| Επιρρηματικές προτάσεις |
| Είδος |
Εισάγεται με: |
Χρησιμοποιείται ως: |
| χρονικές |
με τους χρονικούς συνδέσμους:
όταν: Όταν έρθει ο πατέρας σου, θα δεις
σαν: Σαν έγινε είκοσι χρονών, έφυγε
ενώ: Όλη την ώρα μάλωναν, ενώ εγώ τους έβλεπα
καθώς: Καθώς έφευγα, ήρθε και ο Πέτρος
αφού: Ήρθε, αφού έφυγα
αφότου: Ήρθε, αφότου έφυγα
πριν: Πριν φύγει, συμφιλιωθήκαμε
μόλις: Μόλις φτάσεις, ειδοποίησέ με
προτού: Προτού φύγεις, έλα από το σπίτι
ώσπου: Θα σε δω, ώσπου να φύγεις
ωσότου: Μιλήσαμε λίγο, ωσότου έρθει το λεωφορείο
όποτε: Όποτε μπορέσεις, πέρνα από το σπίτι
άμα: Ειδοποίησέ με, άμα φτάσεις
με λέξεις και εκφράσεις
όσο: Όσο ζω, ελπίζω
ότι: Ότι έφευγα, τώρα που ήρθες
εκεί που: Εκεί που έφευγα, άκουσα ένα θόρυβο
όσο που να: Όσο που να πεις κύμινο, φτάσαμε
έως ότου να: Έως ότου να έρθει το τρένο, έχουμε χρόνο
κτλ. |
επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου
Διακρίνεται σε:
προτερόχρονο: Μόλις έμαθε τα γεγονότα, έφυγε
σύγχρονο: Όταν δουλεύει, χαίρεται
υστερόχρονο: Πριν να φάει, έπλυνε τα χέρια του |
| αιτιολογικές |
με τους αιτιολογικούς συνδέσμους
γιατί: Δεν πήγα στο σχολείο, γιατί ήμουν άρρωστος
διότι: Δε συμφωνώ μαζί σας, διότι λέτε ανοησίες
επειδή: Έφυγε νευριασμένος, επειδή θύμωσε
αφού: Αφού της συμπεριφέρθηκες έτσι, έφυγε
τι (ποιητικό): Έφυγε τι της μίλησες άσχημα (γιατί της μίλησες...)
με λέξεις και εκφράσεις
καθώς: Καθώς είναι ψηλός, τον διακρίνεις εύκολα
εφόσον: Εφόσον το θέλεις, θα γίνει
μια και: Θα πάρουμε γλυκό, μια και ήσασταν καλά παιδιά
που: Λυπάμαι, που δε θα έρθεις μαζί μας
μια που: Μια που ήρθε νωρίς τον τάισα κιόλας
σαν να: Κι ύστερα, σαν να βαρέθηκε κομμάτι, έφυγε αμίλητος
για να: Για να τρέχει σαν τρελός, καρφώθηκε σ' ένα τοίχο
και: Φύγε τώρα, και δεν έχω καιρό |
επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας |
| υποθετικές |
με τους υποθετικούς συνδέσμους
αν (εάν): Αν φύγεις εσύ, θα φύγω κι εγώ
με τους χρονικούς συνδέσμους
σαν: Σαν χάσει ο άνθρωπος την τιμή, τι τη θέλει τη ζωή
άμα : Άμα δε διαβάσεις, δε θα πάμε πουθενά
με τον σύνδεσμο
να: Να μην το έβλεπα ο ίδιος, δε θα το πίστευα |
επιρρηματικός προσδιορισμός της υπόθεσης |
| τελικές |
με τους τελικούς συνδέσμους
για να: Έφυγε, για να πάει στο σχολείο
να: Ήρθα, να (για να) δουλέψω |
επιρρηματικός προσδιορισμός του σκοπού |
| αποτελεσματικές |
με τους αποτελεσματικούς συνδέσμους
ώστε: Μιλάει πολύ σιγά, ώστε μόλις ακούγεται
που: Ήταν τόσο σπάταλος, που έμεινε απένταρος
με τον σύνδεσμο
να: Δεν είναι ανόητος, να τα πει όλα
με τις εκφράσεις
ώστε να: Τους κορόιδευε, ώστε να μην τον πιστεύουν πια
που να: Ντύνεται κομψά, που να περνάει για πλούσιος |
επιρρηματικός προσδιορισμός του αποτελέσματος |
| εναντιωματικές |
με τους αντιθετικούς συνδέσμους
ενώ: Ενώ δε διάβασε, τα πήγε πολύ καλά στις εξετάσεις
μολονότι: Μολονότι τον προσκάλεσαν, δεν πήγε
αν και: Αν και είναι πλούσιος, ζει φτωχικά
με τις εκφράσεις
και ας: Κι ας είναι παλιό το σπίτι, εμένα μου αρέσει
παρόλο που: Παρόλο που τρώει συνέχεια, δεν παχαίνει
μόλο που: Του μιλούσε , μόλο που δεν την άκουγε πια
και που: Και που του μιλάς, δεν παίρνει από λόγια
παρά το ότι: Δεν έρχεται, παρά το ότι τον παρακάλεσα |
επιρρηματικός προσδιορισμός της εναντίωσης
εκφράζουν ισχυρή αντίδραση προς κάτι που το θεωρούμε πραγματικό και το οποίο δηλώνεται από την πρόταση που προσδιορίζουν και από την οποία εξαρτώνται |
| παραχωρητικές |
εισάγονται με τις εκφράσεις
και αν: Κι αν σε βρίσουν, εσύ να αδιαφορήσεις
και να: Και να μη μου το έλεγες, εγώ θα ερχόμουν
που να: Που να χαλάσει ο κόσμος, εγώ δεν ταξιδεύω μ' αυτό το πλοίο
να μην: Μια στιγμή να μην πρόσεχες, ήταν ικανός να γκρεμίσει το σπίτι |
φανερώνουν εναντίωση, δηλαδή ισχυρή αντίδραση προς κάτι που δεν το θεωρούμε πραγματικό αλλά ενδεχόμενο ή και αδύνατο· ή φανερώνουν παραχώρηση σε κάτι που είναι αντίθετο από αυτό που δηλώνεται στην πρόταση που προσδιορίζουν και από την οποία εξαρτώνται |
αναφορικές
επιρρηματικές |
εισάγονται με τα αναφορικά επιρρήματα
όπου: Όπου ο αέρας είναι μολυσμένος, οι άνθρωποι υποφέρουν
όποτε: Όποτε φύγετε, ειδοποιήστε με
όπως: Όπως μου φέρεσαι, θα φέρομαι
όσο: Φάε όσο θες
οπουδήποτε: Ψάξαμε οπουδήποτε φανταστείς
οποτεδήποτε: Οποτεδήποτε πάτε, θα έρθω κι εγώ |
εκφράζουν
τόπο
χρόνο
τρόπο
ποσό
τόπο
χρόνο |
