Προσωπική ιστοσελίδα Μάρκου Μάρκου
Αρχική σελίδα

ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΟΛΩΝΕΙΑΣ

    Κολώνεια-Νικόπολη: (τουρκ. Şebinkarahisar). Τον 6ο π.Χ. αιώνα μετά το τέλος του Μιθριδατικού πολέμου και την επικράτηση των Ρωμαίων ο Ρωμαίος στρατηγός Πομπήιος ίδρυσε στον Πόντο δύο πόλεις την Κολώνεια και σε απόσταση έξι χιλιομέτρων από αυτήν τη Νικόπολη, σε ανάμνηση της νίκης των Ρωμαίων. Για την ακριβή τοποθεσία των δύο αυτών πόλεων διατυπώθηκαν αντικρουόμενες απόψεις. Όπως αναφέρει ο αοίδιμος Μητροπολίτης Κολωνείας Γαβριήλ Πρεμετίδης στη διδακτορική του διατριβή με αντικείμενο τη Μητρόπολη Κολωνείας οι περισσότεροι ερευνητές τοποθετούν την Κολώνεια στο σημερινό Şebinkarahisar την δε Νικόπολη στο κοντινό πρώην αρμένικο χωριό Pürk (σημερινό Yeşilyayla). Περαιτέρω κατ'  άλλους η μεν Κολώνεια ταυτίστηκε με το σημερινό Koyulhisar η δε Νικόπολη με το Divriği. Κατά τον 19ο αιώνα επικρατούσα ήταν η άποψη ότι η Κολώνεια ταυτίζεται με το Koyulhisar η δε Νικόπολη με το Şebinkarahisar.
    Στον "Συνέκδημο του Ιεροκλέους" (6ος μ.Χ. αι.) αναφέρονται και οι δύο πόλεις στην Επαρχία Αρμενίας α η μεν Νικόπολη 2η η δε Κολονία 3η επί συνόλου 5 πόλεων. Κατά τον 7ο αιώνα η Κολώνεια αποτελούσε τμήμα του Αρμενιακού Θέματος, κατόπιν του Θέματος Χαλδίας και κατά τον 9ο αιώνα αποτέλεσε ξεχωριστό Θέμα. Από τον 11ο αιώνα για την Κολώνεια χρησιμοποιείται και το όνομα Μαυρόκαστρο από το οποίο οι Οθωμανοί ονόμασαν την πόλη Καραχισάρ και για να τη διακρίνουν από το Αφιόν Καραχισάρ την ονόμασαν Σεμπίν Καραχισάρ ή Καραχισάρ-ι-σαρκί. Μετά τη μάχη του Ματζικέρτ (1071) η Κολώνεια πέρασε στα χέρια των Σελτζούκων και κατά τον 16ο αιώνα των Οθωμανών. Από παραφθορά του ονόματος Καραχισάρ οι Έλληνες της περιοχής ονόμαζαν την πόλη κατά την Οθωμανική περίοδο Γεράσαρη ή Γαράσαρη. Σήμερα η πόλη έχει περίπου 15.000 κατοίκους.
    Η Νικόπολη γνώρισε κι αυτή ακμή, ωστόσο καταστράφηκε από σεισμό το 499 και έκτοτε άρχισε να παρακμάζει επισκιαζομένη από την Κολώνεια. Μετά τον 9ο αιώνα αποτέλεσε τμήμα του Θέματος Κολωνείας. Σήμερα είναι ένα μικρό χωριό της Επαρχίας Şebinkarahisar (Κολωνείας).

    Κολωνείας μητρόπολη: Η διάδοση του χριστιανισμού στην περιοχή της Κολωνείας συνδέεται με τις Μητροπόλεις Σεβαστείας, Τραπεζούντος και Νεοκαισαρείας. Πολύ νωρίς (πιθανόν από τον 4ο αιώνα) κάνουν την εμφάνισή τους στην περιοχή δύο Επισκοπές εξαρτώμενες από τη Μητρόπολη Σεβαστείας αυτές της Νικοπόλεως (2η συνήθως μεταξύ των 5 Επισκοπών της Μητροπόλεως Σεβαστείας) και Κολωνείας (συνήθως στην 4η θέση). Εξ αυτών αρχαιότερη πρέπει να θεωρηθεί της Νικοπόλεως από την οποία προήλθε η Κολωνείας. Στη Νικόπολη του Πόντου (ή της Μικράς Αρμενίας όπως ήταν ο τίτλος της Ρωμαϊκής Επαρχίας) μαρτύρησαν κατά την περίοδο των διωγμών οι άγιοι τεσσαράκοντα πέντε (με΄) μάρτυρες. Κατά τον 10ο αιώνα η Κολώνεια προήχθη σε Αρχιεπισκοπή αφού προηγουμένως έγινε και έδρα ανεξαρτήτου ομωνύμου Θέματος. Η Νικόπολη συνέχιζε να παραμένει Επισκοπή του Σεβαστείας μέχρι τον 13ο αιώνα οπότε και εξέλιπε.
    Η Κολώνεια από την άλλη προήχθη σε Μητρόπολη αρχές του 11ου αιώνα. Κατά τον 14ο αιώνα υποβιβάστηκε σε Αρχιεπισκοπή και κατά τον 15ο αιώνα εξέλιπε. Μετά την κατάργησή της η Επαρχία Κολωνείας υπήχθη στη Μητρόπολη Τραπεζούντος (μέχρι τον 17ο αιώνα), κατόπιν έγινε Πατριαρχική Εξαρχία και αργότερα (18ος αιώνας) υπήχθη στη Μητρόπολη Νεοκαισαρείας. Ωστόσο η περιοχή υπήρξε διαφιλονικούμενη για κάποιο διάστημα μεταξύ των Μητροπόλεων Νεοκαισαρείας και Χαλδίας.
    Πότε ακριβώς επανιδρύθηκε η Επισκοπή Νικοπόλεως (με έδρα το Σεμπίν Καραχισάρ) υπό τη Μητρόπολη Νεοκαισαρείας δεν είναι γνωστό. Πάντως αρχές του 19ου αιώνα υφίστατο η Επισκοπή Νικοπόλεως αφού σώζεται το υπόμνημα εκλογής του Επισκόπου Νικοπόλεως Χριστοφόρου το έτος 1832 σε διαδοχή του παυθέντος Ιωαννικίου.
    Το 1889 στη θέση της Επισκοπής Νικοπόλεως ιδρύθηκε η Μητρόπολη Κολωνείας. Στη νέα εκκλησιαστική Επαρχία δεν δόθηκε ο τίτλος Νικοπόλεως αλλά Κολωνείας κατά παράκληση του παρεδρεύοντος Μητροπολίτου Νικοπόλεως Ιερωνύμου, για να μη συγχέεται με τη Μητρόπολη Νικοπόλεως της Ηπείρου.
    Τις παραμονές του Α΄ παγκοσμίου πολέμου η Μητρόπολη Κολωνείας περιλάμβανε του κατωτέρω οικισμούς:
α) Κολώνεια (Şebinkarahisar)
β) Αγούντερε
γ) Αλισάρ (Alişar)
δ) Αλούτζια
ε) Ασαρτζούκ (Asarcık)
στ) Άσλασα (Arslanşah)
ζ) Εσκήκιοϊ
η) Έσκονε (Uğurca)
θ) Έσολα (Güneygören)
ι) Ισπαχή (Sipahi)
ια) Κάλτζασα (Yeşilyayla)
ιβ) Καγιά Ντιπί (Kayadibi)
ιγ) Καλατζούκ (Kalecik)
ιδ) Καρά Γκεβεζήτ
ιε) Καταχώρι (Şaplıca)
ιστ) Κεηλικά (Evcili)
ιζ) Κιουβερτσινίκ Τεπέλτζε (Güvercinlik)
ιη) Κιοϊνίκ (Göynük)
ιθ) Κόρατζα (Konak)
κ) Λάπα (Duman)
κα) Λίτσασα
κβ) Μπάλτσανα (Altincevre)
κγ) Όβατζικ (Ovacık)
κδ) Σοσπάχ (Dereköy)
κε) Στρεφή (Gürpınar)
κστ) Τρουψή (Turpçu)
κζ) Φέιλερε
κη) Χάχαβλα (Sarıyer)
κθ) Χατζήκιοϊ από τη σημερινή Επαρχία Şebinkarahisar (Κολωνείας) του Νομού Giresun (Κερασούντος)
λ) Αναστάς
λα) Καμισλί (Kamışlı) από τη σημερινή Επαρχία Alucra (Αλουτζεράς) του Νομού Giresun (Κερασούντος)
λβ) Αχιρλί (Ahırlı) από τη σημερινή Επαρχία Bulancak (Πουλαντζάκης) του Νομού Giresun (Κερασούντος)
λγ) Γιατμίς
λδ) Κιουρτίν
λε) Κιόπλη (Yuva)
λστ) Κουλάκ Καγιά
λζ) Κόγιαλα (Gaiallan)
λη) Μπαϊράμ Τανισμά
λθ) Πασλάκ
μ) Σούλη (Süllü) από τη σημερινή Επαρχία Dereli (Τερελί) του Νομού Giresun (Κερασούντος)
μα) Χίντζιρι (Kayacık) από τη σημερινή Επαρχία Çamoluk (Τσάμολουκ) του Νομού Giresun (Κερασούντος)
μβ) Δεγιρμέν Τας (Değirmentaş)
μγ) Χασάν Ταμήν (Çandır) από τη σημερινή Επαρχία Koyulhisar (Κοϊλά Χισάρ) του Νομού Sivas (Σεβαστείας)
μδ) Αγούλια (Akçaağıl)
με) Κόσκιοϊ (Gözköy)
μστ) Πουλάκ (Polat)
μζ) Κιαμή Πελ (Şarköy) από τη σημερινή Επαρχία Suşehri (Σουσεϊρί) του Νομού Sivas (Σεβαστείας)
μη) Αρμούτ Τσαΐρι (Armutçayırı)
μθ) Καγιά Ντιπί (Kayadibi)
ν) Καηλί Καγιά (Kaylukaya)
να) Κιζίκ (Kızık)
νβ) Κιόβτεπε (Göktepe)
νγ) Κούρβαον (Kurucaabat)
νδ) Μουρασούλ
νε) Ντερέ Ταμ (Deredam)
νστ) Ντερέκιοϊ (Dereköy)
νζ) Παζάρ Πελέν (Pazarbeleni)
νη) Τσαμλί Καλέ
νθ) Τσατ Ορέν (Çatören) από τη σημερινή Επαρχία Zara (Ζάρας) του Νομού Sivas (Σεβαστείας)
ξ) Ουλουτζού Χισάρ (Uluçukur) από τη σημερινή Επαρχία Gölova (Γκιόλοβα) του Νομού Sivas (Σεβαστείας)
ξα) Πιρετέσε (Piredede)
ξβ) Μεταλλείο (Madenköy) από τη σημερινή Επαρχία İmranlı (Ιμρανλί) του Νομού Sivas (Σεβαστείας)
ξγ) Γιαβσάν (Yavşan)
ξδ) Μέζερε (Mezere) από τη σημερινή Επαρχία Mesudiye (Μεσουδιέ) του Νομού Ordu (Κοτυώρων)
ξε) Ρεφαχιγιέ (Refahiye)
ξστ) Αλατζά Χαν (Alacahan)
ξζ) Γουζουλού (Kuzuluk)
ξη) Καδήκιοϊ (Kadıköy)
ξθ) Κονδύλια (Kandil)
ο) Μεντέμελη (Mendemeçukuru)
οα) Μοντολάς (Dolaylı)
οβ) Πισιούρ (Biçer) από τη σημερινή Επαρχία Refahiye (Ρεφαχιγιέ) του Νομού Erzincan (Κελτζηνής).

Λοιποί οικισμοί:
ογ) Ιναγιέτ
οδ) Σεμέν
οε) Αρμούτελι
οστ) Σιναννλή
οζ) Καβάκλιτζα
οη) Αρτάς
οθ) Κιαβούρπηκι
π) Ίνδαλα
πα) Πέγιαλαν
πβ) Αλκτζού
πγ) Τζοράκ
πδ) Μιχαήλ Τζορουμού
πε) Κόπενεν
πστ) Χαβζούλ
πζ) Άμελη
πη) Σαχνά Τζιμενή
πθ) Μούρχου
ϟ) Παναγιά
ϟα) Ίνονου
ϟβ) Κοβατζούκ
ϟγ) Τζελέπ
ϟδ) Κιράτζ
ϟε) Σεϊτπελίν
ϟστ) Αλησίζ

    Επισκοπικός κατάλογος (υπό σύνταξη).

    Χάρτης της Μητροπόλεως Κολωνείας

    Αρχείο Kmz με τους οικισμούς της Μητροπόλεως Κολωνείας.

    Από την Εγκυκλοπαίδεια Μείζονος Ελληνισμού, πληροφορίες για τη Μητρόπολη Κολωνείας.

    Αναγραφές στα Τακτικά. (Jean Darrouzès, A.A. Notitiae Episcopatuum Ecclesiae Constantinopolitanae, Texte Critique, Introduction et Notes, Institut Français d' Études Byzantines, Paris 1981).

    Αναγραφές στα Συνταγμάτια

Αναθεώρηση: Σάββατο, 13 Ιανουαρίου 2024.