Ο μικρασιατικός πόλεμος

Δεκέμβριος 1921: Μετά από την επάνοδο του βασιλιά Κωνσταντίνου, η Βουλή τόνισε την αφοσίωση στους Συμμάχους και την απόφαση να συνεχίσει τον αγώνα στη Μ. Ασία για τα δικαιώματα του ελληνισμού.

Στο λιμάνι της Σμύρνης αποβιβάζονται για ενισχύσεις έφεδροι και πυροβόλα    που φορτώνονται σε τραίνα για μεταφορά στο εσωτερικό της Μ. Ασίας     

Ισχυρές δυνάμεις υπό τον αρχιστράτηγο Αναστάσιο Παπούλα αρχίζουν αναγνωριστικές επιχειρήσεις στα ενδότερα της Μ. Ασίας, μέχρι το Δορύλαιο, πολύ κοντά στη βάση του τουρκικού εθνικιστικού στρατού του Κεμάλ Ατατούρκ.

Το Φεβρουάριο στο Λονδίνο καλείται στη διασυμμαχική διάσκεψη αντιπροσωπεία του κεμαλικού καθεστώτος (επίσημη αναγνώρισή του). Οι προτάσεις δεν ικανοποιούν Έλληνες και Τούρκους.

Γαλλία και Ιταλία υπογράφουν επιμέρους συμφωνίες με τον Κεμάλ. (Η Σοβιετική Ένωση ήδη είχε συνάψει συμφωνία συνεργασίας με το κεμαλικό καθεστώς)

Ο βασιλιάς Κωνσταντίνος επισκέπτεται τη Σμύρνη στις 29 Μαΐου 1921, ημερομηνία με έντονο συμβολισμό... και μάλιστα 100 χρόνια από την επανάσταση του 1821!

υποδοχή του βασιλιά στο λιμάνι της Σμύρνης Ετοιμάζονται γιορτές, πανηγυρισμοί - για το ένδοξο ελληνικό παρελθόν, κλίμα ευφορίας!

άφιξη του διαδόχου Οι οπερατέρ που κινηματογραφούν δείχνουν μόνο τέτοιες εικόνες και τους απαγορεύεται να δείχνουν τις δυσκολίες του στρατού... Οι αποτυχίες αποκρύπτονται από τον ελληνικό λαό...

Ο Κεμάλ  Ατατούρκ οργανώνεται στην Άγκυρα και κηρύσσει πόλεμο κατά των Ελλήνων.

Νέες προτάσεις της διάσκεψης τον Ιούνιο προβλέπουν πλήρη αποχώρηση του ελληνικού στρατού από τη Σμύρνη και αποστρατιωτικοποίηση της Ανατολικής Θράκης.

Ο Βενιζέλος από το Παρίσι στέλνει υπόμνημα για το συμβιβασμό των ευρωπαίων με τον Κεμάλ, αλλά κανείς δεν δίνει σημασία...

Η ελληνική κυβέρνηση πολλαπλασιάζει τις στρατιωτικές δυνάμεις στη Μ. Ασία: από 90.000 σε 220.000

Οι νέες εξελίξεις προκαλούν αποφάσεις της ελληνικής κυβέρνησης για κλιμάκωση του αγώνα με επίθεση πέρα από τη ζώνη ευθύνης της. Το σχέδιο προβλέπει κατάληψη της σιδηροδρομικής γραμμής Εσκί Σεχί - Αφιόν Καραχισάρ και κύκλωσης του κεμαλικού στρατού στην περιοχή της Κιουτάχειας. (Δείτε τις περιοχές στο χάρτη)

Ο στρατός κινήθηκε και κατέλαβε την περιοχή του σχεδίου, ενώ ο Κεμάλ παρέμενε στα βάθη της Μ. Ασίας, με έδρα την Άγκυρα.

Πορεία του ελληνικού στρατού μέσα από την Αλμυρά έρημο.

Το ιππικό   Πεδινό πυροβολικό   Παρόντες οι εύζωνοι    

 Περνά ορεινές περιοχές,  περιχαρακώνει τις θέσεις του με χαρακώματα και συρματοπλέγματα,   περνά ποτάμια με πρόχειρες γέφυρες  ή με πλωτές γέφυρες κατασκευές του μηχανικού,

δίνει μάχες που αποβαίνουν νικηφόρες   στην Κιουτάχεια,     στο Αφιόν Καραχισάρ, 

στο Σεϊντί Γαζί,   στο Δορύλαιο (Εσκί Σεχίρ)  

Ο διάδοχος στο στρατηγείο του Ουσάκ  

Μετά τις επιτυχίες αυτές πραγματοποιείται παρασημοφορία, ενώ ο εχθρός δεν έχει εξουδετερωθεί, αλλά έχει κάνει "τακτική" υποχώρηση...

 Στη Σμύρνη επίσημα μνημόσυνα των θυμάτων το κενοτάφιο στη Σμύρνη

Ο ελληνικός στρατός περνά ελληνικές περιοχές και τις απελευθερώνει (:βυζαντινό μοναστήρι της Αγίας Κυριακής)

Συναντά Έλληνες πρόσφυγες    

 

Αποκτά λάφυρα  και αιχμαλώτους

Τούρκοι αιχμάλωτοι κατασκευάζουν συρματοπλέγματα:     

Στιγμές ανάπαυλας -ώρα για μια επιστολή:

Το ηθικό του στρατού ήταν υψηλό, αλλά οι απώλειες πολύ μεγάλες και ο ανεφοδιασμός πολύ δύσκολος (Η Σμύρνη απείχε πάνω από 400 χλμ. και το μέτωπο του πολέμου είχε μήκος 700 χλμ.). Ο ελληνικός στρατός πέρασε τη γραμμή του ποταμού Σαγγάριου. Ο στρατάρχης Παπούλας ανέφερε στην κυβέρνηση Δημ. Γούναρη το κρίσιμο της κατάστασης, αλλά δεν πήρε εντολή να διακοπούν οι επιχειρήσεις, γιατί κάτι τέτοιο θα είχε πολιτικό αντίκτυπο... Η στρατιά υποχώρησε δυτικά του Σαγγάριου. Στη γραμμή Αφιόν Καραχισάρ - Εσκί Σεχίρ καθηλώθηκε ο ελληνικός στρατός για ένα χρόνο (Αύγ. 1921-Αύγ. 1922).

 13 Αυγ. 1922 άρχισε η τουρκική επίθεση. Ο ελληνικός στρατός υποχωρεί, όμως πρόσφυγες συσσωρεύονται στο δρόμο και δυσχεραίνουν τις κινήσεις του. Από τα μετόπισθεν χτύπησε το τούρκικο ιππικό. Επέρχεται διάσπαση και κατάρρευση του μετώπου και η στρατιά διαλύεται. Ακολουθεί άτακτη υποχώρηση και φυγή προς τα λιμάνια, για την επιστροφή προς την Ελλάδα. Ο στρατός του Κεμάλ καταδιώκει τους Έλληνες μέχρι τη Σμύρνη.

Θα ακολουθήσει η καταστροφή της Σμύρνης.


πηγές:

 Η εκστρατεία της Μικράς Ασίας, Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος, Αθήναι 2004

1922, Ο μεγάλος ξεριζωμός, Ιστορικό οπτικοακουστικό λεύκωμα, Νational Geographic, χ.χ.

Φώτος Λαμπρινός, ΙΣΧΥΣ ΜΟΥ Η ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΦΑΚΟΥ, Τα κινηματογραφικά επίκαιρα ως τεκμήρια της Ιστορίας (1895-1940), Καστανιώτης, Αθήνα 2005

 Μικρασιατική εκστρατεία 1919-1922, Επτά Ημέρες, Η Καθημερινή, Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2002


Η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα  Ο μικρασιατικός ελληνισμός   Η ΣΜΥΡΝΗ

οι πρόσφυγες  Μετά τον πόλεμο  Η δίκη των έξι 

1930: Σύμφωνο φιλίας Ελλάδας -Τουρκίας


επιστροφή:  Μαθήματα Ιστορίας


Χαλούλος Παναγιώτης

Φεβρουάριος, 2018