Η τέχνη των αρχών του 7ου αι. π.Χ. ονομάστηκε ανατολίζουσα, γιατί είναι φανερή η επίδραση της Ανατολής. Πιο συγκεκριμένα η τέχνη στις αρχές της περιόδου αυτής επηρεάζεται από τους Ανατολικούς λαούς και από την Αίγυπτο. Οι τεχνίτες δανείζονται ζωικές και φυτικές μορφές, όπως το λιοντάρι, τη σφίγγα, τον γρύπα, τον πετεινό, τα άνθη λωτού, τα ανθέμια κλπ. Ταυτόχρονα επηρεάζονται στο στήσιμο των μορφών. Κλονίζεται το μέτρο και η κυριαρχία της ευθείας γραμμής των γεωμετρικών χρόνων και αντικαθίσταται από την καμπύλη και την υπερβολή. Τη θέση των γεωμετρικών σχημάτων και του μέτρου παίρνουν τα φυτά και τα ζώα, που εκ των πραγμάτων είναι «άμετρα» και «άσχημα» (χωρίς σχήμα).
Ιστορικό Πλαίσιο και επιδράσεις της Ανατολής
Η αύξηση του πληθυσμού και η έλλειψη εδαφών που παρατηρούνται μετά την κάθοδο των Δωριέων, καθώς και τα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα, ανάγκασαν πολλούς Έλληνες να μετακινηθούν προς άλλες χώρες για μια καλύτερη ζωή. Η μετακίνηση αυτή είναι γνωστή στην Ιστορία ως Α' αποικισμός. Εγκαταστάθηκαν κυρίως στα παράλια της Μικράς Ασίας κι έτσι ήρθαν σε επαφή με τους μεγάλους πολιτισμούς της Ανατολής. Όπως είναι φυσικό δανείστηκαν πολλά στοιχεία από τους πολιτισμούς αυτούς, ιδίως στον χώρο της τέχνης. Ταυτόχρονα η σταδιακή κατάργηση της βασιλείας και η αντικατάστασή της από την αριστοκρατία θα σημάνει ταυτόχρονα και την κατάργηση της ανακτορικής τέχνης. Οι τεχνίτες δε θα εργάζονται στο ανάκτορο για τον βασιλιά, αλλά ως ελεύθεροι δημιουργοί. Παράλληλα, οι κοινωνικοί αγώνες και οι πρώτες συνέπειες στον οικονομικό τομέα από τον αποικισμό θα δημιουργήσουν ένα διαφορετικό τύπο πολίτη με νέες αντιλήψεις.
Την τέχνη της Ανατολής φέρνουν στην Κρήτη και στην Αττική κάποιοι καλλιτέχνες, οι οποίοι ασχολήθηκαν με την παραγωγή κοσμημάτων, χάλκινων τεχνουργημάτων, ενώ παράλληλα αρχίζουν να σμιλεύουν την πέτρα. Σημαντικό νέο στοιχείο είναι η χρησιμοποίηση της μήτρας για την παραγωγή πήλινων ανάγλυφων, τεχνική άγνωστη στον ελληνικό χώρο, αρκετά όμως γνωστή στην Ανατολή. Εκτός από την τέχνη οι καλλιτέχνες αυτοί φέρνουν και νέα υλικά, όπως το ελεφαντόδοντο, ή μια νέα διακοσμητική αντίληψη.
Κατασκευάζονται χάλκινα αντικείμενα, όπως για παράδειγμα κύπελλα διακοσμημένα με μορφές ζώων ή ομαδικών σκηνών. Αρκετά συνηθισμένη είναι η διακόσμηση των λεβήτων, που τα γεωμετρικά μοτίβα αντικαθίστανται από χάλκινα σφυρήλατα κεφάλια γρυπών, σειρήνων κ.ά. (Τα σφυρήλατα κατασκευάζονται από λεπτά ελάσματα χαλκού, τα οποία τα στερέωναν πάνω σε ξύλο.) Αν και τα μοτίβα είναι ανατολίτικα, υποτάσσονται όμως στην ελληνική τέχνη και αντίληψη. Τα φουσκωτά ανατολίτικα χαρακτηριστικά θα μετατραπούν σε γωνιώδη ελληνικά. Μια καινούρια τεχνική που ήρθε από την Ανατολή ήταν η χρησιμοποίηση της μήτρας για την κατασκευή μορφών ή ανάγλυφων πήλινων πινάκων.
Ενδεικτικά παραδείγματα
Χάλκινες Σειρήνες, Χάλκινο κεφάλι Γρύπα
Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλούν τα ελεφάντινα γυναικεία ειδώλια που βρέθηκαν σε αθηναϊκό τάφο και χρονολογούνται γύρω στο 730 π.Χ. και αντιγράφουν την ανατολική Αστάρτη, στη στάση και στη γυμνότητα, χωρίς να έχουν το πάχος της.