Πληροφοριακά Στοιχεία

Γονική Κατηγορία: ΑΚΤΟΓΡΑΜΜΗ

Κατηγορία: ΠΑΡΑΛΙΑΚΑ ΜΕΡΗ

Δημοσιεύθηκε : Δευτέρα, 06 Απρίλιος 2015 05:49

Γράφτηκε από τον/την Super User

Εμφανίσεις: 1805

Στη Σαμοθράκη υπάρχουν τρεις τουλάχιστον θέσεις για λιμανι. Η Καμαριώτισσα , η Παλαιάπολη και τα Λουτρά. Το λιμάνι των Λουτρών είναι πιο πολύ αλιευτικό καταφύγιο της Παλαιάπολης μάλλον θυμίζει προβλήτα και μένει το βασικό λιμάνι του νησιού αυτό της Καμαριώτισσας που είναι αρκετά μεγάλο να φιλοξενήσει επιβατικά πλοία και φορτηγά αλλά κυρίως ψαροκάικα.Στην φωτογραφία που είναι απο ταχυδρομική κάρτα βλέπουμε καΐκια τραβηγμένα έξω που ήτανε και το πιο συνηθισμένο οι βάρκες να είναι μισοτραβηγμένες "να τις έχουν κάτσει γιαλό" και ξεχωρίζουν δυο ακόμη: 1)Άνθρωποι να ετοιμάζονται για βουτιές που δείχνει πόσο καθαρή ήτανε η παραλία της Καμαριώτισσας και το ασπροκόκκινο σκαφάκι που ήτανε και η πρώτη βενζινακατο "το βενζινάκατο" που είχε η Σαμοθράκη και φυσικά σήμερα δεν υπάρχει. Επίσης ξεχωρίζουν οι φελούκες καθώς και το τρεχαντήρι που σίγουρα θα είχε μηχανή μαλκότσι ή αξελού που έχει σαλπάρει για δουλειά

Αυτή Η φωτογραφία είναι απο ταχυδρομική κάρτα της εποχής. Κάτω απο το λογότυπο  SAMOTΗRAKΙ υπάρχει ένα σκάφος τραβηγμένο έξω σκούρο γκρι χρώματος. Θυμάμαι ακόμα και το νηολόγιό του. Αγιος Νικόλαος Λ.Σ 45

Και αυτό είναι  από πολύ κοντά το Άγιος Νικόλαος Λ.Σ 45

  Ας πάρουμε μια γεύση να δούμε πως ήτανε το λιμάνι την δεκαετία του 40. 

Φαίνονται τα πρώτα σπίτια που ήτανε χτισμένα κατα μήκος της ακτής. Προκυμαία δεν υπάρχει και όσα καΐκια δεν είναι φουνταρισμένα στη μέση του λιμανιου είναι τραβηγμένα έξω με το παλάγκο στον "ορκό" τους.Με βάρκες κωπήλατες γίνεται η μετακίνηση των επιβατών στο ποστάλι που έμενε "αρόδο" στα ανοιχτά  . Αν είχε βοριά πάνω απο 5 μποφόρ η βάρκα αδυνατούσε να πιάσει τη σκάλα του βαποριού και ειδικά που ήταν κωπήλατη. Τότε οι επιβάτες αναγκαστικά πήγαινα Αλεξανδρούπολη  και περίμεναν πότε θα επιστρέψει το καράβι πίσω ή έπαιρναν το καΐκι της γραμμής που ήτανε ή το Τρεις Φιλοι ή το Παναγία.

Στο σημείο που πατάει ο άνθρωπος της φωτογραφίας είναι η αρχή του λιμανιού που σήμερα είναι ένα αρκετά καλό λιμανάκι που φιλοξενεί καΐκια και βαποράκια. Αν προσέξουμε πιο καλά θα δούμε το διοροφο σπίτισε ευθεία με το άλμπουρο του καϊκιού που και σήμερα υπάρχει και μάλιστα είναι ένα πολύ όμορφο παραδοσιακό καφενεδάκι και πίσω του και αριστερά ξεχωρίζει ο φάρος της Καμαριώτισσας (βλέπε λέξη)

Εδω διακρίνουμε την ξύλινη ράμπα μέσω της οποίας γινότανε η φόρτωση και εκφόρτωση  των εμπορευμάτων απο τα ξύλινα καΐκια. Επίσης βλέπουμε τα περισσότερα σκάφη να είναι τραβηγμένα έξω στους "ορκούς" τους. Η κάθε οικογένεια ψαρά είχε δικό της ορκό που θεωρούταν "ιδιόκτητος" άτυπα και όλοι το σεβότανε.Ορκός είναι παράφραση της λέξης ολκός απο το  ρήμα έλκω που σημαινει σύρω. Τα καΐκια τα βγάζανε έξω με την βοήθεια του πολύσπαστου το γνωστό "παλάγκο". Το παλάγκο είναι σύστημα τροχαλιών (μακαράδων) που έχει την ιδιότητα να ελλατώνουν το βάρος του συρόμενου αντικειμένου στο 1/2 της αρχικής του τιμης.Αν για παράδειγμα είχαμε καΐκι 1000 κιλών και   2 παράλληλα συστήματα  τροχαλιών το πρώτο έκανε το καΐκι 1/2Χ1000=500 κιλά και το δεύτερο έκανε το τελικό 1/2Χ500=250 κιλά. Άρα ο άνθρωπος τραβούσε τα 1000 κιλά βάζοντας δύναμη αντίστοιχη των 250 κιλών.Φυσικά ισχύει ο χρυσός κανόνας της μηχανικής.Αν τραβούσε σχοινι 4 μέτρων το καΐκι ανεβαινε 1 μέτρο. Ότι κερδίζεις σε δύναμη το χάνεις σε απόσταση.Τα μεγάλα καΐκια είχανε σύστημα "αργάτη" και το γυρνούσανε σαν το μαγγανοπήγαδο  .

Διακρίνεται ατμόπλοιο που είναι αρόδο τα καΐκια μισοτραβηγμένα έξω και ο ονομαστός φάρος που διατηρείται ως σήμερα αν  και δεν είναι λειτουργικός πια αφού το λιμάνι μεγάλωσε πολύ και ο φάρος έμεινε διακοσμητικό στοιχείο στην πλατεία της Καμαριώτισσας. Φαίνεται να υπάρχει μεγάλη κινητικότητα στο λιμάνι. Η πραγματικότητα είναι πως κάθε φορά που ερχότανε ατμόπλοιο ήταν ένα σπουδαίο γεγονός για το νησί. Τα πλοία αυτά ήταν συνήθως ποστάλια και ξεκινούσαν απο τον Πειραιά έφταναν ως την Αλεξανδρούπολη αφού περνούσαν απο Άγιο Ευστράτιο-Λήμνο - Σαμοθράκη - Αλεξανδρούπολη και αντίστροφα.  Η διαδρομή Πειραιάς-Αλεξανδρούπολη  κρατούσε 46 ώρες Το πιο γνωστό ποστάλι ήτανε η Μυρτιδιώτισσα που έκανε την διαδρομή  ανελιπώς για αρκετά χρόνια.

• ΙΣΤΟΡΙΚΟ. Τα χρόνια της εικονομαχίας αν και δε γνωρίζουμε την ακριβή χρονική στιγμή, αλλά στα μέσα της Άνοιξης και μάλιστα την Πέμπτη της Διακαινησίμου εκείνης της χρονιάς, συνέβη το θαυμαστό γεγονός της εύρεσης της ιεράς εικόνας της Παναγίας στο νησί της Σαμοθράκης.Το ιστορικό αυτό γεγονός συνέβη κατά προσέγγιση μεταξύ πρώτης ή στις αρχές της δεύτερης δεκαετίας του 9ου αιώνα.Κατά τα ξημερώματα κάποιοι ψαράδες ήταν μαζεμένοι στον ορμίσκο στα βορειοδυτικά του νησιού εκεί που είναι το σημερινό επίνειο και ασχο­λούνταν με την τακτοποίηση των διχτύων όταν διέκριναν στο βάθος του ορίζοντα ένα φως λαμπερό χωρίς όμως να βλέπουν κάτι να επιπλέει στη θάλασσα.Όσο περνούσε η ώρα το φως γινόταν πιο ζωηρό και μαζί του μεγάλωνε η περιέργεια και η απορία τους καθώς δε μπορούσαν να εξηγήσουν τι ήταν αυτό το φως που έβλεπαν και που συνεχώς τους πλησίαζε.Πράγματι, δεν έπεσαν έξω. Ενώ το φως ολοένα και ερχόταν πιο κοντά τους, οι αχτίδες που σκόρπιζε γίνονταν πιο διακριτές και οι αντανακλάσεις έμοιαζαν με πλεούμενο που κατευθυνόταν στο μικρό λιμάνι. Οι ψαράδες σταμάτησαν τη δουλειά τους κι άρχισαν να συζητάνε για το παράξενο φαινόμενο κάνοντας υποθέσεις ανάλογα με τη φαντασία που διέθετε ο καθένας τους.Η περιέργεια τους έφτασε στο αποκορύφωμα όταν το περίεργο θέαμα έφτασε πολύ κοντά και παρά τις προσπάθειες τους να το δουν καθαρά δεν τα κατάφερναν παρ' όλο που σκαρφάλωναν άλλοι στα βράχια κι άλλοι στα δέντρα και τούτο γιατί τους εμπόδιζε να δουν καθαρά η λάμψη που εξέπε­μπε καθώς και ο μικρός όγκος του σε σύγκριση με τα κύματα.Έτσι αποφάσισαν να ρίξουν τις βάρκες στη θάλασσα για να το πλησιά­σουν και να λυθεί το μυστήριο. Στη μια βάρκα μπήκαν δύο βαρκάρηδες και στην άλλη ένας μονάχος του και κωπηλατώντας άρχισαν όλοι μαζί να πλέουν προς το παράξενο και μυστηριώδες πλεούμενο που τώρα βρίσκονταν σε απόσταση μικρότερη από μισό μίλι. Η μια βάρκα ακολουθούσε την άλλη σε μικρή απόσταση όταν φθάνον­τας περίπου σε απόσταση εκατόν οργιές από τη στεριά και σα να υπήρξε κάποιο σύνθημα μεταξύ τους σταμάτησαν να κωπηλατούν και περίμεναν να φτάσει το πλεούμενο.Έτσι ακριβώς κι έγινε. Ένα μικρό αντικείμενο που χρύσιζε από τις ακτί­νες του ήλιου, σπρωγμένο από το ρεύμα της θάλασσας, αφού έκανε έναν κύκλο ήρθε και σταμάτησε ανάμεσα στις δύο βάρκες.Οι βαρκάρηδες μόλις το είδαν το πλεύρισαν, τραβώντας γρήγορα κουπί, και τότε αντίκρυσαν εμπρός τους ένα μεταλλικό κουτί κλεισμένο ερμητικά. Αφού το περιεργάστηκαν με προσοχή θέλησαν να μάθουν τι ήταν αυτό που έκρυβε. Στην πρώτη βάρκα ο ένας ψαράς κρατούσε το κιβώτιο όσο ο άλλος τρα­βούσε κουπί, ενώ ο δεύτερος ψαράς ακολουθούσε ώστε να φτάσουν στην ακτή όπου τους περίμεναν οι υπόλοιποι γεμάτοι αγωνία. Αφού έφτασαν επιτέλους στην ακτή και τους περιτριγύρισαν όλοι, έδε­σαν γρήγορα τις βάρκες τους όπως-όπως κι επιδόθηκαν με βιασύνη στο άνοιγμα του μεταλλικού κουτιού ενώ όλοι τους έκαναν διάφορες σκέψεις σχετικά με τον κρυμμένο θησαυρό. Πράγματι, θησαυρός υπήρχε και μάλιστα ανυπολόγιστης αξίας. Αντί­κρυσαν μιαν εικόνα με τη σεβάσμια μορφή της Θεομήτορος που κρατούσε στην αγκαλιά της το Υιό της και Κύριο μας, Ιησού Χριστό, που στα χέρια του κρατούσε το σύμπαν. Η δε εικόνα έφερε τον τίτλο «Παναγία η Καμαριώτισσα».Μεγάλο δέος κατέλαβε τις ψυχές όλων και με χαρά κι ανέκφραστη αγαλλίαση δόξασαν τον Πανάγαθο Θεό. Αφού έβγαλαν από τις αποσκευ­ές τους ένα καθαρό υφαντό, το έστρωσαν πάνω στην κουπαστή μιας βάρ­κας και πάνω του απόθεσαν τη σεβάσμια εικόνα αφού με φόβο και ευλάβεια προσκύνησαν εμπρός της. Ύστερα αποφάσισαν μόλις βραδυάσει να τη μεταφέρουν στα φτωχόσπιτά τους καθότι στα μέρη τους δεν υπήρχε κάποιο αξιόλογο οίκημα.Μετά ασχολήθηκαν πάλι με το φαινόμενο και κυρίως με τον παράδοξο τρόπο άφιξης της εικόνας κι όλοι συμφώνησαν ότι επρόκειτο περί θαύμα­τος. Πάλι οι τρεις βαρκάρηδες άρχισαν να περιγράφουν με περισσή λεπτο­μέρεια τα συμβάντα, αναφέροντας κι επισημαίνοντας ότι κατά την πορεία σταμάτησαν να κωπηλατούν γιατί τα χέρια τους είχαν παραλύσει και κανείς από τους τρεις δεν τολμούσε να ανακοινώσει στον άλλον τι ακριβώς του συνέβαινε. Έδιναν την εντύπωση ότι σταμάτησαν γιατί βρίσκονταν σε κατάσταση αναμονής. Τα ονόματα τους που σώθηκαν προφορικά, σύμφωνα με την παράδοση, αφού δε γνώριζαν γραφή είναι Παύλος ο μεγαλύτερος, μαζί με τον μικρό­τερο αδελφό του τον Ραξή, ο οποίος πήρε την εικόνα και τη μετέφερε στην ακτή, ενώ στην άλλη βάρκα επέβαινε κάποιος ονόματι Λάμπρος. Στο δε γεύμα που ακολούθησε το μεσημέρι, συζητούσαν το πότε και που θα τοποθετούσαν την ιερή εικόνα της Αειπαρθένου Θεοτόκου. Η αρχική τους σκέψη να διαφυλάξουν την εικόνα σε κάποιο σπίτι άλλα­ξε στη συνέχεια και αποφάσισαν από κοινού να την εγκαταστήσουν στον αρχικό τόπο που έφτασε, για να γίνει η Προστάτιδα τους. Αφού όλοι συγκατατέθηκαν, ανέβηκαν σαράντα βήματα πιο πάνω από το σημείο αυτό και στα ερείπια που είχαν απομείνει από κάποιο Ναό έφτια­ξαν μια θέση σαν θρόνο στην Κυρία του Ουρανού και τοποθέτησαν εκεί πάνω την Εικόνα της Παναγίας της Καμαριώτισσας την Πέμπτη μετά το Πάσχα. Γι' αυτό και προς τιμήν Της εκείνη την ημέρα τελείται πανήγυρις όπου συμμετέχει όλος ο λαός του νησιού στη γιορτή που είναι πασίγνωστη με το όνομα «Το πανηγύρι της Καμαριώτισσας».Οι παραπάνω ψαράδες και όλοι οι άλλοι κάτοικοι του νησιού παρά τις ασχολίες τους για την καθημερινή διαβίωση φρόντισαν με λατρεία την Πανάχραντο, ώστε ποτέ να μην Της λείψει το θυμίαμα, το κερί και το λάδι, και το κανδήλι Της να μη παύσει ποτέ να αναδίδει το φως το ιλαρό που παρέχει ελπίδα και παρηγοριά σε όλους μας.Με το πέρασμα του χρόνου χτίστηκε ένα μικρό εκκλησάκι που στη συνέχεια ευπρεπίσθηκε ώστε όλοι Σαμόθρακες να προσέρχονται και να ασπάζονται ευλαβικά την θαυματουργό Εικόνα της Παναγίας της Καμαριώτισσας ζητώντας τη βοήθεια και την προστασία Της σε δύσκολες στιγ­μές και χαλεπούς καιρούς. Γιατί η Παναγία αποδείχτηκε προστάτιδα σε όσους βρίσκονται σε κίν­δυνο, φύλακας για τους ανάπηρους, συγκυβερνήτης αυτών που ταξιδεύουν στη θάλασσα. Και από τότε όλοι συνήθιζαν να λένε "πάμε να ανάψουμε μια λαμπάδα, ν' ανάψουμε το κανδήλι και να προσκυνήσουμε την Καμαριώτισσα". Για τα άπειρα θαύματα Της δεν υπάρχει γλώσσα που μπορεί να τα ανα­φέρει και να τα απαριθμήσει. Γιατί Αυτή είναι για το νησί μια ανεξάντλητη πηγή θαυμάτων και θερα­πειών για όλον τον κόσμο. Χαρίζει το φως στους τυφλούς, απελευθερώνει τους δαιμονισμένους, θεραπεύει τους αρρώστους και τους γεμίζει δύναμη. Εισακούει τα παρακάλια από τις άτεκνες γυναίκες και τις χαρίζει το παιδί που επιθυμούν. Τους ναυτικούς που Την επικαλούνται, όταν είναι σε κίνδυνο, τους δια­σώζει και όλους τους ανθρώπους, σε θάλασσα και στεριά, όταν υποφέρουν απαλύνει τον πόνο τους. Κι έγινε ελπίδα και παρηγοριά, στολίδι και κόσμημα του νησιού. Η θαυ­ματουργός εικόνα της Παναγίας της Καμαριώτισσας και προστάτιδα υπέρ­μαχος όλων. Ας είναι ευλογημένη η Χάρη Της. Απόδοση από την Ασματική Ακολουθία "Παναγία η Καμαριώτισσα" του ιερέως Γεωργίου Ιω. Γιαλαμά: Μιχάλης Γιούργος, Χαρούλα Παρασίδου-Νικάκου.

ΣΥΝΑΞΑΡΙΟΝ Τη αυτή ήμερα, τη Πέμπτη της Διακαινησίμου, έκκλησιαστικήν εορτήν και πανήγυριν τελούμεν εις τιμήν και μνήμην της Παναγίας Θεοτόκου εν τω φερωνύμω Ναώ και τη κώμη Καμαριωτίσση, εις ανάμνησιν της εκ των εικονομάχων διασώσεως, της ιεράς και σεβάσμιας εικόνος, της Παναγίας της Καμαριωτίσσης· ήτις δια θαυμάσιου και παραδόξου τρόπου, εν τη Σαμοθράκη αφίχθη, των θαλασσίων κυμάτων επιβαίνουσα. Κατέστη δε εν ημίν, Προστάτις υπέρμαχος, αγλάισμα και κλέος λαμπρότατον έτι δε και την προσωνυμίαν τω τόπω προσήνεγκε.

ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟΝ

Ήχος πλ. α΄. Τον Συνάναρχον Λόγον

Σεβασμίαν εικόνα της Θεομήτορος, την εν θαλάσση οφθείσαν, την επισκέπτιν ημών, προσκυνούμεν ευλαβώς και ασπαζόμεθα? ότι ηυδόκησεν ελθείν, απαλλάξαι των δεινών και χάριτας δωρηθήναι? της Σαμοθράκης το κλέος, και των πιστών το αγαλλίαμα.(Πηγή Ιερά Μητρόπολις Αλεξανδρούπολης)

• Προηγούμενο