Αντιδράσεις:

Από τη Β Λυκείου

Αντιδράσεις προσθήκης:

Οι αντιδράσεις αυτές είναι της γενικής μορφής:

  Όπου, X-Ψ  μπορεί να είναι Η-H, Br-Br, H-Cl, H-OH.

  • με υδρογόνο

Η αντίδραση αυτή γίνεται παρουσία καταλύτη, συνήθως Pt και Pd, και ονομάζεται υδρογόνωση.
 
και γενικά 

  • με αλογόνο π.χ.

     
και γενικά


Αν προσθέσουμε αλκένιο σε διάλυμα Br2 σε τετραχλωράνθρακα, τότε το αλκένιο αντιδρά με το Br2 και το διάλυμα του Br2, από κόκκινο που είναι, αποχρωματίζεται. Την αντίδραση αυτή δεν τη δίνουν τα αλκάνια. Ανάλογες αντιδράσεις προσθήκης με Br2 δίνουν και άλλοι ακόρεστοι υδρογονάνθρακες. Γενικότερα, η προσθήκη Br2 αποτελεί ένα απλό  εργαστηριακό έλεγχο της ακορεστότητας, καθώς η άμεση εξαφάνιση του κόκκινης χροιάς του Br2 σημαίνει ότι η ένωση είναι ακόρεστη.

  • με υδραλογόνο

π.χ     

γενικά, 


Αν αντιδράσει HCl με προπένιο CH3CH = CH2 είναι δυνατόν να σχηματιστούν δύο προϊόντα:


                 και   CH3CH2CH2Cl.

Το κύριο προϊόν της παραπάνω αντίδρασης μεταξύ του προπενίου και υδροχλωρίου προβλέπεται ως εξής:

Σύμφωνα με τον κανόνα του Markovnikov, στις αντιδράσεις προσθήκης μορίων της μορφής ΗΑ σε αλκένια, το Η προστίθεται κατά προτίμηση στο άτομο του C του διπλού δεσμού που έχει τα περισσότερα άτομα Η.

Έτσι, έχουμε:

  • με νερό (ενυδάτωση αλκενίων)

 



γενικά,     
Η αντίδραση αυτή γίνεται παρουσία όξινου καταλύτη (π.χ.  H2SO4).

Αντιδράσεις προσθήκης σε αλκίνια


Η προσθήκη γίνεται σε δύο στάδια. Στο πρώτο ο τριπλός δεσμός μετατρέπεται σε διπλό και στη συνέχεια ο διπλός ανορθώνεται σε απλό.

  • Προσθήκη υδρογόνου

Αυτή γίνεται παρουσία καταλύτη Pt, Pd ή Ni.


 

  • Προσθήκη αλογόνου (Cl2, Br2)

  • Προσθήκη υδραλογόνου

 


Το ενδιάμεσο προϊόν (βινυλοχλωρίδιο) μπορεί να απομονωθεί και να χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή του πολυμερούς PVC.

  • Προσθήκη HCN

 



Ο πολυμερισμός του ακρυλονιτριλίου δίνει προϊόν που χρησιμοποιείται ως τεχνητή υφάνσιμη ύλη (Orlon).

  • Προσθήκη Η2Ο (ενυδάτωση αλκινίων)

 


Η βινυλική αλκοόλη που σχηματίζεται αρχικά είναι ασταθής, επειδή στο ίδιο άτομο C υπάρχει και διπλός δεσμός και -ΟΗ ομάδα (ενόλη), και μετατρέπεται γρήγορα σε καρβονυλική ένωση.

 

 

Παρασκευές αλκοολών με προσθήκη νερού σε αλκένια

Μεγάλες ποσότητες αιθυλικής αλκοόλης παρασκευάζονται σε πετροχημικά εργοστάσια από το αιθυλένιο

CH2=CH2. Το αιθυλένιο, όπως είδαμε, αντιδρά σε ειδικές συνθήκες με νερό παρουσία οξέων (π.χ. θειικό οξύ) και δίνει με μεγάλη απόδοση αιθανόλη.




H προσθήκη νερού σε αλκένια μπορεί να εφαρμοστεί γενικά για τις κορεσμένες μονοσθενείς αλκοόλες.

Αντιδράσεις προσθήκης καρβονυλικές ενώσεις

Στο διπλό δεσμό του καρβονυλίου μπορούν να προστεθούν διάφορα μόρια όπως H2, HCN, κλπ