Εμείς
απολαμβάνουμε το θέαμα, αλλά οι
νίκες στο ποδόσφαιρο φαίνεται ότι
κατακτώνται πια με τη βοήθεια της
επιστήμης και με προπονήσεις hi-tech
ΤΟΥ
ΓΙΩΡΓΟΥ Π.ΝΑΣΣΗ | Κυριακή 11 Ιουλίου
2010
Γνωρίζετε ότι
ένας τερματοφύλακας καλύπτει περίπου 5
χιλιόμετρα, με περπάτημα και τρέξιμο,
σε έναν αγώνα ή ότι ο Σνάιντερ έτρεξε
9.703 μ. εκ των οποίων τα 2.522 μ. σε υψηλή
ένταση στη νίκη της Ολλανδίας επί της
Βραζιλίας; Γνωρίζετε ότι η ικανότητα
αυτή του Σνάιντερ να τρέχει πάνω από 2,5
χιλιόμετρα σε υψηλή ένταση τον καθιστά
ξεχωριστό σε σχέση με άλλους
ποδοσφαιριστές; Ξέρετε ότι σε έναν
αγώνα γίνονται 300-700 πάσες, εκ των οποίων
το 80% είναι επιτυχημένες σε υψηλού
επιπέδου ομάδες; Έχετε διαβάσει για την
καινοτομία που εισήγαγε η νέα φανέλα
της Εθνικής Αγγλίας; Πώς τα ξέρουμε όλα
αυτά; Χάρη στη σύγχρονη τεχνολογία.
Προτού παρακολουθήσετε λοιπόν τον
αποψινό τελικό, διαβάστε πώς επιδρά η
τεχνολογία στο σύγχρονο ποδόσφαιρο
Η
νέα μπάλα
Ένα από τα καινούργια στοιχεία του
παγκοσμίου κυπέλλου είναι η μπάλα. Η
μπάλα Jabulani έχει πολύπλοκη κατασκευή
και σίγουρα έχει προκαλέσει πολλές
συζητήσεις. Ο τερματοφύλακας της
Βραζιλίας διαμαρτυρήθηκε δημοσίως
γιατί η καινούργια μπάλα διαγράφει
απρόβλεπτες πορείες και τελικά «είναι
υπέρ των επιθετικών και κατά των
τερματοφυλάκων». Από την άλλη μεριά, ο
τερματοφύλακας της Τσεχίας (Ρetr Cech) που
τη δοκίμασε, αναφέρει ότι η μπάλα «φαίνεται
πολύ καλά λόγω του χρωματισμού της,
είναι σταθερή όταν την πιάνει ο
τερματοφύλακας καθώς και όταν την
κλωτσά». Οποια κι αν είναι η αλήθεια, το
σίγουρο είναι πως θα γίνουν πολλές
συζητήσεις ακόμη για την καινούργια
μπάλα του Μουντιάλ.
Ποδοσφαιρική
χωροταξία
Έχουν κάνει την εμφάνισή τους πριν από
το 1990 σε ερευνητικό αρχικά επίπεδο. Τα
πρώτα συστήματα ήταν το εξής ένα! Μία
απλή κάμερα οικιακής χρήσης και το
βίντεο μέσω του οποίου γινόταν η
ανάλυση των στατιστικών στοιχείων του
αγώνα χρησιμοποιώντας pause και play. Ο
ειδικός, καθισμένος ώρες μπροστά στην
τηλεόραση καταγράφει τις μεταβιβάσεις,
τα σουτ, τα σουτ μέσα από την περιοχή
και ούτω καθεξής. Αργότερα,
εμφανίστηκαν τα πρώτα προγράμματα στον
υπολογιστή μέσω των οποίων ο ειδικός
αθλητικός επιστήμονας μπορούσε να
υπολογίσει την ταχύτητα κίνησης και τα
μέτρα που διανύει ο κάθε
ποδοσφαιριστής. Όπως αντιλαμβάνεται
κανείς η διαδικασία ανάλυσης του αγώνα
διαρκούσε μέρες αν ήθελε ο προπονητής
να έχει πλήρη εικόνα.
Τα τελευταία 10 χρόνια περίπου,
χρησιμοποιούνται εξελιγμένα
υπολογιστικά συστήματα που λαμβάνουν
και επεξεργάζονται πληροφορίες, και
των 22 ποδοσφαιριστών ταυτόχρονα, από
πολλαπλές κάμερες που βρίσκονται στην
οροφή του γηπέδου. Οι κάμερες είναι από
4 ως 8 ανάλογα με το σύστημα που
χρησιμοποιείται. Στο πιο εξελιγμένο
σύστημα, οκτώ κάμερες τοποθετούνται
στην οροφή του γηπέδου (3 απέναντι από
το ένα κόρνερ, 3 στο απέναντι κόρνερ και
από μία στις άλλες δύο γωνίες του
γηπέδου). Με αυτόν τον τρόπο
εξασφαλίζονται 1) η καλύτερη και σε
βάθος ανάλυση, αφού οι παίκτες
αναλύονται από πολλές και διαφορετικές
οπτικές γωνίες εστίασης, και 2) η
μεγαλύτερη ακρίβεια των στοιχείων.
Τα στοιχεία συλλέγονται με πολύ υψηλή
συχνότητα και αναλύονται από σύγχρονα
υπολογιστικά συστήματα. Ορισμένες
πληροφορίες είναι διαθέσιμες σε
πραγματικό χρόνο και κάποιες άλλες τις
επόμενες ώρες. Οι πληροφορίες σε
πραγματικό χρόνο αφορούν διάφορα
στατιστικά του αγώνα, όπως ο αριθμός
των επιτυχημένων μεταβιβάσεων, η
περιοχή του γηπέδου με μεγαλύτερη
κατοχή μπάλας κτλ. Ισως να έχετε δει
κάποιους κυρίους στον πάγκο των ομάδων
με ακουστικά. Οι συνεργάτες του
προπονητή έχουν αναλάβει τον ρόλο του «μεταφραστή»
και τροφοδοτούν με πληροφορίες τον
προπονητή κατά τη διάρκεια του αγώνα.
Ορισμένες ομάδες χρησιμοποιούν κάποια
από αυτά τα στοιχεία για τη λήψη
καλύτερων αποφάσεων. Στο κοντινό
μέλλον όλο και περισσότερες ομάδες θα
χρησιμοποιούν στοιχεία ανάλυσης του
αγώνα σε πραγματικό χρόνο.
Το GΡS του
ποδοσφαιριστή
Η τεχνολογία δεν εξαντλείται σε αυτά τα
συστήματα. Πολλές ομάδες χρησιμοποιούν
συστήματα GΡS σε συνδυασμό με
τηλεμετρία για την καταγραφή της
κίνησης των ποδοσφαιριστών και της
καρδιακής συχνότητας, αντίστοιχα. Οι
συσκευές GΡS ζυγίζουν 50-80 γραμμάρια και
φέρονται σε ειδική θήκη προσαρμοσμένη
σε ζώνη. Με αυτά τα συστήματα
υπολογίζονται διάφορες παράμετροι,
όπως η απόσταση που διανύει ο
ποδοσφαιριστής στην προπόνηση, η
ένταση της προσπάθειας, ο αριθμός των
σπριντ και άλλα. Ακολούθως, και με βάση
τα ατομικά χαρακτηριστικά,
υπολογίζεται το φορτίο που δέχεται ο
ποδοσφαιριστής στην προπόνηση και ο
χρόνος αποκατάστασης του οργανισμού
του. Με αυτές τις πληροφορίες
σχεδιάζεται η επόμενη προπόνηση έτσι
ώστε να μην οδηγήσει τον ποδοσφαιριστή
σε εξάντληση. Η στρατηγική αυτή, η οποία
ακολουθείται από πολλές ομάδες ειδικά
της Πρέμιερ Λιγκ, εξηγεί τη διάρκεια
στην υψηλή απόδοση που έχουν οι
ποδοσφαιριστές αυτών των ομάδων.
Η
Εθνική Αγγλίας δεν ιδρώνει τη φανέλα
Θα προσέξατε τη νέα φανέλα της Αγγλίας
σε αυτό το Μουντιάλ. Με πρώτη ματιά είχε
ξεχωριστό σχέδιο από αυτές των άλλων
ομάδων. Αυτό, βέβαια, οφείλεται κατ΄
αρχήν στο γεγονός ότι την κατασκευάζει
εταιρεία εκτός των τριών μεγάλων στην
αθλητική ένδυση. Η καινοτομία της
φανέλας είναι ότι επιταχύνει τον ρυθμό
εξάτμισης του ιδρώτα και συνεπώς
βοηθάει στη θερμορρύθμιση του
οργανισμού. Με αυτόν τον τρόπο
καθυστερεί η κόπωση και η ομάδα μπορεί
να παίζει σε υψηλές εντάσεις για
περισσότερη ώρα. Τα πειράματα για τη
νέα φανέλα της Εθνικής Αγγλίας
ξεκίνησαν πριν από το 2009 στο ερευνητικό
ινστιτούτο του Πανεπιστημίου του
Λάφμπορο (Loughborough) της Αγγλίας και η
φανέλα παρουσιάστηκε σε ειδική
εκδήλωση τον Αύγουστο του 2009. Φορέθηκε
από τους παίκτες στον φιλικό αγώνα της
Αγγλίας με την Αίγυπτο στις 3 Μαρτίου
στο Γουέμπλεϊ.
ΕΞΥΠΝΕΣ
ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ
Τώρα πια πολλές πληροφορίες όπως η θέση
του παίκτη στο γήπεδο και η ταχύτητα
κίνησης καθώς και διάφορες βιολογικές
παράμετροι, όπως η καρδιακή συχνότητα
και η θερμοκρασία του σώματος,συλλέγονται
με ένα μικρό αισθητήρα που βρίσκεται σε
επαφή με το σώμα του ποδοσφαιριστή.Το
πλεονέκτημα της νέας τεχνολογίας είναι
το εξαιρετικά χαμηλό βάρος και η
χρηστικότητα της συσκευής.
Με τους μικρούς αυτούς αισθητήρες
συλλέγονται πολλές χρήσιμες
πληροφορίες χωρίς να προκαλείται
δυσφορία στον ποδοσφαιριστή.Ετσι,για
παράδειγμα,η καταγραφή της καρδιακής
συχνότητας σε πραγματικό χρόνο παρέχει
πληροφορίες για την πιθανότητα
επικείμενης κόπωσης ώστε ο προπονητής
να προγραμματίσει καλύτερα τις αλλαγές.Η
υπέρμετρη αύξηση της θερμοκρασίας του
σώματος (υπερθερμία),που είναι
παράγοντας κόπωσης,προβλέπεται από
νωρίς και μπορεί τώρα να αναχαιτιστεί.
Ο κ. Γιώργος Π. Νάσσης είναι
διδάκτωρ Εργοφυσιολογίας
