ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ-ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Ξέρατε ότι ο Νάξος ήταν ο θρυλικός ηγεμόνας των πρώτων αποίκων του ομώνυμου νησιού; Το ίδιο ήταν και ο Πάρος, για την Πάρο, ο Θάσος για την Θάσο, ο Ζάκυνθος για την Ζάκυνθο και ο Κέφαλος για την Κεφαλονιά.

Γνωρίζατε ότι Κρήτη ονομαζόταν μία από τις νύμφες των Εσπερίδων, που φύλαγαν τα χρυσά μήλα στον κήπο των θεών, στη χώρα του Άτλαντα; Η δε Σύμη ήταν μία άλλη νύμφη, συζύγου του Γλαύκου, πρώτου κάτοικου του νησιού, ενώ ο Φολέγανδρος ήταν γιος του Μίνωα. Το ότι έπαιξε η αρχαία ιστορία ρόλο στην ονομασία των ελληνικών νησιών δεν μας κάνει εντύπωση.

Ενδιαφέρον, όμως, παρουσιάζουν ονόματα νησιών που η ιστορία τους προσπερνά μία εμβληματική -και πιθανώς μυθική- φιγούρα. Όπως τα παρακάτω:

Σύρος

Το όνομα Σύρος προέρχεται από τους πρώτους κατοίκους του νησιού, τους Φοίνικες. Σήμερα υπάρχουν δύο εκδοχές για την ονομασία αυτή. Σύμφωνα με την πρώτη, το όνομα προέρχεται από τη λέξη «ουσύρα» που σημαίνει ευτυχής, ενώ σύμφωνα με τη δεύτερη, προέρχεται από το «συρ» που σημαίνει βράχος.

Η Άνοιξη ξεκίνησε και επίσημα την Τρίτη, με την εαρινή ισημερία, πιο πρόωρα σε σχέση με άλλες φορές.

Οι αστρονόμοι ορίζουν την ισημερία, που σηματοδοτεί την έναρξη της άνοιξης, ως η στιγμή όπου ο Ήλιος λάμπει ακριβώς κάθετα πάνω από τον Ισημερινό της Γης, ενώ αμέσως μετά «μεταναστεύει» αργά προς τα βόρεια, φέρνοντας σιγά-σιγά το καλοκαίρι στο βόρειο ημισφαίριο, όπου ανήκει και η Ελλάδα.

Φέτος η εαρινή ισημερία έλαβε χώρα στις 05:14 ώρα Γκρίνουιτς της 20ής Μαρτίου, σύμφωνα με το Scientific American και το Space.com, ενώ για την Ελλάδα, όπου υπάρχει διαφορά δύο ωρών, η άνοιξη έκανε την εμφάνισή της και τυπικά στις 7:15 το πρωί.

Η ημερομηνία της εαρινής ισημερίας δεν είναι σταθερή. Αν και πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι η άνοιξη συνήθως αρχίζει στις 21 Μαρτίου, στην πραγματικότητα, όπως δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία, στη διάρκεια του 20ού αιώνα αυτό συνέβη μόνο στα 36 από τα συνολικά 100 έτη, κυρίως στις αρχές και τα μέσα του προηγούμενου αιώνα.

Παρόλα αυτά έχει διαμορφωθεί η κοινή πεποίθηση ότι παραδοσιακά η άνοιξη ξεκινά στις 21 Μαρτίου.

Στην Ευρώπη, η τελευταία φορά που η άνοιξη μπήκε στις 21 Μαρτίου, ήταν το 2007, ενώ η επόμενη θα αργήσει πολύ, αφού αυτό θα ξανασυμβεί το 2102.

Μία άλλη παρεξήγηση είναι ότι οι τέσσερις εποχές του έτους διαρκούν ακριβώς το ίδιο, δηλαδή 90 μέρες η κάθε μία.

Η διάρκεια όμως των εποχών επίσης ποικίλει και για το 2012, στο βόρειο ημισφαίριο, έχει ως εξής: Χειμώνας 88,99 μέρες, Άνοιξη 92,76 μέρες, Καλοκαίρι 93,65 μέρες και Φθινόπωρο 89,84 μέρες.

Ο όρος είναι σύνθετος από τα αρχαία ελληνικά, από το "σείω" (ταρακουνώ) + "άχθος" (βάρος, χρέος). Ουσιαστικά σήμαινε την "αποτίναξη των βαρών".

Πριν την απαγόρευσή της από το Σόλωνα, στην Αθήνα ίσχυε ο θεσμός της υποδούλωσης για χρέη: ένας πολίτης που δεν μπορούσε να ξεπληρώσει το δανειστή του έχανε την ελευθερία του.

Τα νομοθετικά μέτρα του Σόλωνα ήταν πολύ τολμηρά, αλλά και δραστικά. Βασίζονταν στην αρχή της δίκαιης ανισότητας και όχι της απόλυτης ισότητας, ενώ επιδίωκαν να αποτρέψουν την εμφύλια διαμάχη και τη διάλυση της πολιτικής κοινότητας της Αθήνας, διατηρώντας παράλληλα την κοινωνική διαστρωμάτωση και την προβολή αυτής της διαστρωμάτωσης στη νομή της εξουσίας.

Η σεισάχθεια εντασσόταν στα μέτρα επανόρθωσης που έλαβε ο Σόλων. Πιο συγκεκριμένα, καταργούνταν τα υφιστάμενα χρέη ιδιωτών προς ιδιώτες και προς το δημόσιο, καταργήθηκε ο δανεισμός με εγγύηση το "σώμα" (προσωπική ελευθερία) του δανειολήπτη και των μελών της οικογένειάς του, ενώ απελευθερώθηκαν και όσοι Αθηναίοι είχαν γίνει δούλοι λόγω χρεών στην ίδια την Αθήνα και επαναφέρθηκαν στην πόλη όσοι εν τω μεταξύ είχαν μεταπωληθεί στο εξωτερικό.

Είναι γνωστό ότι με τη "σεισάχθεια" ο Σόλων έδωσε τέλος στην εξάρτηση των φτωχών αγροτών στην Αττική. Εκείνο που δεν είναι γνωστό και παραμένει θέμα διαμάχης ανάμεσα στους ερευνητές είναι η διαδικασία που ακολούθησε προκειμένου να αποκαταστήσει όσους είχαν πέσει θύματα της αυθαιρεσίας των πλουσίων, ακριβώς γιατί δεν υπήρχαν γραπτές διατάξεις (αυτό άλλωστε λέει και ο Σόλων σε ένα από τα ποιήματά του).