Μετεωρολογικά

Η φύση μας λέει τον καιρό

Η Φύση μας λέει τον καιρό

Μύγες:Όταν ο ήλιος καίει πολύ υπάρχει άπνοια αλλά οι μύγες τσιμπάνε έντομα προβλέπεται καιρός μπουρινατος Καλό είναι να φουντάρουμε το σκάφος στο λιμάνι με δυο άγκυρες και να πάμε στο καφενείο για καφέ. Το μπουρίνι θα θα ειναι  Δυτικό ή Βορειοδυτικό θα διαρκέσει γύρω στα 110-150 λεπτά αλλά θα κάνει μεγαλες ζημιες. Μέχρι και βάρκες θα ανατραπούν και,ό μη γένοιτο, θα έχει και θύματα Το σημάδι αυτό ειναι έντονο και αξιόπιστο απο Ιούνιο ως και Σεπτέμβριο και χρειάζεται πολύ προσοχή ειδικα απο τους ερασιτέχνες ψαράδες ο οποίοι την πατανε πολύ εύκολα αφού στα μπουρίνια τα ψάρια τσιμπάνε σαν "στραβά" ΚουνούπιαΙσχύει το ίδιο όπως και τις μύγες και ακόμα ένα σημάδι . Αν τα κουνούπια τσιμπανε την ημέρα πολύ έντονα τότε έρχεται μπουρίνια απο το Βοριά.Όπως λένε στη Σαμοθράκη" Θα κρεμάσει Βοριάς με τα παιδια του"  Χελιδόνια Αν πετάνε ψηλά και ελεύθερα  ο καιρός παραμένει ως έχει.Αν όμως πετάνε χαμηλά σχεδόν σύριζα στο έδαφος τότε  έρχεται βροχή. Η εξήγηση είναι απλή: Τα χελιδόνια ζούν σε θερμές περιοχές. Όταν είναι να βρέξει πρώτα ψύχονται τα πάνω στρώματα όπότε κατεβαίνει χαμηλά για να βρεί θερμά ρεύματα αέρα αφού η Γη αργεί να ψυχθεί σε σχέση με τα ανωτέρα  στρώματα αέρα Γλάροι. Αν δεις γλάρο να πετάει νευρικά αλλα να μην απομακρύνεται απο την ακτή θα χαλάσει ο καιρός "είδες γλάρο στο φτερό ή αέρα ή νερό" Μέλισσες. Όταν οι μέλισσες δεν απομακρύνονται απο την κυψέλη τους θα χαλάσει ο καιρός όχι όμως  επικίνδυνα θα φυσήξει αέρας στρωτός όμως και υγρός Μυρμήγκια Όταν μαζεύουν τις χρυσαλίδες τους έρχεται μπουρίνι και καλο είναι να προσέξει ο ναυτικός Τα μυρμήγκια δείχνουν και τον καιρό αφού ανασηκώνουν την φωλιά τους κοντρα στον άνεμο για να την προφυλάξουν. Τα χταπόδια: Όταν τα χταποδια μαζέυουν βότσαλα και πετραδάκια και κλεινουν το θαλάμι τους έρχεται "ανοιχτός" και προσπαθούν να φυλαχτουν απο την μανια του  Ο αχινός: Αμα δείτε αχινό να έχει ένα πετραδάκι πάνω του έρχεται μπουρίνι και προσπαθούν να μεγαλώσουν το βάρος τους για να μη τους πάρει ο κυματισμός Οι γόπες: Αν οι γόπες παιζουν στον αφρό και  ενώ ειναι μπουνάτσα κάνουν ένα αλώνι με την ουρά τους έρχεται μπουρίνι συνήθως απο Δυτική- Βόρειοδυτική πλευρά. Ο γύλος: Όταν ο γύλος πάει σε αμμώδη μέρη και προσπαθεί να σκάψει οπως οι κουτσομούρες τότε έρχεται αέρας χωρίς βροχή. Συνήθως είναι στρωτός άνεμος και δύσκολος αλλά όχι επικίνδυνος για πλέυση Χελιδονόψαρα: Όταν τα χελιδονόψαρα πετούν πάνω από το νερό και σε μεγάλη απόσταση τότε έρχεται καιρός που θα εκδηλωθεί μετά τις 10:00 το βράδυ.    ΦΥΣΙΚΑ ΣΗΜΑΔΙΑ Όταν το βουνό είναι σκεπασμένο απο άσπρα σύννεφα θα βγάλει αέρα αλλά δεν είαι επικίνδυνος. Μπορεί κάποιος να ταξιδέψει καλό όμως είναι να προσέχει. Όταν όμως στο βουνό στο "σφεντάμι" υπάρχει συνεφάκι που "βόσκει" εμφανίζεται εξαφανίζεται τότε θέλει πρόσω ολοταχώς για  λιμάνι γιατί ως τις 10:00 θα τον έχει πετάξει. Μιλαμε για μπουρίνι που φτάνει στα 9-10 μποφόρ συνήθως Βόρειοδυτικός , ανοιχτός που είναι και ο χειρότερος. Το καλό είναι πως το μπουρίνι δεν κρατάει πάνω απο μία ώρα. Άρα πιο σοφό είναι αν βρεθούμε στο πελαγος να βρουμε ενα φουντάγιο και να περιμένουμεΤο νησί έχει το καλό πως όποιος αέρας και να φυσάει κάπου στον αντίποδα κόβει. Αρκεί να το ξέρουμε και να πάμε εκει Για παράδειγμα: Στον Βοριά οι Κήποι θεωρούνται ασφαλές λιμανι.Όχι όμως και στη Νοτιά. Βεβαια ο Βοριάς έχει πυκνοθαλάσσι ενώ η Νοτιά έχει αραιά κύμα που αν και ειναι πολύ μεγάλα είναι καλοταξιδα. Προσοχή: Δεν θέλει ρίσκο αλλά σύνεση  Όσο για το συννεφάκι που είναι τόσο επίφοβο έχει εξήγηση από την συμπύκνωση υδρατμών που οφείλεται στην διαφορά πίεσης αερίων μαζών στο βουνό αλλά αυτή η διαφορά είναι και η αιτία που κινεί τις αέριες  μάζες γιαυτό και βγαζει πολύ δυνατό αέρα και επικίνδυνο Σημάδια του ουρανού  Όταν ο ουρανός είναι ωχροκίτρινος στη δύση ,ο ήλιος χλωμός στην ανατολή και στη δύση  ο ήλιος και το φεγγάρι έχουν ένα κύκλο γύρω τους τα χρώματα του ουρανού γενικά είναι  είναι προς το κίτρινο στη δύση  τα σύννεφα ανακατεύονται και κατεβαίνουν προς τη γη  και έχουν σκούρο χρώμα αστράφτει και μπουμπουνίζει χωρίς να βρέχει  τότε έρχεται μπουρίνι.Μπορούμε να ξέρουμε και απο που θα έρθει. Για παράδειγμα τα δελφίνια ταξιδεύουν πάνω στον καιρό. Όταν είσαι στη Σκάλα το βράδυ και έρχεται μυρουδιά απο καλαμιές τότε έρχεται  Βοριάς ενισχυμένος με τα παιδιά του καιρός επικίνδυνος που θα εκδηλωθεί μετά τις 10:30 . Το πιο συνετό είναι "Βίρα την άγκυρα και μπρος ολοταχώς "για το λιμάνι.Ο λόγος είναι γιατι απο τη Σκάλαο κάβος με βορειοδυτικό άνεμο πάνω απο 7  μποφώρ την νύχτα είναι δυσκολοτάξιδος πρωτον απο τα ρεύματα του κάβου δεύτερον απο το μάμαλο που γινεται και τρίτον και σπουδαιότερο γιατί το καΐκι ταξιδεύει έχοντας τον καιρό στη μάσκα και αυτό είναι επικινδυνο ειδικα το βράδυ που ο τιμονιέρης δεν βλέπει τον κυματισμό Οι Γάτες: Όταν οι γάτες "γλύφουν " και καθαρίζουν το πρόσωπό τους έχει διπλό νόημα Θα φυσήξει άνεμος ως 7 μποφώρ και θα φυσήξει απο την πλευρά προς την οποία βλέπουν όταν καθαρίζονται Τα δελφίνια: Όταν ταξιδεύουν και βγαίνουν με αργές και συγχρονισμένες κινήσεις σαν να χορεύουν θα φυσήξει άνεμος μέτριος έως ισχυρός αντίθετα με την πορεία των  δελφινιών. Φεγγάρι: " Πλάγια το φεγγάρι όρθιος ο γεμιτζής" Αν το φεγγάρι όταν είναι στη χάση του φαινεται πλαγιαστό τότε καλό είναι ο τιμονιέρης να είναι όρθιος και έτοιμος γιατί έρχεται κακοκαιρια

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΚΑΙΡΟΥ

Οι βάτραχοι: Όταν κάνουν νυχτερινή πολυφωνικη συναυλία  θα κάνει καλό καιρό και θα έχει νηνεμία . Γλάροι όταν ανοίγονται στο πέλαγος και πετούν ήρεμα θα κάνει καλό καιρό Μέλισσες όταν φεύγουν μακρυά απο την κυψέλη τους θα κάνει καλό καιρό. Κοκόρια όταν λαλούν τα ξημερώματα σημαίνει "αλαξοκαιριά" Η αράχνη υφαίνει μακρυές γραμμές θα κάνει καλό καιρό  Τα κοράκια αν είναι μεμονομένα και κράζουν τότε θα φυσήξει αερας ενώ αν είναι πολλοί μαζί και τσιμπιούνται θα βρέξει

Μπουρίνια

Μπουρίνι κατά την κοινή ναυτική γλώσσα και όχι μόνο, χαρακτηρίζεται γενικά η απότομη μεταβολή του καιρού, σχετικά μικρής διάρκειας, με αύξηση της έντασης του ανέμου, που συνοδεύεται όμως με καταιγίζουσα βροχόπτωση αστραπές βροντές και κεραυνούς Το "μπουρίνι" είναι ταυτόσημος όρος με τον επίσημο λαίλαπα ή λαίλαψ και με τον  όρο "εκνεφίας"  σύμφωνα με τον Αριστοτέλη Το μπουρίνι είναι το συνηθέστερο μετεωρολογικό φαινόμενο σημείο προγνωστικό ιδιαίτερα στους ναυτικούς της μετάπτωσης του νοτίου ανέμου σε σφοδρό βόρειο Σε πολλά νησιά ονομάζεται προβέντζα Πολλές φορές το μπουρίνι μπορεί να ξεσπάσει χωρίς να υπάρχουν  νέφη ή υετός Σε δημώδεις εκφράσεις μεταφορικά ο όρος μπουρίνι σημαίνει θυμός νεύρα π χ Έχει τα μπουρίνια του ή έχει μπορουνιάσει Πηγή Βικιπαίδεια Στη Σαμοθράκη το μπουρίνι είναι ταυτόσημο με κίνδυνο και θα αναλύσουμε το γιατί: Κανονικά όπως αναφέρθηκε το μπουρίνι θεωρείται η μετάπτωση του Νοτίου ανεμου σε Βόρειας διεύθυνσης ισχυρό έως πολυ ισχυρό Επειδή όμως ο πιο κοντινός ψαρότοπος είναι η Σκάλα και οι ψαρόβαρκες εκεί πηγαίνουν να ψαρέψουν για να πιάσουν λιμάνι πρεπει να περάσουν τον κάβο του Αγίου Ανδρέα Εκεί όμως δημιουργείται μάμαλο  αντιμάμαλο και αυτό σε συνδιασμό με τα ισχυρά ρέυματα της περιοχής  δημιουργούν μεγάλο κυματισμό Αν λάβουμε υπόψη πως κατά την πορεία του σκάφους ο κυματισμός κτυπάει τη μάσκα του  και ο τιμονιέρης είναι στη πρύμνη και δεν εχει καλη ορατότητα βγάζουμε το αβίαστο συμπέρασμα πως το σκάφος είναι σε κίνδυνο Επομένως χρειάζεται πολύ προσοχή για  την αποφυγή ναυαγίου και πρέπει να ξερουμε πως στις περιπτώσεις αυτές η θαλασσα δε συγχωρεί το παραμικρό λάθος Πάνω σε αυτό εχω μεγάλη πείρα αλλά θα  τα γράψω σε ειδικό κεφάλαιο. Τι πρέπει λοιπόν να ξέρουμε και τι να κάνουμε στα μπουρίνια? Πρώτα-πρώτα στα μπουρινια καλό και φρονιμο ειναι να έχουμε τραβηξει τη βάρκα  έξω και να πίνουμε χυμό βλέποντας τον καιρό. Αλλά ας υποθέσουμε πως δεν ειναι έτσι και είμαστε στη θάλασσα. Να γνωρίζουμε πως όταν  η θάλασσα  είναι "λάδι" αλλά  μαυρη όπως και ο ουρανός  είναι μαύρος  έρχεται μπουρίνι Αν οι γόπες πετάγονται και κάνουν αλώνι επίσης έρχεται μπουρίνι. Αν τα χελιδονόψαρα  πετάνε αρκετή ώρα και χαμηλά ή αν οι μύγες τσιμπάνε ή αν βλέπουμε ένα συννεφάκι να "βοσκει" στο Σφεντάμ (περίπου στη  μέση του βουνού) τότε πρόσω ολοταχώς για λιμάνι ισως και προλάβουμε το κακο. Αν έχουμε  ταχύπλοο με 80άρα μηχανή και πάνω έχουμε ικανό χρόνο. Επειδη όμως οι ψαρόβαρκες έχουν συνηθως ντήζελ μηχανές μάλλον δεν προλαβαινουν. Ένα ακόμα στοιχείο που συνήθως μας καθυστερεί ειναι πως όταν είναι να έρθει μπουρινι τα ψάρια τσιμπανε σαν "στραβά" και αυτό μας ξεγελάει. Αν λοιπόν ξεγελαστούμε τελικά  ας θυμηθουμε πως το μπουρίνι δεν κραταει πάνω απο 30-40 λεπτά και μετα σταδιακα ηρεμεί. Δεν είναι λοιπόν απαραιτητο να παμε στο λιμάνι σωνει και καλά. Μπορούμε να βρούμε το πλησιέστερο "φουντάγιο"  να ρίξουμε άγκυρα ( κατά προτίμηση τσάπα) με μεγάλη καδένα, να φουντάρουμε και να περιμένουμε να περάσει το κακό. Η βάρκα δε βουλιάζει τοσο εύκολα . Όταν τελειώσει το κακό πάμε με την ησυχία μας στο λιμάνι ή συνεχίζουμε να ψαρεύουμε αν μας βάζει ο καιρός. Προσωπική μου εκτίμηση ειναι πως πιο καλά να πάμε λιμανι και αφηνουμε το ψάρεμα για άλλη μέρα.Αν αποφασίσουμε να πάμε λιμάνι. Θα πρέπει να θυμηθούμε : Ποτέ δεν περνάμε τον  καβο με μηχανη φουλ Θα αναποδογυρίσει το σκάφος στο άψε σβησε. Χρειάζεται ρελαντι η μηχανή και ορθόπρωρα περίπου ως τη μέση της διαδρομής και αφού περάσουμε το ύψος της Καμαριώτισσας  στρεφουμε πολυ γρηγορα το δοιάκι ώστε ο κυματισμός να έρχεται βαθύπρυμνα και να ταξιδεύει το σκάφος  ανετα. Φυσικά αν μιλάμε για μεγάλα καΐκια με μηχανές πάνω απο 350 ίππους δεν χρειάζεται και τόσο πολύ να προσέχουμε αφού το σκάφος ειναι ικανό να κόψει τον καιρό. Γενικά όμως καλό ειναι να σεβόμαστε τη θάλασσα.

ΚΕΡΑΥΝΟΣ

Χαρακτηριστική εκόνα απο μπουρίνι στη Σαμοθράκη Ο ουρανός σκίζεται  και η θάλασσα έχει γίνει μαυρη

ΜΠΟΥΡΙΝΙ

 Κλασσική εικόνα απο μπουρίνι στον κάβο. Στα Δεξιά μας είναι η Σκάλα και Αριστερά μας το λιμάνι. Όλο το δύσκολο κομμάτι είναι πως θα καταφέρει κανείς να περάσει αλώβητος απο δεξιά προς αριστερά όταν είναι νύχτα και το κύμα κτυπάει τη μάσκα του σκάφους. Προσεύχεται να μην σβήσει η μηχανή γιατί αν το σκάφος μείνει ακυβέρνητο θα βουλιάξει σίγουρα εκτός αν έχει αόρατο χέρι βοήθειας. 

 

Σημάδια που μας δείχνουν τον καιρό

Στη Σαμοθράκη όπως και σε άλλα νησιά του Αιγαίου , επειδή οι συνθήκες στη θάλασσα είναι πολύ δύσκολες και επικίνδυνες οι ψαράδες όφειλαν να ξέρουν πως γίνεται η πρόγνωση του καιρού . Ως και τη δεκαετία του 70 δεν υπήρχαν όργανα ούτε καν τηλεφωνα. Έπρεπε λοιπόν να μπορεί κάποιος να προβλέπει τι καιρό θα κάνει για να ξέρει αν σαλπαρει ή αν έπρεπε να αφήσει το καΐκι του στη στεριά.Σε αυτό ζητούσε πάντα τη βοήθεια της φύσης. Φυτών και ζώων και ακόμα σύννεφα στον ουρανο και στο βουνό Πρέπει δε να τονιστεί πως η θάλασσα της Σαμοθράκης είναι πολύ όμορφη αλλά και πολύ επικινδυνη και δεν συγχωρεί λάθη, Αρκεί να την αγαπάς και να τη σεβεσαι Το δυσκολότερο σημείο θεωρώ πως ήτανε και είναι ο καβος Αγίου Ανδρέα ειδικα αν είχε Βορειοδυτικό καιρό και έκανε μάμαλο ο κάβος. Ακόμα και μεγαλα καΐκια ¨γονάτιζαν" στο πέρασμά του.Θα αναλύσουμε σιγά σιγα όλα τα σημάδια που είχανε οι παλιοι ψαράδες που τολμώ να πω πως ήτανε πολύ πιο αξιόπιστα απο τα σημερινά ηλεκτρονικά μεσα που διαθέτει  υποχρεωτικά πια το κάθε σκάφος

Ονοματολογία των ανέμων

Ονοματολογία ανέμων με βάση την ένταση και τη διεύθυνσή τους

Είναι φανερό πως οι ονοματολογία των ανεμων στην διάλεκτο των ναυτικών είναι σχεδόν άγνωστη  στους στεριανους αλλά και σε πολλούς θαλασσινούς Στη Σαμοθράκη όπως και σε ολα τα νησιά και τα παραλιακά μέρη υπάρχει ειδική ονοματολογία που είναι σαν κώδικας επικοινωνιας των ναυτικών. Θα προσπαθήσουμε να δώσουμε σε γενικές γραμμές την ονοματολογία τους την διεύθυνση κίνησης και την ταχύτητά τους σε διάφορα συστήματα μέτρησης Επειδή κάποια σύμβολα ακόμα θελουν επεξήγηση   m/s  είναι η ταχύτητα  ανέμου  μέτρα /δευτερόλεπτο στο S.I  το mil/h  είναι πάλι η ταχύτητα αλλά σε μίλια /ώρα  επειδή οι ναυτικοι χρησιμοποιούν το μιλι. Βέβαια πιο γνωστή μονάδα είναι ο κόμβος(knots)

Ονοματολογία ανέμων με βάση την ένταση και τη διεύθυνσή τους

Ελληνικά Σύμβολα
Διεθνή Σύμβολα
Επίσημη Ονομασία
Κοινή Ονομασία
Β
N
Βορράς
Τραμουντάνα
ΒΒΑ
NNE
Μεσοβορράς
Γραιγοτραμουντάνα
ΒΑ
NE
Μέσης
Γραίγος
ΑΒΑ
ENE
Μεσαπηλιώτης
Γραιγολεβάντες
Α
E
Απηλιώτης
Λεβάντες
ΑΝΑ
ESE
Ευραπηλιώτης
Σιροκολεβάντες
ΝΑ
SE
Εύρος
Σιρόκος
ΝΝΑ
SSE
Ευρονότος
Οστριασιρόκος
Ν
S
Νότος
Όστρια
ΝΝΔ
SSW
Λιβανότος
Οστριογάρμπης
ΝΔ
SW
Λιψ (Λίβας)
Γαρμπής
ΔΝΔ
WSW
Λιβανοζέφυρος
Πουνεντογάρμπης
Δ
W
Ζέφυρος
Πουνέντες
ΔΒΔ
WNW
Σκιρωνοζέφυρος
Πουνεντομαΐστρος
ΒΔ
NW
Σκίρωνας
Μαΐστρος
ΒΒΔ
NNW
Σκιρωνοβορράς
Μαϊστροτραμουντάνα
Παραθέτουμε παρακάτω πολλά στοιχεία της διεθνούς Μετεωρολογικής ορολογίας 
Στην πρώτη στήλη είναι η αρίθμηση σε κλιμακα Beaufort (Μοφόρ)
 στην δεύτερη στήλη η επίσημη επιστημονική τους ονομασία
Στην τρίτη στήλη  ο χαρακτηρισμός σε διεθνή ορολογία
Στη τέταρη στήλη ταχύτητα του ανέμου σε μετρα /δευτερόλεπτο
Στην πέμπτη στήλη η ταχύτητα σε μίλια/ωρα 
 στην πέμπτη στήλη σε κόμβους
Κλίμακα Beaufort
Επίσημη Ονομασία
Official names
m/sec
mil/h
knots
0
νηνεμία
calm
<0,4
<1
<1
1
υποπνέων
light air
0,4-1,5
1-3
1-3
2
ασθενής
light breeze
1,6-3,3
4-7
4-7
3
λεπτός
gentle breeze
3,4-5,4
8-12
8-10
4
μέτριος
moderate breeze
5,5-7,9
13-18
11-16
5
λαμπρός
fresh breeze
8-10,7
19-24
17-21
6
ισχυρός
strong breeze
10,8-13,8
25-31
22-27
7
σφοδρός
moderate gale
13,9-17,1
32-38
28-33
8
ορμητικός
fresh gale
17,2-20,7
39-46
34-40
9
θύελλα
strong gale
20,8-24,4
47-54
41-47
10
ισχυρή θύελλα
whole gale
24,5-28,4
55-63
48-55
11
σφοδρή θύελλα
storm
28,5-32,6
64-73
56-63
12
τυφώνας
hurricane
>36,6
>73
64-71