Η προσέγγιση της ΤΝ με λογικούς πράκτορες

Πράκτορας (agent) είναι απλώς κάτι που "πράττει". Ο αγγλικός όρος agent, επίσης, προέρχεται από το λατινικό agere που σημαίνει "πράττω". Όμως, οι λογικοί πράκτορες (intelligent agents) έχουν επιπλέον γνωρίσματα που τους κάνουν να ξεχωρίζουν από τα απλά προγράμματα.

Έτσι, οι λογικοί πράκτορες μπορούν να λειτουργούν κάτω από αυτόνομο έλεγχο, να αντιλαμβάνονται το περιβάλλον τους, να διατηρούνται για ένα παρατεταμένο χρονικό διάστημα, να προσαρμόζονται στις αλλαγές, και να αναλαμβάνουν τους στόχους κάποιου άλλου. Ορθολογικός πράκτορας (rational agent) είναι ένας πράκτορας που ενεργεί έτσι ώστε να επιτυγχάνει το καλύτερο αποτέλεσμα ή, όταν υπάρχει αβεβαιότητα, το καλύτερο αναμενόμενο αποτέλεσμα.

Στην προσέγγιση της τεχνητής νοημοσύνης με τους νόμους της σκέψης, η έμφαση δινόταν στη σωστή εξαγωγή συμπερασμάτων. Η σωστή εξαγωγή συμπερασμάτων μερικές φορές είναι μέρος του να είναι ένας πράκτορας ορθολογικός, επειδή ένας τρόπος να ενεργεί κανείς ορθολογικά είναι να συλλογίζεται πρώτα λογικά για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι μια δεδομένη ενέργεια θα επιτύχει τους σκοπούς του, και έπειτα να ενεργεί σύμφωνα με αυτό το συμπέρασμα. Από την άλλη, η σωστή εξαγωγή συμπερασμάτων δεν είναι το παν στην ορθολογικότητα, επειδή υπάρχουν συχνά καταστάσεις, όπου μία ενέργεια δεν μπορεί να αποδειχθεί σωστή, και παρ' όλα αυτά κάτι πρέπει να γίνει. Υπάρχουν επίσης τρόποι να ενεργεί κανείς ορθολογικά, οι οποίοι δεν μπορούμε να πούμε ότι περιλαμβάνουν σωστή εξαγωγή συμπερασμάτων. Για παράδειγμα, η αναπήδηση μακριά από μία καυτή θερμάστρα είναι μία αντανακλαστική ενέργεια, η οποία είναι συνήθως πιο επιτυχημένη από μία αργή ενέργεια που γίνεται μετά από προσεκτική σκέψη.

Όλες οι δεξιότητες που χρειάζονται για τη δοκιμασία Turing υπάρχουν για να επιτρέπουν ορθολογικές ενέργειες. Χρειαζόμαστε λοιπόν την ικανότητα να αναπαριστούμε τη γνώση και να συλλογιζόμαστε με αυτή επειδή αυτό μας επιτρέπει να καταλήγουμε σε καλές αποφάσεις σε ένα ευρύ φάσμα καταστάσεων. Χρειάζεται να μπορούμε να παράγουμε κατανοητές προτάσεις σε φυσική γλώσσα, επειδή η εκφώνηση αυτών των προτάσεων μας βοηθά να τα βγάζουμε πέρα σε μια πολύπλοκη κοινωνία. Χρειαζόμαστε τη μάθηση, όχι μόνο για χάρη της πολυμάθειας, αλλά επειδή το να έχουμε μια καλύτερη ιδέα για το πως λειτουργεί ο κόσμος μας επιτρέπει να παράγουμε πιο αποτελεσματικές στρατηγικές για να τον αντιμετωπίζουμε. Χρειαζόμαστε οπτική αντίληψη όχι μόνο επειδή το να βλέπουμε είναι διασκεδαστικό, αλλά για να παίρνουμε μια καλύτερη ιδέα για το τι αποτέλεσμα μπορεί να έχει μια ενέργεια. Για παράδειγμα, το να μπορούμε να δούμε μια νόστιμη μπουκιά μας βοηθά να κινηθούμε προς το μέρος της.

Γι' αυτούς τους λόγους, η μελέτη της Τεχνητής Νοημοσύνης ως σχεδίασης ορθολογικών πρακτόρων έχει τουλάχιστον δύο πλεονεκτήματα. Πρώτο, είναι πιο γενική από την προσέγγιση με τους νόμους της σκέψης, επειδή η σωστή εξαγωγή συμπερασμάτων είναι μόνο ένας από τους πολλούς δυνατούς μηχανισμούς για την επίτευξη της ορθολογικότητας. Δεύτερο, προσφέρεται καλύτερα για επιστημονική ανάπτυξη από ότι οι προσεγγίσεις που βασίζονται στην ανθρώπινη συμπεριφορά ή την ανθρώπινη σκέψη, επειδή το πρότυπο της ορθολογικότητας είναι σαφώς ορισμένο και εντελώς γενικό. Η ανθρώπινη συμπεριφορά, από την άλλη, είναι καλά προσαρμοσμένη για ένα συγκεκριμένο περιβάλλον, και είναι κατά ένα μέρος προϊόν μιας περίπλοκης και σε μεγάλο βαθμό άγνωστης διαδικασίας εξέλιξης που απέχει πολύ ακόμα από την την τελειότητα.

Τέλος, η επίτευξη της τέλειας ορθολογικότας -το να κάνει κανείς πάντα το σωστό-, δεν είναι εφικτή σε περίπλοκα περιβάλλοντα. Οι υπολογιστικές απαιτήσεις είναι υπερβολικά υψηλές. Γι' αυτό, συνήθως, ο στόχος είναι η περιορισμένη ορθολογικότητα (limited rationality), δηλαδή, η πραγματοποίηση της κατάλληλης ενέργειας, όταν δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για να γίνουν όλοι οι υπολογισμοί που θα θέλαμε. 

Βιβλιογραφία

  1. Russell & Peter Norvig, Τεχνητή Νοημοσύνη, μια σύγχρονη προσέγγιση, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, 2η εκτύπωση, http://aima.uom.gr/
Hellenic Artificial Intelligence Society

Devoted to organizing and promoting AI research in Greece and abroad!

European Robotics Technology Platform

Welcome to EUROP, the European Robotics Technology Platform!

Lego Mindstorms

With LEGO MINDSTORMS you can build and program robots that do what you want!

2012. Πολυξένη Κουτσίκου
Joomla template by TG