DDT : ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΕΦΙΑΛΤΗΣ

Στις δεκαετίες του '50 και του '60 έγινε μεγάλη χρήση εντομοκτόνων του DDT, Aldrine και εξαχλωροβενζόλιο που είναι χλωριωμένα παράγωγα των υδρογονανθράκων, οι οποίες είναι ουσίες τοξικότατες και προκαλούν καρκίνο. Για τους λόγους αυτούς έχουν απαγορευτεί από τη δεκαετία του '70.
Τo DDT, που ανακαλύφθηκε λίγο πριν τον Β' Παγκόσμιο πόλεμο στην Ελβετία από τον Paul Muller χρησιμοποιήθηκε ως σκόνη για τις ψείρες και ενάντια στον τύφο. Καθώς τα υλικά παρασκευής του
ήταν προσιτά και φτηνά, άρχισε να παρασκευάζεται σε τεράστια κλίμακα.
Το DDT έμοιαζε με όνειρο : ο κόσμος θ' απαλλασσόταν απ' τις μάστιγες των εντόμων, οι σοδειές θα προστατεύονταν, θ' αυξανόταν η παραγωγή τροφίμων . . .
Σε αναγνώριση της ανακάλυψής του, ο Paul Muller τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής το 1948.
Λίγα χρόνια αργότερα, φάνηκε πως κάτι δεν πήγαινε καλά. Οι πληθυσμοί των πουλιών άρχισαν να μειώνονται σε περιοχές που υπήρχαν καλλιέργειες, όπως και των ψαριών σε ποτάμια και λίμνες.
Το 1962 η Rachel Carson, μια βιολόγος, στο βιβλίο της "Silent Spring" επιτέθηκε ανοιχτά στο DDT, κατηγορώντας ότι απειλούνται οι ζωές όλων των οργανισμών. Εκπρόσωποι της βιομηχανίας εντομοκτόνων την κατηγόρησαν πως έκανε προπαγάνδα, ο επιστημονικός κόσμος διχάστηκε,
αλλά αυτό δεν κράτησε πολύ. Η Carson είχε δίκιο. Η χρήση DDT απαγορεύτηκε στις περισσότερες χώρες το 1972.

ΤΑ ΠΟΛΥΧΛΩΡΙΩΜΕΝΑ ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΤΟΥ ΔΙΦΑΙΝΥΛΙΟΥ (PCB)

Τα πολυχλωριωμένα παράγωγα του διφαινυλίου (PCB) είναι μια ομάδα βιομηχανικών χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται κυρίως στη βιομηχανία των πλαστικών για να προσδώσουν ευκαμψία και σαν μονωτικά λάδια σε πυκνωτές και μετασχηματιστές.
Στη χώρα μας έγιναν γνωστά με το εμπειρικό τους όνομα "κλοφέν", όταν η ΔΕΗ άλλαξε τους παλιούς μετασχηματιστές. Σχετικές έρευνες που έγιναν πιστοποίησαν την παρουσία χλωριωμένων ενώσεων στο μητρικό γάλα και στην Ελλάδα.

ΔΙΟΞΙΝΗ

Ενα παρόμοιο παράγωγο εξαιτίας του οποίου θορυβήθηκε η κοινή γνώμη στην Ελλάδα λόγω των βομβαρδισμών χημικών βιομηχανιών στη Σερβία είναι η 2,3,7,8-τετραχλωρο-διβενζο-1,4-διοξίνη (TCDD) ή αλλιώς διοξίνη.

Διοξίνες γενικά λέμε όλα τα ισομερή της αλλά αυτή είναι η πιο τοξική.
Παρασκευάστηκε συνθετικά το 1968. Είναι ένα άσπρο στερεό που μοιάζει με το αλάτι που τρώμε.
Είναι αδιάλυτο στο νερό και διαλυτό σε οργανικούς διαλύτες και στο λίπος των ζώων.
Η διοξίνη αρχικά ανακαλύφθηκε σαν παραπροϊόν της βιομηχανικής παρασκευής της τριχλωροφαινόλης που χρησιμοποιείται για την παρασκευή εντομοκτόνων.
Η διοξίνη άρχισε να προξενεί το ενδιαφέρον του κοινού όταν κάποιοι εργαζόμενοι δηλητηριάστηκαν από τριχλωροφαινόλη η οποία περιείχε και τη διοξίνη.
Τη διετία 1969 - 1971, οι Αμερικανοί έριχναν στα δάση του Bιετνάμ     2,4,5-τριχλωροφαινοξυ-οξικό οξύ (Orange Agent) για να τα καταστρέψουν, ώστε να μην καλύπτονται οι Βιετκόγκ. Η διοξίνη υπήρχε σαν πρόσμειξη και ξεσηκώθηκε μεγάλος θόρυβος, όταν έγιναν γνωστές οι συνέπειές της.
Σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 800^οC η διοξίνη καταστρέφεται. Ομως στις καύσεις που γίνονται σε πιο χαμηλές θερμοκρασίες και που ενώνονται άνθρακας με χλώριο παρασκευάζονται πολλά ισομερή των διοξινών. Τέτοιες καύσεις είναι οι φωτιές στα δάση και οι φωτιές στα σκουπίδια.
Ρύπανση από διοξίνες γίνεται και στα εργοστάσια χαρτιού που χρησιμοποιούν χλώριο ως λευκαντικό. Επίσης η πενταχλωροφαινόλη που χρησιμοποιείται ως συντηρητικό των ξύλων σε σπίτια και βιομηχανίες, θεωρείται ότι περιέχει πολλές ισομερείς διοξίνες.

Τα τελευταία 40 χρόνια έχουμε μια μεγάλη αύξηση της βιομηχανικής παρασκευής των οργανοχλωριωμένων προϊόντων και των πλαστικών όπως για παράδειγμα εντομοκτόνα, ζιζανιοκτόνα, PVC, κλπ.
Οταν αυτά τα προϊόντα καίγονται με τα σκουπίδια των πόλεων, τα καυσαέρια και η στάχτη μεταφέρονται εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά μπαίνουν στις λίμνες, στα ποτάμια, στις θάλασσες και επικάθονται στις καλλιέργειες.
Η διοξίνη δεν διασπάται και αφού καταλήγει στο χώμα, το νερό και τα φυτά μπαίνει στην τροφική αλυσίδα των ζωντανών οργανισμών και καταλήγει στο λίπος των ψαριών και στο λίπος των ζώων.
Τελικά με τα είδη καθημερινής κατανάλωσης όπως βούτυρο, τυρί, αυγά, παγωτό, κοτόπουλο, γάλα, η διοξίνη καταλήγει στο λίπος του ανθρώπου.

Τώρα ξέρουμε ότι η διοξίνη προκαλεί προβλήματα υγείας όταν φτάσει σε λίγα μέρη στο τρισεκατομμύριο (ppt) στο λίπος του σώματός μας.
Η διοξίνη αλλάζει το γενετικό μηχανισμό του κυττάρου με αποτελέσματα : καρκινογενέσεις, εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος, διαταραχές στο νευρικό σύστημα και τερατογενέσεις.
Δεν υπάρχει "θανατηφόρος δόση", ούτε αντίδοτο, αλλά και η μικρότερη ποσότητα μπορεί να προκαλέσει καταστροφές και το σώμα μας δεν μπορεί να αμυνθεί.

Οταν βρέθηκε ότι κάποιες περιοχές είχαν μολυνθεί από διοξίνες εκκενώθηκαν όπως για παράδειγμα στο Love Canal (στους καταρράκτες του Νιαγάρα), στο Seveso (στην Ιταλία 1976), στο Times Beach (Μισσούρι), Pensacola (Φλώριδα) και όλη η πόλη Midland (Μίτσιγκαν).

Παρά το γεγονός ότι οι περισσότερες χώρες του κόσμου έχουν αποφασίσει την υποκατάσταση, μείωση ή και απογόρευση της χρήσης των χλωριωμένων παραγώγων, παραμένουν μεγάλες ποσότητες σε χρήση : 800.000 τόνοι παγκοσμίως, ενώ πάνω από 3.700.000 τόνοι έχουν διαρρεύσει ήδη στο περιβάλλον.

Ο χημικός Dr. Otto Hutzinger είπε μετά το ατύχημα στο Σεβέζο : "Ο Θεός δημιούργησε 91 στοιχεία, ο άνθρωπος 15 και ο διάβολος μόνον ένα, το χλώριο".

Η αλήθεια είναι ότι είμαστε κυριολεκτικά εξαρτημένοι από το χλώριο και τα προϊόντα του.
Θα υπάρξουν υποκατάστατα των ενώσεων που περιέχουν χλώριο και χρησιμοποιούμε σε καθημερινή βάση ;
Αν λάβουμε υπ' όψη μας και το ότι οι ενώσεις αυτές είναι πολύ σταθερές και περνούν πολλά χρόνια μέχρι να διασπαστούν, είναι σίγουρο πως θα έχουμε για παρέα "τα παιδιά του διαβόλου" για δεκαετίες ακόμα . . .