ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ
Κλασική Αγγειογραφία

Ζωγράφος της Φιάλης, Ερμής, Διόνυσος, Παποσιληνός


 

Καλυκόσχημος κρατήρας λευκού εδάφους, ύψος 32,8 εκ., περ. 440-435 π.Χ., Βατικανό, Museo Gregoriano Etrusco, 16586

 

Ο Ερμής παραδίδει μέσα σε πάνα τον νεογέννητο Διόνυσο στον Παποσιληνό, ο οποίος εικονίζεται με άσπρα μαλλιά και γένια, να κάθεται σ' ένα βράχο, κρατώντας στο αριστερό του χέρι τον θύρσο. Το δεξί του χέρι ακουμπά στο δεξί του γόνατο. Είναι στεφανωμένος με στεφάνι από φύλλα κισσού. Αριστερά και δεξιά παρευρίσκονται Νύμφες. Η δεξιά, με νεβρίδα (δέρμα ελαφιού) πάνω από τον πέπλο της, πιάνει την πλάτη του Παποσιληνού, ενώ η αριστερή, που φορά χιτώνα και ιμάτιο, κάθεται σ' ένα βράχο και κρατάει κλαδιά κισσού. Ο Ερμής φορά χιτώνα και χλαμύδα, φτερωτό πέτασο και φτερωτές εμβάδες. Στα χέρια του, εκτός από τον Διόνυσο, κρατάει και το κηρύκειο.

Σύμφωνα με τον μύθο ο Σιληνός ήταν γιος του Πάνα ή του Ερμή και μιας νύφης. Ήταν πολύ σοφός και ανέθρεψε τον Διόνυσο.

 

Στη β΄ όψη εικονίζονται τρεις Μούσες. Η μία καθισμένη πάνω σε ένα βράχο παίζει βάρβιτο και οι άλλες όρθιες μπρος και πίσω της, ενώ η μία από αυτές κρατά μια λύρα. Πιστεύεται ότι το κύριο θέμα στην πραγματικότητα περιγράφει μια θεατρική παράσταση, πιθανώς από ένα χαμένο σατιρικό δράμα του Σοφοκλή.

 

Κρατήρες λευκού βάθους είναι εξαιρετικά σπάνιοι, σημειώνει ο Μ. Τιβέριος. Το κιτρινωπό - υπόλευκο φόντο πάνω στο οποίο οι παραστάσεις έχουν αποδοθεί με περίγραμμα, η αξιοσημείωτη πολυχρωμία (λευκό, μενεξεδί, ανοικτό καστανό, κίτρινο, μαύρο κ.ά.) και η χρήση σκίασης (κυρίως στους βράχους) μας φέρνουν πολύ κοντά στη χαμένη σήμερα μεγάλη ζωγραφική της κλασικής Αθήνας.

 

Ζωγράφος της Φιάλης

 

Ζωγράφος της Φιάλης

 

Πηγές: Classical Art Research Centre and the Beazley Archive δεσμός, Vatican City, Museo Gregoriano Etrusco Vaticano, δεσμός