ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ-ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Μπορεί στην Ελλάδα το Πάσχα να σημαίνει Ανάσταση του Θεανθρώπου και... λουκούλλεια γεύματα με ψητό κατσίκι στη σούβλα, κόκκινα αβγά και αδιάκοπο χορό, αλλά σε ορισμένες γωνίες του πλανήτη οι παραδόσεις του Πάσχα κρύβουν πολλές ιδιομορφίες.

1. Τσεχία- Ουγγαρία-Σλοβακία: Το «ξύλο» είναι... υγεία

Ένα από τα πιο περίεργα έθιμα του Πάσχα συμβαίνει στην Τσεχία, την Ουγγαρία και τη Σλοβακία. Η παράδοση προστάζει οι άνδρες να μαστιγώνουν(!) τις γυναίκες τους τη Μεγάλη Δευτέρα. Αφού τις βρέξουν με μπόλικο νερό, έπειτα τις μαστιγώνουν με χειροποίητα μαστίγια, φτιαγμένα από ιτιά και διακοσμημένα με κορδέλες στα άκρα τους. Το μαστίγωμα έχει συμβολική σημασία. Σύμφωνα με το θρύλο οι γυναίκες μαστιγώνονται από τους συζύγους τους, ώστε να διατηρούν την ομορφιά και την υγεία τους την επόμενη χρονιά. Η ομορφιά θέλει θυσίες!!!

2. Φινλανδία: Βγήκαν έξω οι δαίμονες!

Στη Φινλανδία τα παιδιά μασκαρεύονται και ζητιανεύουν στους δρόμους, ενώ στα χέρια τους κρατούν δύο μπαγκέτες. Στην δυτική, μάλιστα, Φινλανδία τα πυροτεχνήματα είναι το κέντρο της προσοχής. Η παράδοση έχει και εδώ συμβολική σημασία, αφού σκοπός των κρότων και των πυροτεχνημάτων είναι να τρομάξουν τις μάγισσες που περιφέρονται ελεύθερες στο χρονικό διάστημα μεταξύ Μεγάλης Παρασκευής και Μεγάλου Σαββάτου.

Το Πάσχα στην Κύπρο, σύμφωνα με τον μακαριστό εξέχοντα λαογράφο Γεώργιο Χ. Παπαχαρλάμπους, αποκαλείται στο κυπριακό γλωσσικό ιδίωμα «Πάσκαν».

Πάσχα ονομάζονται στην Κύπρο και οι εορτές των Χριστουγέννων και της Παναγίας, στις 15 Αυγούστου, επειδή προηγούνται νηστείες. Οι άνθρωποι στα χωριά, αλλά και στις πόλεις εύχονται ο ένας στον άλλον «Καλό Πάσκαν να φθάσωμεν».

Ο κ. Παπαχαραλάμπους αναφέρει ότι παλιότερα την Μεγάλη Πέμπτη δεν εργάζονταν οι σιδηρουργοί για να συγχωρεθούν οι αμαρτίες τους, διότι ο Πιλάτος τους ζήτησε τρία καρφιά για την Σταύρωση του Χριστού και αυτοί έκαναν περισσότερα.

Σύμφωνα με τον ίδιο την Μ. Πέμπτη στις εικόνες των εκκλησιών κρεμούν μαύρα καλύμματα και το βράδυ γίνεται αναπαράσταση της Σταύρωσης. Ο ιερέας συνοδευόμενος από τους ψάλτες περιφέρει τον Εσταυρωμένο και τον τοποθετεί στο κέντρο του ναού.

Οι εκκλησιαζόμενοι έβαζαν κάτω από το αναλόγιο φιάλες με νερό για να αγιαστεί την ώρα που ο παπάς διάβαζε τα 12 ευαγγέλια. Το νερό αυτό χρησίμευε για αγιασμό και για το προζύμι των πασχαλινών άρτων.

Το προζύμι αυτό το χρησιμοποιούσαν για ζύμωμα όλο το χρόνο, και αν χρειαζόταν να δανειστεί από αυτό άλλη οικογένεια, δεν έπρεπε να το δει ούτε ξένος ούτε ο ήλιος.

Την Μ. Παρασκευή σε ανάμνηση του όξους που έδωσαν στον Χριστό, όταν είπε «διψώ» πάνω στον σταυρό, συνηθίζουν να μαγειρεύουν φακές με ξύδι.

Την Κυριακή του Πάσχα τρώνε κρέας και ψητό αρνί, το οποίο ήταν και είναι απαραίτητο στο πασχαλινό τραπέζι.