Η Επιστήμη της Πληροφορικής θυσία στο βωμό του Ψηφιακού Σχολείου, του Δημήτρη Τσιλογιάννη (30/01/2011)

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια σταδιακή και στοχευόμενη απαξίωση  της επιστήμης της Πληροφορικής από την πλευρά του υπουργείου Παιδείας, ως αυτόνομο διδακτικό αντικείμενο στο Δημόσιο Ελληνικό Σχολείο. Αποκορύφωμα αυτής της προσπάθειας είναι η φετινή σχολική χρονιά, με τις πρόσφατες δηλώσεις της υπουργού και της υφυπουργού Παιδείας που συστηματικά ταυτίζουν τη διδασκαλία της επιστήμης Πληροφορικής με τη Χρήση Ηλεκτρονικού Υπολογιστή.

Eδώ αξίζει να σημειώσουμε ότι όπως κάθε επιστήμη έτσι και η Πληροφορική πέρα από το θεωρητικό κομμάτι διδασκαλίας της (τι είναι Πληροφορική – Δημιουργία, Επεξεργασία κ΄ Μετάδοση της Πληροφορίας, από ποια αντικείμενα αποτελείται, ποιες είναι οι εφαρμογές της, τεχνολογία υπολογιστών κ.τ.λ.), περιέχει μια πληθώρα αντικειμένων με πρακτική εφαρμογή στη σύγχρονη κοινωνία όπως είναι η Σχεδίαση Αλγορίθμων για την επίλυση ακόμα και των πιο δύσκολων προβλημάτων σε ελάχιστο χρόνο, ο Προγραμματισμός με τη χρήση Γλώσσας Προγραμματισμού, η Επεξεργασία Πολυμεσικών Στοιχείων (εικόνα, ήχος, κείμενο, βίντεο κ’ animation) και η Δημιουργία Εφαρμογών Πολυμέσων, η Σχεδίαση Ιστοσελίδων και Δικτυακών Τόπων, ταΛειτουργικά Συστήματα (Windows, Linux) και πολλά άλλα.

Ωστόσο είναι τόσο μεγάλη αυτή η προσπάθεια ταύτισης, που το υπουργείο και η ελληνική κυβέρνηση σχεδιάζει να διδάσκεται στο Νέο Ψηφιακό Σχολείο αποκλειστικά και μόνο Χρήση Η/Υ (δηλαδή χρήση συγκεκριμένων προγραμμάτων λογισμικού γνωστής εταιρίας παγκοσμίου εμβέλειας). Προφανώς αυτό εννοούσε ο πρωθυπουργός στη δήλωση του στη Βουλή των Ελλήνων, όταν έλεγε πως το 2015 τα ελληνικά σχολεία θα είναι πρώτα στην Πληροφορική σε όλη την Ευρώπη.

Η απαξίωση του αντικειμένου της Πληροφορικής ξεκίνησε στη Δημόσια Επαγγελματική Εκπαίδευση και στα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑ.Λ.).

1.           Το υπουργείο Παιδείας, με απόφαση του, έχει καταργήσει την ανάθεση μαθημάτων Πληροφορικής (που υπάρχουν στο ωρολόγιο πρόγραμμα άλλων ειδικοτήτων του ΕΠΑ.Λ.) σε καθηγητές Πληροφορικής, δεν υπάρχει ούτε Β΄ ανάθεση.

2.           Σε όλες τις ειδικότητες των ΕΠΑ.Λ. κατά τις εργαστηριακές ώρες όταν ο αριθμός των μαθητών είναι πάνω από 12, τότε υπάρχει δεύτερος καθηγητής ειδικότητας μέσα στο εργαστήριο. Αυτό ισχύει για όλες τις ειδικότητες πλην της Πληροφορικής. Με απόφαση του το υπουργείο τροποποίησε αυτό το όριο μόνο για τα εργαστηριακά μαθήματα Πληροφορικής. Καταργώντας οποιαδήποτε έννοια ισότητας και ισονομίας επέλεξε αυτό το όριο να είναι 17 και άνω μαθητές.
3.           Επιπλέον με την τροποποίηση από το υπουργείο παιδείας του κανονισμού ανάθεσης μαθημάτων στα ΕΠΑ.Λ., το μάθημα «Εφαρμογές Πληροφορικής» που διδάσκεται στην Α΄ τάξη, μπορεί να διδαχθεί με Β΄ ανάθεση από εκπαιδευτικούς άλλων ειδικοτήτων, αρκεί να έχουν ένα πιστοποιητικό γνώσης Η/Υ ολίγων ωρών.

Να σημειωθεί ότι με την μετατροπή των Τ.Ε.Ε. (Τεχνικών Επαγγελματικών Εκπαιδευτηρίων) σε ΕΠΑ.Λ. έγινε «Αντιγραφή - Επικόλληση» των επαγγελματικών δικαιωμάτων για όλες τις ειδικότητες. Αυτό σημαίνει ότι σήμερα υπάρχουν επαγγελματικά δικαιώματα σε λιγότερες από τις μισές ειδικότητες των Επαγγελματικών Λυκείων και φυσικά η Πληροφορική δεν είναι μέσα σε αυτές.

Η απαξίωση όμως της Πληροφορικής συνεχίζεται και στα υπόλοιπα σχολεία της χώρας.

Στο Γενικό Λύκειο η διδασκαλία Πληροφορικής αφορά κυρίως το μάθημα της Γ΄ τάξης «Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλ-λον» που διδάσκεται 2 ώρες εβδομαδιαίως και ένα μάθημα επιλογής Εφαρμογών υπολογιστών. Εδώ έχουμε το φαινόμενο να στοιβάζονται 20 και πλέον μαθητές σε ένα εργαστήριο πληροφορικής με την παρουσία ενός μόνο καθηγητή. Σύμφωνα με διαρροές για το Νέο Γενικό Λύκειο αλλά και τη συνέντευξη της υπουργού παιδείας στο FairmontHotelτου SanFrancisco που τις επαλήθευσε, η διδασκαλία της Πληροφορικής απουσιάζει παντελώς από το νέο ωρολόγιο πρόγραμμα. Τα ακριβή λόγια της ήταν «..η Πληροφορική παύει να είναι πλέον ένα μάθημα..». Ολόκληρη η συνέντευξη της υπουργού υπάρχει εδώ: http://vimeo.com/15800330. Με ποιο σκεπτικό το υπουργείο σκοπεύει να καταργήσει το μάθημα «Α.Ε.Π.Π.»; Γιατί αφαιρεί το δικαίωμα από μαθητές του Γενικού Λυκείου (που βρίσκονται στην πιο κατάλληλη ηλικία) να έχουν πρόσβαση σε γνώσεις που αφορούν τη δημιουργία, επεξεργασία και μετάδοση της πληροφορίας, όπως είναι η Σχεδίαση Αλγορίθμων, ο Προγραμματισμός, τα Πολυμέσα κ.α.; Εδώ φαίνεται να καταρρέει το επιχείρημα ότι εφόσον θα διδάσκεται η χρήση Η/Υ από την Α΄ Δημοτικού έως την Γ΄ Γυμνασίου, δε χρειάζεται να υπάρχει η Πληροφορική στο Γενικό Λύκειο. Γιατί πολύ απλά στο Γενικό Λύκειο δε μιλάμε για χρήση Η/Υ.

Στο Γυμνάσιο το μάθημα της Πληροφορικής δεν είναι εξεταζόμενο για την πλειοψηφία των μαθητών και διδάσκεται 1 ώρα εβδομαδιαίως. Σύμφωνα με τις εξαγγελίες του υπουργείου Παιδείας θα θεσπιστεί κρατικό πιστοποιητικό Πληροφορικής, το οποίο θα παίρνουν οι μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου με εξετάσεις. Εδώ να διευκρινίσουμε ότι δεν πρόκειται για πιστοποιητικό Πληροφορικής, αλλά για πιστοποιητικό γνώσεων χρήσης Η/Υ πάνω σε συγκεκριμένη σουίτα λογισμικού γνωστής εταιρίας. Πιστοποιητικό ανάλογο με αυτά των ιδιωτικών εταιριών ECDL, Cambridgeκ.τ.λ. Με δεδομένο την ανεπάρκεια των εργαστηρίων Η/Υ καθώς και την έλλειψη επαρκών ωρών διδασκαλίας, μήπως τελικά αντί για ενίσχυση της Πληροφορικής στο Γυμνάσιο έχουμε αντίθετα αποτελέσματα που οδηγήσουν στη γιγάντωση κάποιων φροντιστηρίων; Μήπως η μετατροπή της διδασκαλία της Πληροφορικής σε αποκλειστική προετοιμασία για ένα κρατικό πιστοποιητικό γνώσης Η/Υ ξεφεύγει από τους εκπαιδευτικούς σκοπούς του Γυμνασίου;

Από όλα τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι, από το 2006 μέχρι και σήμερα, το υπουργείο στοχεύει στην «εξοικονόμηση» καθηγητών Πληροφορικής τόσο από την Επαγγελματική Εκπαίδευση (ΕΠΑ.Λ.) όσο και πρόσφατα από τα Γενικά Λύκεια (ΓΕ.Λ.), ώστε να τους χρησιμοποιήσει στα Νέα Ολοήμερα Δημοτικά Σχολεία με το νέο αναμορφωμένο πρόγραμμα σπουδών. Σημειωτέον ότι σήμερα είναι 800 και του χρόνου προβλέπεται να διπλασιαστούν. Κανείς βέβαια εκ του υπουργείου παιδείας δε σκέφτηκε ότι αυτό έχει αρνητικές επιπτώσεις στη διδασκαλία Πληροφορικής στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και στα Γενικά Λύκεια, όπως φαίνεται δεν τους αφορά. Εκείνο όμως που φρόντισαν με περίσσια σπουδή ήταν η εισαγωγή της Πληροφορικής στα Δημοτικά σχολεία, με τον πιο πρόχειρο τρόπο που μπορούσε να υπάρξει, με απουσία εκπαιδευτικού υλικού, με απουσία ακόμα και εργαστηρίων Πληροφορικής. Η απάντηση του γραμματέα του υπουργείου Παιδείας κατά τη διάρκεια ημερίδας που διεξήχθη στην Αθήνα, σε αγανακτισμένους καθηγητές Πληροφορικής που διδάσκουν σε Δημοτικά και τόνιζαν ότι τα εργαστήρια Η/Υ είναι είτε ανύπαρκτα είτε υπολειτουργούν, ήταν πως φταίνε οι δ/ντες των δημοτικών γιατί δηλώσαν τα χαλασμένα μηχανήματα ως πλήρως λειτουργικά.

Μοναδικός σκοπός του υπουργείου φαίνεται να είναι η απορρόφηση των κονδυλίων του ΕΣΠΑ και όχι η βελτίωση του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος. Τελικά λεφτά υπάρχουν για την πληρωμή των προμηθευτών του περίφημου Ψηφιακού Σχολείου, αλλά από την άλλη έχουμε απλήρωτους συναδέλφους και κατάργηση του θεσμού του αναπληρωτή με την καθιέρωση του ημερομισθίου. Το σύνθημα «Πρώτα ο μαθητής» φαίνεται να μετατρέπεται σε «Πρώτα ο Προμηθευτής».

Τέλος θα λέγαμε ότι με την αποσπασματική εφαρμογή μέτρων που περιορίζουν δικαιώματα εκπαιδευτικών, που υποβαθμίζουν την παρεχόμενη παιδεία σε ζητήματα αιχμής όπως αυτό της Πληροφορικής, αποδυναμώνεται ακόμη περισσότερο το Δημόσιο Σχολείο ενώ μένει κενό γράμμα η πολυδιαφημισμένη καμπάνια για ένα σύγχρονο σχολείο που προωθούν οι εκάστοτε Υπουργοί Παιδείας. Αυτό είναι το σχολείο “δεξιοτήτων” που ετοιμάζουν;

Για να μη μετατραπεί η διδασκαλία της Πληροφορικής στο Δημόσιο Ελληνικό Σχολείο σε απλή χρήση Η/Υ προτείνουμε τα εξής:

1.                Ενίσχυση των ωρών διδασκαλίας της Πληροφορικής στο Γυμνάσιο και καθιέρωση ως εξεταζόμενο μάθημα.

2.                Καθιέρωση του μαθήματος Πληροφορικής ως υποχρεωτικό μάθημα και στις τρεις τάξεις του Γενικού Λυκείου. Να παραμείνει το μάθημα «Ανάπτυξη Εφαρμογών σε Προγραμματιστικό Περιβάλλον» και να προστεθούν νέα μαθήματα όπως «Πολυμέσα», «Σχεδιασμός Ιστοσελίδων» ή «Λειτουργικά Συστήματα».

3.                Μείωση του ορίου μαθητών στους 13 για την παρουσία δεύτερου καθηγητή στα εργαστηριακά μαθήματα Πληροφορικής του Επαγγελματικού Λυκείου. Ανάθεση των μαθημάτων Πληροφορικής άλλων ειδικοτήτων του Επαγγελματικού Λυκείου σε καθηγητές Πληροφορικής. Ανάθεση του μαθήματος «Εφαρμογές Πληροφορικής» αποκλειστικά σε καθηγητές Πληροφορικής.

4.                Εκσυγχρονισμός και αντικατάσταση των εργαστηρίων Η/Υ σε όλα τα σχολεία της χώρας Γυμνάσια, Γενικά Λύκεια και ΕΠΑ.Λ., καθώς και στα Δημοτικά που στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ανύπαρκτα.

 

Τσιλογιάννης Δημήτριος

Καθηγητής Πληροφορικής ΠΕ19