ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ-ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Καναδοί, Γερμανοί και Ιάπωνες επιστήμονες κατάφεραν να παράγουν την καλύτερη μέχρι σήμερα απεικόνιση της κίνησης των ατόμων σε πραγματικό χρόνο, ρίχνοντας έτσι φως στα θεμέλια της χημείας και της βιολογίας σε ατομικό επίπεδο.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή φυσικοχημείας Ντουέιν Μίλερ του πανεπιστημίου του Τορόντο, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», κατέγραψαν σε ταινία άμεσα το μεταβατικό στάδιο κατά το οποίο τα άτομα υφίστανται χημική τροποποίηση για να δημιουργήσουν νέες δομές με νέες ιδιότητες.

«Είναι η πρώτη ματιά στο πώς η χημεία και η βιολογία τελικά έχουν να κάνουν με λίγες μόνο κινήσεις-κλειδιά, ακόμα και για τα πιο πολύπλοκα συστήματα. Υπάρχει τρομερή μείωση της πολυπλοκότητας σε αυτό το καθοριστικό μεταβατικό στάδιο...Με αυτό τον τρόπο δημιουργούνται νέα φάρμακα ή νέα υλικά», δήλωσε ο Μίλερ.

Το νέο επίτευγμα βασίζεται σε έρευνες του ίδιου από το 2003, όταν για πρώτη φορά κατέστη εφικτό να παρατηρηθούν απευθείας οι κινήσεις των ατόμων, αν και τότε με πολύ μικρότερη ακρίβεια από ό,τι τώρα.

«Οι πρώτες ατομικές 'ταινίες' ήσαν πολύ ακατέργαστες, όπως οι πρώτες κινηματογραφικές ταινίες. Όμως οι νέες ταινίες είναι πολύ καθαρές και όμορφες, ιδίως αν σκεφτεί κανείς ότι πρόκειται για άτομα που μετακινούνται αστραπιαία. Τα βιντεοσκοπήσαμε με ένα απίστευτα γρήγορο ρυθμό, λιγότερο από ένα εκατομμυριοστό του εκατομμυριοστού του δευτερολέπτου ανά καρέ», όπως είπε ο αμερικανός ερευνητής.

Η Διεθνής Ένωση Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας (IUPAC) ενέκρινε επίσημα τα ονόματα των δύο νέων βαρέων στοιχείων που έρχονται να προστεθούν στον πασίγνωστο Περιοδικό Πίνακα. Πρόκειται για το Φλερόβιο (στοιχείο 114, σύμβολο Fl) και το Λιβερμόριο (στοιχείο 116, σύμβολο Lv).

Τα ονόματα προτάθηκαν πέρυσι από τους επιστήμονες της ερευνητικής κοινοπραξίας του Εθνικού Εργαστηρίου Λόρενς Λίβερμορ των ΗΠΑ και του ρωσικού πυρηνικού κέντρου της Ντούμπνα και εγκρίθηκαν τώρα από τον ανώτερο διεθνή φορέα των χημικών.

Τα νέα επίσημα ονόματα θα δημοσιευθούν στο τεύχος Ιουλίου του περιοδικού της IUPAC «Pure and Applied Chemistry», οπότε θα ολοκληρωθεί πλέον η διαδικασία ένταξης των φλερόβιου και του λιβερμόριου στη συνεχώς διευρυνόμενη «οικογένεια» των χημικών στοιχείων.

Το φλερόβιο παίρνει το όνομα του ρωσικού Εργαστηρίου Πυρηνικών Αντιδράσεων Φλερόβ, όπου συντέθηκαν αρκετά σούπερ-βαρέα στοιχεία, μεταξύ των οποίων και το στοιχείο 114 (γνωστό πλέον ως φλερόβιο).

Ο Γκεόργκιι Φλερόβ (1913-1990) υπήρξε σπουδαίος Ρώσος φυσικός που, μεταξύ άλλων, ανακάλυψε την αυθόρμητη σχάση του ουρανίου, ενώ υπήρξε πρωτοπόρος στη φυσική των βαρέων ιόντων.

Ήταν, το 1957, ο ιδρυτής του Κοινού Ινστιτούτου Πυρηνικών Ερευνών της τότε Σοβιετικής Ένωσης, που βρίσκεται στην πόλη της Ντούμπνα (130 χλμ από την Μόσχα) και το οποίο μετονομάσθηκε σε Εργαστήριο Πυρηνικών Αντιδράσεων Φλερόβ (FLNR) το 1991.

Το λιβερμόριο παίρνει το όνομα του αμερικανικού Εθνικού Εργαστηρίου Λόρενς Λίβερμορ που ιδρύθηκε το 1952 και βρίσκεται στην πόλη Λίβερμορ της Καλιφόρνια.

Επιστήμονες του Εργαστηρίου, μαζί με τους ρώσους επιστήμονες του Εργαστηρίου Πυρηνικών Αντιδράσεων Φλερόβ (FLNR), συμμετείχαν σε έρευνες στο ρωσικό Κέντρο Ντούμπνα, όπου έγινε η ανακάλυψη του στοιχείου 116 (γνωστού πλέον ως λιβερμόριου). Ένα ακόμα στοιχείο, το 103, είχε παλαιότερα πάρει την ονομασία λωρένσιο, από το όνομα του ίδιου αμερικανικού Εργαστηρίου.

Δυσκολεύουν τα πράγματα για τους μαθητές και φοιτητές της Χημείας... Ο διάσημος Περιοδικός Πίνακας των χημικών στοιχείων που υπάρχουν στην Φύση, έγινε πιο βαρύς πλέον, καθώς η γενική συνέλευση της Διεθνούς Ένωσης Καθαρής και Εφαρμοσμένης Φυσικής, που συνεδρίασε στο Ινστιτούτο Φυσικής του Λονδίνου, ενέκρινε τα ονόματα τριών νέων στοιχείων με τους αριθμούς 110 (νταρμστάντιο-Ds), 111 (ρεντγκένιο-Rg) και 112 (κοπερνίκιο-Cn).

Και τα τρία στοιχεία ανακαλύφθηκαν από γερμανούς ερευνητές.

Τα τρία νέα στοιχεία είναι τόσο μεγάλα και βαριά που μπορούν να δημιουργηθούν μόνο σε συνθήκες εργαστηρίου, ενώ πολύ γρήγορα αποσυντίθενται σε άλλα χημικά στοιχεία. Προς το παρόν, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πολλά πράγματα για κανένα από τα τρία, καθώς δεν συναντώνται στην φύση, ούτε είναι αρκετά σταθερά για να μελετηθούν πειραματικά με άνεση χρόνου.

Η Διεθνής Ένωση Καθαρής και Εφαρμοσμένης Φυσικής ενέκρινε τα ονόματά τους, τα οποία πρότεινε η κοινή ομάδα εργασίας για την ανακάλυψη νέων στοιχείων, που έχει συσταθεί από κοινού με την Διεθνή Ένωση Καθαρής και Εφαρμοσμένης Χημείας, καθώς το όλο ζήτημα αφορά εξίσου χημικούς και φυσικούς.

Το κοπερνίκιο (στοιχείο 112) πήρε το όνομα του αστρονόμου Νικολάου Κοπέρνικου (1473-1543) μετά από πρόταση των γερμανών ερευνητών του Κέντρου Έρευνας Βαρέων Ιόντων Χέλμχολτς, με επικεφαλής τον Σίγκουρντ Χόφμαν, που ανακάλυψαν το νέο στοιχείο και ήθελαν να τιμήσουν τον διάσημο επιστήμονα.

Οι γερμανοί ερευνητές κατάφεραν για πρώτη φορά το 1996 να δημιουργήσουν ένα μεμονωμένο άτομο του άκρως ραδιενεργού κοπερνίκιου, κάνοντας συγκρούσεις ψευδαργύρου και μολύβδου.