H Λευκάδα και οι ηπειρωτικές πόλεις του βενετικού Stato da Mar

«H Λευκάδα και οι ηπειρωτικές πόλεις του βενετικού Stato da Mar στην απογραφή ναών και μονών του 1788-1789», Περί Ιστορίας 9 (2019), 51-165.

Το υλικό που παρουσιάζεται στην παρούσα μελέτη προέρχεται από το Κρατικό Αρχείο της Βενετίας και αποτελεί τμήμα της απογραφής των ναών και μονών των νησιωτικών και των ηπειρωτικών κτήσεων της Βενετίας που διενεργήθηκε το 1788-1789. Στους καταλόγους και στα έγγραφα που συμπληρώθηκαν τότε, καταγράφονται οι κτήτορες, τα εισοδήματα και οι ιερουργοί των ναών. Στα μοναστήρια επιπλέον καταγράφονται οι ηγούμενοι, οι μοναχοί και οι υπηρέτες. Η σημασία του απογραφικού αυτού υλικού είναι προφανής για την ιστορία του τόπου και ειδικότερα για την κατάσταση της ορθόδοξης Εκκλησίας των περιοχών αυτών και τη λειτουργία της. Μέσα από αυτό, γίνεται γνωστό το πλήθος των ναών και των μονών καθώς και σημαντικά στοιχεία για την ανέγερση και τους κτήτορές τους. Ανιχνεύεται η δυναμική τής παρουσίας του κλήρου στην τοπική κοινωνία καθώς και η ανάπτυξη της μοναστικής ζωής. Διαγράφεται το υπάρχον ενοριακό πλέγμα και ο βαθμός συμβολής των ιδιόκτητων ναών στη συγκρότησή του. Καταγράφεται το μέγεθος της εκκλησιαστικής περιουσίας που ανήκε στους ναούς και στις μονές, ο τρόπος κτήσης και η απόδοσή της. Διαπιστώνεται, τέλος, η εμφάνιση και δραστηριοποίηση των κτητορικών αδελφοτήτων, ενός θεσμού που έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην οργάνωση και λειτουργία της ορθόδοξης Εκκλησίας στον βενετοκρατούμενο ελληνικό χώρο.

ΨΗΦΙΑΚΟ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ
DOWNLOAD PDF FILE