ΣΕΛ. 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 53 54 55 56 57 58 59 60
Η ενότητα αρχίζει με ένα ποίημα του Άθω Δημουλά με τίτλο Στο μουσείο. Ενδεικτικές ερωτήσεις επεξεργασίας θα μπορούσαν να αποτελέσουν οι παρακάτω:
1. Ποια είναι η πορεία του βλέμματος του ποιητή όταν παρατηρεί το άγαλμα;
2. O ποιητής θαυμάζει το άγαλμα μέσα στην αίθουσα του μουσείου από δυο διαδοχικές θέσεις. Ποιες είναι αυτές;
3. «της φαντασίας η δύναμη μεγάλη, όταν σε τούτο η τέχνη βοηθεί»: Πώς νομίζετε ότι βοηθάει η τέχνη τη φαντασία; Συμβαίνει και το αντίθετο;
4. Mε ποιον τρόπο βοήθησε η τέχνη τη φαντασία του ποιητή;
Ο στόχος στη συγκεκριμένη ενότητα είναι να συνειδητοποιήσουν οι μαθητές τις ιδιαιτερότητες της δομής κειμένων αναφορικού λόγου και να επαναλάβουν τις ιδιαιτερότητες των επιχειρηματολογικών κειμένων.
Στόχος είναι, επίσης, η επιλογή και η χρήση των κατάλληλων γλωσσικών μέσων για την παραγωγή των συγκεκριμένων κειμένων σε διαφορετικό επικοινωνιακό πλαίσιο κάθε φορά, έτσι ώστε οι μαθητές να εμπεδώσουν το κύριο γραμματικό φαινόμενο που διδάσκεται στη συγκεκριμένη ενότητα:
• ενεργητική – παθητική σύνταξη
• Υποκείμενο-Ρήμα-Αντικείμενο / Υποκείμενο-Ρήμα-Κατηγορούμενο
και να επαναλάβουν γραμματικά φαινόμενα που έχουν ήδη διδαχθεί και επισημαίνονται στη συγκεκριμένη ενότητα:
• μεταβατικά και αμετάβατα ρήματα
• αιτιολογικές προτάσεις
• λόγιοι σχηματισμοί ρημάτων
Όσον αφορά τα κείμενα, δίνονται:
• λογοτεχνική αφήγηση (Το άγαλμα που κρύωνε)
• άρθρα – παρουσιάσεις (Μουσείο Αφής, Ελληνικό Παιδικό Μουσείο)
• κατάλογοι μουσείων
Σχετικά με τους γραμματικούς στόχους, ο μαθητής διαπιστώνει και συνειδητοποιεί, ασκούμενος στο γραμματικό φαινόμενο μέσα σε κείμενο και όχι σε αποσπασματικές φράσεις, τις διαφορές στη λειτουργία μεταξύ ενεργητικής και παθητικής σύνταξης, μεταξύ μεταβατικών και αμετάβατων ρημάτων, καθώς επίσης και τη λειτουργία των αιτιολογικών προτάσεων.
Στην περίπτωση που για την επίτευξη κάποιου στόχου δίνονται περισσότερες από μία ασκήσεις, υπάρχει διαβάθμιση δυσκολίας. Για παράδειγμα, στο κείμενο Το άγαλμα που κρύωνε η άσκηση παραγωγής γραπτού λόγου 3 είναι λιγότερο απαιτητική από την 4.
Και στο Βιβλίο του Μαθητή και στο Τετράδιο Εργασιών προτείνονται ευρύτερες δραστηριότητες με οριζόντιους στόχους (διαθεματικές), ανάλογες προς εκείνες του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών της Γλώσσας, οι οποίες συνδέονται με διάφορα αντικείμενα του Α.Π.
Θεωρία
Ασκήσεις
Tο ακέφαλο άγαλμα στημένο
στη μέση της αίθουσας κοιτάζω.
Aπ’ τα πόδια ως τον λαιμό, σπουδάζω
τις λεπτομέρειες: το λυγισμένο
κάπως γόνατο, το τεντωμένο
χέρι, τους μυς του στήθους. Aλλάζω
θέση και απόσταση. Θαυμάζω
στο σύνολο το σώμα. Kαι προσμένω
από τη μια στιγμή ως την άλλη
(της φαντασίας η δύναμη μεγάλη,
όταν σε τούτο η τέχνη βοηθεί)
ασύγκριτα προσθέτοντας κάλλη,
στη θέση απ’ όπου λείπει να φανεί
υπέροχο απολλώνιο το κεφάλι.
Άθως Δημουλάς
Το μικρό μαρμάρινο αγόρι, το άγαλμα, άφησε σαν προσφυγάκι την πατρίδα του στη Μικρασία και στεγάστηκε στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας. Από τότε κρύωνε ολοένα, γιατί νοσταλγούσε αθεράπευτα την πατρίδα του στην αντίπερα ακτή του Αιγαίου. Τα πράγματα θ’ αλλάξουν όμως όταν θα βρει δυο φίλους καρδιάς, την κυρία Γαλάτεια, την καθαρίστρια του Μουσείου, και τον μικρό Λάμπη, τον γιο του νυχτοφύλακα. Τα πράγματα θ’ αλλάξουν μ’ ένα παράξενο όνειρο. Απ’ τ’ όνειρο θα φτερουγίσει στο Μουσείο ένα μεγάλο γαλάζιο πουλί που θα τους ταξιδέψει μια νύχτα με πανσέληνο στις χαμένες πατρίδες, στη Μικρασία.
Την τελευταία νύχτα εκείνου του Οκτώβρη ήρθε κι ο Λάμπης, ο μικρός γιος του νυχτοφύλακα.
Πολύ το ’χε μεράκι ο Λάμπης να γινόταν γλύπτης όταν θα μεγάλωνε. Να σκάλιζε, λέει, κι αυτός στο μάρμαρο αγάλματα σαν κι εκείνα στο μεγάλο μουσείο της Αθήνας. Τι όμορφα που είναι τα αρχαία αγάλματα! Και λαχταρούσε ο Λάμπης να τ’ ακουμπήσει με το χέρι του, να τα χαϊδέψει. Όμως όλο «μη» και «μη» τού έλεγαν, «απαγορεύεται να τ’ αγγίξεις». Μα το ένιωθε εκείνος πως τ’ αρχαία αγάλματα αποζητούσανε αγγίγματα σαν το δικό του.
Κι αφού τη μέρα οι φύλακες είχαν τα μάτια τετρακόσια, άλλη λύση δεν έμενε: παρακαλούσε τον πατέρα του μήνες και μήνες, «πάρε με μαζί σου μια νύχτα στο μουσείο, πάρε με, πατέρα. Να γίνω γλύπτης θέλω, πατέρα».
Μια, δυο, τρεις, δέκα, απ’ τα πολλά τα παρακάλια τελικά του ’κανε το χατίρι.
Σαν μελένιο όνειρο ήταν, και πιο πολύ ακόμη… Μπερδεύτηκε ο Λάμπης μέσα σε πλήθος αγάλματα που σεριανούσαν στις αίθουσες του μουσείου, αργά, νωχελικά, λες κι είχαν μόλις βγει από βαθύ λήθαργο. Γυναίκες και παιδιά και άντρες και θεοί, όλοι ανάκατα, στο βελουδένιο μισοσκόταδο. Κι ανάμεσά τους να φυσάει, θαρρείς, ένα απαλό αεράκι.
Δεν πίστευε στα μάτια του ο Λάμπης.
«Κοίτα να δεις… Καλά μού το ’λεγε ο πατέρας… τις νύχτες ζωντανεύουν τ’ αγάλματα!»
Κι είδε περήφανους θεούς να υποκλίνονται ταπεινά σε ανθρώπους που μοιάζανε θεοί, και παιδιά να ’χουν πάρει στο κατόπι θεούς κρατώντας τους απ’ το μακρύ τους ρούχο. Και κοπελιές είδε σαν τα κρύα νερά να προχωρούν ζευγαρωτά με νεαρούς πανέμορφους. Είδε και μοναχικά αγάλματα να στέκονται απόμερα στη γωνιά κι άλλα μαζεμένα σε παρέες να συζητούν, χωρίς όμως ν’ακούγεται μιλιά. Έστησε αυτί ο Λάμπης μήπως και πιάσει καμιά λέξη. Μα τίποτα.
Ξαφνικά, μες στη σιωπή των αγαλμάτων, άκουσε ο Λάμπης μια λεπτή φωνίτσα:
– Έι, ψιτ. Σε σένα μιλάω…
Από το βάθος της αίθουσας ερχόταν η φωνή. Τράβηξε κατά κει και μόνο τότε πρόσεξε ένα μικρό αγόρι να στέκεται ακίνητο, σφιχτοτυλιγμένο στην κάπα του, μ’ ένα σκυλάκι αγκαλιά.
Το άγαλμα κρύωνε πολύ, όχι απ’ το κρύο, όχι. Ο λόγος ήταν άλλος, πιο βαθύς. Νοσταλγούσε αθεράπευτα τη μακρινή πατρίδα του στη Μικρασία, στην άλλη, την αντίπερα όχθη του Αιγαίου.
– Σίγουρα είσαι ο Λάμπης εσύ!
– Ναι, ο Λάμπης είμαι, ο γιος του νυχτοφύλακα. Μα τ’ όνομά μου πού το ξέρεις;
– Σε περίμενα. Είχε δίκιο το γαλάζιο πουλί πως θα ’ρχόσουν. Ήρθες! Καλώς ήρθες!
– Το γαλάζιο πουλί; Ποιο πουλί; έκανε διπλά απορημένος ο Λάμπης.
Και του τα εξήγησε όλα το μικρό προσφυγάκι. Για το γαλάζιο πουλί του ’πε που βγάζει αληθινές τις πιο τρελές επιθυμίες. Του ’πε για την πατρίδα του στη Μικρασία. Και για την κυρία Γαλάτεια του ’πε, που είναι κι αυτή προσφυγοπούλα κι είναι τα μάτια της σαν τα νερά του Αιγαίου.
– Σ’ έβλεπα τόση ώρα, Λάμπη, ν’ αγγίζεις τ’ αγάλματα.
– Ναι. Μια μέρα θέλω να γίνω γλύπτης, προσφυγάκι μου, γι’ αυτό.
– Έλα, ακούμπησε κι εμένα, χάιδεψέ με.
– Αλήθεια το λες; Μπορώ; Το θέλεις; έκανε ο Λάμπης και το ’σφιξε όλο πεθυμιά στην αγκαλιά του.
Κι αφού χόρτασε χάδια το μικρό προσφυγάκι, είπε:
– Να παίξουμε τώρα, Λάμπη;
– Ναι, να παίξουμε. Πρώτη φορά θα παίξω με άγαλμα!
Κι έπαιξαν τρίλιζα, κι έπαιξαν αγαλματάκια ακούνητα, αμίλητα κι αγέλαστα, κι ύστερα κρυφτό. Είχε και μπίλιες πολύχρωμες στην τσέπη του ο Λάμπης και μια σβούρα ξύλινη. Έπαιξαν μπίλιες, έπαιξαν και σβούρα. Κι αφού χόρτασε παιχνίδι το μικρό προσφυγάκι, είπε:
– Ξέρεις παραμύθια, Λάμπη; Πολύ μ’ αρέσουνε τα παραμύθια.
– Ξέρω… Μια φορά κι έναν καιρό…
Εκείνη τη νύχτα έγινε τρισευτυχισμένο το μικρό άγαλμα που κρύωνε.
Χρήστος Μπουλώτης, Το άγαλμα που κρύωνε, εκδ. Πατάκη, Αθήνα, 2003 (διασκευή)
Το άγαλμα στον επίσημο δικτυακό τόπο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου.
Σμιλεύοντας τον άνθρωπο (βίντεο, 27:25min, αναφορά στο άγαλμα του μικρού αγοριού στο 22:30-22:40) [πηγή: Εκπαιδευτική Τηλεόραση]
Το παιχνίδι «Αγαλματάκια» [πηγή: 12ο Δημοτικό Σχολείο Βόλου]
1. Διαβάστε το κείμενο με προσοχή και απαντήστε στις φράσεις με σωστό (Σ) ή λάθος (Λ). Στις λάθος φράσεις δώστε προφορικά τις σωστές απαντήσεις.
α. Ο Λάμπης είναι νυχτοφύλακας σε μουσείο. | ||
β. Το όνειρο του Λάμπη είναι να γίνει γλύπτης και να χαϊδεύει τα αγάλματα. | ||
γ. Ο Λάμπης μεταμορφώθηκε σε άγαλμα και μπήκε τη νύχτα στο μουσείο. | ||
δ. Ο Λάμπης χαϊδεύει τα αγάλματα και εκείνα τον αποφεύγουν. | ||
ε. Το μικρό προσφυγάκι, το άγαλμα, έγινε φίλος με τον Λάμπη και έπαιζαν όλη τη νύχτα. | ||
στ. Tο μικρό προσφυγάκι νιώθει πολύ μόνο του και το έχει παράπονο που δεν επισκέπτονται κι άλλα παιδιά το μουσείο. |
2. Θέλετε να διηγηθείτε σε κάποιον την ιστορία που διαβάσατε με λίγα λόγια, περιληπτικά; Φτιάξτε πρώτα το σχεδιάγραμμα της ιστορίας κι έπειτα γράψτε μια φράση για κάθε μέρος του σχεδιαγράμματος. Τέλος, συνδέστε τις φράσεις μεταξύ τους σε ένα κείμενο, χρησιμοποιώντας συνδέσμους και άλλες λέξεις.
Θυμηθείτε να αναφέρετε:
τον ήρωα, τα άλλα πρόσωπα, τον χώρο και τον χρόνο |
|
το γεγονός με το οποίο ξεκινάει η περιπέτεια |
|
τα γεγονότα ή τις πράξεις που ακολουθούν |
|
το τέλος της ιστορίας |
|
τι σκέφτονται και τι αισθάνονται τα πρόσωπα για ό,τι συνέβη |
3 Δημιουργήστε, με αφορμή το κείμενο, μια εικονογραφημένη ιστορία. Ζωγραφίστε για κάθε επεισόδιο εικόνες και γράψτε διαλόγους και λεζάντες. Χρωματίστε την εικονογραφημένη ιστορία σας και δέστε την σε μικρό βιβλίο για να τη διαβάσουν και οι υπόλοιποι συμμαθητές σας.
4 Γράψτε κι εσείς μια παρόμοια ιστορία. Φανταστείτε ότι ο ήρωας θέλει να γίνει κατασκευαστής παιχνιδιών και μπαίνει τη νύχτα σε κατάστημα παιχνιδιών, όπου ζωντανεύουντα παιχνίδια αντί τα αγάλματα. Αρχικά φτιάξτε το σχεδιάγραμμα της ιστορίας σας με τέσσερις ως πέντε φράσεις. Έπειτα αναπτύξτε κάθε φράση έτσι ώστε να δημιουργηθούν παράγραφοι, απαντώντας στα ερωτήματα ποιος, πού, πότε, γιατί, πώς κτλ.
Στο πρώτο άρθρο, ο δημοσιογράφος χρησιμοποιεί ενεργητική σύνταξη, για να προσέξουμε κυρίως αυτόν που ενεργεί (το υποκείμενο) (π.χ. Στη μόνιμη συλλογή του Μουσείου θα βρείτε αγροτικά εργαλεία), ενώ στο δεύτερο άρθρο χρησιμοποιεί παθητική σύνταξη για να προσέξουμε όχι αυτόν που ενεργεί αλλά το γεγονός (π.χ. Το Μουσείο ιδρύθηκε το 1997 και στα εκθέματά του συμπεριλαμβάνονται μουσικά όργανα). Τις περισσότερες φορές στην παθητική σύνταξη δεν αναφέρεται αυτός που ενεργεί ή άλλες φορές εννοείται. Όταν αναφέρεται αυτός που ενεργεί, τότε έχουμε το ποιητικό αίτιο, δηλαδή τη φράση που αρχίζει με την πρόθεση από (π.χ. Μια κινητή έκθεση δημιουργήθηκε από τους υπεύθυνους του Μουσείου).
Για την ενεργητική και παθητική σύνταξη μπορείς να διαβάσεις ή να δεις το σχετικό βίντεο εδώ
5. Θέλετε να κάνετε πιο επίσημο το πρώτο άρθρο για να το δημοσιεύσετε στην εφημερίδα του σχολείου σας. Για να το πετύχετε, ξαναγράψτε το μεταφέροντάς το στην παθητική σύνταξη, όπου αυτό είναι δυνατό. Τι άλλαξε και τι παρέμεινε ίδιο;
6. Ένα από τα δύο ρήματα που προτείνονται είναι σωστό. Βρείτε ποιο:
Μία μεγάλη έκθεση με πίνακες που εισήχθησαν / εισάγηκαν από το εξωτερικό ελήφθηκε / έλαβε χώρα στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Γουλανδρή, στην Άνδρο. Οι πίνακες που αναδείχθηκαν / αναδείχτησαν ήταν του Πικάσο και το θέμα τους είχε σχέση με την ελληνική μυθολογία. Ελήφθησαν / Ελάβηκαν αυστηρά μέτρα προστασίας, για την αποφυγή ατυχημάτων και φθορών. Η προσπάθεια που καταβλήθηκε / καταβάλθηκε από τους υπεύθυνους ήταν μεγάλη. H έκθεση υπερέβηκε / υπερέβη τις προσδοκίες των επισκεπτών και άφησε καλές εντυπώσεις.
Αναζητήστε παραδείγματα χρήσης τέτοιων ρημάτων στο Σώμα Νέων Ελληνικών Κειμένων της Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα. Χρησιμοποιήστε την Παράλληλη Αναζήτηση
Πηγαίνοντας στο Μουσείο Αφής του Φάρου Τυφλών στην Καλλιθέα δεν ήξερα τι να περιμένω, εκτός του ότι προφανώς δεν θα υπήρχε πουθενά η ταμπέλα «Μην αγγίζετε», που συνετίζει το κοινό στους περισσότερους, αν όχι σε όλους, τους μουσειακούς χώρους.
Η πρώτη μου εντύπωση από τον χώρο είναι ότι θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ένα οποιοδήποτε αρχαιολογικό μουσείο. Μοναδική διαφορά οι ταμπέλες των εκθεμάτων που, πάνω από την κλασική ευδιάκριτη γραφή, καλύπτονται από διαφάνειες «χτυπημένες» με την ανάγλυφη γραφή Μπράιγ.
Tην ξενάγηση αναλαμβάνει η τυφλή διευθύντρια του μουσείου, η κυρία Δήμητρα Ασιδέρη. Στο γραφείο της, στο κεντρικό κτίριο του Φάρου, μου μιλάει για την ιστορία του Mουσείου: «Το Μουσείο Αφής δημιουργήθηκε το 1984, με το σκεπτικό ότι στα άλλα μουσεία της χώρας οι τυφλοί –όπως και όλοι οι επισκέπτες– δεν επιτρέπεται να αγγίξουν τίποτα. Είναι ένα από τα 4-5 μουσεία του είδους σε όλο τον κόσμο.
Το Mουσείο επιφυλάσσει στους επισκέπτες πολλές εκπλήξεις. Στον πάνω όροφο, για παράδειγμα, μια μακέτα της Ακρόπολης, προσφορά της Ένωσης Φίλων της Ακρόπολης, με κάνει να συνειδητοποιήσω ότι ένας τυφλός δεν θα μπορούσε διαφορετικά να έχει αντίληψη για ένα από τα πιο φημισμένα μνημεία του κόσμου. Η κυρία Ασιδέρη μού επισημαίνει ότι στους στόχους του μουσείου περιλαμβάνεται ακριβώς και η ευαισθητοποίηση σε θέματα τυφλότητας: «Πριν από τους σεισμούς είχαμε ένα πρόγραμμα με τίτλο “Ψηλαφίζοντας τα αρχαία χρόνια”, στο οποίο συμμετείχαν παιδιά από 11 μέχρι 15 χρονών, βλέποντα και τυφλά. Ένας εκπαιδευτής έδινε στα παιδιά μάσκες και μπαστούνια και τα ευαισθητοποιούσε στο τι σημαίνει για κάποιον να είναι τυφλός, πώς κινείται και πώς είναι δυνατόν να αντιληφθεί τη γλυπτική τέχνη με την αφή. Ήταν ένα πρόγραμμα πάρα πολύ ωραίο και φιλοδοξούμε να το ξεκινήσουμε ξανά».
Στο κυλικείο του Φάρου 10-15 άτομα κάθονται μοιρασμένα σε παρέες, ανάμεσά τους κάποιοι που περιμένουν τη διευθύντρια να τους ξεναγήσει στο Mουσείο. Αποφασίζω να τους ακολουθήσω και πιάνουμε κουβέντα. « Έχετε ξαναδεί το Mουσείο ή είναι η πρώτη φορά;» ρωτάω κι αμέσως διευκρινίζω δαγκωμένος: «Εννοώ αν έχετε ξαναπάει». «Καλά το είπες!» μου λέει η Γωγώ Ρουκουτάκη, που, όπως θα μάθω αργότερα, είναι τυφλή εκ γενετής. «Εγώ, όταν βλέπω τηλεόραση, λέω ‘βλέπω’, δεν λέω ποτέ ‘ακούω’».
Kλείνω τα μάτια και προσπαθώ να «δω» με τα χέρια ένα άγαλμα. Δεν τα καταφέρνω καλά – και δεν είμαι ο μόνος!
Αυτή τη φορά η περιήγηση ξεκινάει από τον κάτω όροφο, από το λεγόμενο Βυζαντινό, ένα δωμάτιο διαμορφωμένο σαν παρεκκλήσι, με ξυλόγλυπτο τέμπλο, Αγία Τράπεζα και πλήρη εξοπλισμό.
Στις πάνω αίθουσες διασκορπίζονται και αγγίζουν για να δουν εκθέματα από τους προϊστορικούς χρόνους, με συλλογές κυκλαδικού, μινωικού και μυκηναϊκού πολιτισμού, μέχρι την κλασική εποχή και τους ελληνιστικούς χρόνους.
«Προσπαθούμε να έχουμε συνεργασία με τα υπόλοιπα μουσεία της χώρας» προσθέτει η κυρία Ασιδέρη «κι έχουμε πάει πολλές φορές σε συνέδρια για να πούμε τις απόψεις μας και να γνωρίσουμε τους ανθρώπους που εργάζονται σε αυτά. Συχνά μάς ρωτούν τι θα μπορούσε να γίνει, ούτως ώστε στα εκπαιδευτικά τους προγράμματα να συμμετέχουν τυφλοί. Εμείς απαντάμε ότι είναι καλό να υπάρχει μια αίθουσα όπου οι προθήκες να ανοίγονται. Με αυτό τον τρόπο, οι τυφλοί θα μπορούν να αγγίζουν, αν όχι τα ίδια τα εκθέματα, τουλάχιστον αντίγραφά τους, ή αυθεντικά αντικείμενα που πλεονάζουν στις αποθήκες. Ακόμη δεν έχει γίνει κάτι τέτοιο, δείχνουνε πάντως καλή διάθεση».
Φάρος Τυφλών της Ελλάδος, Μουσείο Αφής, Αθηνάς 17 και Δοϊράνης 198 (τέρμα Λ. Συγγρού), 176 73 Καλλιθέα, τηλ.: 210 9415222, φαξ: 210 9415271, e-mail:fte@otenet.gr - www.fte.org.gr
περιοδικό «Ε», Ελευθεροτυπία, τεύχος 689, Ιούνιος 2004 (διασκευή)
Μουσείο Αφής (επίσημος δικτυακός τόπος)
Φάρος Τυφλών της Ελλάδος (επίσημος δικτυακός τόπος)
1. Προσπαθήστε να βρείτε στο παραπάνω άρθρο τις φράσεις που δίνουν τις ακόλουθες πληροφορίες:
1. Πώς ονομάζεται το μουσείο;
2. Πού βρίσκεται;
3. Ποιους συναντάει εκεί ο αρθρογράφος;
4. Τι μαθαίνει με την επίσκεψή του στο μουσείο;
5. Τι του κάνει εντύπωση, τι νιώθει και τι σκέφτεται;
Ένας τυφλός Γάλλος καθηγητής έγραψε,
μετά την επίσκεψη του εδώ, ένα άρθρο
με τίτλο: «20 αιώνες πολιτισμού
στα ακροδάχτυλά μου».
2. Μόλις επισκεφτήκατε ένα μουσείο στην περιοχή όπου μένετε και είστε ενθουσιασμένοι! Στην τάξη σάς ζητούν να γράψετε ένα σύντομο άρθρο - παρουσίαση του μουσείου αυτού για την εφημερίδα του σχολείου σας. Για μεγαλύτερη ευκολία σάς δίνουν να συμπληρώσετε πρώτα με λίγα λόγια τον πίνακα που ακολουθεί και, στη συνέχεια, να γράψετε το άρθρο σας.
Γράψε τις απαντήσεις σου στις παρακάτω σειρές. Για γρήγορη μετακίνηση πάτα το πλήκτρο tab ⭾ και για επιστροφή τα πλήκτρα shift+tab ⭾
πώς λέγεται | |
πού βρίσκεται | |
πότε, πώς, γιατί πήγα | |
τι είδα και έμαθα εκεί | |
τι με εντυπωσίασε | |
τι σκέφτηκα και τι ένιωσα |
3. Ένας φίλος σας με προβλήματα όρασης σας ζητάει να του περιγράψετε μια από τις παρακάτω φωτογραφίες που τραβήχτηκαν στην αίθουσα του Μουσείου Αφής που είναι αφιερωμένη στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Διαλέγετε μία και του λέτε τι και ποιους βλέπετε, τι ακριβώς κάνουν οι άνθρωποι της φωτογραφίας, τι νομίζετε ότι αισθάνονται και σκέφτονται, τι αισθάνεστε και τι σκέφτεστε εσείς.
4. Διαλέγετε από το κείμενο εφτά έως δέκα λέξεις που έχουν δύσκολη ορθογραφία και τις μελετάτε τόσο προσεκτικά, που μπορείτε να τις γράψετε χωρίς να τις βλέπετε. Δοκιμάστε!
E λ λ η ν ι κ ό Π α ι δ ι κ ό M ο υ σ ε ί ο , K υ δ α θ η ν α ί ω ν 1 4 , T η λ . : 2 1 0 3 3 1 2 9 9 5
Eλληνικό Παιδικό Mουσείο, Kυδαθηναίων 14, Tηλ.: 210 3312995
περιοδικό kid’s fun, τεύχος 4, Nοέμβ. 2001
Ελληνικό Παιδικό Μουσείο (επίσημος δικτυακός τόπος)
1. Για να επισκεφτείτε το Ελληνικό Παιδικό Μουσείο χρειάζεστε… χορηγό για τα εισιτήρια του μουσείου αλλά και για τα λεωφορεία που θα σας μεταφέρουν. Για να σας χρηματοδοτήσουν, γράφετε ένα γράμμα, με 200 περίπου λέξεις, στον πρόεδρο του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων προσπαθώντας να τον πείσετε πόσο ωραία και χρήσιμη θα είναι για σας αυτή ηεπίσκεψη, χρησιμοποιώντας στοιχεία από το κείμενο.
Για να γίνετε περισσότερο πειστικοί και να δικαιολογήσετε όσα λέτε
Θυμηθείτε να αναφέρετε:
αιτιολογικές προτάσεις (ξεκινούν με λέξεις όπως: γιατί, επειδή, διότι, αφού, καθώς, μια και, μια που) |
|
φράσεις που φανερώνουν την άποψή σας (πιστεύουμε πως, θεωρούμε ότι, κατά τη γνώμη μας) |
|
λέξεις όπως: βέβαια, φυσικά, λοιπόν, τελικά |
2. Οι υπογραμμισμένες λέξεις που βλέπετε στο κείμενο είναι αντικείμενα ή κατηγορούμενα σε κάποια ρήματα. Μπορείτε να βρείτε σε ποια;
Γράψε τις απαντήσεις σου στις παρακάτω σειρές. Για γρήγορη μετακίνηση πάτα το πλήκτρο tab ⭾ και για επιστροφή τα πλήκτρα shift+tab ⭾
Η λέξη | είναι | στο ρήμα |
να εξυπηρετεί τις ανάγκες - τις δυνατότητες | αντ-κατ | |
μικροί και μεγάλοι μπορούν να παρατηρήσουν, να σκεφθούν, να ερευνήσουν, να πειραματισθούν, να παίξουν | αντ-κατ | |
θα γεμίσετε μια σακούλα με ό,τι σας εμπνέει | αντ-κατ | |
θα γίνετε μικροί κατασκευαστές | αντ-κατ | |
στο έργο του Μετρό θα γίνετε εργαζόμενοι | αντ-κατ | |
φτιάξτε φυσαλίδες με διαφορετικά χρώματα | αντ-κατ | |
να εξερευνήσετε τα μέρη - τις λειτουργίες των ηλεκτρονικών υπολογιστών | αντ-κατ | |
παίξτε παιχνίδια λογικής και γεωμετρίας | αντ-κατ | |
απλά θαυμάστε τις συλλογές παιδιών | αντ-κατ | |
τέλος, αν θέλετε να θυμάστε την επίσκεψή σας | αντ-κατ |
Θυμηθείτε!
Στην πρόταση: «Θαυμάστε τις συλλογές παιδιών του Μουσείου» ρωτάμε «Ποιοι να θαυμάσετε;» και απαντάμε «Εσείς», για να βρούμε το υποκείμενο.
Επίσης ρωτάμε «Tι να θαυμάσετε;» και απαντάμε «Tις συλλογές», για να βρούμε το αντικείμενο.
Ακόμη, θυμηθείτε ότι το κατηγορούμενο δείχνει τι είναι ή τι γίνεται κάποιος ή κάτι. Π.χ. «Tο Ελληνικό Παιδικό Μουσείο είναι αρκετά μεγάλο και γίνεται όλο και πιο ενδιαφέρον για μικρούς και μεγάλους».
Πώς βρίσκουμε το ρήμα το υποκείμενο, το αντικείμενο και το κατηγορούμενο; Δες το σχετικό βίντεο εδώ
3. Μερικά από τα ρήματα των φράσεων που ακολουθούν λέγονται αμετάβατα γιατί το υποκείμενό τους ενεργεί αλλά η ενέργεια δεν «μεταβαίνει», δηλαδή δεν πηγαίνει σε άλλο πρόσωπο ή πράγμα. Έτσι, τα ρήματα αυτά δεν έχουν αντικείμενο.
Χωρισμένοι σε δύο ομάδες βρείτε και κυκλώστε μόνο τα αμετάβατα ρήματα των φράσεων. Η ομάδα που θα τα βρει όλα μπορεί να επιλέξει από τον θεματικό κατάλογο που ακολουθεί το είδος του μουσείου που θα επισκεφτεί η τάξη.
Για να υπογραμμίστε το ρήμα επιλέξτε το και με πατημένο το πλήκτρο Ctrl πατήστε το γράμμα U/Θ
Ο χώρος εξυπηρετεί τις ανάγκες και τις δυνατότητες των παιδιών.
Οι συλλογές των παιδιών εκτίθενται στο Μουσείο.
Γνωρίστε τον μαγικό χώρο της τέχνης.
Πειραματιστείτε με το νερό και το σαπούνι ή παίξτε με τον Υπολογιστή Γίγαντα.
Μπείτε στο Παιχνιδοπωλείο, όπου θα βρείτε παιχνίδια, βιβλία και άλλα πρωτότυπα αντικείμενα.
Tο Ελληνικό Παιδικό Μουσείο λειτουργεί σε συνεργασία με τον Πολιτισμικό Οργανισμό του Δήμου Αθηναίων.
Για τα μεταβατικά και τα αμετάβατα ρήματα μπορείς να διαβάσεις εδώ
• Aρχαιολογικά Mουσεία και Συλλογές
• Bυζαντινά Mουσεία και Συλλογές
• Iστορικά και Λαογραφικά Mουσεία
• Mουσεία Eλληνικής Tέχνης
• (αρχαίας, βυζαντινής, νεότερης)
• Mουσεία Aσιατικής Tέχνης
• Eικαστικά Mουσεία και Πινακοθήκες
• Mουσεία Θεάτρου
• Mουσεία Kινηματογράφου
• Mουσεία Mουσικής
• Mουσεία Φυσικής Iστορίας
• Mουσεία Eπιστήμης και Tεχνολογίας
Θεματικός κατάλογος μουσείων [πηγή: Οδυσσέας. Πολιτιστική Πύλη του Υπουργείου Πολιτισμού]
Yπουργείο Πολιτισμού: culture.gr
1. Bρίσκεστε στα Χανιά, είναι Δευτέρα 7.00 μ.μ. και αποφασίζετε να επισκεφτείτε ένα μουσείο. Αν ενδιαφέρεστε κυρίως για τα θέματα: ζωγραφική, ζωή στην αρχαιότητα, βυζαντινή εποχή, ήθη και έθιμα, σε ποιο μουσείο του καταλόγου θα μπορούσατε να πάτε;
2. Ενώ συζητάτε στην τάξη σας για πιθανή επίσκεψη σε κάποιο μουσείο, οι συμμαθητές σας εκφράζουν διαφορετικές προτιμήσεις. Μελετήστε τον παραπάνω κατάλογο και προτείνετε τα μουσεία που θα άρεσαν περισσότερο σε έναν συμμαθητή σας που ενδιαφέρεται για: τη ζωγραφική, τη ζωή στην αρχαιότητα, την εποχή του Bυζαντίου, τα ήθη και τα έθιμα ενός τόπου.
(κοίταξε πρώτα στη σελίδα 24 τον πίνακα: Διορθώνω το γραπτό μου)
Σημειώνω στη δεξιά στήλη του πίνακα ένα + για όσα νομίζω ότι έχω γράψει και ένα - για όσα δεν έχω γράψει. Στη συνέχεια συμπληρώνω όλα όσα λείπουν για να είναι το γραπτό μου πλήρες.
Γράφουμε:
Πώς λέγεται.
Πού βρίσκεται.
Πότε, πώς και γιατί πήγαμε.
Ποιους συναντήσαμε.
Tι είδαμε και τι μάθαμε.
Tι μας εντυπωσίασε.
Tι σκεφτήκαμε και τι νιώσαμε.
Χρησιμοποιούμε:
Eπιχειρήματα (φράσεις που στηρίζουν λογικά τις απόψεις μας).
Φράσεις που δείχνουν τα συναισθήματά μας ή προκαλούν συναισθήματα σε αυτόν που μας ακούει.
Λέξεις που δηλώνουν την άποψή μας (π.χ. νομίζω, πιστεύω).
Aιτιολογικές προτάσεις για να δικαιολογήσουμε όσα λέμε.
Iωάννης Πολέμης, Mπροστά στις Kαρυάτιδες (σελ. 256)
Bαρελλά Aγγελική, Tο μυστικό του Δία, εκδ. Eυρωεκδοτική, Αθήνα, 1984
Mυρογιάννη Έλσα, 10 μικροί διάλογοι για ένα μουσείο, εκδ. Kαλειδοσκόπιο, Αθήνα, 2002
Nτεκάστρο Mαρία – Bαλαβάνης Πάνος, Mικρές ιστορίες του Mουσείου – Θησαυροί τοAρχαιολογικού Mουσείου, εκδ. Kάστωρ, Αθήνα, 2004
Σαραβάνου Iωάννα, Ένα κουδούνι θυμάται…, εκδ. Γνώση, Αθήνα, 1991
Tα μουσεία της Eλλάδας, τόμος 1 και 2, εκδ. Eρευνητές, Αθήνα, 2003
Tοπ Kαπί, Zυλ Nτασσέν, 1964
Aρχαιολογικό Mουσείο Δελφών, Δελφοί
Aρχαιολογικό Mουσείο Hρακλείου, Ξανθουδίδου 2, Hράκλειο Kρήτης
Aρχαιολογικό Mουσείο Θεσσαλονίκης, M. Aνδρόνικου 6, Θεσσαλονίκη
Aρχαιολογικό Mουσείο Oλυμπίας, Oλυμπία
Eθνική Πινακοθήκη, B. Kωνσταντίνου 50, Aθήνα
Mακεδονικό Mουσείο Σύγχρονης Tέχνης, Eγνατία 154, Θεσσαλονίκη
Mουσείο Kυκλαδικής Tέχνης, N. Δούκα 4, Aθήνα
Λευκός Πύργος Θεσσαλονίκη (επίσημος δικτυακός τόπος)
1. Γνωρίζετε ίσως ότι ένα μεγάλο μέρος των γλυπτών του Παρθενώνα αφαιρέθηκε από τον λόρδο Έλγιν και βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο. Αποτέλεσμα είναι να μην μπορεί να θαυμάσει κανείς ολόκληρο αυτό το αριστούργημα της τέχνης, γιατί άλλα μέρη του εκτίθενται στο Λονδίνο και άλλα στην Αθήνα, όπως βλέπετε και στη φωτογραφία.
Η τάξη σας ετοιμάζει μια επιστολή προς τον διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου, με σκοπό να ζητήσει την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα. Συμπληρώστε το κείμενο της επιστολής και μην ξεχάσετε να χρησιμοποιήσετε αιτιολογικές προτάσεις για να υποστηρίξετε τις απόψεις σας.
Αξιότιμε κύριε διευθυντή,
Είμαστε ..... και σας απευθύνουμε αυτή την επιστολή για να .....
Πρώτα απ’ όλα, για τον ελληνικό λαό τα μάρμαρα του Παρθενώνα είναι πολύ σημαντικά, γιατί .....
Πώς θα νιώθατε εσείς αν από τη Μεγάλη Βρετανία .....;
Επίσης, ο επισκέπτης της Ακρόπολης δεν μπορεί να ....., διότι ......
Επιπλέον, πιστεύουμε ότι το νέο Μουσείο της Ακρόπολης είναι ο κατάλληλος χώρος για να φιλοξενηθούν τα γλυπτά του Παρθενώνα, επειδή ......
Για όλους αυτούς τους λόγους, ......
Ελπίζουμε να λάβετε υπόψη σας την επιστολή μας.
Με εκτίμηση
2. Eίστε δημοσιογράφος και ο διευθυντής του Αρχαιολογικού Μουσείου σάς κάλεσε για να σας ενημερώσει για την ανακαίνιση που έγινε στους χώρους του Μουσείου και σας έδωσε ένα διαφημιστικό φυλλάδιο. Καθώς γράφετε το άρθρο σας στην εφημερίδα, μετατρέπετε την ενεργητική σύνταξη του διαφημιστικού φυλλαδίου σε παθητική, ώστε να τονίσετε την πράξη (τις αλλαγές που έγιναν στο Μουσείο) και όχι το υποκείμενο (ποιος τις έκανε). Κάντε επίσης όσες άλλες αλλαγές είναι απαραίτητες.
«… Το Μουσείο των Μουσείων ανοίγει. Λαμπερό όσο ποτέ άλλοτε, σας υποδέχεται ξανά, με τα παλιά και νέα εκθέματά του. Πραγματοποιήσαμε πολλές αλλαγές: συντηρήσαμε τα παλαιότερα αντικείμενα, γυαλίσαμε τα δάπεδα, τοποθετήσαμε κλιματισμό και ηλεκτροφωτισμό, ανοίξαμε παράθυρα που ήταν κλειστά για να φωτίσουμε τον χώρο, επενδύσαμε τα τζάμια με φίλτρα, βάψαμε όλους τους τοίχους και αντικαταστήσαμε όλες τις επιγραφές με καινούριες. Επίσης, δημιουργήσαμε νέα είσοδο και τοποθετήσαμε ένα γυάλινο ασανσέρ για τα άτομα με ειδικές ανάγκες. ΄Oλοι οι εργαζόμενοι αφιερώσαμε μέρες και νύχτες για να μετατρέψουμε το παλιό μουσείο σε έναν χώρο πιο ελκυστικό στο πλατύ κοινό. Από σήμερα, το μουσείο προβάλλει τα εκθέματα, την ιστορία και τον πολιτισμό μας με πιο σύγχρονο τρόπο. Φιλοξενεί αντικείμενα υψηλής τέχνης από όλες τις περιόδους του ελληνισμού. Αγάλματα που φαίνονται καινούρια πάνω σε νέες μαρμάρινες βάσεις διακοσμούν τις αίθουσές του. Το νέο μουσείο λοιπόν καλεί τους επισκέπτες του να το απολαύσουν και να γνωρίσουν ξανά τον ελληνικό πολιτισμό».
περιοδικό «7», Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, τεύχος 136, 27/6/04
3. Περπατάτε στους δρόμους της Αθήνας και ξαφνικά μια παρέα τουριστών σάς ζητάει πληροφορίες για να επισκεφτεί την Ακρόπολη. Βρίσκεστε στην πλατεία Ηρώων, στην περιοχή του Ψυρρή. Με τη βοήθεια του χάρτη, δώστε τις κατάλληλες οδηγίες, ώστε να φτάσουν με τον πιο σύντομο τρόπο στην Ακρόπολη. Αν θέλετε, μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τα μνημεία που θα δουν πάνω στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης (για τον σκοπό αυτό, αναζητήστε στην εγκυκλοπαίδεια, σε άλλα βιβλία ή στο διαδίκτυο τις σχετικές πληροφορίες).
Για τις οδηγίες, προσπαθήστε να χρησιμοποιήσετε όσες περισσότερες από τις παρακάτω λέξεις μπορείτε:
κατευθύνομαι, στρίβω, περνάω, προχωρώ, διασχίζω, ακολουθώ, ανεβαίνω δεξιά, αριστερά, ευθεία, απέναντι, μπροστά, παράλληλα δρόμος, λεωφόρος, στενό, διασταύρωση, πλατεία, σκαλιά
Iστορικός χάρτης της Aθήνας, Yπουργείο Πολιτισμού
4. Η παρακάτω αφήγηση δεν είναι πλήρης γιατί έχουν αφαιρεθεί οι αιτιολογικές προτάσεις. Μπορείτε να τις βάλετε στη σωστή τους θέση για να μάθετε τι ακριβώς έγινε στην Eθνική Πινακοθήκη;
Η χτεσινή επίσκεψή μας στην Πινακοθήκη θα μας μείνει αξέχαστη. Καθυστερήσαμε να φτάσουμε. Ο ξεναγός μάς έψαχνε όλη την ώρα. Κάποια στιγμή χτύπησε ο συναγερμός. Από την ξενάγηση δεν καταλάβαμε και πολλά πράγματα. Ο φύλακας απείλησε να μας διώξει. ΄Eνας επισκέπτης μάς έβαλε τις φωνές. Στην επιστροφή, ο διευθυντής μάς ανακοίνωσε ότι θα χάσουμε την επόμενη επίσκεψη.
• γιατί περνούσαμε διαρκώς μπροστά από τη φωτογραφική του μηχανή
• γιατί κάποιος άγγιξε έναν πολύτιμο πίνακα
• επειδή ενοχλούσαμε με τις φωνές μας
• επειδή ακολουθήσαμε μια ομάδα ξένων τουριστών
• επειδή η συμπεριφορά μας δεν ταίριαζε σε μαθητές
• γιατί δύο μαθητές δεν έφτασαν στην ώρα τους στο σχολείο
• διότι τίποτα δεν πήγε καλά
• γιατί διασκορπιστήκαμε στις αίθουσες
5. Οι τρεις φίλοι πήγαν σ’ ένα μουσείο. Συμπληρώστε τους διαλόγους για να φτιάξετε μια δική σας αστεία ιστορία.
περιοδικό «Eρευνητές, H Kαθημερινή, τεύχος 249, 8/11/03
6. Στις παρακάτω επιγραφές από ένα μουσείο, διακρίνετε ποια ρήματα είναι μεταβατικά και ποια αμετάβατα και σημειώστε τα αντικείμενα των μεταβατικών ρημάτων:
• Σας παρακαλούμε, μην καπνίζετε
• Παρακαλούμε, μην αγγίζετε τα εκθέματα
• Μη χρησιμοποιείτε φωτογραφικές ή κινηματογραφικές μηχανές
• Αφήστε τις τσάντες σας στον ειδικό χώρο
• Μη θορυβείτε
• Ακολουθείτε τις οδηγίες των φυλάκων
• Το Μουσείο κλείνει στις 6 μ.μ.
• Σεβαστείτε τον χώρο
Γράψε τις απαντήσεις σου στις παρακάτω σειρές. Για γρήγορη μετακίνηση πάτα το πλήκτρο tab ⭾ και για επιστροφή τα πλήκτρα shift+tab ⭾
Αμετάβατα | Μεταβατικά | Αντικείμενα |
7. Στο παρακάτω κείμενο χωρίστε τις προτάσεις, βρείτε τους κύριους όρους και σημειώστε τους στον πίνακα που ακολουθεί:
Ο αρχαιολογικός χώρος της Βεργίνας περιλαμβάνει την αρχαία πόλη και το νεκροταφείο της. Η αρχαία πόλη ήταν ανοιχτή μόνο από την πλευρά του κάμπου. Ένα τείχος την περιέβαλλε, αλλά σήμερα δεν είναι ορατό. Μέσα στην αρχαία πόλη κυριαρχούν το ανάκτορο και το θέατρο.
Το ανάκτορο είναι το πρώτο μνημείο της περιοχής και εντυπωσιάζει τον επισκέπτη. Εδώ κατοικούσαν τα μέλη της βασιλικής οικογένειας. Το αρχαίο θέατρο βρίσκεται κοντά στο ανάκτορο και ανακαλύφθηκε το 1982. Τέλος, πολύ σημαντικά είναι τα νεκροταφεία, όπου βρέθηκαν οι βασιλικοί τάφοι. Ο τάφος του Φιλίππου του Β΄, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, είναι ο πιο σημαντικός από όλους.
ΒΕΡΓΙΝΑ, Περιδιαβάζοντας τον αρχαιολογικό χώρο, Υπουργείο Πολιτισμού
Γράψε τις απαντήσεις σου στις παρακάτω σειρές. Για γρήγορη μετακίνηση πάτα το πλήκτρο tab ⭾ και για επιστροφή τα πλήκτρα shift+tab ⭾
Πρόταση | Υποκείμενο | Ρήμα | Αντικείμενο | Κατηγορούμενο |
1η | ||||
2η | ||||
3η | ||||
4η | ||||
5η | ||||
6η | ||||
7η | ||||
8η | ||||
9η | ||||
10η | ||||
11η | ||||
12η | ||||
13η |
8. Βρείτε τα δέκα κρυμμένα αντικείμενα του μουσείου.
Για να λύσεις το κρυπτόλεξο, πάτα εδώ.
Α | Σ | Σ | Δ | Ψ | Γ | Τ | Τ | Φ | Η | Ω | Ξ |
Σ | Ε | Κ | Θ | Ε | Μ | Α | Τ | Α | Σ | Δ | Ι |
Χ | Φ | Θ | Α | Ω | Κ | Ζ | Σ | Ι | Ξ | Ε | Ο |
Χ | Ρ | Ι | Δ | Φ | Α | Χ | Δ | Ρ | Θ | Π | Δ |
Γ | Α | Γ | Α | Λ | Μ | Α | Τ | Ι | Δ | Ι | Ο |
Υ | Μ | Ι | Φ | Γ | Α | Ψ | Φ | Σ | Φ | Γ | Ψ |
Υ | Φ | Ο | Γ | Η | Λ | Ω | Γ | Θ | Ε | Ρ | Ω |
Ξ | Ο | Ο | Τ | Ξ | Κ | Β | Η | Ρ | Σ | Α | Ν |
Ι | Ρ | Π | Υ | Ν | Ω | Ν | Θ | Ο | Α | Φ | Α |
Κ | Ε | Β | Ι | Β | Τ | Μ | Ξ | Ν | Χ | Ε | Σ |
Ο | Α | Ν | Α | Γ | Λ | Υ | Φ | Ο | Ζ | Σ | Π |
Π | Σ | Ε | Ο | Μ | Ι | Λ | Ι | Σ | Ω | Α | Ι |
Π | Η | Α | Γ | Γ | Ε | Ι | Ο | Θ | Ν | Φ | Δ |
Μ | Ν | Ρ | Π | Θ | Η | Ξ | Ο | Κ | Ξ | Ξ | Α |
Κ | Ο | Σ | Μ | Η | Μ | Α | Τ | Α | Π | Γ | Λ |
Μ | Η | Ρ | Ξ | Κ | Ρ | Υ | Π | Χ | Ι | Τ | Υ |
Λ | Κ | Ψ | Η | Φ | Ι | Δ | Ω | Τ | Ο | Κ | Ρ |
9. Πολλές λέξεις που χρησιμοποιούμε σήμερα έχουν τη ρίζα τους στα αρχαία ελληνικά. Βρείτε τι σημαίνουν οι παρακάτω λέξεις και πώς σχηματίστηκαν: