. Στην ανακοίνωση διερευνώνται, μέσα από το διαθέσιμο αρχειακό υλικό της περιόδου 1631-1641 που απόκειται στα Αρχεία Κέρκυρας και Βενετίας, η επιτακτικότητα της παρέμβασης του Pisani το 1631, καθώς και οι λόγοι που ώθησαν την κερκυραϊκή Κοινότητα να ζητήσει την επικύρωση του διατάγματος. Ειδικότερα το ενδιαφέρον μας εστιάζει στο πλήθος των κληρικών και στην αναλογία τους με τον πληθυσμό του νησιού, στο ζήτημα των αντικανονικών χειροτονιών και πιο συγκεκριμένα των χειροτονιών ανηλίκων, και στην ακρίβεια του ισχυρισμού της Κοινότητας και της βενετικής διοίκησης (Reggimento), για την ύπαρξη λίγων και φτωχών ναών, σε σύγκριση με τον αριθμό των κληρικών.
Αρχεία αδελφοτήτων: δύο κερκυραϊκά παραδείγματα
Στη μελέτη παρουσιάζονται τα αρχεία δύο από τις σημαντικότερες ορθόδοξες θρησκευτικές αδελφότητες του κερκυραϊκού χώρου, της Υπεραγίας Θεοτόκου Σπηλαιώτισσας και του Αγίου Ιωάννου Πρόδρομου στην πόλη της Κέρκυρας. Η σημασία τους για την ιστορική έρευνα είναι ιδιαίτερη.
Ο ναός της Σπηλαιώτισσας στην πόλη της Κέρκυρας: Τα ίχνη των δομικών του μεταμορφώσεων στις αρχειακές πηγές
Η ανακοίνωση αποσκοπεί στην ανάδειξη της σημασίας των αρχειακών τεκμηρίων στην Ιστορία των Δομικών Κατασκευών. Η διερεύνηση των σωζόμενων αρχείων προσφέρει πολύτιμα στοιχεία για την ιστορία των κτισμάτων, για τις πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές, τεχνολογικές και αισθητικές παραμέτρους που καθορίζουν τις κατασκευές, καθώς και για τις επιρροές από ξένα περιβάλλοντα. Τα στοιχεία αυτά αποτελούν πολύτιμη παρακαταθήκη και, όπου είναι δυνατόν, θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στις σύγχρονες επεμβάσεις συντήρησης, αποκατάστασης, ενίσχυσης ή τροποποίησης των ιστορικών κατασκευών. Το αρχειακό υλικό που παρουσιάζεται εδώ ήλθε στο φως έπειτα από την πρόσφατη καταγραφή του αρχείου του ναού της Υπεραγίας Θεοτόκου Σπηλαιώτισσας, του σημερινού μητροπολιτικού ναού της Κέρκυρας.
«Το ζήτημα της περιουσίας των ορθόδοξων εκκλησιαστικών καθιδρυμάτων στον βενετοκρατούμενο ιόνιο χώρο. Μια έρευνα σε εξέλιξη», Πρακτικά ΛΕ΄ Πανελλήνιου Ιστορικού Συνεδρίου, Θεσσαλονίκη 30 Μαΐου -1 Ιουνίου 2014, Θεσσαλονίκη 2016, σ. 81-92.
Το ζήτημα της περιουσίας των ορθόδοξων εκκλησιαστικών καθιδρυμάτων του ιόνιου χώρου κατά την περίοδο της βενετικής κυριαρχίας, επιμεριζόμενο, περιλαμβάνει την καταγραφή, τη διαχείριση, την αξιοποίηση, τον έλεγχο της συγκέντρωσης μεγάλης ακίνητης περιουσίας στα εκκλησιαστικά ιδρύματα και τον περιορισμό της, μέσω των ρευστοποιήσεων. Στην εργασία αυτή σκιαγραφούνται οι κύριες γραμμές της βενετικής πολιτικής στο ζήτημα της […]
«Ο νεομάρτυρας Αναστάσιος «ο εκ Παραμυθίας» και ο μοναχός Δανιήλ: τα πρόσωπα και η γεωγραφία του μαρτυρίου», Πρακτικά ΛΔ΄ Πανελλήνιου Ιστορικού Συνεδρίου, Θεσσαλονίκη 31 Μαΐου ? 2 Ιουνίου 2013, επιστ. επιμέλεια Βασίλης Κ. Γούναρης, Θεσσαλονίκη 2015, σ. 33-46.
Το μαρτύριο του νεομάρτυρα Αναστασίου του εκ Παραμυθίας και η μεταστροφή του εξ Ισμαηλιτών μοναχού Δανιήλ, είναι γνωστά σε τρεις παραλλαγές, οι οποίες αντιπροσωπεύονται αντίστοιχα από τα αγιορείτικα, τα κερκυραϊκά και τα ρουμανικά χειρόγραφα που περιέχουν τα σχετικά κείμενα. Στην ανακοίνωση επιχειρείται η διερεύνηση της γεωγραφίας και των προσώπων που αναφέρονται στο μαρτύριο και στη […]
«Αξιοποιώντας τα σχολικά αρχεία. Μια πρόταση ερευνητικής εργασίας και η υλοποίησή της», Τομές στην Ελληνική Εκπαίδευση. Τα χρόνια του Πολέμου και της Κατοχής, Πρακτικά Ημερίδας, 2ο Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Αθηνών, Σάββατο 19 Οκτωβρίου 2013, Αθήνα 2015, σ. 119-124
Ο Γενικός Προβλεπτής Θαλάσσης Agostino Sagredo (1752-1755) και η Ορθόδοξη Εκκλησία των νησιών του Ιονίου, «Πρακτικά Η΄ Διεθνούς Πανιονίου Συνεδρίου», Κύθηρα, 21-25 Μαΐου 2006, τ. ΙΙΑ, Κύθηρα 2009, σ. 527-542.
Ο Γενικός Προβλεπτής Θαλάσσης Agostino Sagredo (1752-1755) στην περίοδο της θητείας του ασχολήθηκε επισταμένα με τα εκκλησιαστικά πράγματα των νησιών του Ιονίου, πολλές μάλιστα από τις αποφάσεις και παρεμβάσεις του καθόρισαν τη λειτουργία του ορθόδοξου εκκλησιαστικού οργανισμού του Ιόνιου χώρου για το λοιπό χρονικό διάστημα της βενετικής παρουσίας στα νησιά. Ειδικότερα, ο Γεν. Προβλεπτής ανέλαβε […]
Πληροφορίες για την ίδρυση ή την ανακαίνιση ναών στην Κέρκυρα τον 17ο και 18ο αιώνα, «Πρακτικά επιστημονικού συνεδρίου (7-8 Δεκεμβρίου 2005) “Όψεις της εκκλησιαστικής ιστορίας της Κέρκυρας”», Κέρκυρα 2007, σ. 63-77 [Κερκυραϊκά Χρονικά 4 (2007)].
Στην ανακοίνωση παρουσιάζεται συνοπτικά το υλικό που εντοπίστηκε στο Ιστορικό Αρχείο της Κέρκυρας και αναφέρεται στην ανέγερση ναών, στην εκ βάθρων ανοικοδόμηση ή ανακαίνιση υφισταμένων ναών ή στην εκτέλεση εργασιών, η έκταση ή η φύση των οποίων προϋπέθετε την έγκριση της εκκλησιαστικής αρχής του τόπου. Πρόκειται για ένα αξιόλογο σε μέγεθος και πληροφορίες υλικό, η […]
Κανονισμοί λειτουργίας των μοναστηριών του Ιόνιου χώρου (16ος-19ος αι.), «Πρακτικά ΚΣΤ΄ Πανελλήνιου Ιστορικού Συνεδρίου, Θεσσαλονίκη 27-29 Μαΐου 2005», Θεσσαλονίκη 2006, σ. 39-44.
FULL TEXT
Εκκλησιαστική Γεωγραφία της Κέρκυρας τον 19ο αιώνα, «Πρακτικά ΚΕ΄ Πανελληνίου Ιστορικού Συνεδρίου, 21-23 Μαΐου 2004», Θεσσαλονίκη 2005, σ. 187-196.
Πρόδρομη ανακοίνωση. Παρουσιάζονται με τρόπο συνοπτικό τα δεδομένα του καταλόγου κλήρου και ναών που συντάχθηκε το έτος 1820 από τον πρώην επίσκοπο Ρωγών και τότε Τοποτηρητή της Μητρόπολης της Κέρκυρας Μακάριο Δαμασκηνό. Ο κατάλογος παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον όχι μόνον λόγω του χρόνου της σύνταξής του, αλλά κυρίως λόγω του περιεχομένου του, αφού παρέχει πέραν των […]