ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ Γ' ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ


Η ΝΕΑ ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΣΧΟΛΗ (1880-1922)

O λογοτεχνικός κύκλος του περιοδικού Εστία
O λογοτεχνικός κύκλος του περιοδικού Εστία

Oι καλλιτεχνικές αντιλήψεις και τάσεις που κυριαρχούν στην ελληνική λογοτεχνία στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αι. είναι έντονα επηρεασμένες από τα ισχυρά ευρωπαϊκά ρεύματα της εποχής. Στην ποίηση κυριαρχεί ο συμβολισμός και ο παρνασσισμός. στην πεζογραφία ο ρεαλισμός, ο νατουραλισμός, η ηθογραφία, ενώ ο αισθητισμός επηρεάζει και τα δύο είδη.

O συμβολισμός θεωρεί ότι η τέχνη πρέπει να είναι ανεξάρτητη από εξωκαλλιτεχνικές σκοπιμότητες. Επιδιώκει τη μουσική υποβλητικότητα του ποιητικού λόγου παρουσιάζοντας τις ιδέες και τα συναισθήματα μέσα από πυκνά σύμβολα.

Παράλληλα με τον συμβολισμό αναπτύχθηκε και ο παρνασσισμός, ο οποίος χαρακτηρίζεται κυρίως από την επιδίωξη της μορφικής τελειότητας και το ζωηρό ενδιαφέρον για τα καλλιτεχνικά δημιουργήματα της αρχαιότητας.

O αισθητισμός προβάλλει την ομορφιά ως ύψιστη αξία, αποσυνδέοντας την τέχνη από τη ζωή.

Oι περισσότεροι πεζογράφοι στράφηκαν στη ρεαλιστική απόδοση της πραγματικότητας. Στη ρομαντική ροπή προς το φανταστικό και τον υποκειμενισμό ο ρεαλισμός αντιτάσσει μια ροπή προς την «αντικειμενική» παρατήρηση και καταγραφή της πραγματικότητας. Oι κυρίαρχες τάσεις της εποχής συνδέονται με την ηθογραφία, που αναπαριστά εξιδανικευμένα τα ήθη της ελληνικής υπαίθρου, και τον νατουραλισμό, ο οποίος επιδιώκει την πιστή αναπαράσταση της πραγματικότητας, δίνοντας έμφαση στη μεγάλη επίδραση του περιβάλλοντος στην ανθρώπινη ζωή.

ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
   Γεώργιος Βιζυηνός, «Στο χαρέμι»
   Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, «Τ' αγνάντεμα»
   Άντον Τσέχωφ, «O Παχύς και ο Αδύνατος»
   Ανδρέας Καρκαβίτσας, «O Ζητιάνος»
   Κωστής Παλαμάς, «Ίαμβοι και ανάπαιστοι»
   Κωστής Παλαμάς, «Ύμνος στον Παρθενώνα»
   Κ.Π. Καβάφης, «Φωνές»
   Κ.Π. Καβάφης, «Όσο μπορείς»
   Κ.Π. Καβάφης, «Στα 200 π.Χ.»
   Γρηγόριος Ξενόπουλος, «O τύπος και η ουσία»
   Κωνσταντίνος Θεοτόκης, «Η τέχνη του αγιογράφου»
   Πηνελόπη Δέλτα, «Πρώτες ενθυμήσεις»
   Άγγελος Σικελιανός, «Γιατί βαθιά μου δόξασα»
   Κώστας Βάρναλης, «Oρέστης»
   Ναπολέων Λαπαθιώτης, «Νυχτερινό»

Νέα Αθηναϊκή Σχολή [Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄ Λυκείου] Νέα Αθηναϊκή Σχολή [Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Α΄ Λυκείου]
Ηθογραφία [πηγή: Εθνική Πινακοθήκη] Ηθογραφία [πηγή: Εθνική Πινακοθήκη]
Συμβολισμός [πηγή: Εθνική Πινακοθήκη] Συμβολισμός [πηγή: Εθνική Πινακοθήκη]
Νεότερη Ελληνική Πολιτική Ιστορία 1750-1940 (βίντεο) [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ] Νεότερη Ελληνική Πολιτική Ιστορία 1750-1940 (βίντεο) [πηγή: Ψηφιακό Αρχείο της ΕΡΤ

1 Λογοτεχνικές Περίοδοι [πηγή: Πολιτιστικός Θησαυρός της Ελληνικής Γλώσσας]
1 Ιστορία της Nεοελληνικής Λογοτεχνίας, ΕΝΟΤΗΤΑ 6: Η νεότερη περίοδος της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας (1880-1930), α) Η Νέα Αθηναϊκή Σχολή και η ηθογραφία (1880-1922)
1 Λεξικό Λογοτεχνικών όρων

91