Στη μελέτη αυτή εστιάζουμε στη γνωριμία με τον κόσμο των ψαλτών της Κέρκυρας, κυρίως της περιόδου από τις αρχές του 17ου έως και τα μέσα του 19ου αιώνα, έναν κόσμο για τον οποίο ελάχιστα ήταν έως τώρα γνωστά, και σε μια πρώτη προσπάθεια σύνταξης καταλόγου των προσώπων που εμπλέκονταν με την ψαλτική κατά την ίδια χρονική περίοδο. Πηγή μας αποτελούν τα αρχειακά τεκμήρια που φυλάσσονται στα Αρχεία Νομού Κέρκυρας και στα αρχεία των ναών της πόλης.
Σταγόνες μνήμης στη θάλασσα των αρχείων. Τεκμήρια Κρητών προσφύγων από το κερκυραϊκό Αρχείο (1647-1747)
Η έκδοση του βιβλίου συμπίπτει με τη συμπλήρωση 350 χρόνων από τη λήξη του Κρητικού Πολέμου, την οριστική παράδοση της μεγαλονήσου στους οθωμανούς Τούρκους και τον ξεριζωμό χιλιάδων κατοίκων, κυρίως των αστικών κέντρων. Στο βιβλίο καταγράφονται τα αρχειακά ίχνη των Κρητών προσφύγων στην Κέρκυρα στο χρονικό ανάπτυγμα ενός αιώνα, από το 1647 έως το 1747, μέσα από τα έγγραφα που φυλάσσονται στο Αρχείο Νομού Κέρκυρας.
H Λευκάδα και οι ηπειρωτικές πόλεις του βενετικού Stato da Mar
Το υλικό που παρουσιάζεται στην παρούσα μελέτη προέρχεται από το Κρατικό Αρχείο της Βενετίας και αποτελεί τμήμα της απογραφής των ναών και μονών των νησιωτικών και των ηπειρωτικών κτήσεων της Βενετίας που διενεργήθηκε το 1788-1789.
Ο κερκυραϊκός κλήρος τη δεκαετία 1631-1641. Σχόλια σε ένα διάταγμα
. Στην ανακοίνωση διερευνώνται, μέσα από το διαθέσιμο αρχειακό υλικό της περιόδου 1631-1641 που απόκειται στα Αρχεία Κέρκυρας και Βενετίας, η επιτακτικότητα της παρέμβασης του Pisani το 1631, καθώς και οι λόγοι που ώθησαν την κερκυραϊκή Κοινότητα να ζητήσει την επικύρωση του διατάγματος. Ειδικότερα το ενδιαφέρον μας εστιάζει στο πλήθος των κληρικών και στην αναλογία τους με τον πληθυσμό του νησιού, στο ζήτημα των αντικανονικών χειροτονιών και πιο συγκεκριμένα των χειροτονιών ανηλίκων, και στην ακρίβεια του ισχυρισμού της Κοινότητας και της βενετικής διοίκησης (Reggimento), για την ύπαρξη λίγων και φτωχών ναών, σε σύγκριση με τον αριθμό των κληρικών.
Ναοί δημοσίου δικαιώματος στον κερκυραϊκό χώρο. Τα δεδομένα της απογραφής του 1635
Η μελέτη εστιάζει στον κερκυραϊκό χώρο και σε μια συγκεκριμένη ομάδα ορθόδοξων καθιδρυμάτων, εκείνα που ανήκαν στο Δημόσιο. Στηρίζεται κυρίως στην απογραφή των ναών και μονών του ορθόδοξου δόγματος, που διενεργήθηκε στις βενετοκρατούμενες ελληνικές περιοχές κατά το διάστημα 1635-1638.
Αρχεία αδελφοτήτων: δύο κερκυραϊκά παραδείγματα
Στη μελέτη παρουσιάζονται τα αρχεία δύο από τις σημαντικότερες ορθόδοξες θρησκευτικές αδελφότητες του κερκυραϊκού χώρου, της Υπεραγίας Θεοτόκου Σπηλαιώτισσας και του Αγίου Ιωάννου Πρόδρομου στην πόλη της Κέρκυρας. Η σημασία τους για την ιστορική έρευνα είναι ιδιαίτερη.
Χώροι λατρείας και κλήρος στην Κέρκυρα του 17ου αιώνα. Αρχειακά τεκμήρια
Χώροι λατρείας και κλήρος στην Κέρκυρα του 17ου αιώνα. Αρχειακά τεκμήρια, Εισαγωγή-Έκδοση-Σχόλια: Σπύρος Καρύδης, Γεράσιμος Δημουλάς, Γιώργος Πουλής, Αναγνωστική Εταιρία Κέρκυρας, Κέρκυρα 2018 [Luoghi di Culto e Clero a Corfù nel secolo XVII. Documenti d’archivio, Introduzione-Edizione-Commenti: Spyros Karydis, Gerasimos Dimoulas, Giorgos Poulis, Società di Lettura di Corfù, Corfù 2018], σ. πη΄+456, 17Χ24 εκ., ISBN 978-960-87179-7-8.
Ϛ΄ Ενδοσχολικός Διαγωνισμός Δημιουργικής Γραφής «Δημήτρης Αρμάος». Βραβευμένα έργα, Αθήνα 2018, σ. 82, 14X21 εκ., ISBN 978-618-82483-1-1.
Στο βιβλίο περιλαμβάνονται τα βραβευμένα έργα του Στ΄ Ενδοσχολικού Διαγωνισμού Δημιουργικής Γραφής «Δημήτρης Αρμάος», που διεξήχθην κατά τα έτη 2016-2017 στο 2ο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αθηνών. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να δουν και να αποκτήσουν το βιβλίο στην ηλεκτρονική του εκδοχή κάνοντας «κλικ» είτε στη φωτογραφία του εξωφύλλου, παραπάνω, είτε ΕΔΩ.
«Il clero ortodosso delle Isole Ionie sotto la dominazione veneziana
Ο ιόνιος κλήρος της βενετικής περιόδου αποτελεί έναν κόσμο αντιθέσεων, όπου η κλήση στην υπηρεσία του θείου συνυπάρχει με το ατομικό συμφέρον, όπου το κανονικό και νόμιμο έχει να αντιπαλέψει τη διάχυτη ανομία, όπου η παχυλή αμάθεια αντιπαρατίθεται στην πολυδιάστατη και εκλεπτυσμένη μόρφωση, όπου οι αμόρφωτοι ιερείς των χωριών ή εκείνοι με τη στοιχειώδη μόλις μόρφωση συνυπάρχουν με τους καλά καταρτισμένους, αλλά και με αναστήματα πρώτου μεγέθους με εξαιρετική συμβολή στο κήρυγμα, τον θεολογικό στοχασμό και την επιστήμη.
Collective patronage and the question of the origin of the orthodox religious confraternities in the Latin-Greek area
Σημαντικό ρόλο στην οργάνωση του ορθόδοξου εκκλησιαστικού βίου στον βενετοκρατούμενο ελληνικό χώρο έπαιξαν οι θρησκευτικές αδελφότητες. Στη σύντομη αυτή μελέτη, η οποία βασίζεται στην εκτεταμένη παρουσία του θεσμού της συλλογικής χορηγίας και στην ευρεία διάδοση των αδελφοσυνών, ως μορφών οικογενειακής οργάνωσης, στον υστεροβυζαντινό ελληνικό χώρο, διερευνώνται, εστιάζοντας κυρίως σε τέσσερα κερκυραϊκά παραδείγματα της πρώιμης λατινοκρατίας, η σχέση των συλλογικών χορηγιών με τις ορθόδοξες αδελφότητες του βενετοκρατούμενου ελληνικού χώρου, καθώς και οι λόγοι της μη ανάλογης ανάπτυξης του συναδελφικού θεσμού παντού, όπου μαρτυρούνται συλλογικές χορηγίες.