Η Δυσλεξία εμπεριέχει στοιχεία από όλες τις μορφές των Μαθησιακών Δυσκολιών και γι’ αυτό θεωρείται η κυριότερη αυτών. Συνδέεται με όλες τις λειτουργίες της γλώσσας με προεκτάσεις και στη μαθηματική σκέψη.
Στη συνέχεια παρουσιάζονται 10 αλήθειες για τη Δυσλεξία για να γίνει πιο κατανοητή ως Ειδική Μαθησιακή Δυσκολία:
-
Η δυσλεξία είναι η πιο κοινή μαθησιακή δυσκολία.
-
Περίπου 70 έως 85% των παιδιών που τοποθετούνται στην ειδική εκπαίδευση λόγω μαθησιακών δυσκολιών έχουν διαγνωσθεί με δυσλεξία.
-
1 στα 5 άτομα έχουν δυσλεξία.
-
Τα άτομα με δυσλεξία είναι συνήθως πιο δημιουργικά και έχουν μέσο ή υψηλό δείκτη νοημοσύνης.
-
Τα άτομα με δυσλεξία χρησιμοποιούν μόνο την δεξιά πλευρά του εγκεφάλου για να επεξεργαστούν τη γλώσσα, ενώ οι μη δυσλεξικοί χρησιμοποιούν τρεις περιοχές στην αριστερή πλευρά του εγκεφάλου για την αντίστοιχη επεξεργασία.
-
Η δυσλεξία δεν αντικατοπτρίζει μια συνολική αδυναμία στη γλώσσα, αλλά μια τοπική αδυναμία της φωνολογικής μονάδας του εγκεφάλου.
-
Τα παιδιά έχουν 50% πιθανότητα να παρουσιάσουν δυσλεξία, αν ένας γονιός τους έχει. Και 100% πιθανότητα αν έχουν και οι δύο γονείς.
-
Η δυσλεξία κυμαίνεται από ήπια έως σοβαρή. Δεν παρουσιάζεται στον ίδιο βαθμό και με τα ίδια συμπτώματα σε όλα τα παιδιά.
-
Περίπου το 40% των ατόμων με δυσλεξία έχουν επίσης Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητα-ΔΕΠΥ
-
Η δυσλεξία δεν είναι μια ασθένεια, έτσι δεν υπάρχει καμία θεραπεία. Με τη σωστή εκπαίδευση μπορούν ωστόσο να περιοριστούν τα συμπτώματά της και η έντασή τους.
Συμπτώματα Δυσλεξίας
Τα συμπτώματα της Δυσλεξίας είναι πολλά και δεν εκδηλώνονται όλα στον ίδιο βαθμό και με την ίδια σοβαρότητα σε κάθε περιστατικό. Η Δυσλεξία δεν είναι ΜΙΑ κατάσταση. Τα δυσλεξικά παιδιά συνιστούν μία ανομοιογενή ωστόσο αναγνωρίσιμη ομάδα. Επιπλέον, δεδομένου ότι η Δυσλεξία αποτελεί αναπτυξιακή διαταραχή, τα συμπτώματα διαφοροποιούνται ανάλογα με τη φάση χρονολογικής και σχολικής ανάπτυξης του παιδιού.
-
Υπάρχουν εμφανή συμπτώματα στη βρεφική και νηπιακή ηλικία του παιδιού;
Στη βάση της Δυσλεξίας υπάρχει μια δυσκολία οργάνωσης (πχ. φωνολογικού συστήματος). Λένε ότι οι δυσλεξικοί δυσκολεύονται να οργανώσουν τους ήχους και τα σύμβολα στις σωστές ακολουθίες που απαιτούνται για την ανάγνωση και τη γραφή. Πρόδρομα συμπτώματα αυτής της «ανοργανωσιάς» βέβαια, μπορούμε να ανιχνεύσουμε αρκετά νωρίς: λυμένα κορδόνια, ξεκούμπωτα κουμπιά, ακατάστατο δωμάτιο, αδυναμία επανάληψης πολυσύλλαβων λέξεων (όπως προκαταρκτικός, κ.λπ.).
Ωστόσο, όλα αυτά δεν αρκούν για να γίνει η διάγνωση, η οποία προαπαιτεί την ένταξη και στοιχειώδη προσαρμογή του παιδιού στο σχολείο. Σε προσχολικές; ηλικίες μπορούμε απλώς να εντοπίσουμε ομάδες υψηλού κινδύνου για δυσλεξία. Και αυτό μπορεί να γίνει μέσα από γλωσσικούς αλλά και εξωγλωσσικούς ενδείκτες.
-
Στη σχολική ηλικία, συνήθως, τα παιδιά με δυσλεξία εκδηλώνουν κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα:
Α. Στην Ανάγνωση
Το δυσλεξικό παιδί παραλείπει, προσθέτει, αντικαθιστά και αντιστρέφει γράμματα, συλλαβές ή και λέξεις, δίχως να ‘ακούει και να διορθώνει τα λάθη του.
Η ανάγνωσή του δεν έχει ροή και νόημα: διαβάζει αργά, διστακτικά, συλλαβιστά, παρατονίζει και δεν σέβεται τη στίξη. Χάνει εύκολα τη σειρά στο βιβλίο και δύσκολα επανεστιάζει σε κάποιο σημείο του κειμένου
Παρότι η Δυσλεξία δεν αφορά την κατανόηση, το δυσλεξικό παιδί κατανοεί συνήθως ελλιπώς όταν διαβάζει, καθώς καταναλώνει την προσοχή του στην αποκωδικοποίηση του κειμένου, έτσι ώστε δεν έχει χώρο/χρόνο να συλλάβει το περιεχόμενο. Επιπλέον, απομνημονεύει τυχαία, αδυνατώντας να διακρίνει τα ουσιώδη από τα επουσιώδη.
Ας σημειωθεί ότι στο δυσλεξικό παιδί η άρθρωση και η ομιλία δεν παρουσιάζουν προβλήματα, εκτός εάν συνυπάρχει και διαταραχή στην άρθρωση (δυσλαλία).
Β. Στη Γραφή
·Συχνά συμπτώματα στα πρώτα σχολικά χρόνια είναι οι παραλείψεις, οι προσθήκες, οι αντικαταστάσεις και οι αντιστροφές γραμμάτων, συλλαβών και λέξεων αλλά και η καθρεφτική γραφή.
·Το δυσλεξικό παιδί κάνει ορθογραφικά λάθη ακόμη και σε λέξεις που έχει συστηματικά διδαχθεί και των οποίων την ορθογραφημένη μορφή ενδέχεται να αναγνωρίζει (γνωρίζει πχ. τον αντίστοιχο κανόνα).
·Συνήθως δεν σέβεται τη στίξη, τον τόνο, τα κεφαλαία, τα διαστήματα μεταξύ λέξεων, ούτε τα περιθώρια και τις σειρές στο τετράδιο, ενώ αδυνατεί να γράψει σε ευθεία (νοητή) γραμμή σε λευκή σελίδα.
·Τα γραπτά του είναι ακαλαίσθητα, γεμάτα μουτζούρες και σβησίματα, ενώ συχνά σκίζει και ξαναγράφει το γραπτό του.
Γ. Στα υπόλοιπα μαθήματα
·Το παιδί με Δυσλεξία αντιλαμβάνεται μαθηματικές έννοιες, δυσκολεύεται όμως στη γρήγορη εκτέλεση των πράξεων από μνήμης, ξεχνά κρατούμενα και παιδεύεται να μάθει την ώρα και την προπαίδεια. Εξίσου δυσκολεύεται στην απομνημόνευση άλλων ακολουθιών (πχ. ημέρες, μήνες), ενώ δεν μπορεί να κατανοήσει και να ακολουθήσει δίχως βοήθεια τις οδηγίες των ασκήσεων.
·Δεν απομνημονεύει εύκολα ποιήματα και συνήθως δεν συγκρατεί ονόματα, ημερομηνίες, τηλέφωνα.
·Παρά την καθαρή άρθρωση/ομιλία και ενώ συνήθως είναι σε θέση να απαντήσει σε κάποια ερώτηση, δεν είναι ετοιμόλογο και χρησιμοποιεί μονολεκτικές ή ολιγόλογες απαντήσεις, απλές προτάσεις, περιορισμένο λεξιλόγιο.
·Δυσκολεύεται να αντιγράψει από τον πίνακα ή από προηγούμενη σελίδα (δεν μπορεί να συγκρατήσει τη λέξη στη μνήμη εργασίας, αναγκάζεται να κοιτά και να ξανακοιτά μεμονωμένα γράμματα, χάνει συχνά τη σειρά του και κάνει λάθη).
·Δυσκολεύεται να παρακολουθήσει πολύπλοκες οδηγίες
·Το δυσλεξικό παιδί είναι ασυνεπές και απρόβλεπτο στις επιδόσεις του: έχει ‘καλές’ και ‘κακές’ μέρες, άλλοτε ανταποκρίνεται σωστά και άλλοτε λάθος στην ίδια εργασία.
·Η προσοχή του διασπάται εύκολα.: έχει μικρό εύρος, μικρή διάρκεια και είναι μη επιλεκτική, με αποτέλεσμα να μην προσλαμβάνει πάντα όλες τις πληροφορίες και συχνά να μην καταφέρνει να ολοκληρώσει τις εργασίες του.
Δ. Γενικά, στη συμπεριφορά του (συνήθως)
·Έχει δυσκολία στον προσανατολισμό και δεν εκτιμά σωστά το χώρο και το χρόνο, με αποτέλεσμα συχνά να χαρακτηρίζεται αδέξιο και ‘ατσούμπαλο’. Δυσκολεύεται στην παρακολούθηση ταινιών και στο χειρισμό χρημάτων και αδιαφορεί για βιβλία και ό,τι έχει σχέση με γραπτό λόγο. Είναι ελάχιστα οργανωτικό και υπερβολικά ακατάστατο στη σχολική και προσωπική του ζωή. Συχνά ξεχνά να κάνει τις εργασίες του, χάνει τα πράγματά του και φέρεται με ασυνέπεια και ανευθυνότητα. Έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση, παραιτείται γρήγορα, απογοητεύεται εύκολα όταν αποτυγχάνει και δυσκολεύεται να συνεχίσει την προσπάθεια.
·Εν ολίγοις, ένα δυσλεξικό παιδί είναι συχνά αυτό που με μια επιπόλαιη εκτίμηση ένας γονιός ή δάσκαλος θα χαρακτήριζε τεμπέλη, απρόσεκτο, αφηρημένο.
Διαφοροποιούνται τα συμπτώματα της Δυσλεξίας στο Γυμνάσιο;
Σε κάθε φάση ανάπτυξης και μαθησιακής εξέλιξης, η Δυσλεξία εκδηλώνεται με διαφορετικά (τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά) συμπτώματα Το δυσλεξικό παιδί στο Γυμνάσιο έχει πλέον επινοήσει ορισμένες τεχνικές που αντισταθμίζουν τις δυσκολίες του. Έχει έτσι αναπτύξει τεχνικές απομνημόνευσης και έχει βελτιώσει αρκετά την ανάγνωσή του, η οποία ωστόσο παραμένει συνήθως αργή, δίχως ευχερή ροή. Πολλά προβλήματα παραμένουν στην ορθογραφία του και στην οργάνωση και συγκρότηση του γραπτού λόγου του. Δυσκολεύεται ακόμη στην παρακολούθηση πολύπλοκων οδηγιών και στην αντιγραφή από τον πίνακα, ενώ χαρακτηρίζεται από μια ασυνέπεια ως προς τις επιδόσεις και τα λάθη του. Τέλος, σημαντικές δυσκολίες προκύπτουν κατά την εξεταστική περίοδο, προκειμένου το παιδί να αντεπεξέλθει στο συμβατικό τρόπο των γραπτών εξετάσεων.
Ποια λάθη θα πρέπει να ανησυχήσουν το γονιό;
Υπάρχει θεραπεία για τη δυσλεξία;
Η δυσλεξία, εάν εντοπιστεί έγκαιρα (στις 2 πρώτες τάξεις του δημοτικού σχολείου), μπορεί να αποκατασταθεί αποτελεσματικά. Το χρονικό διάστημα αποκατάστασης ποικίλλει, ανάλογα με το εύρος και την ένταση των συμπτωμάτων, την ηλικία του παιδιού (όσο μεγαλύτερο το παιδί, τόσο πιο δύσκολη και χρονοβόρα η αποκατάσταση) και το βαθμό εμπλοκής των γονέων στο πρόγραμμα. Πάντως σε κάθε ηλικία, μετά το πρώτο δίμηνο αποκατάστασης παιδί γονείς και εκπαιδευτικοί διαπιστώνουν τα πρώτα σημάδια βελτίωσης.
- Χρησιμοποιεί τις νοητικές ικανότητες για να διαφοροποιεί και να δημιουργεί νέες παραστάσεις
- Έχει υψηλή επίγνωση του περιβάλλοντος
- Έχει μεγαλύτερη από το συνηθισμένο περιέργεια
- Σκέπτεται περισσότερο με εικόνες παρά με λέξεις
- Έχει διαισθητικές ικανότητες
- Σκέπτεται πολυαισθητηριακά
- Μπορεί να βιώσει τη σκέψη ως πραγματικότητα
- Έχει ζωηρή φαντασία
ενέργειες των γονέων και των εκπαιδευτικών. Η θετική πλευρά συνήθως μένει στην αφάνεια και το δυσλεξικό άτομο βιώνει μόνο την αρνητική πλευρά
Διαβάστε περισσότερα: Το χάρισμα της δυσλεξίας και πώς να το διατηρήσουμε - iPaideia.gr
Διδάσκοντας σε παιδιά με δυσλεξία/ μαθησιακές δυσκολίες
Σχεδόν σε κάθε σχολική τάξη υπάρχουν ένα ή περισσότερα παιδιά με δυσλεξία/μαθησιακές δυσκολίες. Οι παρακάτω συμβουλές βοηθούν τον εκπαιδευτικό να διδάξει και να ενθαρρύνει αυτά τα παιδιά αποτελεσματικά:
* Δώστε έμφαση στην επιβράβευση
Όλοι οι μαθητές χρειάζονται επιβράβευση για την προσπάθεια τους, πολύ περισσότερο τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες που κοπιάζουν για να ολοκληρώσουν μια εργασία και συχνά έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Δώστε λοιπόν έμφαση στην προσπάθεια και όχι μόνο στο αποτέλεσμα!
* Μην ζητάτε από το δυσλεξικό μαθητή να διαβάσει δυνατά
Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες πολύ συχνά δυσκολεύονται στην ανάγνωση και πολύ περισσότερο όταν αυτό πρέπει να γίνει δυνατά στην τάξη. Αποφύγετε λοιπόν κάτι τέτοιο για να μην φέρετε σε δύσκολη θέση τους μαθητές σας.
* Μειώστε το φόρτο εργασιών για το σπίτι
Μην βάζετε στα παιδιά πολλές ασκήσεις, φροντίστε η περισσότερη δουλειά να γίνεται στο σχολείο. Θυμηθείτε ότι τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες χρειάζονται περισσότερο χρόνο για το διάβασμα της επόμενης μέρας και βάλτε ωραίες και ενδιαφέρουσες ασκήσεις για το σπίτι που να απαιτούν λίγο χρόνο επίλυσης.
* Μειώστε την αντιγραφή από τον πίνακα
Δώστε σημειώσεις και ασκήσεις τυπωμένες, αντί να ζητάτε από τα παιδιά να αντιγράφουν από τον πίνακα. Πολύ πιθανό τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες να μην προλαβαίνουν να αντιγράψουν τα πάντα ή να αντιγράφουν λάθος.
* Προφορική αντί για γραπτή απάντηση
Δώστε την ευκαιρία στους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες να απαντήσουν και προφορικά, αν δείτε ότι στα γραπτά δυσκολεύονται.
* Φτιάξτε πλάνο του μαθήματος
Γράψτε τα κυριότερα σημεία του μαθήματος στον πίνακα. Δώστε σαφής οδηγίες για τη λύση των ασκήσεων και βεβαιωθείτε ότι όλοι οι μαθητές κατανοούν και συμμετέχουν. Τα σχεδιαγράμματα με τα σημαντικότερα σημεία του μαθήματος βοηθούν ιδιαίτερα σε μαθήματα όπως η Ιστορία.
* Κάντε τις φωτοτυπίες σας χαρούμενες!
Δείτε πως, πατώντας εδώ
* Μην κάνετε αρνητικά σχόλια στους μαθητές
Ειρωνικά σχόλια και ταμπέλες του τύπου "τεμπέλης", "ξεχασιάρης" απαγορεύονται! Προσεγγίστε και προσπαθήστε να γνωρίσετε καλύτερα τους μαθητές σας, να δείτε για ποιο λόγο μπορεί να δυσκολεύονται στα μαθήματα και δώστε σε όλους ευκαιρίες να αναδείξουν τις ικανότητες τους. Αν για παράδειγμα ένα παιδί δυσκολεύεται στην ανάγνωση, δώστε έμφαση σε κάτι στο οποίο τα καταφέρνει καλά.
* Χρήση διαφορετικών υλικών
Κάντε το μάθημα σας ενδιαφέρον και ζωντανό χρησιμοποιώντας πρακτικά παραδείγματα, πειράματα, χειροτεχνίες, κατασκευές, εκπαιδευτικά παιχνίδια, βίντεο κ.λ.π
* Να θυμάστε ότι όλα τα παιδιά μπορούν να μάθουν, αρκεί να βρεθεί ο κατάλληλος τρόπος!
Η αξία του καλού δάσκαλου, φαίνεται από τον τρόπο που προσεγγίζει τους πιο "δύσκολους" μαθητές του! Γίνετε σύμμαχοι των παιδιών, με στόχο να συμβάλλετε αποτελεσματικά στην πρόοδο και την αγάπη για μάθηση.
πηγή: paidagwgos.blogspot.gr: Σοφία Τσιντσικλόγλου Ειδική Παιδαγωγός
