Στη μελέτη αυτή εστιάζουμε στη γνωριμία με τον κόσμο των ψαλτών της Κέρκυρας, κυρίως της περιόδου από τις αρχές του 17ου έως και τα μέσα του 19ου αιώνα, έναν κόσμο για τον οποίο ελάχιστα ήταν έως τώρα γνωστά, και σε μια πρώτη προσπάθεια σύνταξης καταλόγου των προσώπων που εμπλέκονταν με την ψαλτική κατά την ίδια χρονική περίοδο. Πηγή μας αποτελούν τα αρχειακά τεκμήρια που φυλάσσονται στα Αρχεία Νομού Κέρκυρας και στα αρχεία των ναών της πόλης.
H Λευκάδα και οι ηπειρωτικές πόλεις του βενετικού Stato da Mar
Το υλικό που παρουσιάζεται στην παρούσα μελέτη προέρχεται από το Κρατικό Αρχείο της Βενετίας και αποτελεί τμήμα της απογραφής των ναών και μονών των νησιωτικών και των ηπειρωτικών κτήσεων της Βενετίας που διενεργήθηκε το 1788-1789.
Ναοί δημοσίου δικαιώματος στον κερκυραϊκό χώρο. Τα δεδομένα της απογραφής του 1635
Η μελέτη εστιάζει στον κερκυραϊκό χώρο και σε μια συγκεκριμένη ομάδα ορθόδοξων καθιδρυμάτων, εκείνα που ανήκαν στο Δημόσιο. Στηρίζεται κυρίως στην απογραφή των ναών και μονών του ορθόδοξου δόγματος, που διενεργήθηκε στις βενετοκρατούμενες ελληνικές περιοχές κατά το διάστημα 1635-1638.
«Il clero ortodosso delle Isole Ionie sotto la dominazione veneziana
Ο ιόνιος κλήρος της βενετικής περιόδου αποτελεί έναν κόσμο αντιθέσεων, όπου η κλήση στην υπηρεσία του θείου συνυπάρχει με το ατομικό συμφέρον, όπου το κανονικό και νόμιμο έχει να αντιπαλέψει τη διάχυτη ανομία, όπου η παχυλή αμάθεια αντιπαρατίθεται στην πολυδιάστατη και εκλεπτυσμένη μόρφωση, όπου οι αμόρφωτοι ιερείς των χωριών ή εκείνοι με τη στοιχειώδη μόλις μόρφωση συνυπάρχουν με τους καλά καταρτισμένους, αλλά και με αναστήματα πρώτου μεγέθους με εξαιρετική συμβολή στο κήρυγμα, τον θεολογικό στοχασμό και την επιστήμη.
Collective patronage and the question of the origin of the orthodox religious confraternities in the Latin-Greek area
Σημαντικό ρόλο στην οργάνωση του ορθόδοξου εκκλησιαστικού βίου στον βενετοκρατούμενο ελληνικό χώρο έπαιξαν οι θρησκευτικές αδελφότητες. Στη σύντομη αυτή μελέτη, η οποία βασίζεται στην εκτεταμένη παρουσία του θεσμού της συλλογικής χορηγίας και στην ευρεία διάδοση των αδελφοσυνών, ως μορφών οικογενειακής οργάνωσης, στον υστεροβυζαντινό ελληνικό χώρο, διερευνώνται, εστιάζοντας κυρίως σε τέσσερα κερκυραϊκά παραδείγματα της πρώιμης λατινοκρατίας, η σχέση των συλλογικών χορηγιών με τις ορθόδοξες αδελφότητες του βενετοκρατούμενου ελληνικού χώρου, καθώς και οι λόγοι της μη ανάλογης ανάπτυξης του συναδελφικού θεσμού παντού, όπου μαρτυρούνται συλλογικές χορηγίες.
«Ζωγράφοι και ζωγραφική τέχνη στον κερκυραϊκό χώρο (17ος-19ος αι.)», Δελτίο Αναγνωστικής Εταιρίας Κέρκυρας 28 (2012-2015), 47-90
Η μελέτη, συνέχεια παλαιότερης ανάλογης που αφορούσε την παρουσία και τη δραστηριότητα ζωγράφων στον κερκυραϊκό χώρο, περιλαμβάνει το υλικό που προέκυψε από τη διερεύνηση επιλεγμένων φακέλων και καταστίχων των Αρχείων Νομού Κέρκυρας και των αρχείων των ναών Υ. Θ. Σπηλαιώτισσας και Αγίου Ιωάννου Προδρόμου στην πόλη της Κέρκυρας και αφορά την περίοδο από τον 17ο […]
«Συλλογικές χορηγίες στην Κέρκυρα κατά την πρώιμη λατινοκρατία. Επιγραφικά τεκμήρια», Βυζαντινά Σύμμεικτα 26 (2016), 163-209
Στη μελέτη αυτή παρουσιάζονται τα επιγραφικά τεκμήρια τεσσάρων ναών της πρώιμης περιόδου της λατινοκρατίας στην Κέρκυρα. Εξ αυτών το ένα σώζεται in situ. Τα υπόλοιπα τρία σώζονται σε αντίγραφα στο νοταρικό αρχείο που φυλάσσεται στα Αρχεία Νομού Κέρκυρας, στοιχείο που δείχνει ότι τα νοταρικά κατάστιχα πρέπει να τύχουν ιδιαίτερης προσοχής όχι μόνον για τα μνημεία […]
«Στιγμές της παρουσίας του κρητικού ζωγράφου Θεόδωρου Πουλάκη στην Κέρκυρα», Κεφαλληνιακά Χρονικά 16 (2015), 333-353
Στη σύντομη αυτή μελέτη, για την παρουσία του κρητικού ζωγράφου Θεόδωρου Πουλάκη στην Κέρκυρα, περιλαμβάνονται σχολιασμένες οι πληροφορίες που παρέχουν οι δύο άγνωστες έως τώρα διαθήκες του, οι οποίες συντάχθηκαν στην Κέρκυρα το 1664 και το 1692, καθώς και όσες άλλες, άγνωστες επίσης πληροφορίες, έφερε στο φως η αρχειακή έρευνα και αφορούν τη ζωή του […]
Ο ιερομόναχος Χρύσανθος Συρόπουλος και η Κεφαλονιά. Μαρτυρίες από τη σωζόμενη αλληλογραφία του, Κεφαλληνιακά Χρονικά 15 (2014), 627-648
Στο αρχείο της μονής Υ.Θ. Πλατυτέρας της Κέρκυρας φυλάσσονται 76 επιστολές του ιδρυτή της μονής ιερομονάχου Χρύσανθου Συρόπουλου (1700;-1774) με μέλη της οικογένεια Δελλαδέτσιμα της Κεφαλονιάς, οι οποίες εκτείνονται χρονικά σε μια εικοσαετία και σκιαγραφούν το πορτρέτο ενός σημαντικού προσώπου για τα μοναστικά πράγματα του ιόνιου χώρου. Μέσα σ? αυτές καταγράφεται η θεολογική του σκέψη […]
«Οι κρητικοί ζωγράφοι Μόσκοι. Νέα στοιχεία για τη ζωή και την καλλιτεχνική τους δραστηριότητα», Θησαυρίσματα 43 (2013), 233-276.
Η μελέτη έχει ως κύριο αντικείμενο τη διερεύνηση των συγγενικών σχέσεων των κρητικών ζωγράφων Μόσκων (του Ηλία, του Λέου και του Ιωάννη) και τη συμπλήρωση των βιογραφικών τους σχεδαρίων. Έγγραφα που πρόσφατα εντοπίστηκαν στο Αρχείο της Κέρκυρας και αφορούν την οικογένεια Μόσκου, η οποία είχε εγκατασταθεί στην Κέρκυρα μετά την κατάληψη του Ρεθύμνου από τους […]