ΠΡΟΣ: Το Δικηγορικό Γραφείο Αντωνίου Γρ. Φούσα & Συνεργατών Ασκπληπιού 6-8 Αθήνα 10679
Θεσσαλονίκη 5-1-2004
ΓΝΩΜΕΤΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΧΥΤΑ ΣΤΗ ΘΕΣΗ "ΦΤΕΡΗ - ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΟΣ" ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΑΝΩ ΠΩΓΩΝΙΟΥ
Η παρούσα γνωμάτευση στηρίζεται στα εξής στοιχεία: 1.Επιτόπιες επισκέψεις τις οποίες πραγματοποίησαν οι συντάξαντες κατά τη διάρκεια του έτους 2003. 2.Τον επίσημο γεωλογικό χάρτη του Ελληνικού Κράτους που περιλαμβάνεται η συγκεκριμένη θέση (έκδοση ΙΓΜΕ 1971). 3.Την προκαταρκτική αξιολόγηση (Β' στάδιο - κυρίως Μελέτη Σχεδιασμού) που πραγματοποιήθηκε για το Διαχειριστικό Σχέδιο Στερεών Αποβλήτων Ηπείρου. Η έκθεση αυτή θα αναφέρεται στο εξής ως "προκαταρκτική αξιολόγηση". 4.Τη διεθνή βιβλιογραφία και πρακτική για την ασφάλεια συγκεκριμένων γεωλογικών σχηματισμών όταν χρησιμοποιούνται ως χώροι φιλοξενίας ΧΥΤΑ.
Λαμβάνοντας υπ' όψη τα ανωτέρω η εν λόγω θέση συνίσταται γεωλογικά από τους εξής σχηματισμούς. 1. Το επιφανειακό κάλυμμα της θέσης αποτελείται από τεταρτογενείς προσχωματικές αποθέσεις συνιστάμενες από αργίλους, αμμώδεις αργίλους, κροκαλοπαγή η λατυποπαγή πετρώματα με πυκνές εναλλαγές μεταξύ τους τόσο πλευρικά όσο και κατακόρυφα. Ο σχηματισμός αναφέρεται με το όνομα "παλαιές πυριτικές προσχώσεις" τόσο στο γεωλογικό χάρτη όσο και στην "προκαταρκτική αξιολόγηση". Ως προς τη σύσταση του σχηματισμού συμφωνούμε απόλυτα με τους προγενέστερους αυτούς χαρακτηρισμούς. Το πάχος του σχηματισμού αυτού εκτιμάται μεταξύ 2 και 5 μέτρων. 2.Βορειοδυτικά της θέσης απαντώνται πλευρικά κορήματα συνιστάμενα από φτωχά έως μέτρια συγκολλημένα λατυποπαγή όπως σωστά αναφέρεται στην "προκαταρκτική αξιολόγηση". 3.Υπόβαθρο της θέσης αποτελούν οι αλπικοί ασβεστόλιθοι. Οι ασβεστόλιθοι αυτοί παρουσιάζονται έντονα κατακερματισμένοι και καρστικοποιημένοι. Παρουσιάζουν δηλαδή πυκνό σύστημα διακλάσεων που διασχίζει τη μάζα τους.
4.Στο γεωλογικό χάρτη σημειώνεται μεγάλους μήκους ρήγμα με διεύθυνση ΒΑ - ΝΔ, η οποία διασχίζει στο βόρειο άκρο την προτεινόμενη για ΧΥΤΑ θέση. 5.Υδρογεωλογικά, το επιφανειακό κάλυμμα είναι υδροπερατό παρά την παρουσία αργίλων γιατί αφ' ενός έχει πολύ μικρό πάχος και αφ' ετέρου δεν αποτελείται από συμπαγές στρώμα αργίλου. Οι ανθρακικοί σχηματισμοί παρουσιάζουν υψηλή υδροπερατότητα σύμφωνα με όλα τα προγενέστερα στοιχεία αλλά και σύμφωνα με τις δικές μας παρατηρήσεις. Επιπλέον οι ασβεστόλιθοι αυτοί εκτείνονται σε πολύ μεγάλη έκταση και υδραυλικά με τον Καλαμά στα νότια. Επίσης είναι πολύ πιθανό το ενδεχόμενο υδραυλικής επικοινωνίας τους και με τη λεκάνη της Παμβώτιδας.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Παγκοσμίως, για να γίνει αποδεκτό ένα στρώμα αργίλου ως χώρος φιλοξενία ΧΥΤΑ θα πρέπει να έχει πάχος τουλάχιστον 20 μέτρων και να είναι συμπαγές, δηλαδή να μην έχει ενστρώ-σεις άλλων αποθέσεων όπως κροκάλων και άμμου. Σε περίπτωση που παρουσιάζονται ενστρώσεις αυτό το στρώμα θα πρέπει να έχει τουλάχιστον 50 μέτρα πάχος. Στην προκειμένη θέση έχουμε 2-5 μέτρα προσχώσεων που σε καμία περίπτωση δεν είναι συμπαγής άργιλος. Το στρώμα των κορημάτων που καλύπτει τμήμα του χώρου είναι επίσης υδατοπερατό. Το υπόβαθρο της περιοχής συνίσταται από το πλέον ακατάλληλο για την περίπτωση πέτρωμα το οποίο ευρίσκεται σε ακόμη χειρότερη κατάσταση λόγω της έντονης τεκτονικής καταπόνησης του. Επιπλέον οι ασβεστόλιθοι αυτοί (κατά πάσα πιθανότητα) επικοινωνούν υδραυλικά με το ποτάμι και τη λίμνη σε πολύ μεγάλη έκταση. Σε παγκόσμιο επίπεδο, ουδείο μπορεί να αποκλείσει, αντιθέτως μάλιστα, πιθανότητα αστοχίας των οποιονδήποτε στεγα-νοποιητικών διατάξεων κατασκευαστούν τεχνητά για τη δημιουργία ΧΥΤΑ πέραν του ότι θα υπάρχει τεράστιο κατασκευαστικό κόστος. Περισσότερο δε, όταν στην περιοχή συμβαίνουν συχνά σεισμικά γεγονότα τα οποία πιθανά να δημιουργήσουν βλάβες σε οποιαδήποτε στεγανοποιητική κατασκευή. Η μεγάλη έκταση των ασβεστόλιθων και η μεγάλη ταχύτητα κίνησης του υπόγειου ύδατος μέσα στη μάζα τους (έχουν περατότητα 10-2 έως 10-5m/sec σύμφωνα με την προκαταρκτική αξιολόγηση), καθιστά σίγουρη τη ρύπανση των υπογείων υδάτων στην ευρύτερη περιοχή. Το γεγονός αυτό θα οδηγήσει στην διατάραξη της δίαιτας των οικοσυστημάτων της περιοχής.
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: 1.Από Γεωλογικής - Τεκτονικής και Υδρογηεωλογικής απόψεως, η επιλεγείσα θέση Φτέρη - Γεροπλάτανος είναι ακατάλληλη για φιλοξενία ΧΥΤΑ. 2.Τα παραπάνω συμπεράσματα μπορούν να ποσοτικοποιηθούν και να επιβεβαιωθούν επακριβώς με τη διενέργεια εμπεριστατωμένης υδρογεωλογικής μελέτης η οποία θα περιλαμβάνει διάνοιξη γεωτρήσεων και δοκιμαστικές εισπιέσεις ρευστών και όλες τις αναγκαίες επιτόπιες μετρήσεις (γεωφυσικές κ.λ.π.)
Είμαστε στη διάθεση σας για οποιαδήποτε περαιτέρω πληροφορία
Με τιμή Γεώργιος Σούλιος Καθηγητής Υδρογεωλογίας ΑΠΘ Γρηγόρης Ν. Τσόκας Καθηγητής Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής ΑΠΘ
ΠΡΟΣ Τον κ. Δημήτριο Σκαμνάκη Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας Ηπείρου
Α.Π. 50/16-1-2001 ΙΩΑΝΝΙΝΑ
1.Όπως ήδη γνωρίζετε, για τη γνωστή υπόθεση της παράνομης απόφασης του προκατόχου σας, ως προς την εγκατάσταση του ΧΥΤΑ όλου του νομού Ιωαννίνων στη θέση "Φτέρη - Γεροπλάτανος", με εξουσιοδότησαν εγγράφως άνω των 2.500 κατοίκων της ευρύτερης περιοχής, για να χειρισθώ το όλο θέμα δικαστικά. Πράγματι για τον σκοπό αυτό, κατετέθη σχετική αίτηση ακυρώσεως στο ΣτΕ, η εκδίκαση της οποίας εκκρεμεί. 2.Στα πλαίσια, όμως, αυτής της εξουσιοδότησης, και για την πληρέστερη και επιστημονικότερη αντιμετώπιση της υποθέσεως, προσέφυγα, από την αρχή, στο Πανεπιστήμιο Θεσ/νίκης και ειδικότερα στη Σχολή Θετικών Επιστημών (Τμήμα Γεωλογίας - Τομέας Γεωφυσικής), προκειμένου να εκπονηθεί σχετική επιστημονική γνωμάτευση. Πράγματι, της υποθέσεως επελήφθησαν δύο διακεκριμένοι ειδικοί Επιστήμονες, ήτοι οι α) Γεώργιος Σούλιος, Καθηγητής Υδρογεωλογί-ας Α.Π.Θ. και β) Γρηγόριος Τσόκας, Καθηγητής Εφηρμοσμένης Γεωφυσικής του ίδιου Πανεπιστημίου, οι οποίοι, ύστερα από εμπεριστατωμένη μελέτη, συνέταξαν την από 5/1/2004 Γνωμάτευση τους, την οποία μου εγχείρισαν ήδη. και της οποίας σας παραδίδω, δια της παρούσης επιστολής μου, σχετικό επικυρωμένο αντίγραφο.
3. Το τελικό συμπέρασμα της Γνωμάτευσης αυτής είναι ότι: "Από Γεωλογικής - Τεκτονικής και Υδροεγεω-λογικής απόψεως η επιλεγείσα θέση Φτέρη -Γεροπλάτανος είναι ακατάλληλη για φιλοξενία ΧΥΤΑ". Αξιοπρόσεκτο, επίσης, είναι το γεγονός ότι στην εν λόγω Γνωμάτευση αναφέρονται και τα εξής: "Το υπόβαθρο της περιοχής συνίσταται από το πλέον ακατάλληλο, για την περίπτωση, πέτρωμα, το οποίο ευρίσκεται ακόμη σε χειρότερη κατάσταση, λόγω της έντονης τεκτονικής καταπονήσεώς του. Επί πλέον οι ασβεστόλιθοι αυτοί (κατά πάσα πιθανότητα) επικοινωνούν υδρολογικά με το ποτάμι (Καλαμά) και τη λίμνη (Παμβώτιδα) σε μεγάλη έκταση". 4. Με βάση όλα τα ανωτέρω, και επιπλέον όλα όσα εκτίθενται στην εν λόγω Γνωμάτευση, η ευρύτερη περιοχή "Γεροπλάτανου - Βασιλικού" είναι παντελώς ακατάλληλη για την εκεί εγκατάσταση του ΧΥΤΑ Ιωαννίνων. Αυτό, όμως, σας επισημάνθηκε από την πρώτη στιγμή (Σεπτέμβριος 2003) και μάλιστα αποφάσισε αρνητικά, τόσο για την τοποθεσία αυτή, όσο και για την όλη διαδικασία επιλογής, και το Νομαρχιακό Συμβούλιο και όμως, μέχρι σήμερα, εκ μέρους της αρμόδιας Περιφέρειας Ηπείρου, δεν κινήθηκε η νόμιμη διαδικασία για την επανεξέταση του όλου θέματος, και φαίνεται ότι επελέγη η οδός του "ας βρεθεί λύση μετά τις εκλογές". 5 Αυτό, όμως, σημαίνει ότι υπάρχει μέγας κίνδυνος, να χαθούν τα σχετικά χρήματα και έτσι το απολύτως απαραίτητο αυτό έργο, να μην μπορέσει να υλοποιηθεί. Με την ευκαιρία σας τονίζω ότι, τόσο ως νομικός και πολιτικός του νομού μας, όσο και ως εκπρόσωπος των 2500 και πλέον συμπατριωτών μας, που υπέγραψαν την ως άνω εξουσιοδότηση, ποτέ δεν διανοηθήκαμε, ότι είναι δυνατόν, να μη γίνει το έργο αυτό στο νομό μας. Αντιθέτως, υποστηρίζουμε, ότι είναι απολύτως απαραίτητο, και οι ευθύνες είναι τεράστιες, τόσο εκείνων που αυθαιρέτως και παρανόμως αποφάσισαν την ε-
γκατάσταση του ΧΥΤΑ στην παντελώς ακατάλληλη περιοχή της "Φτέρης - Γεροπλάτανου", όσο και εκείνων που, στη συνέχεια, δεν πήραν τις πρωτοβουλίες για την αποκατάσταση της παρανομίας και την προώθηση του έργου. 6 Κατόπιν όλων των ανωτέρω, είναι ανάγκη να ενημερώσετε δημοσίως τους πολίτες του νομού Ιωαννίνων, σε ποιο σημείο από πλευράς εγκρίσεως βρίσκεται η υπόθεση του ΧΥΤΑ Ιωαννίνων και ποιες είναι οι περαιτέρω προθέσεις της Γενικής Γραμματείας Περιφέρειας Ηπείρου. Σας ευχαριστώ πολύ.
ΑΝΤ. ΦΟΥΣΑΣ: "Δύο διακεκριμένοι επιστήμονες βεβαιώνουν το ακατάλληλο του εδάφους Τεροπλάτανου για ΧΥΤΑ. Τεράστιες οι ευθύνες της Περιφέρειας Ηπείρου"
1. Για τη γνωστή υπόθεση του ΧΥΤΑ Ιωαννίνων, που αρχικά είχε επιλεγεί από την Περιφέρεια Ηπείρου, κατά σαφώς παράνομο τρόπο, η θέση "Φτέρη - Γεροπλκάτανος" Πωγωνίου, από πλευράς του δικηγόρου και πρώην Υπουργού κ. Αντ. Φούσα, ύστερα από σχετική εξουσιοδότηση 2500 και πλέον κατοίκων της ευρύτερης περιοχής, για να χειρισθεί δικαστικώς την υπόθεση, εκτός της καταθέσεως ήδη εκ μέρους του της σχετικής αίτησης ακυρώσεως στο ΣΤΕ, ζητήθηκε και η επιστημονική άποψη δύο ειδικών και κορυφαίων Επιστημόνων - Καθηγητών του Τομέα Γεωφυσικής - Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (κ.κ. Γεωργίου Σούλιου και Γρηγο-
ρίου Τσόκα). 2.Αντίγραφο της σχετικής Γνωμοδότησης των δύο ως άνω Καθηγητών, δια της οποίας αποφαίνονται ότι η ευρύτερη περιοχή "Φτέρη - Γεροπλάτανος" είναι παντελώς ακατάλληλη για την εγκατάσταση εκεί ΧΥΤΑ, υπεβλήθη με την από 13-1- 2004 επιστολή του κ. Φούσα, προς τον κ. Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας Ηπείρου, ώστε να ενημερωθεί για το πόρισμα τους και να προβεί στις περαιτέρω νόμιμες ενέργειες. 3.Με την ίδια επιστολή του ο κ. Φούσας επισημαίνει τον κίνδυνο, λόγω των προφανών παρανομιών της ΓΓΠΗ, να χαθούν τα σχετικά χρήματα και το όλο έργο, που σαφώς είναι απολύτως απαραίτητο, να μην υλοποιηθεί. Επίσης, επισημαίνεται και η περαιτέρω ανεξήγητη αδράνεια της Περιφέρειας Ηπείρου, η οποία, φαίνεται, ότι επέλεξε την οδό "για μετά τις εκλογές", αλλά με τη συμπεριφορά της αυτή παραπέμπεται το έργο στις ελληνικές "καλένδες". Στην περίπτωση, όμως, αυτή οι ευθύνες είναι τεράστιες, διότι υπάρχει κίνδυνος να χαθεί από την περιοχή ένα τόσο σοβαρό και απαραίτητο έργο. 4.Τέλος, ο κ. Φούσας, με την ίδια επιστολή του, καλεί τον Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας Ηπείρου να ενημερώσει τους πολίτες του νομού Ιωαννίνων σε ποιο σημείο, από πλευράς εγκρίσεως, βρίσκεται η υπόθεση του ΧΥΤΑ, και ποιες είναι οι περαιτέρω προθέσεις του για την άμεση υλοποίηση του έργου.
