Στη νότια πλευρά του ναού υπήρχαν 32 μετόπες. Από αυτές οι 23 εικονίζουν σκηνές από την Κενταυρομαχία και οι υπόλοιπες 9 διάφορα θέματα.
Η Κενταυρομαχία εικονίζεται στις 12 πρώτες (1-12) και στις 11 τελευταίες (22-32).
Σύμφωνα με τον μύθο ο Πειρίθοος και ο φίλος του ο Θησέας ήταν αυτοί που έφεραν τους Λαπίθες από τη Θεσσαλία. Ο Πειρίθοος, για να γιορτάσει τον γάμο του με την Ιπποδάμεια, έκανε ένα γλέντι στο οποίο κάλεσε και τους Κενταύρους, οι οποίοι ήταν συγγενείς του. Οι Κένταυροι, μη όντας συνηθισμένοι στο κρασί, μέθυσαν και ένας απ' αυτούς, ο Εύρυτος, προσπάθησε να βιάσει τη μνηστή του Πειρίθοου. Τον Εύρυτο μιμήθηκαν κι άλλοι Κένταυροι κι ο γάμος κατέληξε σε συμπλοκή. Το αποτέλεσμα ήταν να χαθούν πολλοί κι απ' τις δύο μεριές. Στο τέλος νίκησαν οι Λαπίθες που εξανάγκασαν τους Κενταύρους να εγκαταλείψουν τη Θεσσαλία. Στη μάχη λέγεται πως πήρε μέρος κι ο Θησέας, ως φίλος του Πειρίθοου.
Για τις 9 μεσαίες μετόπες έχουν προταθεί διάφορες απόψεις για το τι εικονίζουν. Σύμφωνα με το Robertson στις μετόπες παρουσιάζεται ένα θέμα σχετικό με τον Δαίδαλο. (Για περισσότερες λεπτομέρειες δες στις μετόπες). Η Simon πιστεύει ότι διαπραγματεύονται την ιστορία του Ιξίονα. Άλλοι μελετητές τις αποδίδουν σε θέματα σχετικά με τους βασιλιάδες της Αττικής.
Ο Ιξίονας ήταν Θεσσαλός βασιλιάς και βασίλευε στους Λαπίθες. Παντρεύτηκε τη Δία, την κόρη του βασιλιά Δηιονέα. Για να την πάρει για γυναίκα του έδωσε μεγάλες υποσχέσεις στον Δηιονέα τις οποίες όμως δεν μπόρεσε να κρατήσει. Όταν ο Δηιονέας του ζήτησε όσα του υποσχέθηκε ο Ιξίονας τον έριξε μέσα σ' ένα χαντάκι με αναμμένα κάρβουνα. Ο φόνος αυτός θεωρήθηκε έγκλημα διπλό, τόσο για επιορκία όσο και για το θάνατο συγγενούς, κάτι που δεν είχε γίνει ως τότε. Κανείς θεός δε δέχθηκε να τον εξαγνίσει εκτός από τον Δία. Ο Ιξίονας όμως φάνηκε αχάριστος απέναντι στον Δία, γιατί προσπάθησε να βιάσει την Ήρα. Ο Δίας, για να τον τιμωρήσει, κατασκεύασε ένα σύννεφο που έμοιαζε με την Ήρα και μ' αυτό ενώθηκε ο Ιξίονας. Από την ένωση αυτή γεννήθηκε ο Κένταυρος, ο πατέρας των Κενταύρων. Η νέα τιμωρία του Δία ήταν να δέσει τον Ιξίονα σε μια φλογισμένη ρόδα που περιστρεφόταν αδιάκοπα και να τον ρίξει στους αιθέρες. Ο Ιξίονας με τη Δία γέννησαν και τον Πειρίθοο.
Όσον αφορά την Κενταυρομαχία πέρα από την αναφορά στον μύθο, κυριαρχεί κυρίως η αντίθεση ανάμεσα στη βαρβαρότητα και στον πολιτισμό. Οι Κένταυροι θεωρούνται ως βάρβαροι, καταχρώνται τη φιλοξενία των πολιτισμένων Λαπιθών, αρπάζουν τις γυναίκες τους και χρησιμοποιούν ως όπλα τα σκεύη της φιλοξενίας (υδρίες), όπως φαίνεται στις μετόπες 4, 9, 23, ενώ οι Λαπίθες χρησιμοποιούν όπλα ευγενή όπως είναι το ξίφος και το δόρυ.
Οι μετόπες της πλευράς αυτής δε σφυροκοπήθηκαν από τους Χριστιανούς, είτε γιατί δεν ήταν απευθείας ορατές, είτε γιατί το θέμα τους παρεξηγήθηκε. Ο J. Carrey σχεδίασε το 1674 όλες τις μετόπες και είναι ευνόητη η πολύτιμη αξία αυτών των σχεδίων, γιατί μετά από 13 χρόνια, το βράδυ της 26ης Σεπτεμβρίου 1687, σημειώθηκε η καταστροφική έκρηξη από τις οβίδες του Φραγκίσκου Μοροζίνι.
Δεκαπέντε μετόπες βρίσκονται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο, μία στο Λούβρο και μία στη θέση της στην Ακρόπολη. Από τα θραύσματα ανασυντάχθηκε με τη βοήθεια των σχεδίων του Carrey η 12η μετόπη και φυλάσσεται στο Μουσείο της Ακρόπολης.
Γνωρίστε αναλυτικά τις Νότιες Μετόπες