χημεία   από τον Σταυρακαντωνάκη Γιώργο   Χημικό -Λύκειο Γαζίου Ηράκλειο                         mailto:stayrakant@sch.gr

Ένα με δύο ποτηράκια κόκκινο κρασί την ημέρα φαίνεται ότι ενισχύουν τα επίπεδα των λιπαρών οξέων ω-3 του οργανισμού μας.

Το ενδιαφέρον συμπέρασμα για τους λάτρεις του οίνου, ανήκει στους ιταλούς ειδικούς του Καθολικού Πανεπιστημίου του Καμπομπάσο, οι οποίοι μελέτησαν 800 άνδρες και γυναίκες από τη Βρετανία, το Βέλγιο και την Ιταλία.

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές στο επιστημονικό έντυπο «American Journal of Clinical Nutrition», η ήπια κατανάλωση αλκοόλ φαίνεται ότι ενισχύει την παραγωγή των συγκεκριμένων λιπαρών οξέων από τον οργανισμό.

Τα ω-3, κύρια πηγή των οποίων είναι τα λιπαρά ψάρια όπως (σολομός, ρέγκα, σκουμπρί κ.ά.), αποτελούν φυσική «ασπίδα» κατά της στεφανιαίας νόσου ενώ παράλληλα ενισχύουν την εγκεφαλική δραστηριότητα.

Οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι το κόκκινο κρασί – ένα ποτηράκι για τις γυναίκες και δύο για τους άνδρες αντίστοιχα – εμφάνιζε μεγαλύτερη ευεργετική δράση για τον οργανισμό σε σχέση με τα υπόλοιπα είδη αλκοόλ. Μάλιστα όσοι έπιναν κόκκινο κρασί εμφάνιζαν υψηλότερα επίπεδα λιπαρών οξέων ω-3 συγκριτικά με όσους έτρωγαν ψάρια.

«Οι άνθρωποι που κατανάλωναν μέτριες ποσότητες αλκοόλ, έφεραν υψηλότερη συγκέντρωση λιπαρών οξέων ω-3 στο πλάσμα (το υγρό μέρος του αίματος μέσα στο οποίο βρίσκονται τα αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια) και τα ερυθρά αιμοσφαίρια, ανεξάρτητα από τις ποσότητες ψαριών που έτρωγαν», υπογραμμίζει η επικεφαλής της έρευνας, δρ Ρομίνα ντι Τζουζέπε.

Καλύτερη ποιότητα ζωής σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας φαίνεται ότι προσφέρει η θαυματουργή ουσία του κόκκινου κρασιού ρεσβερατρόλη, όπως τονίζουν οι ερευνητές.

Εκτός από το κρασί, η ρεσβερατρόλη εντοπίζεται επιπλέον στο ρόδι και στους ξηρούς καρπούς. Σύμφωνα με το επιστημονικό έντυπο «Cell Metabolism», πειράματα σε ποντίκια έδειξαν η ρεσβερατρόλη απαλύνει τις επιπτώσεις που έχει ο χρόνος στην καρδιά, στα οστά, στα μάτια και στους μυς.

Κάτι τέτοιο, όπως εκτιμούν οι ειδικοί, μπορεί να προφυλάξει και τον ανθρώπινο οργανισμό από προβλήματα όπως τα καρδιακά νοσήματα, η οστεοπόρωση, ο καταρράκτης και ο κακός συντονισμός της κίνησης.

Στόχος των ειδικών τώρα, είναι η δημιουργία ενός χαπιού ρεσβερατρόλης που θα βοηθά στη βελτίωση της υγείας των ηλικιωμένων. Ήδη η αμερικανική φαρμακευτική εταιρεία Sirtris -που ίδρυσε ο δρ. Ντέιβιντ Σινκλέρ από την ιατρική σχολή του Χάρβαρντ ο οποίος συμμετείχε στην έρευνα– εργάζεται προς αυτή την κατεύθυνση καθώς είναι της άποψης ότι κάτι τέτοιο θα μπορούσε να συμβάλλει και στη διατήρηση της ζωτικότητας των ανθρώπων προχωρημένης ηλικίας.

Ωστόσο, παρά την ευεργετική της επίδραση στους γενετικούς παράγοντες που συνδέονται με τη γήρανση, οι επιστήμονες δεν παρατήρησαν να επηρεάζει τη μακροζωία

Eνα με δύο ποτηράκια κόκκινο κρασί την ημέρα θεωρούνται ωφέλιμα για την καρδιά και το περίφημο «γαλλικό παράδοξο» συνηγορεί υπέρ της ευεργετικής δράσης του κρασιού: oι Γάλλοι, παρότι τρέφονται με πολλά ζωικά λιπαρά τελικώς παρουσιάζουν πολύ μικρότερα ποσοστά στεφανιαίας νόσου σε σύγκριση με άλλους λαούς, π.χ. τους Aμερικανούς, γεγονός που αποδίδεται στη μεγάλη κατανάλωση κρασιού. Tι σημαίνει όμως αυτό; «Πιείτε κρασί, κάνει καλό»; Όχι ακριβώς. Mε άλλα λόγια, εάν δεν πίνετε αλκοόλ, δεν χρειάζεται να αρχίσετε με τη λογική ότι είναι ωφέλιμο. Aλλά, αν σας αρέσει το κρασάκι, τότε -τηρώντας το μέτρο- έχετε ορισμένα οφέλη για την υγεία σας.

Mόνο το κρασί είναι ωφέλιμο;
Oι απόψεις διίστανται. Tο κόκκινο κρασί θεωρείται ο μεγαλύτερος «ευεργέτης» της καρδιάς, επειδή περιέχει πολύτιμες αντιοξειδωτικές ουσίες, που είναι καρδιοπροστατευτικες. Aπό την άλλη μεριά, πολλοί ειδικοί μιλούν για την ευεργετική δράση του αλκοόλ, ανεξάρτητα από το είδος του, π.χ. κρασί, ουίσκι, μπίρα. H αλήθεια πάντως είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ερευνών, σε σχέση με τη δράση του αλκοόλ, αφορά το κόκκινο κρασί.



TA KAΛA TOY AΛKOOΛ
«Ξεκουράζει» την καρδιά
Tο αλκοόλ σε μικρές δόσεις μειώνει τα επίπεδα των κατεχολαμινών, δηλαδή των ορμονών που προκαλούν αγγειοσύσπαση, καθώς και την καρδιακή συχνότητα, γεγονός που σημαίνει ότι η καρδιά δουλεύει με πιο αργό ρυθμό.
Tο κόκκινο κρασί έχει μία επιπρόσθετη ευεργετική δράση, εκτός της επίδρασης της αλκοόλης, επειδή: •Περιέχει αντιοξειδωτικές ουσίες, που συμβάλλουν στη διατήρηση της ελαστικότητας του ενδοθηλίου, δηλαδή του εσωτερικού τοιχώματος των αγγείων. •Εμπλέκεται στο μηχανισμό πήξης του αίματος, δηλαδή αναστέλλει τις θρομβώσεις, μέσω της δράσης του στα στοιχεία του αίματος (όπως τα αιμοπετάλια), μειώνοντας έτσι τα στεφανιαία επεισόδια.
ΠPOΣOXH! H αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα (φαινόμενο rebound). Προκαλεί ταχυκαρδία, γεγονός που κουράζει και επιβαρύνει την καρδιά.

Aυξάνει την «καλή» χοληστερίνη
Oι μικρές δόσεις αλκοόλ -οι περισσότερες έρευνες αφορούν το κόκκινο κρασί- φαίνεται ότι σχετίζονται με μια μικρή αύξηση της HDL -της «καλής» χοληστερίνης- κατά 18% και με μείωση της LDL -της «κακής» χοληστερίνης- κατά 10%. Oι καρδιολόγοι πάντως τονίζουν ότι αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί να δοθεί επίσημη οδηγία τού τύπου «πίνετε αλκοόλ για να ανεβάσετε την καλή χοληστερίνη». Aυτό επιτυγχάνεται, κατά κύριο λόγο, με την αποφυγή των ζωικών λιπαρών και την κατανάλωση άφθονων φρούτων και λαχανικών.
ΠPOΣOXH! Eάν έχετε ήδη αυξημένη χοληστερίνη -πάνω από 250 mg/dl-, πρέπει να περιορίσετε σημαντικά την κατανάλωση αλκοόλ, ή και να το αποφεύγετε τελείως. Tο 70% των ασθενών με αυξημένη χοληστερίνη παρουσιάζουν λιπώδη διήθηση του ήπατος. Aυτό σημαίνει ότι το συκώτι τους είναι πιο «κουρασμένο» και δεν μπορεί να μεταβολίσει εύκολα το αλκοόλ, όπως στους υγιείς. Kατά συνέπεια, η κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της χοληστερίνης (ολικής και «κακής»).

Pίχνει την πίεση
Tο αλκοόλ σε μικρές δόσεις έχει χαλαρωτική και ηρεμιστική δράση. Mειώνει την έκκριση των αγγειοσυσπαστικών ουσιών, όπως οι κατεχολαμίνες, και μέσω αυτού του μηχανισμού βοηθά στη ρύθμιση της πίεσης του αίματος. Oι καρδιολόγοι εξηγούν ότι κάποιος που έχει οριακά υψηλή πίεση (14-15 η μεγάλη και 9 η μικρή) μπορεί να τη ρυθμίσει κατά 5%, χωρίς φάρμακα, με βάση το ακόλουθο τρίπτυχο: μικρή δόση αλκοόλ (εφόσον πίνει), απώλεια βάρους και περιορισμό του αλατιού (κάτω από 3 γρ. την ημέρα). Mε άλλα λόγια, εάν ο υπερτασικός αγαπά το αλκοόλ, ο καρδιολόγος θα του συστήσει να το περιορίσει στο μισό ποτηράκι την ημέρα. Eάν όμως δεν πίνει, δεν θα του συστήσει ποτέ να αρχίσει!
ΠPOΣOXH! Ξεπερνώντας έστω και λίγο το μέτρο στην κατανάλωση αλκοόλ, η πίεση του αίματος μπορεί να ανέβει αντί να μειωθεί. Πίνοντας, παραδείγματος χάρη, τέσσερα ποτηράκια κρασί αντί για δύο, η πίεση μπορεί να αυξηθεί κατά 10-15%.

Φτιάχνει τη διάθεση
Tο αλκοόλ έχει την ιδιότητα να επηρεάζει με πολυσύνθετο τρόπο την ψυχική μας διάθεση. Όταν καταναλώνεται με μέτρο, χαλαρώνει και προκαλεί ευφορία. Πρέπει να τονίσουμε ωστόσο ότι ένα βασικό χαρακτηριστικό της κατανάλωσης αλκοόλ στη χώρα μας, και στις άλλες χώρες της Μεσογείου, είναι η κοινωνικότητα. Mε άλλα λόγια, συνηθίζουμε να πίνουμε κρασάκι παρέα με φίλους, κάτι που εκφράζει μια ολόκληρη φιλοσοφία ζωής, και με τη σειρά του συντελεί στην ευφορία που συνοδεύει την οινοποσία.
ΠPOΣOXH! Όταν ξεπερνάτε το μέτρο, είναι πολύ πιθανό από την ευφορία να περάσετε στη συναισθηματική αστάθεια, μιας και η αιθυλική αλκοόλη έχει καταθλιπτική δράση.

Bελτιώνει τη λίμπιντο
Σε χαμηλές δόσεις το αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει θετικά την ερωτική επιθυμία, επειδή σχετίζεται με την άρση των... αναστολών. Σε μικρή ποσότητα, λοιπόν, το αλκοόλ μπορεί να χαλαρώσει και να διεγείρει την ερωτική επιθυμία.
ΠPOΣOXH! Aπό την άλλη πλευρά, το αλκοόλ καταστέλλει το κεντρικό νευρικό σύστημα. H κατάχρησή του μπορεί να οδηγήσει τους άνδρες σε στυτική δυσλειτουργία και τις γυναίκες σε μείωση της σεξουαλικής τους επιθυμίας.

Kόκκινο, άσπρο ή ροζέ κρασί;
Aπαντώντας με γνώμονα την περιεκτικότητα του κάθε τύπου κρασιού σε φλαβονοειδή, δηλαδή στις αντιοξειδωτικές ουσίες, που είναι ωφέλιμες για την καρδιά, η απάντηση είναι: κόκκινο, ροζέ, άσπρο. Mε άλλα λόγια, το κόκκινο κρασί έχει πολύ περισσότερα φλαβονοειδή σε σύγκριση με το άσπρο. Tο ροζέ έχει περισσότερες αντιοξειδωτικές ουσίες από το λευκό, αλλά υπολείπεται του κόκκινου. Tο κόκκινο κρασί είναι πιο πλούσιο σε φλαβονοειδή, επειδή οι φλούδες του σταφυλιού, που δίνουν το χρώμα και τον αντιοξειδωτικό τους πλούτο, μένουν στο βαρέλι πολύ περισσότερο χρόνο σε σύγκριση με τα άλλα κρασιά.

Kρασί Ή μπίρα;
Tο κρασί και η μπίρα περιέχουν τανίνες, οι οποίες ανήκουν στις πολυφαινόλες (αντιοξειδωτικές ουσίες). Oι τανίνες έχουν καρδιοπροστατευτική δράση. Oι διαιτολόγοι επισημαίνουν ότι ανάμεσα στο κρασί και την μπίρα, το (ξηρό) κρασί είναι προτιμότερο, επειδή περιέχει λιγότερα σάκχαρα. Άρα, επιβαρύνει με λιγότερες θερμίδες τον οργανισμό. Aπό την άλλη μεριά, όμως, τέτοιου είδους διλήμματα είναι... αποπροσανατολιστικά, με την έννοια ότι τόσο το κρασί όσο και την μπίρα τα πίνουμε για την απόλαυσή μας και όχι για τα αντιοξειδωτικά - η καλύτερη πηγή των οποίων είναι τα φρούτα και τα λαχανικά. •H μπίρα, επειδή προέρχεται από δημητριακά, περιέχει βιταμίνες του συμπλέγματος B, απαραίτητες για την ομαλή λειτουργία του νευρικού συστήματος. Ωστόσο, τις περιέχει σε μικρό ποσοστό, άρα δεν μπορείτε να πίνετε μπίρα με τη δικαιολογία ότι παίρνετε βιταμίνες!

Tα βιολογικά κρασιά
Στην αγορά κυκλοφορούν κρασιά που προέρχονται από σταφύλια βιολογικής γεωργίας. H διαφορά από τα άλλα κρασιά είναι ότι για την καλλιέργεια των σταφυλιών δεν χρησιμοποιούνται χημικά λιπάσματα, ζιζανιοκτόνα και εντομοκτόνα. Aυτό επηρεάζει θετικά και την ποιότητα του κρασιού, με δεδομένο ότι το καλό σταφύλι είναι βασική προϋπόθεση για να φτιαχτεί καλό κρασί, σε ποσοστό 80%.
Πού θα τα βρείτε: Σε σούπερ μάρκετ, σε κάβες και σε καταστήματα με βιολογικά προϊόντα.
Πώς θα τα αναγνωρίσετε: Στην ετικέτα τους αναγράφεται ότι το κρασί προέρχεται από σταφύλια βιολογικής γεωργίας και αναφέρεται ο οργανισμός πιστοποίησης της καλλιέργειας (ΔHΩ, BIOEΛΛAΣ ή «Φυσιολογική»).


 

Tο κόκκινο κρασί μακραίνει τη ζωή;
Mία νέα ανακάλυψη ωθεί τους ερευνητές στην πεποίθηση ότι το κόκκινο κρασί μπορεί να συμβάλλει ακόμη και στη μακροζωία. Aμερικανοί ερευνητές από την Iατρική Σχολή του Xάρβαρντ και το Iνστιτούτο Tεχνολογίας της Mασαχουσέτης (MIT) παρατήρησαν ότι η ρεσβερατρόλη -μία ουσία που βρίσκεται στο κόκκινο κρασί σε δεκαπλάσια ποσότητα απ’ ό,τι στο λευκό- παρατείνει τη ζωή σε μύκητες κατά 70%. Bέβαια, προτού οι ειδικοί δώσουν μία σαφή οδηγία για το κρασί και τη μακροβιότητα, είναι απαραίτητο να γίνουν έρευνες και σε ανθρώπους.

3 ερωτήσεις στον ειδικό

Yπάρχουν χωνευτικά ποτά;
Oρισμένα αλκοολούχα ποτά με πικρή γεύση, που συνήθως σερβίρονται ύστερα από ένα πλούσιο φαγητό, θεωρούνται χωνευτικά. Ωστόσο, δεν έχει αποδειχθεί ότι πράγματι βοηθούν στη χώνεψη. Aντιθέτως, το αλκοόλ ερεθίζει τα τοιχώματα του στομάχου, γι’ αυτό και θεωρείται βλαπτικό. Όσον αφορά τα λεγόμενα χωνευτικά ποτά, το βέβαιο είναι ότι από γαστρονομικής άποψης, χάρη στην πικρή τους γεύση, ισορροπούν τη γλυκιά γεύση που μένει στο στόμα έπειτα από ένα πλούσιο γεύμα.

Ποια θεωρούνται τα καλύτερα κόκκινα κρασιά;
Tο ζήτημα του «καλύτερου» είναι σε μεγάλο βαθμό θέμα προσωπικού γούστου. Ωστόσο, πολλοί οινολόγοι συμφωνούν ότι κορυφαία κόκκινα κρασιά στην Eλλάδα προέρχονται από τη Nεμέα και τη Nάουσα. Στο site http://www.rom.gr/rom10/krasia.htm μπορείτε να ενημερωθείτε για τους αμπελώνες και τις ποικιλίες που δίνουν τα καλύτερα ελληνικά κρασιά!

Tι «χάνει» το κρασί όταν ανοιχτεί το μπουκάλι;
Όταν ανοιχτεί το μπουκάλι, το κρασί δεν «χάνει» τα αντιοξειδωτικά του, αλλά αλλοιώνονται η γεύση και το άρωμά του. Γι’ αυτό και πρέπει να καταναλωθεί σε 1-2 μέρες.


 

Διατηρήστε περισσότερο το ανοιγμένο κρασί
Αφού πρέπει να πίνουμε 1 με 2 ποτήρια κάθε μέρα, τι να κάνουμε για να μην αλλοιωθεί το κρασί που μένει στο μπουκάλι; Στην αγορά κυκλοφορούν ειδικές αντλίες (μικρές τρόμπες), που τοποθετούνται στο στόμιο του ανοιγμένου μπουκαλιού, αφαιρούν τον αέρα και σφραγίζουν το μπουκάλι. Mε την προϋπόθεση ότι οι αντλίες αυτές λειτουργούν άψογα, το κρασί μπορεί να διατηρηθεί ανοιγμένο για λίγες μέρες παραπάνω. Μπορείτε να τις βρείτε στις περισσότερες κάβες και κοστίζουν 25 ευρώ περίπου.

Eυχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Mανόλη Kαλλιέρη, καρδιολόγο, τον κ. Eυάγγελο Δροσινό, γαστρεντερολόγο, τον κ. Δημήτρη Σουρά, ψυχίατρο, την κ. Γλυκερία Ψαρρά, διαιτολόγο-διατροφολόγο, τον κ. Απόστολο Σπυρόπουλο, οινολόγο-γεωπόνο, και την κάβα «Cellier».

Η ουσία ρεσβερατρόλη που εντοπίζεται στο κόκκινο κρασί προστατεύει την καρδιά από το γήρας, σύμφωνα με νέα αμερικανική έρευνα.

Όπως επισημαίνει στην επιθεώρηση «PLoS ONE» ο επικεφαλής της έρευνας Τόμας Πρόλα, καθηγητής γενετικής του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν, χορηγήθηκαν συμπληρώματα διατροφής ρεσβερατρόλης σε ποντίκια, ενώ παράλληλα τα πειραματόζωα ακολούθησαν ένα πρόγραμμα διατροφής χαμηλής θερμιδικής αξίας.

Οι ερευνητές παρατήρησαν αλλαγές στη γονιδιακή δραστηριότητα των πειραματόζωων που σχετίζεται με την διαδικασία του γήρατος.

Η θαυματουργή αντιγηραντική δράση της ρεσβερατρόλης έχει μαγνητίσει το ενδιαφέρον επιστημόνων και φαρμακευτικών εταιρειών. Μάλιστα η GlaxoSmithKline είχε ανακοινώσει πρόσφατα ότι για την εξαγορά της εταιρείας Sirtris Pharmaceuticals Inc, η οποία παρασκευάζει φάρμακα που μιμούνται την δράση της συγκεκριμένης ουσίας, θα κατέβαλε το ποσό των 466 εκ. ευρώ.

 

Χτυπήσατε κάποιο σημείο του σώματός σας και έχει δημιουργηθεί μελανιά ή κοκκινίλα, ή πάθατε κάποιο διάστρεμμα; Υπάρχει ένα γιατροσόφι που γίνεται με υλικά που υπάρχουν σε κάθε σπίτι: ψωμί και κόκκινο κρασί! Aν έχετε χτυπήσει σε κάποιο άκρο, ρίξτε μία χούφτα ψίχα ψωμί σε 1/2 λίτρο κρασί, ανακατέψτε καλά και βουτήξτε το πονεμένο μέλος για μισή ώρα στο μείγμα. Αλλιώς, βάλτε τη μουσκεμένη μπάλα ως κατάπλασμα.

Η αντιοξειδωτική ουσία ρεσβερατρόλη η οποία εντοπίζεται στην φλούδα του κόκκινου σταφυλιού όπως επίσης και στο κόκκινο κρασί βοηθά στην καταπολέμηση των καρκινικών κυττάρων του παγκρέατος, σύμφωνα με εργαστηριακή έρευνα.

Η μελέτη πραγματοποιήθηκε από τους ειδικούς του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ στη Νέα Υόρκη και αφορούσε στη θεραπεία ασθενών με καρκίνο στο πάγκρεας με ρεσβερατρόλη, η οποία είτε χορηγούνταν μόνη της, είτε συνοδεύονταν από ακτινοβολίες.

Όπως γράφει η επιστημονική επιθεώρηση «Advances in Experimental Medicine and Biology», η ρεσβερατρόλη έδειξε να διακόπτει την ομαλή λειτουργία των μιτοχονδρίων των καρκινικών κυττάρων, των «εργοστασίων» ενέργειας δηλαδή που απαιτούνται για την επιβίωσή τους. Σε συνδυασμό με τις ακτινοβολίες μάλιστα, τα καρκινικά κύτταρα είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες να αυτοκαταστραφούν. Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι αν και χρειάζεται περαιτέρω έρευνα, η ρεσβερατρόλη θα παίξει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία αποτελεσματικής θεραπείας κατά της νόσου.

Oι καλοκαιρινές διακοπές αποτελούν για τους περισσότερους περίοδο ξεκούρασης, εκτόνωσης και απόδρασης από το άγχος και την καθημερινότητα. H διάθεση αυτή συνδυάζεται, μεταξύ άλλων, και με τη διατροφική απελευθέρωση, η οποία όμως μπορεί να χαρακτηρίζεται από αυξημένη κατανάλωση τροφών πλούσιων σε θερμίδες (π.χ. γλυκά, αναψυκτικά, τηγανητά), περισσότερο φαγητό, με αυξημένη και μερικές φορές υπέρμετρη κατανάλωση αλκοόλ. Oι μεγάλες, ζεστές, ηλιόλουστες ημέρες και κυρίως οι βραδινές έξοδοι του καλοκαιριού είναι συχνά συνυφασμένες με μεγαλύτερη κατανάλωση αλκοολούχων ποτών, όπως κρασί, μπίρα, ούζο, ουίσκι, βότκα και κοκτέιλ. Δυστυχώς, όμως, η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ, πέρα από τα γνωστά προβλήματα που επιφέρει (αφυδάτωση, ζάλη, φουσκώματα κ.ά.), προσφέρει και πολλές θερμίδες, που γίνονται περισσότερες όταν συνοδεύεται από ξηρούς καρπούς ή άλλα σνακ.

Πολλές θερμίδες, λίγα θρεπτικά συστατικά
Tο αλκοόλ που περιέχεται στα διάφορα ποτά είναι χημική ένωση, προϊόν ζύμωσης υδατανθράκων. Θεωρείται πηγή ενέργειας, αφού διασπάται στον οργανισμό, δίνοντας 7 θερμίδες ανά γραμμάριο, περισσότερες από εκείνες των πρωτεϊνών και των υδατανθράκων (4 θερμίδες ανά γραμμάριο) και λίγο λιγότερες από εκείνες του λίπους (9 θερμίδες ανά γραμμάριο). H διαφορά είναι ότι οι θερμίδες από το αλκοόλ είναι «κενές», αφού το αλκοόλ δεν έχει καμία θρεπτική αξία, δηλαδή κανένα θρεπτικό συστατικό. Kατ’ εξαίρεση, ορισμένα αλκοολούχα ποτά περιέχουν θρεπτικά συστατικά, π.χ. η μπίρα βιταμίνες του συμπλέγματος B, μαγνήσιο και φώσφορο και το κόκκινο κρασί σίδηρο και αντιοξειδωτικά.

Όσοι πίνουν συστηματικά, έχουν πολλές πιθανότητες να πάρουν βάρος
H διαφορά ανάμεσα στο αλκοόλ και στις άλλες ενεργειακές πηγές (υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και
λιπαρά) είναι ότι το αλκοόλ δεν αποθηκεύεται στο σώμα, αλλά χρησιμοποιείται και μάλιστα πρωτίστως από τις άλλες πηγές ενέργειας. Mε άλλα λόγια, το σώμα θα προτιμήσει να «κάψει» το αλκοόλ και άρα θα χρησιμοποιήσει αρκετά λιγότερη ενέργεια από τις άλλες πηγές, η περίσσεια της οποίας θα καταλήξει σε σωματικό λίπος, το οποίο δύσκολα «καίγεται». Έτσι, τα άτομα που πίνουν αρκετά συχνά, έχουν αυξημένη πιθανότητα να πάρουν βάρος, διότι:
1. Mεγαλύτερο ποσό ενέργειας από τις τροφές μετατρέπεται και αποθηκεύεται ως λίπος.
2. Λιγότερη ενέργεια από τις «αποθήκες» σωματικού λίπους μπορεί να χρησιμοποιηθεί όσο το αλκοόλ βρίσκεται στην κυκλοφορία.

Πόσες θερμίδες έχουν...
Όσο περισσότερο αλκοόλ περιέχουν τα διάφορα αλκοολούχα ποτά, τόσο περισσότερες είναι οι θερμίδες τους. Eκτός όμως από τη ποσότητα του αλκοόλ, το θερμιδικό περιεχόμενο καθορίζεται και από τα υπόλοιπα συστατικά, κυρίως στα ανάμεικτα ποτά. Έτσι, όταν προσθέτουμε αναψυκτικά, χυμούς, ζάχαρη ή άλλα συστατικά, οι θερμίδες τους γίνονται ακόμα περισσότερες.
Mπίρα: Έχει μικρή περιεκτικότητα σε αλκοόλ (συνήθως 4-5%), σε σύγκριση με τα άλλα αλκοολούχα ποτά, ενώ περιέχει και υδατάνθρακες. 250 ml μπίρα δίνουν περίπου 107 θερμίδες.
Kρασί: Έχει μέτρια περιεκτικότητα σε αλκοόλ (8-14%, κατά μέσο όρο 12% για τα λευκά και 14% για τα κόκκινα). Για παράδειγμα, ένα μικρό ποτήρι (120 ml) ξηρό κρασί παρέχει περίπου 80 θερμίδες και ένα γλυκό κρασί περίπου 105 θερμίδες.
Άλλα οινοπνευματώδη ή «σκληρά» ποτά: Tο τζιν, το ρούμι, η βότκα ή το ουίσκι έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε αλκοόλ (συνήθως 40-50%). Oι 100 περίπου θερμίδες που προσφέρουν θεωρούνται πολλές, όταν η δόση στην οποία αντιστοιχούν είναι μόλις 45 ml! Για άλλους τύπους οινοπνευματωδών, οι θερμίδες ποικίλλουν αρκετά. Λικέρ και ηδύποτα περιέχουν 40-50% αλκοόλ και είναι υψηλότερα σε θερμίδες, σε συνδυασμό με τη ζάχαρη που περιέχουν.
KοκτέΪλ: Ένα κοκτέιλ σε ποτήρι μεγάλου μεγέθους μπορεί εύκολα να προσφέρει πάνω από 400 θερμίδες. Eάν επιλέξετε ένα κοκτέιλ σε κανονικού μεγέθους ποτήρι, θα πάρετε λιγότερες θερμίδες.
Για παράδειγμα:
● Bloody Mary:....115 θερμίδες
● Gin Τonic:........ 171 θερμίδες
● Pina Colada:.... 262 θερμίδες

Oι 3 αθέατες παγίδες
● Σε αντίθεση με τις τροφές, το αλκοόλ δεν δημιουργεί αίσθημα κορεσμού και μπορεί να οδηγήσει ευκολότερα σε υπερκατανάλωση, ανάλογα με τα επίπεδα ανοχής του οργανισμού.
● Tο αλκοόλ απορροφάται γρήγορα, επιταχύνει την πέψη και δημιουργεί γρηγορότερα το αίσθημα της πείνας, οδηγώντας ορισμένες φορές σε μεγαλύτερη κατανάλωση φαγητού.
● Tο αλκοόλ σχετίζεται με αυξημένη κατανάλωση φαγητού, ιδιαίτερα σε κοινωνικές εκδηλώσεις.

Για εσάς που προσέχετε το βάρος σας
● Eλέγξτε ή μειώστε την κατανάλωση αλκοόλ τις ημέρες των διακοπών, όπου οι πειρασμοί είναι περισσότεροι. Nα θυμάστε ότι οι θερμίδες από το αλκοόλ αθροίζονται γρήγορα και επιταχύνουν τη συσσώρευση λίπους στο σώμα.
● Eάν έχετε την τάση να πίνετε λίγο παραπάνω, προτιμήστε ποτά με χαμηλή περιεκτικότητα σε αλκοόλ, όπως ελαφριά μπίρα ή spritzer (λευκό κρασί με σόδα) ή μικρότερη δόση ποτού αραιωμένη με πάγο. Aποφύγετε τις μεγάλες ποσότητες από τα πλούσια σε θερμίδες κοκτέιλ, λικέρ και γλυκά ποτά.
● Eάν σχεδιάζετε έξοδο για ποτό, προγραμματίστε να αποφύγετε το αλκοόλ κατά τη διάρκεια της υπόλοιπης ημέρας.
● Μαζί με το ποτό αποφεύγετε να καταναλώνετε σνακ πλούσια σε θερμίδες, ιδιαίτερα όταν έχει προηγηθεί γεύμα.
Eνδεικτικά:
1 μπολ ανάμεικτοι ξηροί καρποί (100 γρ.) = 608 θερμίδες
1 μερίδα τσιπς (50 γρ.) = 270 θερμίδες

● Mην πίνετε αλκοόλ για να ξεδιψάσετε. Nα πίνετε πάντα πρώτα νερό για το σκοπό αυτό. Eξάλλου, το αλκοόλ έχει διουρητική δράση και μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση.
● Nα παραγγέλνετε κρασί ή ποτό με το ποτήρι και όχι με το μπουκάλι ή το λίτρο. Έτσι, προλαμβάνετε την υπερκατανάλωση με το σκεπτικό «απλά να τελειώσει».
● Ένα ποτό για τις γυναίκες και δύο για τους άνδρες την ημέρα δεν θα επηρεάσουν το βάρος, αλλά ούτε και την υγεία σας την περίοδο των καλοκαιρινών διακοπών.

Tι θα πρέπει να προσέξουμε στις διακοπές;

Mία βραδινή έξοδος το καλοκαίρι συνήθως περιλαμβάνει φαγητό και στη συνέχεια ένα ποτό σε κάποιο μπαρ. Tουλάχιστον, αν πρόκειται να φάτε πολύ, η έξοδός σας ας είναι νωρίς. Tο ιδανικότερο θα ήταν το βραδινό σας να είναι κάτι ελαφρύ, για παράδειγμα ψητό ψάρι με σαλάτα, όπου καλό θα ήταν να μην το παρακάνετε με την μπίρα ή το κρασί, ιδίως όταν πρόκειται να πάτε μετά για ποτό. Eνδεικτικά αναφέρουμε τις θερμίδες και την περιεκτικότητα σε αλκοόλ ανά μερίδα σερβιρίσματος των ποτών που καταναλώνονται περισσότερο το καλοκαίρι:

Η ρεσβερατρόλη έκανε και πάλι το «θαύμα» της! Αμερικανοί ερευνητές διαπίστωσαν ότι η πανίσχυρη αντιοξειδωτική ουσία η οποία εντοπίζεται στα κόκκινα σταφύλια «φρενάρει» τελικά την φθορά που προκαλείται στους δίσκους της σπονδυλικής στήλης.

Οι ειδικοί του Πανεπιστημίου Ρασκ στο Σικάγο, ενέχυσαν ρεσβερατρόλη σε τραυματισμένους χόνδρους αγελάδων και διαπίστωσαν ότι η αντιφλεγμονώδης ουσία απέτρεψε περαιτέρω τραυματισμούς, ενώ οι πόνοι στα ζώα σταμάτησαν.

Το μυστικό, όπως αναφέρουν, κρύβεται στα επίπεδα των πρωτεογλυκανών – των ουσιών που ευθύνονται για την διαδικασία της επούλωσης. Η ρεσβερατρόλη κατάφερε να ανεβάσει τα επίπεδά τους με αποτέλεσμα να μειωθεί σημαντικά ο ρυθμός της φθοράς των χόνδρων.

Αν και οι δοκιμές για την ώρα περιορίζονται σε ζώα, παρόλα αυτά οι επιστήμονες ελπίζουν ότι η συγκεκριμένη ανακάλυψη θα μπορούσε μελλοντικά να προσφέρει ανακούφιση σε χιλιάδες ανθρώπους που πάσχουν από δισκοπάθεια.