Η μάχη του Κιέβου
| Μάχη του Κιέβου | |
|---|---|
| Ανατολικό Μέτωπο στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο | |
|
|
|
| Χρονολογία | 7 Ιουλίου, 1941 ? 26 Σεπτεμβρίου, 1941 |
| Τόπος | περιοχή γύρω από το Κίεβο, Ουκρανία |
| Έκβαση | αποφασιστική νίκη των Γερμανών |
| Μαχόμενα μέρη | |
 Ναζιστική Γερμανία |
 Σοβιετική Ένωση |
| Αρχηγοί | |
| Έβαλντ φον Κλάιστ Χάιντς Γκουντέριαν |
Βασίλι Κουζνετσόφ Μιχαήλ Ποτάποφ, Αντρέι Βλάσοφ, Φιόντορ Κοστένκο
|
Η Μάχη του Κιέβου διεξήχθη στο Κίεβο, στην Ουκρανία, από τις 7 Ιουλίου-26 Σεπτεμβρίου 1941. Με αυτή τη νίκη, οι Γερμανοί κατάφεραν να νικήσουν στο Νοτιο-δυτικό Μέτωπο της ΕΣΣΔ, ενώ οι Σοβιετικοί έχασαν μια πολύ σημαντική για αυτούς, πόλη και χώρα.
Πριν τη μάχη
Μετά την κατάληψη του Σμολένσκ στα μέσα του Ιουλίου του 1941, η γερμανική διοίκηση αποφάσισε να συνεχίσει την επίθεση της κατά της ΕΣΣΔ. Στο διάταγμα Νο.33 της 19ης Ιουλίου 1941, ο Αδόλφος Χίτλερ άλλαξε τα πλάνα της επίθεσης με τέτοιο τρόπο, που ο κύριος στόχος της Βέρμαχτ ήταν να καταλάβουν στα νότια το Ντομπάς και την Κριμαία, ενώ από τα βόρεια το Λένινγκραντ, και να ενωθούν με τους Φινλανδούς. Τώρα, ο κύριος στόχος της Βέρμαχτ για το φθινόπωρο του 1941 δεν ήταν η κατάληψη της Μόσχας, αλλά η επιβεβαίωση ότι θα μπορούσαν να χτυπήσουν τη Μόσχα από τις πλευρές.
Σύμφωνα με το διάταγμα Νο.33 της 19ης Ιουλίου 1941[1]:
Ο κύριος στόχος είναι η διάλυση των σοβιετικών μονάδων στην Ουκρανία και η πρόωθηση των Γερμανών στα εδάφη της ΕΣΣΔ. Ο άλλος στόχος είναι η διάλυση της 12ης και της 6ης στρατιάς του αντιπάλου, στα ανατολικά του Δνείπερου.
Δυνάμεις
Γερμανία
- Ομάδα Στρατιών Νότος (υπό την ηγεσία του Γκερντ φον Ρούντστεντ)
- Ομάδα Στρατιών Κέντρο (Φέντορ φον Μποκ)
- 2η Ομάδα Πάντσερ (Χάιντς Γκουντέριαν)
- 2η Στρατιά (Μαξιμίλιαν φον Βάιχς)
- 1η Ομάδα Πάντσερ (Έβαλντ φον Κλάιστ)
- 3η Ομάδα Πάντσερ (Χέρμαν Χοτ)
ΕΣΣΔ
- Νοτιο-δυτικό Μέτωπο (Σεμιόν Μπουντιένι και μετά Μιχαήλ Κιρπόνος)
- 21η στρατιά (υπό την ηγεσία του Βασίλι Κουζνετσόφ)
- 5η στρατιά (υπό την ηγεσία του Μιχαήλ Ποτάποφ)
- 37η στρατιά (υπό την ηγεσία του Αντρέι Βλάσοφ)
- 26η στρατιά (υπό την ηγεσία του Φιόντορ Κοστένκο)
- 38η στρατιά (υπό την ηγεσία του Ριάμπισιοφ)
- 40η στρατιά
Οι δυνάμεις πριν την μάχη
Μέχρι τα μέσα του Αυγούστου 1941, οι δυνάμεις της Ομάδας Στρατιών Νότος, κατάφεραν να φτάσουν από τον Δνείπερο στο Κίεβο. Η Ομάδα Στρατιών Κέντρο, η οποία επιτίθονταν από τα βόρεια, κατάφερε να φτάσει στο Σμολένσκ.
Στις 20 Αυγούστου 1941, οι δυνάμεις της 1ης Ομάδας Πάντσερ της Βέρμαχτ, κατάφεραν να καταλάβουν το Ντνιεπροπετρόφσκ. Οι δυνάμεις της 17ης Στρατιάς της Βέρμαχτ, κατάφεραν να φτάσουν στο Τσερκάς, ενώ η 6η Στρατιά είχε φτάσει σε απόσταση αναπνοής από το Κίεβο.
Με αυτό τον τρόπο, οι Γερμανοί κατάφεραν να περικυκλώσουν το Νοτιο-Δυτικό Μέτωπο του αντιπάλου. Η σοβιετική διοίκηση έστειλε στο Κίεβο, μέσω του Δνείπερου, 5 στρατιές, τις 21η, 5η, 37η, 26η και 38η.
Η μάχη
Η προώθηση των Γερμανών κατά τον Ιούνιο-Αύγουστο 1941.
Από τη Μόσχα στο Κίεβο, στην Ομάδα Στρατιών Νότος στάλθηκαν, για τη διάλυση του Νοτιο-δυτικού Μέτωπου, η 2η μονάδα αρμάτων μάχης του Γκουντέριαν και η 2η στρατιά του Βέιχς, οι οποίες άνηκαν στην Ομάδα Στρατιών Κέντρο. Όταν η STAVKA έμαθε για την αποστολή της 2ης μονάδας αρμάτων μάχης του Γκουντέριαν, επέτρεψε στον Μιχαήλ Κιρπόνος να στείλει τους στρατιώτες του στον Δνείπερο για να αμύνονται από την αριστερή πλευρά του, ενώ από την δεξιά διατάχθηκε να αμυνθεί μόνο το Κίεβο. Επίσης, στάλθηκε και η νέα 40η στρατιά.
Στις 24 Αυγούστου 1941, η 2η μονάδα αρμάτων μάχης του Γκουντέριαν, άρχισε την επίθεση κατά του Κονοτόπ. Μερικές μέρες αργότερα, στην περιοχή του Κρέμεντζιουκ, η 2η μονάδα αρμάτων μάχης του Γκουντέριαν ενώθηκε με την 1η μονάδα αρμάτων μάχης του Κλάιστ, η οποία συνέχιζε την επίθεση στην Πολτάβα, αλλά μετά όλες οι μονάδες της, στάλθηκαν στα βορειο-ανατολικά. Μέχρι το τέλος του Αυγούστου, η 2η μονάδα αρμάτων μάχης του Γκουντέριαν, κατάφερε να καταβάλει το Ντέσν, το Κόροπ και το Νόβγκοροντ, απειλώντας να επιτεθεί στο Νοτιο-δυτικό Μέτωπο. Στις αρχές του Σεπτεμβρίου του 1941, σε αυτά τα μέρη διεξάχθησαν σκληρές μάχες.
Στις 7 Σεπτεμβρί 1941, η 2η μονάδα αρμάτων μάχης του Γκουντέριαν, βγήκε στο Κόνοτοπ. Την ίδια ώρα, ο Στρατάρχης Σεμιόν Μπουντιένι, ζήτησε από την STAVKA να σταλθεί πίσω η 5η στρατιά, αλλά η STAVKA αρνήθηκε. Στις 10 Σεπτεμβίου, με στόχο να καταβάλει από τα βόρεια την δεξιά πλευρά του Νοτιο-δυτικού Μετώπου και να περικυκλώσουν τις σοβιετικές μονάδες στο Κίεβο, η 2η μονάδα αρμάτων μάχης του Γκουντέριαν, προωθήθηκε από το Κονοτόπ στο Ρόμνυ. Την ίδια ώρα, τα πολεμοφόδια του Νοτιο-δυτικού Μετώπου είχαν τελειώσει. Τη νύχτα μεταξύ 10ης και 11ης Σεπτεμβρίου , στο Κονοτόπ στάλθηκαν 2 μονάδες της 26ης στρατιάς.
Οι Κιρπόνος, Βασιλιέφσκι, Σαπόσνικοφ και Μπουντένι ζητούσαν από την STAVKA άδεια για να στείλουν πίσω τους στρατιώτες, αλλά ο Ιωσήφ Στάλιν αρνήθηκε. Διάταξε να συνεχίσουν οι επιθέσεις κατά των γερμανικών μονάδων στο Κοντόπ και η άμυνα του Κιέβου. Επίσης, ο Στάλιν απέλυσε από την θέση του διοικητή του Νοτιο-δυτικού Μετώπου τον Σεμιόν Μπουντιένι, θεωρώντας ότι δεν τελούσε σωστά τα καθήκοντα του.
Μέχρι τις 13 Σεπτεμβρίου, η 3η μονάδα αρμάτων μάχης του Μόντελ και η 2η ομάδα αρμάτων μάχης κατέβαλαν το Λόχβετς από τα βόρεια. Την ίδια μέρα, ο Σεμιόν Τιμοσένκο, ο οποίος αντικατέστησε τον Μπουντένοφ, διαβεβαίωσε το Στάλιν ότι θα μπορούσαν να κρατήσουν το Κίεβο. Στις 14 Σεπτεμβρίου, οι μονάδες του Μόντελ και του Χούμπε κατέβαλαν το Λοχβιτσέι και το Λουμπνάμ, αλλά λόγω της σθεναρής σοβιετικής αντίστασης, δεν κατάφεραν να ενωθούν. Αλλά, τις επόμενες μέρες οι σοβιετικές μονάδες περικυκλώθηκαν.
Στις 16 Σεπτεμβρίου, ο Ιβάν Μπαγκρατιάν, μέσω του Σεμιόν Τιμοσένκο, διέταξε τον Κιρπόνος να στείλε μονάδες στην λίμνη Πσιόλ, χωρίς να ξεχάσει την διαταγή του Στάλιν, στην οποία λεγόταν ότι δεν πρέπει να αφεθεί το Κίεβο. Αλλά, δεν υπήρχε έγγραφο, το οποίο θα μπορούσε να πιστωποιήσει την διαταγή του Μπαγρατιάν. Οι Σοβιετικοί έχασαν πολύ καιρό. Την νύχτα της 18ης Σεπτεμβρίου 1941, ο Μπορίς Σαπόσνικοφ, επιβεβαίωσε την άδεια της STAVKA για να φύγουν οι μονάδες της 37ης στρατιάς, αλλά δεν έλεγε για την φυγή των σοβιετικών δυνάμεων από το Κίεβο. Αλλά, την προηγούμενη νύχτα, ο Κιρπόνος πρόλαβε να δώσει διαταγή για προσπάθεια διάλυσης του κύκλου, στον οποίο μέσα βρίσκονταν οι Σοβιετικοί, από τα βόρεια. Αυτήν την προσπάθεια έπρεπε να υποστηρίξουν η 38η και η 40η στρατιά, οι οποίες δεν βρίσκονταν στον κύκλο, με χτύπημα στο Ρόμνυ.
Αλλά, αυτή η προσπάθεια δεν θα πραγματοποιούνταν ποτέ, μιας και οι απώλειες των Σοβιετικών ήταν μεγάλες. Η 37η στρατιά κατάφερε να κρατηθεί μέχρι τις 21 - 23 Σεπτεμβρίου. Η Ομάδα Πιριάτινσκ, η οποία περιλάμβανε μονάδες της 5ης και της 21ης στρατιάς, κατάφερε να κρατηθεί μέχρις τις 25 Σεπτεμβρίου. Στην περιοχή Ορζίτς, οι μονάδες της 26ης στρατιάς κατάφεραν να κρατηθούν μέχρι τις 26 Σεπτεμβρίου.
Την νύχτα της 19ης Σεπτεμβρίου, οι Σοβιετικοί στρατιώτες άρχισαν να φεύγουν από το Κίεβο.
Στις 20 Σεπτεμβρίου, οι τελευταίες μονάδες της 5ης στρατιάς προσπάθησαν να κρατηθούν στο Ντριουκόβσιν, όπου και δέχθηκαν επίθεση από τις κύριες δυνάμεις της 3ης μονάδας αρμάτων μάχης. Αφού έχασαν πολλά άρματα μάχης και όπλα, οι μονάδες κινήθηκαν προς το Σουμέικοβ. Μετά τη μάχη, στην 5η στρατιά έμειναν περίπου λιγότεροι από 1.000 στρατιώτες, συμπεριλαμβανομένων 800 αξιωματικών. Στην μάχη σκοτώθηκαν ο Μιχαήλ Κιρπόνος, ο Μιχαήλ Μπουρμιστένκο, ο Ρίκοφ, ο Βασίλι Τούπικοφ, ο Ντομπίκιν, ο Ντανίλοφ, ο Πανιούχοφ και άλλοι πολλοί.
Στις 26 Σεπτεμβρίου, η άμυνα των σοβιετικών στο Κίεβο σταμάτησε.
Αποτέλεσμα
Η ήττα στην Μάχη του Κιέβου ήταν μεγάλο χτύπημα για τον Κόκκινο Στρατό. Παρόλο αυτά, λόγω του ότι στο Κίεβο στάλθηκε η 2η μονάδα αρμάτων μάχης του Γκουντέριαν, η κατάληψη της Μόσχας έγινε πιο δύσκολη. Η νίκη στο Κίεβο έδωσε στους Γερμανούς τη δυνατότητα να προωθηθούν στην ανατολική Ουκρανία.
Συνέπειες
Η προώθηση των Γερμανών κατά τον Αύγουστο-Δεκέμβριο 1941.
- Στις 8 Οκτωβρίου 1941, διαλύθηκε η 18η στρατιά του Νότιου Μετώπου.
- Στις 16 Οκτωβρίου 1941, οι Γερμανοί κατέλαβαν την Οδησσό.
- Στις 17 Οκτωβρίου 1941, οι Γερμανοί κατέλαβαν το Ντομπάς.
- Στις 25 Οκτωβρίου 1941, οι Γερμανοί κατέλαβαν το Χάρκοβο.
- Στις 2 Νοεμβρίου 1941, οι Γερμανοί κατέλαβαν την Κριμαία και ξεκίνησαν την Πολιορκία της Σεβαστούπολης.