

Σύνδεσμος (οδηγίες διδακτέας ύλης)

Διαδραστικό Βιβλίο Μαθητή

folder-save-iconΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ

folder-save-iconΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

folder-save-iconΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ

folder-save-iconΤΕΤΡΑΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

folder-save-iconΔΕΠΠΣ -ΑΠΣ

folder-save-iconΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΑΜΒΛΥΩΠΕΣ

Φυσική Γ΄ Τάξης Ημερησίου Γυμνασίου

Διδακτέα ύλη ? Διαχείριση Διδακτέας ύλης

 

Κεφάλαιο 1. Ηλεκτρική δύναμη και φορτίο

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 8-10

«Από το κεχριμπάρι στον υπολογιστή»

Να διδαχθεί.

1.1. Γνωριμία με την ηλεκτρική δύναμη.

Να διδαχθεί.

1.2. Το ηλεκτρικό φορτίο.

Να διδαχθεί.

1.3. Το ηλεκτρικό φορτίο στο εσωτερικό του ατόμου.

Να διδαχθεί.

1.4. Τρόποι ηλέκτρισης και η μικροσκοπική ερμηνεία.

Να διδαχθεί .

Η υποενότητα «Αγωγοί και μονωτές» να διδαχθεί χωρίς έμφαση στις λεπτομέρειες του μικροσκοπικού μοντέλου.

Να μη διδαχθούν:

  • η Δραστηριότητα με την εικόνα 1.20 «Διαμοιρασμός φορτίου της σφαίρας»,
  • η υποενότητα «ηλέκτριση με επαγωγή»,
  • η υποενότητα «ηλέκτριση μονωτών με επαγωγή».

Παρατηρήσεις

Τα θέματα που θα διδαχθούν προτείνεται να υποστηριχθούν με την αξιοποίηση του σχετικού υλικού για τη Γ΄ Γυμνασίου που έχει αναρτηθεί στην πλατφόρμα του Ψηφιακού Σχολείου. Οι ενότητες που αφαιρούνται δεν προσφέρουν σημαντικά σε αυτό το επίπεδο στην εννοιολογική κατανόηση και αφαιρούν χρόνο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί πιο παραγωγικά. Θα παρουσιασθούν αναλυτικά στη Β? Λυκείου.

1.5. Νόμος του Κουλόμπ.

Να διδαχθεί.

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Έλξη μεταξύ φορτισμένου και ουδέτερου σώματος».

1.6. Το ηλεκτρικό πεδίο.

Να διδαχθεί.

Να μη διδαχθούν οι υποενότητες:

  • «Περιγραφή του ηλεκτρικού πεδίου».
  • «Ηλεκτρικές δυναμικές γραμμές»
  • «Ηλεκτρική θωράκιση».
  • «Ηλεκτρικό πεδίο και ενέργεια».

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

  • ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.
  • Να μη γίνουν οι ασκήσεις 1και 3.

Η άσκηση 2 να διδαχθεί ανάλογα με τις δυνατότητες των μαθητών.

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Εργ. Άσκηση 1 «Ηλεκτρικές αλληλεπιδράσεις»,

Παρατηρήσεις

Να μη γίνουν οι δραστηριότητες ούτε να απαντηθούν οι ερωτήσεις για την ηλέκτριση με επαγωγή.

Οι ερωτήσεις του εργαστηριακού οδηγού και του τετραδίου εργασιών να αποτελέσουν οδηγό για την διδασκαλία του 1.4.

 

Κεφάλαιο 2. Ηλεκτρικό ρεύμα

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 12-14

 

2.1. Το ηλεκτρικό ρεύμα.

– Να διδαχθεί η εισαγωγή «Ηλεκτρικό ρεύμα και σύγχρονος πολιτισμός».

– Να διδαχθεί η 2.1 «Το ηλεκτρικό ρεύμα» (σε μακρο- και μικρο-επίπεδο).

 

2.2 Το ηλεκτρικό κύκλωμα.

Να διδαχθεί

Στην υποενότητα «Η διαφορά δυναμικού στο ηλεκτρικό κύκλωμα» να μη δοθεί έμφαση στους ορισμούς.

Να μη διδαχθεί η παράγραφος «Ταχύτητα των ηλεκτρονίων στο ηλεκτρικό κύκλωμα».

Θα γίνει λειτουργική νοηματοδότηση της έννοιας «διαφορά δυναμικού» μέσα από τις εργαστηριακές ασκήσεις του κεφαλαίου (Εργ. Ασκ. 4 και 5).

Θα εξετασθεί στην Β? Λυκείου.

Στην παράγραφο «Προέλευση ηλεκτρονίων σ? ένα κύκλωμα.» να προσεχθούν οι παρανοήσεις που εισάγει η φράση «πηγή ηλεκτρονίων».

 

2.3 Ηλεκτρικά δίπολα.

– Να διδαχθούν η εισαγωγή και οι υποενότητες:

  • «Αντίσταση του διπόλου»,
  • «Νόμος του Ωμ».

Να μη διδαχθεί το τμήμα που αρχίζει με τη φράση «Ισχύει ο νόμος του Ωμ για κάθε ηλεκτρικό δίπολο;» έως το τέλος της υποενότητας.

– Να μη διδαχθούν οι υποενότητες:

  • «Ο νόμος του Ohm και μικρόκοσμος».
  • «Μικροσκοπική ερμηνεία της αντίστασης ενός μεταλλικού αγωγού».

Παρατηρήσεις

Θα εξετασθούν στην Β? Λυκείου.

Η εννοιολογική και φορμαλιστική δομή σε αυτό το επίπεδο έχει ήδη ολοκληρωθεί και οι συγκεκριμένες υποενότητες δεν προσφέρουν σημαντικά αλλά μάλλον αφαιρούν χρόνο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγικότερη διδασκαλία άλλης βασικής ενότητας/γνώσης.

 

2.4. Παράγοντες από τους οποίους εξαρτάται η αντίσταση ενός αγωγού.

Να μη διδαχθεί.

 

2.5. Εφαρμογές αρχών διατήρησης στη μελέτη απλών ηλεκτρικών κυκλωμάτων.

Να διδαχθούν οι υποενότητες

  • «Σύνδεση αντιστατών»,
  • «Σύνδεση δύο αντιστατών σε σειρά»,
  • «Παράλληλη σύνδεση αντιστατών».

Να μη διδαχθούν οι υποενότητες:

  • «Κύκλωμα σύνδεσης σε σειρά»,
  • «Κύκλωμα σε παράλληλη σύνδεση».

Παρατηρήσεις

Η εννοιολογική και φορμαλιστική δομή θα παρουσιασθεί επαρκώς στις αμέσως επόμενες υποενότητες. Οι αφαιρούμενες υποενότητες δεν προσφέρουν σημαντικά αλλά μάλλον αφαιρούν χρόνο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγικότερη διδασκαλία άλλης βασικής ενότητας/γνώσης.

Να δοθεί έμφαση στην έννοια της ισοδύναμης αντίστασης και να υποβαθμιστεί η διαδικασία απόδειξης των σχ. 2.19. και 2.22

Προτείνεται η αξιοποίηση του σχετικού υποστηρικτικού υλικού για τη Γ΄ Γυμνασίου που έχει αναρτηθεί στην πλατφόρμα του Ψηφιακού Σχολείου.

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

Να μη διδαχθούν ασκήσεις με κυκλώματα που περιλαμβάνουν περισσότερες από δύο αντιστάσεις ή από μία πηγή.

 

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Να γίνουν οι Εργαστηριακές Ασκήσεις

  • 2 (Ν. Ohm),
  • 4 (Σύνδεση αντιστατών σε σειρά,
  • 5 (Σύνδεση αντιστατών παράλληλα),
  • 6 (Διακοπή και βραχυκύκλωμα).

 

Κεφάλαιο 3. Ηλεκτρική ενέργεια

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 4

 

3.1. Θερμικά αποτελέσματα του θερμικού ρεύματος.

Να διδαχθεί:

  • η εισαγωγή «Ηλεκτρική ενέργεια και σύγχρονη ζωή».
  • η αρχική παράγραφος της ενότητας 3.1.

Να μη διδαχθούν οι υποενότητες

  • «Πειραματική μελέτη του φαινομένου Τζάουλ»,
  • «Νόμος Τζάουλ»,
  • «Ερμηνεία φαινομένου Τζάουλ».

Παρατηρήσεις

Αφαιρούνται διότι:

α) έχει ήδη αφαιρεθεί προαπαιτούμενη σχέση από το περιεχόμενο της Β΄ Γυμνασίου

β) οδηγούν στο να αφιερωθεί δυσανάλογα πολύς χρόνος σε επίλυση ασκήσεων που δεν έχουν να προσφέρουν σημαντικά στην κατανόηση των εννοιών και

Να διδαχθεί η υποενότητα «Εφαρμογές του φαινομένου Τζάουλ».

 

3.2 Χημικά αποτελέσματα του Ηλεκτρικού ρεύματος.

Να μη διδαχθεί.

 

3.3 Μαγνητικά αποτελέσματα ηλεκτρικού ρεύματος.

Να μη διδαχθεί.

 

3.4 Ηλεκτρική και μηχανική ενέργεια.

Να μη διδαχθεί.

 

3.5 Βιολογικά αποτελέσματα του ηλεκτρικού ρεύματος.

Να μη διδαχθεί.

Παρατηρήσεις

Υπάρχει μερική επικάλυψη με την υποενότητα «αποτελέσματα ηλεκτρικού ρεύματος».

Εμπεριέχονται λεπτομέρειες που δεν προσφέρουν σημαντικά αλλά μάλλον αφαιρούν χρόνο που  θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγικότερη διδασκαλία άλλης βασικής ενότητας / γνώσης.

 

3.6. Ενέργεια και ισχύς του ηλεκτρικού ρεύματος.

Να διδαχθεί .

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που έχει αφαιρεθεί.

 

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Δεν προτείνεται

 

Κεφάλαιο 4. Ταλαντώσεις

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 4

 

4.1. Ταλαντώσεις.

Να διδαχθεί:

  • η εισαγωγή «Περιοδικές κινήσεις»
  • η ενότητα 4.1 «Ταλαντώσεις»

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Δύναμη στην απλή αρμονική ταλάντωση».

 

4.2. Μεγέθη που χαρακτηρίζουν μια ταλάντωση.

Να διδαχθεί.

 

4.3. Ενέργεια και ταλάντωση.

Να διδαχθεί.

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ.

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που έχει αφαιρεθεί .

 

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Να γίνει η Εργ. Άσκηση 7. Πειραματικός έλεγχος των νόμων του απλού εκκρεμούς

 

Κεφάλαιο 5. Μηχανικά κύματα

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 5-7

5.1 Μηχανικά κύματα.

Να διδαχθεί:

  • η εισαγωγή «Η ενέργεια ταξιδεύει»
  • η ενότητα 5.1

 

5.2. Κύμα και ενέργεια.

Να διδαχθεί

 

5.3. Χαρακτηριστικά μεγέθη του κύματος.

Να διδαχθεί η πρώτη υποενότητα.

Να μη διδαχθεί η απόδειξη της εξίσωσης υ = λf.

Να μη διδαχθούν οι υποενότητες:

  • «Κυματικά φαινόμενα: Ανάκλαση και διάθλαση μηχανικών κυμάτων»,
  • «Ανάκλαση»,
  • «Διάθλαση»..

 

Παρατηρήσεις

Αφαιρούνται διότι

α) θα διδαχθούν αναλυτικά στη Γ΄ Λυκείου

β) οι έννοιες ανάκλαση και διάθλαση θα παρουσιασθούν σε επόμενο κεφάλαιο για το φως.

 

5.4. Ήχος.

Να διδαχθεί.

 

Παρατηρήσεις

Οδηγία για την ανάγνωση των εικόνων 5.10 και 5.15. «Παρουσιάζουν την αλλαγή της τιμής της ατμοσφαιρικής πίεσης λόγω της διάδοσης του ηχητικού κύματος. Η τιμή της πίεσης αλλάζει γύρω από την κανονική τιμή της ατμοσφαιρικής πίεσης».

 

5.5. Υποκειμενικά χαρακτηριστικά του ήχου.

Να διδαχθεί.

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που έχει αφαιρεθεί. (πχ ερώτηση 17).

 

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Να γίνει η εργ. Άσκηση 9 (Μελέτη κυμάτων) σε ρόλο συμπλήρωσης του βιβλίου και όχι υποκατάτασής του.

Παρατηρήσεις

Υπάρχει πρόβλημα λόγω χρήσης του στάσιμου κύματος στη μελέτη του τρέχοντος Από την εργαστηριακή άσκηση 9 να γίνει μόνο το Πείραμα 1 και από αυτό όχι η ερώτηση 5.

 

Κεφάλαιο 6. Φύση και διάδοση του φωτός

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 3

 

6.1. Φως: όραση και ενέργεια.

Να διδαχθεί η εισαγωγή «Φως από το μύθο στην τεχνολογία».

Επισήμανση:

Προαπαιτούμενη έννοια είναι το φωτόνιο που διδάσκεται στην τελευταία σελίδα του βιβλίου της Β΄ Γυμνασίου η οποία δεν έχει διδαχθεί. Η παρουσίαση της έννοιας να περιοριστεί στα αναγκαία για τη μελέτη της συγκεκριμένης ενότητας.

Να διδαχθεί η 6.1.

 

6.2. Διάδοση του φωτός.

Να διδαχθεί.

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Αρχή του ελαχίστου χρόνου».

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ.

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που έχει αφαιρεθεί .

 

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Δεν προτείνεται

 

Κεφάλαιο 7. Ανάκλαση του φωτός

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 2

 

7.1. Ανάκλαση του φωτός.

Να διδαχθεί.

Να μη διδαχθεί το ένθετο :

«Ανάκλαση και αρχή του ελαχίστου χρόνου».

 

7.2. Εικόνες σε καθρέφτες: είδωλα.

Να διδαχθούν μόνο οι υποενότητες:

«Εικόνες σε καθρέπτες: είδωλα»

«Επίπεδοι καθρέπτες»

 

7.3. Προσδιορισμός ειδώλου σε κοίλους και κυρτούς καθρέφτες.

Να μη διδαχθεί.

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που έχει αφαιρεθεί.

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Δεν προτείνεται

 

Κεφάλαιο 8. Διάθλαση του φωτός

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 3-4

 

8.1. Διάθλαση του φωτός.

Να διδαχθεί η ενότητα «Διάθλαση του φωτός»

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Διάθλαση και αρχή του ελαχίστου χρόνου».

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Νόμος της διάθλασης (του Snell).

 

8.2. Εφαρμογές της διάθλασης του φωτός.

Να μη διδαχθεί.

 

8.3. Ανάλυση φωτός.

Να μη διδαχθεί.

 

8.4. Το χρώμα.

Να μη διδαχθεί.

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που έχει αφαιρεθεί.

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Να γίνει η εργ. άσκηση 12 (Διάθλαση).

 

Κεφάλαιο 9. Φακοί και οπτικά Όργανα

Να μη διδαχθεί.

 

Κεφάλαιο 10: Ο Ατομικός Πυρήνας

Να μη διδαχθεί.

 

Κεφάλαιο 11: Πυρηνικές αντιδράσεις

Να μη διδαχθεί.

 

folder-save-iconΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ

folder-save-iconΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

folder-save-iconΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ

folder-save-iconΤΕΤΡΑΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

folder-save-iconΔΕΠΠΣ – ΑΠΣ

folder-save-iconΣΧΕΔΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

folder-save-iconΠΑΡΟΡΑΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΩΝ

folder-save-iconΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΑΜΒΛΥΩΠΕΣ

Σύνδεσμος (οδηγίες διδακτέας ύλης)

Διαδραστικό Βιβλίο Μαθητή

Φυσική Β΄ Τάξης Ημερησίου Γυμνασίου

 Διδακτέα ύλη ? Διαχείριση Διδακτέας ύλης

Κεφάλαιο 1. Εισαγωγή.

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 3

1.1. Οι φυσικές επιστήμες και η μεθοδολογία τους.

Να μη διδαχθεί.

1.2. Η επιστημονική μέθοδος.

Να μη διδαχθεί. Την επιστημονική μέθοδο οι μαθητές θα την προσεγγίσουν κατά την εκτέλεση των εργαστηριακών ασκήσεων.

1.3. Τα φυσικά μεγέθη και οι μονάδες τους.

Να μη διδαχθεί από το βιβλίο αλλά να γίνει εργαστηριακή διδασκαλία. Οι μαθητές θα προσεγγίσουν τα φυσικά μεγέθη μέσω της εκτέλεσης των εργαστηριακών ασκήσεων 1 και 2. Να γίνεται υπόμνηση μέρους του περιεχομένου της ενότητας 1.3 όπου και όταν αυτό προαπαιτείται για τη διδασκαλία των επομένων ενοτήτων.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ       

ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε.

Εργαστηριακή δραστηριότητα  

Εργαστηριακές Ασκήσεις 1 (μόνο το πείραμα 3) και 2.

 

Κεφάλαιο 2. Κινήσεις

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 5 ? 7

ΥΛΗ ΚΑΙ ΚΙΝΗΣΗ

Να μη διδαχθεί. Να ενσωματωθούν παραδείγματα για την έννοια της κίνησης κατά τη διδασκαλία των επόμενων υποενοτήτων.

2.1. Περιγραφή της κίνησης

Να μη διδαχθεί. Να γίνουν μόνο οι δραστηριότητες «Προσδιορισμός της θέσης σώματος» και «Σημείο αναφοράς και μετατόπιση».

Να διδαχθούν οι υποενότητες:

  • «Χρονικό διάστημα»,
  • «Τροχιά»

Παρατηρήσεις

Το επίπεδο παρουσίασης των εννοιών είναι υψηλό για το επίπεδο των μαθητών.

Επειδή προαπαιτούνται μη διδαγμένες μαθηματικές έννοιες να μη γίνει επέκταση στη διανυσματική θεώρηση της μετατόπισης. Στην Α΄ Λυκείου θα παρουσιασθεί η μετατόπιση αναλυτικά.

Μέσω των δραστηριοτήτων θα εισαχθούν και θα οριστούν οι έννοιες που απαιτούνται για την περιγραφή της κίνησης.

2.2 Η έννοια της ταχύτητας

Να διδαχθούν η εισαγωγή και οι υποενότητες:

  • Η εισαγωγή «Η έννοια της ταχύτητας»
  • «Μέση ταχύτητα στην καθημερινή γλώσσα»
  • «Στιγμιαία ταχύτητα στην καθημερινή γλώσσα» .

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Διανυσματική περιγραφή της ταχύτητας». Ο διανυσματικός χαρακτήρας της ταχύτητας θα εξετασθεί αναλυτικά στην Α΄ Λυκείου.

2.3 Κίνηση με σταθερή ταχύτητα

Να μη διδαχθεί.

Παρατηρήσεις

Η ευθύγραμμη ομαλή κίνηση με τις αντίστοιχες γραφικές παραστάσεις θα μελετηθεί αναλυτικά στην Α΄ Λυκείου.

2.4. Κίνηση με μεταβαλλόμενη ταχύτητα

Να μη διδαχθεί.

Παρατηρήσεις

Η μεταβαλλόμενη κίνηση θα μελετηθεί στην Α? Λυκείου

Οι τελευταίες υποενότητες αφαιρούνται ώστε να υπάρξει η δυνατότητα για τη διδασκαλία ενοτήτων που λόγω έλλειψης χρόνου δεν διδάσκονται.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

  • ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε
  • ΟΧΙ οι ασκήσεις 3,4,6,8

Οι ερωτήσεις, εφαρμογές και ασκήσεις να παρουσιασθούν ως συμπλήρωμα ή εμπέδωση του κάθε μαθήματος.

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Πραγματοποίηση της Εργαστηριακής Άσκησης 4.

 

Κεφάλαιο 3. Δυνάμεις

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 10 ? 12

«Κίνηση και αλληλεπίδραση: Δυο γενικά χαρακτηριστικά της ύλης»

Να διδαχθεί.

3.1. Η έννοια της δύναμης.

Να διδαχθεί.

3.2. Δύο σημαντικές δυνάμεις στον κόσμο.

Να διδαχθεί.

3.3. Σύνθεση και ανάλυση δυνάμεων.

– Να διδαχθούν οι υποενότητες, παράγραφοι:

  • Σύνθεση δυνάμεων – συνισταμένη
  • Σύνθεση δυνάμεων με την ίδια διεύθυνση,
  • Σύνθεση δυνάμεων με διαφορετικές διευθύνσεις,

– Να μη διδαχθούν οι υποενότητες:

  • Δύναμη που ασκείται από τραχιά επιφάνεια,
  • Ανάλυση δύναμης.

Παρατηρήσεις

Οι υποενότητες αυτές εισάγουν εφαρμογές σύνθεσης και ανάλυσης δυνάμεων σε δύο διαστάσεις.

Οδηγούν στο να αφιερωθεί πολύς χρόνος σε επίλυση δύσκολων για την συγκεκριμένη ηλικία ασκήσεων. Ο χρόνος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κατανόηση των αντίστοιχων φαινομένων και νόμων σε μία διάσταση.

Εφαρμογές σε δύο διαστάσεις θα εξετασθούν αναλυτικά στην Α΄ Λυκείου.

3.4. Δύναμη και ισορροπία.

Να διδαχθεί.

Να δοθεί έμφαση στην έννοια αδράνειας και όχι στην ιστορική αναφορά για το Γαλιλαίο.

3.5. Ισορροπία υλικού σημείου.

-Να διδαχθεί η εισαγωγή

-Να μη διδαχθούν η υποενότητα «Ανάλυση δυνάμεων και ισορροπία» και το παράδειγμα 3.2.

3.6. Δύναμη και μεταβολή της ταχύτητας.

Να διδαχθεί.

3.7. Δύναμη και αλληλεπίδραση.

Να διδαχθεί.

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Εφαρμογές».

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ.

  • ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε
  • ΟΧΙ οι ασκήσεις 7,12,13.

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Πραγματοποίηση εργαστηριακής άσκησης 7 «Νόμος του Hooke».

 

Κεφάλαιο 4. Πίεση

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 10-12

4.1. Πίεση.

Να διδαχθεί η εισαγωγή «Πίεση και δύναμη δύο διαφορετικές έννοιες».

Να διδαχθεί η ενότητα «4.1 Πίεση».

Να μη διδαχθεί το παράδειγμα της εικόνας 4.4 για την διείσδυση της πινέζας.

Παρατηρήσεις

Το συγκεκριμένο παράδειγμα αν και στοχεύει στη διαφοροποίηση της έννοιας της δύναμης από την έννοια της πίεσης είναι δυσνόητο. Ο ίδιος στόχος επιτυγχάνεται πιο εύκολα στην παράγραφο 4.4.

 

4.2. Υδροστατική πίεση.

Να διδαχθεί.

4.3. Ατμοσφαιρική πίεση.

Να διδαχθεί.

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Πως υπολογίζουμε την ατμοσφαιρική πίεση;»

Παρατηρήσεις

Ο συγκεκριμένος υπολογισμός δεν προσθέτει ουσιαστικά στην κατανόηση της έννοιας της ατμοσφαιρικής πίεσης και οδηγεί στο να αφιερωθεί δυσανάλογα πολύς χρόνος σε επίλυση ασκήσεων.

 

4.4. Μετάδοση των πιέσεων στα ρευστά ? Αρχή του Πασκάλ.

Να διδαχθεί.

Να μη διδαχθεί η δραστηριότητα «Μετάδοση πιέσεων» στο τέλος της ενότητας.

Παρατηρήσεις

Αν η δραστηριότητα ερμηνευθεί μέσω της μεταβολής της πίεσης που ασκείται στο υγρό απαιτείται αρκετά πολύπλοκη επεξεργασία. Αν ερμηνευθεί μέσω της άνωσης είναι έννοια που δεν έχει ακόμη διδαχθεί.

 

4.5. Άνωση ? Αρχή του Αρχιμήδη.

Να διδαχθεί.

 

4.6. Πλεύση.

Να μη διδαχθεί.

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ.

  • ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε
  • ΟΧΙ οι ασκήσεις 8,9.

 

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Να γίνει η εργαστηριακή άσκηση 9 «Άνωση ? Αρχή του Αρχιμήδη».

 

 

Κεφάλαιο 5. Ενέργεια

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 7 ? 8

 

«Ενέργεια μια θεμελιώδης έννοια της Φυσικής»

Να διδαχθεί.

 

5.1 Έργο και ενέργεια.

Να διδαχθεί η 5.1 «Έργο και ενέργεια».

Να μη διδαχθεί από την 5.1 η δεύτερη παράγραφος (ιστορία της έννοιας του έργου).

Να μη διδαχθούν οι υποενότητες:

  • «Περιπτώσεις έργου»
  • «Β. Δύναμη πλάγια σε σχέση με την μετατόπιση»

Παρατηρήσεις

Αφαιρούνται διότι οδηγούν στο να αφιερωθεί δυσανάλογα πολύς χρόνος σε επίλυση ασκήσεων που δεν έχουν να προσφέρουν σημαντικά στην κατανόηση των εννοιών.

Άλλωστε η μελέτη του έργου θα γίνει αναλυτικά στην Α΄ Λυκείου. Σε αυτό το επίπεδο (Β΄ Γυμνασίου) ο χρόνος μελέτης να αφιερωθεί σε εισαγωγικές εφαρμογές όπου η δύναμη και η μετατόπιση είναι συγγραμμικές.

 

5.2. Δυναμική ? Κινητική ενέργεια. Δύο βασικές μορφές ενέργειας

Να διδαχθεί.

 

5.3. Η μηχανική ενέργεια και η διατήρησή της.

Να διδαχθεί.

Από την υποενότητα «Έργο και μηχανική ενέργεια» να διδαχθεί μόνο το μέρος της τελευταίας παραγράφου « ? Το άθροισμα της δυναμικής ?» ως και τον τύπο με το οποίο ορίζεται η μηχανική ενέργεια.

Το παράδειγμα 5.4 να διδαχθεί δυνητικά, ανάλογα με το επίπεδο της τάξης.

Παρατηρήσεις

Το έργο έχει ήδη συσχετισθεί με την μεταβολή της ενέργειας (5.1). Σε αυτό το επίπεδο είναι πολύπλοκο να συσχετισθεί το έργο με μετατροπή ενέργειας από μία μορφή σε άλλη.

Προτείνουμε τον περιορισμό στον ορισμό της μηχανικής ενέργειας και αποφεύγουμε αναφορές που πιθανόν να δυσκολέψουν τους μαθητές. 

5.4. Μορφές και μετατροπές ενέργειας.

Να διδαχθεί.

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Θεμελιώδεις μορφές ενέργειας»

Τα μοντέλα του μικρόκοσμου θα εισαχθούν με έννοιες της θερμότητας.

 

5.5. Διατήρηση της ενέργειας.

Να διδαχθεί.

 

5.6. Πηγές ενέργειας.

Να μη διδαχθεί.

Παρατηρήσεις

Έχει διδαχθεί στο Δημοτικό. Αφαιρείται ώστε να υπάρξει χρόνος για τη διδασκαλία ενοτήτων που λόγω έλλειψης χρόνο δεν διδάσκονται. Προτείνεται η παρουσίαση τους μέσω διαθεματικών δραστηριοτήτων αν υπάρξει χρόνος.

 

5.7. Απόδοση μιας μηχανής.

Να μη διδαχθεί.

 

5.8. Ισχύς.

Να διδαχθεί.

Να μη διδαχθεί η υποενότητα «Ισχύς και κίνηση». Θα μελετηθεί στην Α΄ Λυκείου.

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

  • ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε
  • ΟΧΙ οι ασκήσεις 12γ, 13γ,16,17.

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Δεν προτείνεται.

 

Κεφάλαιο 6. Θερμότητα.

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 2-3

 

«Η Θερμότητα και ανθρώπινος πολιτισμός».

Να διδαχθεί.

 

6.1. Θερμόμετρα και μέτρηση θερμοκρασίας.

Να μη διδαχθεί.

 

6.2. Θερμότητα: Μια μορφή ενέργειας.

Να διδαχθεί.

Επισήμανση: Να αποφευχθούν οι παρανοήσεις που εισάγονται με την πρόταση «η μεταφορά θερμότητας σταματάει?.» που βρίσκεται στο τέλος της υποενότητας «Θερμική ισορροπία».

 

6.3. Πώς μετράμε τη θερμότητα.

Να μη διδαχθεί.

6.4. Θερμοκρασία, θερμότητα και μικρόκοσμος

Να διδαχθεί

Να μη διδαχθούν οι υποενότητες:

  • «Θερμική ενέργεια»
  • «Δυνάμεις μεταξύ μορίων και εσωτερική ενέργεια σώματος»,
  • «Η θερμότητα και η αρχή διατήρηση της ενέργειας».

Επισήμανση:

Να αποφευχθούν οι παρανοήσεις που εισάγονται με τη διατύπωση «Μεταφορά θερμότητας» της υποενότητας «Μεταφορά θερμότητας και θερμική ισορροπία».

6.5. Θερμική διαστολή και συστολή

Να μη διδαχθεί

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

  • ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε
  • ΟΧΙ οι ασκήσεις 4, 5δ, 6,7, 8,11.

 

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Δεν προτείνεται.

 

 

Κεφάλαιο 7. Αλλαγές κατάστασης

Προτεινόμενες ώρες διδασκαλίας 2-3

 

Η Εισαγωγή «Η θερμότητα προκαλεί μεταβολές».

Να διδαχθεί

 

7.1. Αλλαγές κατάστασης και θερμότητα
Να διδαχθεί.

Να μη διδαχθούν όσα αναφέρονται στην υποενότητα «Θερμότητα τήξης και βρασμού» από την παράγραφο «Όταν σε ένα υγρό?» έως το τέλος της ενότητας 7.1.

Παρατηρήσεις

Οι παράγραφοι που αφαιρούνται δεν προσφέρουν σημαντικά στην εννοιολογική κατανόηση των εννοιών αλλά μάλλον μειώνουν χρόνο που θα μπορούσε να αφιερωθεί για την παραγωγικότερη διδασκαλία άλλης βασικής ενότητας / γνώσης.

 

7.2. Μικροσκοπική μελέτη των αλλαγών κατάστασης.

Να μη διδαχθεί.

 

7.3. Εξάτμιση και συμπύκνωση.

Να διδαχθεί.

Παρατηρήσεις

Το σωματιδιακό μοντέλο που εισάγεται είναι απλό και έχει τις λιγότερες παρανοήσεις σε σχέση με τη διαστολή, τη διάδοση. Προτείνεται η αξιοποίηση του σχετικού υποστηρικτικού υλικού για τη Β΄ Γυμνασίου που έχει αναρτηθεί στην πλατφόρμα του Ψηφιακού Σχολείου.

Επισήμανση: Να προσεχθούν οι πιθανές παρανοήσεις που εισάγει ο χρωματισμός των μορίων με το χρώμα του υγρού.

 

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

  • ΟΧΙ ερωτήσεις, ασκήσεις ή επιμέρους ερωτήματα τα οποία αναφέρονται σε ύλη που αφαιρέθηκε
  • ΟΧΙ η άσκηση 3.

 

Εργαστηριακή δραστηριότητα

Δεν προτείνεται.

 

 

Κεφάλαιο 8. Διάδοση θερμότητας

Να μη διδαχθεί.

 

folder-save-iconΒΙΒΛΙΟ ΜΑΘΗΤΗ

folder-save-iconΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ

folder-save-iconΒΙΒΛΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ

Σύνδεσμος

Η συγγραφική ομάδα υποστηρίζει τη διερευνητική εκπαιδευτική διαδικασία με πειράματα (και) στην Α? Γυμνασίου με συνεχείς αναρτήσεις στο διαδικτυακό τόπο του Εργαστηρίου Φυσικών Επιστημών και Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών: http://microkosmos.uoa.gr (? η Φυσική Α? Γυμνασίου ή/και ? το Υλικό/Λογισμικό ή/και ? οι ΕκΠαιδευτικές Προτάσεις).

Μικρόκοσμος

Φ Υ Σ Ι Κ Η

Φυσική Α΄ Τάξης Ημερησίου Γυμνασίου

  1. Οδηγίες για τον εκπαιδευτικό.

Το μάθημα της Φυσικής, η «Φυσική με Πειράματα», στην πρώτη τάξη του Γυμνασίου προβλέπεται να διδάσκεται μία ώρα την εβδομάδα, στην τάξη ή στο εργαστήριο, από έναν εκπαιδευτικό ο οποίος συντονίζει την εκπαιδευτική διαδικασία. Αυτή περιλαμβάνει απαραίτητα (και) πραγματικό πειραματισμό, από τους ίδιους τους μαθητές, σε ομάδες.

Η συγγραφική ομάδα ελπίζει ότι οι μαθητές θα κάνουν πειράματα και ο εκπαιδευτικός θα συντονίζει αλλά και θα αυτενεργεί. Σε αυτό το πλαίσιο, παραθέτει μερικές «οδηγίες» για τον εκπαιδευτικό, οι οποίες θεωρεί ότι θα βελτιστοποιήσουν την εκπαιδευτική διαδικασία του μαθήματος με την πραγματοποίηση πειραμάτων, ελπίζει δε στην καθιέρωση ενός συστηματικού πραγματικού πειραματισμού σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης.

  1. Σκοπός.

Σκοπός του μαθήματος είναι η ομαλή μετάβαση των μαθητών από την περιγραφική προσέγγιση των φυσικών εννοιών και των φυσικών φαινομένων στο δημοτικό σχολείο στην αυστηρότερη και, κυρίως, ποσοτική προσέγγισή τους ως φυσικά μεγέθη και φυσικές διαδικασίες, αντίστοιχα, στο Γυμνάσιο. Για την επίτευξη αυτού του σκοπού: α) προτείνεται η εφαρμογή κατά την εκπαιδευτική διαδικασία της επιστημονικής/εκπαιδευτικής μεθόδου με διερεύνηση, η οποία ακολουθείται και στο δημοτικό σχολείο και προϋποθέτει την πραγματοποίηση αποδεικτικού πειραματισμού σε κάθε θεματική ενότητα και β) επιλέγονται και προτείνονται δώδεκα θεματικές ενότητες, με κριτήρια την εισαγωγική αντιμετώπισή τους ήδη στο δημοτικό σχολείο, τη γενικότητα των φυσικών εννοιών, τη σπουδαιότητα των φαινομένων μελέτης τους και, κυρίως, τη δυνατότητα εκτέλεσης απλού πειραματισμού στο σχολείο κατά την εκπαιδευτική διαδικασία. Στο πλαίσιο αυτού του σκοπού, επιδιώκεται η επίτευξη γενικών και ειδικών στόχων για την εξυπηρέτηση του διττού χαρακτήρα της εκ-παίδευσης στη φυσική επιστήμη: του εκπαιδευτικού/γνωσιακού και του παιδευτικού / παιδαγωγικού. Επιδιώκεται η ενίσχυση του γνωσιακού υποβάθρου των μαθητών στις έννοιες των θεματικών που έχουν επιλεγεί, αλλά και η ανάπτυξη δεξιοτήτων, η αλλαγή στάσεων και η διαμόρφωση ορθολογικού τρόπου σκέψης.

  1. Μεθοδολογία / Μεθοδολογικά Βήματα / Γενικοί Στόχοι

Η επιστημονική/εκπαιδευτική μέθοδος με διερεύνηση εξυπηρετεί το διττό αυτό χαρακτήρα και είναι αυτή η οποία εφαρμόζεται ως ερευνητικά εξελισσόμενο διδακτικό πρότυπο στα βιβλία «Φυσικά ? Ερευνώ και Ανακαλύπτω» της Ε΄ και Στ΄ τάξης του δημοτικού σχολείου. Τα βήματα της επιστημονικής/εκπαιδευτικής μεθόδου με διερεύνηση είναι: α. παρατηρώ, πληροφορούμαι, ενδιαφέρομαι, β. συζητώ, αναρωτιέμαι, υποθέτω, γ. ενεργώ, πειραματίζομαι, δ. συμπεραίνω, καταγράφω και ε. εφαρμόζω, εξηγώ, γενικεύω. Τα βήματα αυτά είναι ακριβώς αντίστοιχα με τα βήματα της ιστορικά καταξιωμένης επιστημονικής μεθόδου για την έρευνα: α. έναυσμα ενδιαφέροντος, β. διατύπωση υποθέσεων, γ. πειραματισμός, δ. διατύπωση θεωρίας και ε. συνεχής έλεγχος.

Σε κάθε μεθοδολογικό βήμα της εκπαιδευτικής διαδικασίας προτείνονται δραστηριότητες και επιμέρους διαδικασίες για την επίτευξη γενικών στόχων, εκτός του σκοπού του μαθήματος και των ειδικών στόχων ανά θεματική ενότητα, οι οποίοι αναφέρονται παρακάτω. Οι γενικοί στόχοι αφορούν στην απόκτηση γνώσεων, στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και στην αλλαγή στάσεων των μαθητών. Ο βαθμός εκπλήρωσης του καθενός κατά την εκπαιδευτική διαδικασία είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί και ως επιμέρους κριτήριο αξιολόγησης της διαδικασίας και των μαθητών.

  • Στο πρώτο μεθοδολογικό βήμα προτείνεται η παρατήρηση φυσικών φαινομένων, τεχνολογικών εφαρμογών ή ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, αλλά και η ανάγνωση επίκαιρων ειδήσεων ή σχετικών με τη θεματική ενότητα πληροφοριών. Στην επικαιροποίηση του υλικού αυτού σημαντική είναι η συμβολή του εκπαιδευτικού. Γενικοί στόχοι (και κριτήρια αξιολόγησης) σε αυτό το βήμα είναι η πρόκληση / παρώθηση ή το έναυσμα του ενδιαφέροντος (ή και της περιέργειας) των μαθητών, αλλά και η ικανοποίηση του εκπαιδευτικού όταν η συμμετοχή των μαθητών στην εκπαιδευτική διαδικασία και τον πειραματισμό δεν είναι ?μόνον? υποχρέωση των μαθητών αλλά και απαίτησή τους (!)
  • Στο δεύτερο μεθοδολογικό βήμα, μετά τις εναυσματικές διαδικασίες, ακολουθεί πρόταση προς τους μαθητές να συζητήσουν μεταξύ τους ?κατά προτίμηση με τη βοήθεια του/της καθηγητή/τριάς τους?, να αναρωτηθούν και να διατυπώσουν υποθέσεις. Ένας από τους γενικούς στόχους του μεθοδολογικού αυτού βήματος είναι η προετοιμασία των μαθητών (/μελλοντικών πολιτών), ώστε να συνηθίσουν να συζητούν με άλλους, να σκέπτονται ορθολογικά χωρίς προκαταλήψεις και να συν-μετέχουν ενεργά στις προσπάθειες επίλυσης προβλημάτων, αντί να αναμένουν παθητικά τις απαντήσεις από άλλους.
  • Στο τρίτο μεθοδολογικό βήμα, απαιτείται η οργάνωση και η πραγματοποίηση «αποδεικτικών» πειραμάτων από τους μαθητές με άμεσο στόχο τον έλεγχο (επιβεβαίωση ή διάψευση) των υποθέσεων. Ευκταίο είναι κάποια από τις υποθέσεις να επιβεβαιωθεί από τα πειράματα τα οποία θα γίνουν και να οδηγήσει τους μαθητές, μέσω του πειραματισμού, στην ανακάλυψη/διατύπωση των ορθών συμπερασμάτων. Έμμεσος στόχος (και κριτήριο αξιολόγησης) είναι η ενεργοποίηση/δραστηριοποίηση των μαθητών, η δημιουργική συνεργασία τους σε ομάδες (ομαδο-συν-εργασία), η επινοητικότητα, η ανάπτυξη πρακτικών δεξιοτήτων και η ικανότητα καταγραφής των παρατηρήσεών τους, η βέλτιστη εκτέλεση πειραματισμών, αλλά και η αναγνώριση / αντιμετώπιση πιθανών ατελειών ή αστοχιών. Απώτεροι στόχοι είναι η ενεργητική συμμετοχή των μαθητών (ως ενεργοί πολίτες στο μέλλον) σε «βιωματικές» αποδεικτικές διαδικασίες και η αυτονόητη αποδοχή των αποτελεσμάτων αυτών των αντικειμενικών αποδεικτικών διαδικασιών.
  • Στο τέταρτο μεθοδολογικό βήμα, στη λογική της ανακάλυψης ? και όχι απομνημόνευσης ? της γνώσης, οι μαθητές, βασιζόμενοι στις παρατηρήσεις τους κατά τον πειραματισμό, αξιολογούν, κρίνουν και διατυπώνουν ?οι ίδιοι? συμπεράσματα, συμπληρώνοντας το γνωσιακό τους υπόβαθρο. Αυτά τα συμπεράσματα καταγράφουν οι μαθητές στις αντίστοιχες κενές σειρές των προβλεπόμενων φύλλων εργασίας. Προφανώς, άμεσος στόχος ? και κριτήριο αξιολόγησης? αυτού του μεθοδολογικού βήματος είναι η ανακάλυψη της γνώσης από τους μαθητές και η ολοκλήρωση του γνωσιακού αντικειμένου της μελέτης κάθε θεματικής ενότητας. Απώτεροι στόχοι είναι η ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας των μαθητών, η απροκατάληπτη απόφαση, η αποδοχή των συμπερασμάτων με βάση και μόνο τα αποτελέσματα των αποδεικτικών διαδικασιών και η συνειδητοποίηση ότι «στη φυσική ? όπως και στην εκπαίδευση στη φυσική ? τα συμπεράσματα δεν προκύπτουν από συζήτηση ή κάποια ψηφοφορία, αλλά πάντοτε μετά από την εκτέλεση πειραμάτων». Ζητούμενο, επίσης, από τον εκπαιδευτικό είναι η διατύπωση των συμπερασμάτων από τους ίδιους τους μαθητές με την αίσθηση ότι είναι «δική τους ανακάλυψη».
  • Στο πέμπτο, τελευταίο, μεθοδολογικό βήμα επιδιώκεται η εκπλήρωση πολλαπλών γενικών στόχων: η εφαρμογή των συμπερασμάτων για την εμπέδωση της γνώσης η οποία ανακαλύφθηκε, η εξήγηση φυσικών φαινομένων και τεχνολογικών εφαρμογών με αυτά, η ερμηνεία φυσικών μακροσκοπικών φαινομένων με τις δομές, τις κινήσεις και τις διαδικασίες του μικρόκοσμου (με αναφορές στο παράρτημα «ο μικρό-κοσμος συγκροτεί και εξηγεί το μακρό-κοσμο», το οποίο συνοδεύει τα φύλλα εργασίας), η γενίκευση των συμπερασμάτων σε ευρύτερα φυσικά φαινόμενα, τεχνολογικές πρακτικές και εφαρμογές αιχμής που αναζητούνται σε διάφορες πηγές και στο διαδίκτυο, καθώς και η διαθεματική μελέτη τους που συνδυάζει τα συμπεράσματα με διάφορες (κοινωνικές, ιστορικές, οικονομικές, περιβαλλοντικές κ.ά.) παραμέτρους των φυσικών φαινομένων και τεχνολογικών εφαρμογών των διαφόρων θεματικών ενοτήτων.

Συνοπτικά, η εφαρμογή αυτής της μεθοδολογίας στην εκπαιδευτική διαδικασία δεν οδηγεί τους μαθητές απλώς στη γνώση, αλλά τους ασκεί σε έναν ορθολογικό και δημιουργικό τρόπο σκέψης. Η γνώση προκύπτει ως συμπέρασμα μιας πειραματικής ?πραγματικής / «διά χειρός» βιωματικής? διαδικασίας και όχι με την απομνημόνευση, προδιατυπωμένων από άλλους, περιγραφών και ορισμών. Γενικότερα, τους καθοδηγεί να συνηθίσουν στην εφαρμογή μιας κριτικής και αποδεικτικής διαδικασίας, με αντίστοιχα βήματα, σε κάθε περίπτωση προβληματισμού στην καθημερινή ζωή.

  1. Θεματικές Ενότητες/Φύλλα Εργασίας/Ειδικοί Στόχοι.

Οι προβλεπόμενες θεματικές ενότητες του μαθήματος είναι:

  1. Μετρήσεις μήκους ? Η μέση τιμή.

  2. Μετρήσεις χρόνου ? Η ακρίβεια.

  3. Μετρήσεις μάζας ? Τα διαγράμματα.

  4. Μετρήσεις θερμοκρασίας ? Η βαθμονόμηση.

  5. Από τη θερμότητα στη θερμοκρασία ? Η θερμική ισορροπία.

  6. Οι αλλαγές κατάστασης του νερού ? Ο «κύκλος» του νερού.

  7. Η διαστολή και συστολή του νερού ? Μια φυσική «ανωμαλία».

  8. Το φως θερμαίνει ? «ψυχρά» και «θερμά» χρώματα.

  9. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου υπερ-θερμαίνει.

  10. Το ηλεκτρικό βραχυ-κύκλωμα ? Κίνδυνοι και «ασφάλεια».

  11. Από τον ηλεκτρισμό στο μαγνητισμό ? Ο ηλεκτρικός (ιδιο-)κινητήρας.

  12. Από το μαγνητισμό στον ηλεκτρισμό ? Η ηλεκτρική (ιδιο-)γεννήτρια.

Παράρτημα: Ο μικρό-κοσμος συγκροτεί και εξηγεί το μακρόκοσμο.

Η εκπαιδευτική διαδικασία κάθε θεματικής ενότητας υποστηρίζεται από ένα σχέδιο εργασίας, το οποίο για κάθε θεματική ενότητα παρέχεται στους μαθητές υπό μορφή φύλλου εργασίας σε έντυπη ή και ηλεκτρονική μορφή. Αυτό περιλαμβάνει τις ελάχιστες δυνατές πληροφορίες για τις έννοιες και τα φαινόμενα της αντίστοιχης θεματικής ενότητας, προτροπές για διάφορες δραστηριότητες, κατάσταση των απαραίτητων υλικών και μέσων για τον πειραματισμό, περιγραφές / φωτογραφίες και οδηγίες για την πραγματοποίηση των πειραμάτων, αλλά και κενές σειρές και πίνακες για την καταγραφή των μετρήσεων, των παρατηρήσεων, των απαντήσεων στις ερωτήσεις και των συμπερασμάτων από τους ίδιους τους μαθητές. Σε μερικές θεματικές ενότητες / φύλλα εργασίας οι πειραματισμοί στοχεύουν (και) στην εξοικείωση των μαθητών με εισαγωγικές έννοιες, διαδικασίες και δεξιότητες για πειραματισμούς οι οποίοι απαιτούν μετρήσεις και στοιχειώδη επεξεργασία τους. Η πραγματοποίηση πειραμάτων, όμως, είναι απαραίτητη προϋπόθεση όλων των φύλλων εργασίας για την ανακάλυψη της γνώσης.

Κάθε θεματική ενότητα ολοκληρώνεται με τις προβλεπόμενες διαδικασίες, δραστηριότητες και πειραματισμούς, σύμφωνα με το αντίστοιχο φύλλο εργασίας, σε μία, δύο ή και περισσότερες διδακτικές ώρες. Τα φύλλα εργασίας έχουν διαρθρωθεί με βάση τα βήματα της επιστημονικής / εκπαιδευτικής μεθόδου με διερεύνηση και εκτός των γενικών στόχων επιδιώκεται η εκπλήρωση και ειδικών στόχων ανά θεματική ενότητα, οι οποίοι αφορούν ?και αυτοί? στην απόκτηση γνώσεων, στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και στην αλλαγή στάσεων των μαθητών.

Σε κάθε θεματική ενότητα / φύλλο εργασίας (Φ.Ε.) επιδιώκεται οι μαθητές:

Φ.Ε. 1: να συζητούν και να προβληματίζονται για τα μετρήσιμα και τα μη μετρήσιμα μεγέθη ? να πειραματιστούν και να καταλήξουν σε συμπεράσματα για τη βέλτιστη μέτρηση του μήκους με μετροταινία ? να χρησιμοποιούν τη μετροταινία για να πραγματοποιούν μετρήσεις μήκους ελαχιστοποιώντας το σφάλμα μέτρησης ? να υπολογίζουν τη μέση τιμή από πολλές μετρήσεις ? να διαπιστώσουν ότι οι αποκλίσεις στις μετρήσεις εξομαλύνονται με τον υπολογισμό της μέσης τιμής ? να επιλέγουν μεταξύ πολλών και διαφορετικών οργάνων και τρόπων μέτρησης ? να αμφισβητούν το «αλάνθαστο» μιας μόνης μέτρησης.

Φ.Ε. 2: να γνωρίσουν τι ονομάζουμε μέτρηση χρόνου ? να αναγνωρίζουν και να κατονομάζουν τις διαφορετικές συσκευές (αναλογικές, ψηφιακές) μέτρησης του χρόνου ? να πειραματιστούν και να καταλήξουν σε συμπεράσματα για την ακριβέστερη δυνατή μέτρηση του χρόνου κατά περίπτωση, σύμφωνα με τις απαιτήσεις και τα διατιθέμενα όργανα μέτρησης ? να μετρούν το χρόνο χρησιμοποιώντας ορθά τα κατάλληλα χρονόμετρα και να υπολογίζουν τη μέση τιμή πολλαπλών μετρήσεων ? να ενημερωθούν για τους ακριβέστερους δυνατούς τρόπους μέτρησης του χρόνου.

Φ.Ε. 3: να διακρίνουν το φυσικό μέγεθος μάζα από το φυσικό μέγεθος βάρος ? να γνωρίσουν πειραματικά τον τρόπο μέτρησης της μάζας και τον τρόπο υπολογισμού του βάρους ενός σώματος με τη χρήση ζυγού και δυναμόμετρου, με τις σωστές μονάδες ? να εξοικειωθούν με την κατασκευή και χειρισμό αυτοσχέδιου ζυγού και τη βαθμονόμηση αυτοσχέδιου δυναμόμετρου ? να συμπληρώνουν και να χρησιμοποιούν διαγράμματα επιμήκυνσης ? μάζας.

Φ.Ε. 4: να αντιληφθούν τη διαφορά μεταξύ της εκτίμησης και της μέτρησης του φυσικού μεγέθους θερμοκρασία ? να διαπιστώσουν με πειραματισμό την ανάγκη ακριβούς μέτρησης της θερμοκρασίας κατά περίπτωση και να καταλήξουν σε συμπεράσματα για τον τρόπο μέτρησής της με ακρίβεια ? να κατανοήσουν την αρχή λειτουργίας και τον τρόπο βαθμονόμησης του θερμομέτρου ? να ενημερωθούν για εναλλακτικούς τρόπους μέτρησης της θερμοκρασίας και να αμφισβητούν τις εκτιμήσεις ή τις μετρήσεις της θερμοκρασίας χωρίς τη χρήση κατάλληλων οργάνων και κανόνων μέτρησης ? να πραγματοποιούν με ορθό τρόπο μετρήσεις θερμοκρασίας.

Φ.Ε. 5: να συζητήσουν για τη διαφορά αλλά και τη σχέση θερμοκρασίας και θερμότητας ? να πειραματιστούν για να αναγνωρίζουν τις διαδικασίες που οδηγούν τα σώματα σε θερμική ισορροπία ? να εξηγούν με το μικρόκοσμο τις αυξήσεις / μειώσεις της θερμοκρασίας ? να ασκηθούν στη λήψη και καταγραφή σειράς μετρήσεων θερμοκρασίας και χρόνου ? να ασκηθούν στη δημιουργία διαγραμμάτων θερμοκρασίας ? χρόνου καθώς και στην αξιοποίησή τους.

Φ.Ε. 6: να συνδέσουν με πειραματισμό τη φυσική κατάσταση του νερού με τη θερμοκρασία του ? να διαπιστώσουν με πειραματισμό τη σταθεροποίηση της θερμοκρασίας κατά την τήξη/πήξη και εξαέρωση/υγροποίηση του νερού ? να εξηγούν τις αλλαγές της κατάστασης του νερού με τις διαδικασίες του μικρόκοσμου ? να συσχετίσουν τα φαινόμενα τήξης και εξαέρωσης του νερού με τις διάφορες περιοχές του διαγράμματος θερμοκρασίας – χρόνου ? να συνδυάσουν τις τρεις φυσικές καταστάσεις του νερού με τον κύκλο του νερού στη φύση και να προβληματιστούν σχετικά με τη σημασία του για τη ζωή στον πλανήτη.

Φ.Ε. 7: να διαχωρίζουν τη συμπεριφορά του νερού κατά την ψύξη του από τα υπόλοιπα υλικά ? να περιγράψουν αυτή τη διαφορετική συμπεριφορά του νερού ? να διαπιστώσουν με πειράματα την «ανώμαλη» συμπεριφορά του νερού κατά την πήξη του ? να διαπιστώσουν με πειράματα και παρατηρήσεις επακόλουθα φαινόμενα της ανώμαλης συμπεριφοράς του νερού στο φυσικό κόσμο και να ανακαλύψουν τη χρησιμότητά τους για τη ζωή στον πλανήτη ? να εξηγούν, γενικά, τη διαστολή/συστολή των σωμάτων με τις διαδικασίες του μικρόκοσμου.

Φ.Ε. 8: να διαπιστώσουν (και) πειραματικά τη διαφορετική θέρμανση των σωμάτων από το φως, ανάλογα με το χρώμα τους ? να καταλήξουν σε συμπεράσματα και για τη διαφορά ανάκλασης του φωτός από σκουρόχρωμα και ανοιχτόχρωμα σώματα ? να διακρίνουν τα χρώματα σε «θερμά» και «ψυχρά» ? να εφαρμόζουν τα συμπεράσματά τους για την εξήγηση σχετικών φαινομένων ή/και τεχνολογικών προϊόντων ? να διακρίνουν τα χρώματα και με βάση ενεργειακά κριτήρια ? να κατασκευάσουν οι ίδιοι και να λειτουργήσουν έναν απλό ηλιακό θερμοσίφωνα.

Φ.Ε. 9: να διαπιστώσουν πειραματικά ότι η παρουσία διοξειδίου του άνθρακα σε έναν χώρο που φωτίζεται επιτείνει τη θέρμανσή του ? να συζητήσουν για το φαινόμενο του θερμοκηπίου στη γη, τις ευεργετικές του συνέπειες για τη ζωή στον πλανήτη αλλά και την υπερθέρμανση που μπορεί να προκαλέσει ? να ευαισθητοποιηθούν για τις αιτίες που την επιτείνουν και να δραστηριοποιούνται για τον περιορισμό τους

Φ.Ε. 10: να αναγνωρίσουν τους διάφορους τύπους ηλεκτρικών πηγών ? να πειραματιστούν με μπαταρίες και να τις μετρήσουν με βολτόμετρο ? να κατασκευάσουν ένα απλό ηλεκτρικό στοιχείο ? να πραγματοποιήσουν ηλεκτρικά κυκλώματα ? να αναγνωρίσουν περιπτώσεις «βραχυ»-κυκλωμάτων και να προσδιορίσουν τις θέσεις τους ? να προβλέπουν βραχυκυκλώματα στην καθημερινή ζωή και να τα αποτρέπουν ? να γνωρίζουν τους κινδύνους τους ? να κατανοήσουν τον τρόπο λειτουργίας και τη χρησιμότητα της «ασφάλειας» στα ηλεκτρικά κυκλώματα.

Φ.Ε. 11: να αναγνωρίζουν τις μηχανές, τις συσκευές και τα εργαλεία που λειτουργούν με ηλεκτρικούς κινητήρες ? να γνωρίσουν την αρχή λειτουργίας των ηλεκτρικών κινητήρων ? να κατασκευάσουν και να λειτουργήσουν έναν απλό ηλεκτρικό κινητήρα ? να αναγνωρίζουν και να κατανοούν τα χαρακτηριστικά στοιχεία λειτουργίας των ηλεκτρικών κινητήρων ? να εκτιμούν τη συμβολή των ηλεκτρικών κινητήρων στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, άρα και στη διαμόρφωση του σημερινού τεχνολογικού πολιτισμού μας.

Φ.Ε. 12: να αναγνωρίζουν ηλεκτρικές πηγές που λειτουργούν με ηλεκτρικές γεννήτριες ? να γνωρίσουν την αρχή λειτουργίας των ηλεκτρικών γεννητριών ? να κατασκευάσουν και να λειτουργήσουν μια απλή ηλεκτρική γεννήτρια ? να αναγνωρίζουν τους διαφορετικούς τρόπους κίνησης των ηλεκτρικών γεννητριών ? να διαχωρίζουν και να εκτιμούν τους «οικολογικούς» τρόπους κίνησής τους από ανανεώσιμες / καθαρές πηγές ενέργειας ? να εκτιμούν τη συμβολή των ηλεκτρικών γεννητριών στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής μας.

 

  1. Πειραματισμός.

Τα πειράματα τα οποία προβλέπονται στα φύλλα εργασίας ?ή και αυτά τα οποία προτείνονται από τους εκπαιδευτικούς ή τους μαθητές και προκύπτουν από τη συζήτηση? διεξάγονται στην αίθουσα διδασκαλίας ή στο εργαστήριο του σχολείου από τους ίδιους τους μαθητές σε ομάδες των 4 ή 5, κατά προτίμηση με καθημερινά, απλά υλικά και μέσα. Κάποιες ιδιοκατασκευές / σύνθετοι πειραματισμοί είναι δυνατόν να γίνονται με συνεργασία όλων των μαθητών της τάξης. Ευκταίο είναι οι μαθητές να αναζητούν εκ των προτέρων, να επιλέγουν και να φέρνουν στην τάξη κάποια ή όλα τα απλά υλικά και μέσα του πειραματισμού τους. Αυτό θα τους επιτρέψει να αναπτύξουν (και) δεξιότητες αναζήτησης και επιλογής στις μελλοντικές επιλογές τους ως πολίτες των κατάλληλων υλικών και μέσων. Εξίσου σημαντική είναι και η παραλαβή τους στο τέλος του πειραματισμού, αφού ιδανικό θα ήταν οι μαθητές να συνεχίσουν τον πειραματισμό, ως παιχνίδι, στο σπίτι, «δείχνοντας» και «εξηγώντας» σε άλλους. Εκτός των πειραμάτων, τα οποία προβλέπονται και περιγράφονται στα φύλλα εργασίας, προτείνεται και η «διά χειρός» (ιδιο-)κατασκευή μερικών απλών διατάξεων πειραματισμού καθώς και ο έλεγχος της καλής λειτουργίας τους για την ανάπτυξη σχετικών δεξιοτήτων από τους μαθητές (/μελλοντικούς πολίτες).

 

  1. Αξιολόγηση.

Η ανά θεματική ενότητα αξιολόγηση του κάθε μαθητή είναι δυνατόν να βασίζεται στη συμμετοχή και στο βαθμό δραστηριοποίησής του σε κάθε μεθοδολογικό βήμα, σύμφωνα με τους επιδιωκόμενους ανά βήμα επιμέρους στόχους και τα προτεινόμενα κριτήρια αξιολόγησης, την προετοιμασία του πειράματος αναφορικά με τη συγκέντρωση υλικών ή την πραγματοποίηση προεργασίας όπου αυτή απαιτείται, αλλά και στο συμπληρωμένο από το μαθητή φύλλο εργασίας. Συμπληρωματικά, ο εκπαιδευτικός μπορεί να ζητήσει κατά τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας ολιγόλεπτες γραπτές δοκιμασίες οι οποίες είναι δυνατόν να περιέχουν ερωτήσεις αντίστοιχες αυτών που υπάρχουν στα φύλλα εργασίας αλλά και εφαρμογές γενίκευσης των συμπερασμάτων του μαθητή.

Η αξιολόγηση στο τέλος των δύο πρώτων τριμήνων προτείνεται να προκύπτει από το σύνολο των συμπληρωμένων από κάθε μαθητή φύλλων εργασίας, τη συνολική συμμετοχή και δραστηριοποίησή του, αλλά και τις ωριαίες υποχρεωτικές γραπτές δοκιμασίες οι οποίες προβλέπεται να γίνονται κατά τη διάρκειά των τριμήνων. Ο εκπαιδευτικός μπορεί να ζητήσει από κάθε μαθητή: την εκτέλεση ενός πειράματος ή τη συμπλήρωση ενός φύλλου εργασίας, από αυτά που έχουν γίνει, ή παρόμοια, κατά την κρίση του, δίνοντας ή όχι πειραματικά δεδομένα, ή ακόμη το συνδυασμό περισσοτέρων του ενός φύλλων εργασίας. Συμπληρωματικά, ο εκπαιδευτικός αξιολογεί τη συνθετική, δημιουργική σκέψη και ενεργοποίηση του μαθητή στις ατομικές ή ομαδικές ιδιοκατασκευές που προτείνονται και έχουν, εντωμεταξύ, πραγματοποιηθεί.

Η προαγωγική αξιολόγηση κατά τις γραπτές ανακεφαλαιωτικές εξετάσεις στο τέλος του σχολικού έτους είναι δυνατόν να βασίζεται σε ερωτήσεις, σε δραστηριότητες και σε πειραματισμούς (με ή χωρίς πειραματικά δεδομένα) που έχουν συζητηθεί και απαντηθεί κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς στα φύλλα εργασίας, να ζητείται δε από το μαθητή να διατυπώνει τις υποθέσεις και τα συμπεράσματα. 

  1. Πρόσθετες Οδηγίες / Πληροφορίες.

Σε μια ειδική έκδοση των φύλλων εργασίας ?μόνο για τον εκπαιδευτικό? υπάρχουν ενδεικτικές πειραματικές μετρήσεις και ενδεικτικές απαντήσεις σε όλα τα πειράματα και τα ερωτήματα, συγκεντρωτικός πίνακας των απαιτούμενων υλικών και οργάνων για όλα τα φύλλα εργασίας, πρόσθετες οδηγίες για τη βέλτιστη δυνατή διεξαγωγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας κάθε θεματικής ενότητας, καθώς και επιπλέον ερωτήσεις/απαντήσεις βοηθητικές για την αξιολόγηση των μαθητών.

Τις επιπλέον πληροφορίες που χρειάζονται οι μαθητές, ενθαρρύνονται από τον εκπαιδευτικό να τις αναζητούν σε διαθέσιμες πηγές και στο διαδίκτυο, πάντα με την καθοδήγησή του.

Η συγγραφική ομάδα υποστηρίζει τη διερευνητική εκπαιδευτική διαδικασία με πειράματα (και) στην Α? Γυμνασίου με συνεχείς αναρτήσεις στο διαδικτυακό τόπο του Εργαστηρίου Φυσικών Επιστημών και Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών: http://microkosmos.uoa.gr (? η Φυσική Α? Γυμνασίου ή/και ? το Υλικό/Λογισμικό ή/και ? οι ΕκΠαιδευτικές Προτάσεις).

 

Προτεινόμενες διαθεματικές εργασίες για τη Φυσική Β” Γυμνασίου

Η λίστα βεβαίως θα αυξηθεί σύντομα

(Richard Feynman)

 
1. Πτώση στο κενό. Πειράματα στη Σελήνη. Χρονικό υλοποίησης
2. Μονάδες μέτρησης μήκους από τους αρχαίους ανατολικούς λαούς έως τον 18ο αιώνα.
3. Μουσείο Μέτρων και Σταθμών (Σέβρες, Γαλλία)
4. Χρονικό αποστολών από τη Γη προς τον Άρη (πληροφορίες, σύσταση ατμόσφαιρας)
5. Φωτογραφικό άλμπουμ Voyager II.
6. κλίμακα ταχυτήτων στον κόσμο μας. Κλίμακα μηκών.
7. Δημιουργία και εξέλιξη του Σύμπαντος (supernova ?)
8. Ταχύτητες ? Ζώα ? Άνθρωπος
9. Κλίμακα Μποφόρ.
10. Μεγάλες ταχύτητες και τριβή.
11. Ισαάκ Νεύτωνας
12. Μπλαίζ Πασκάλ
13. Γαλιλαίος
14. Εβαγγελίστα Τορικέλι
15. Το πείραμα του Μαγδεμβούργου
16. Αρχιμήδης ? Νόμος της άνωσης ? «Εύρηκα»
17. Πλεύση ? (μέση) Πυκνότητα υποβρυχίων
18. Χρόνος αντίδρασης ? Αλκοόλ
19. Ενέργεια ? Μορφές ? Διατήρηση ? Υποβάθμιση
20. Κλίμα ? Διοξείδιο του άνθρακα (αέρια του θερμοκηπίου)
21. Μέσα μεταφοράς και ισχύς
22. Ατμοσφαιρική πίεση ? Βαρόμετρα
23. Πίεση ? Προωθητικά αέρια ? Όζον
24. Υδροστατική ? Πίεση αίματος
25. Επιστήμη και Θρησκεία
26. Δημιουργία του κόσμου και της ζωής (επιστήμη και θρησκεία)

Περιμένω τις δικές σας προτάσεις …