ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ
Πρώιμη Κλασική Αγγειογραφία


 

Στη σελίδα αυτή γίνεται μια πρώτη παρουσίαση της ελληνικής αγγειογραφίας.

 

Περίοδοι

 

Η κλασική αγγειογραφία αρχίζει με το τέλος των περσικών πολέμων και τελειώνει περίπου το 320 π.Χ.

Η περίοδος αυτή χωρίζεται σε τέσσερις υποπεριόδους:

1. 480 - 450 π.Χ. Πρώιμη κλασική αγγειογραφία

2. 450 - 420 π.Χ. Κλασική αγγειογραφία

3. 420 - 390 π.Χ. Πλούσιος ή Στολισμένος ρυθμός - Ύστερη Κλασική Ι

4. 390 - 320 π.Χ. Κλασική αγγειογραφία - Ύστερη Κλασική ΙΙ

 



Πρώιμη κλασική αγγειογραφία 480 - 450 π.Χ.

 

Αν και οι μεγάλες τέχνες εγκαταλείφθηκαν μετά τα Περσικά, επειδή αποφασίστηκε να μην ανοικοδομηθούν αμέσως οι καταστραμμένοι ναοί, η παραγωγή αγγείων συνεχίζεται. Από τη μελέτη των έργων αυτής της περιόδου καταλήγουμε στα εξής συμπεράσματα:

Πρώτα απ' όλα παρατηρείται μια κάμψη, όσον αφορά το πνεύμα, σε σύγκριση με την ύστερο αρχαϊκή περίοδο και

δευτερευόντως είναι φανερή η επίδραση της μεγάλης ζωγραφικής. Από τις περιγραφές των έργων του Πολυγνώτου από τη Θάσο και του Μίκωνος του Αθηναίου μαθαίνουμε ότι οι συνθέσεις τους έφεραν κάτι το νέο. Τα έργα τους είχαν τη μορφή ζωφόρων που το ύψος τους ήταν περίπου 1,5 ή 2 φορές των μορφών. Οι μορφές, περίπου στο μισό του φυσικού, τοποθετούνταν άλλες πιο πάνω άλλες πιο κάτω.

Δεν αποτυπώνεται κάποια έννοια προοπτικής, γιατί οι μορφές έχουν το ίδιο μέγεθος, όμως ξεφεύγουν από τη μία γραμμή εδάφους, και δίνουν νέα αντίληψη για το χώρο. Οι επιδράσεις αυτές γίνονται φανερές στο έργο του ζωγράφου των Νιοβιδών. Ένας άλλος απλούστερος τρόπος για να εικονιστούν πολυπρόσωπες συνθέσεις ήταν η διαίρεση της επιφάνειας του κρατήρα σε δύο στενότερες ζωφόρους.

Σε γενικές γραμμές εγκαταλείπεται η εμμονή στις ανατομικές και ενδυματολογικές λεπτομέρειες. Σύμφωνα με τον Beazley «ο τεχνίτης που σχεδίαζε πάνω στα αγγεία έγινε κατώτερης ποιότητας και εργαζόταν μηχανικά.»

Η ανθρώπινη ανατομία είναι περισσότερο προσεκτική. Τα μάτια αποδίδονται με την τοποθέτηση της κόρης στην άκρη και με μακρύτερο το πάνω βλέφαρο. Μελετάται ακόμη περισσότερο η έκφραση του προσώπου, εκτός από την απλή σύσπαση του πόνου.

Οι στάσεις των μορφών απομακρύνονται από τις τυποποιημένες αρχαϊκές.

Οι πτυχές των ενδυμάτων γίνονται χαλαρότερες και πιο φυσιοκρατικές. Δεν έχουν ζικ - ζακ παρυφές, αλλά αποτελούνται από ομάδες παράλληλων γραμμών. Ο ελαφρύς και στολισμένος χιτώνας αντικαθίσταται από το μάλλινο και βαρύ πέπλο.

 

Ενδεικτικοί εκπρόσωποι

 

Ο ζωγράφος των Νιοβιδών
Το έργο του Ζωγράφου των Νιοβιδών τοποθετείται γύρω στο 465 με 450 π.Χ. Ζωγράφισε σε αγγεία μεγάλου σχήματος και είναι επηρεασμένος από τις κατακτήσεις της μεγάλης ζωγραφικής, αποδίδοντας, σε κάποια από τα έργα του, τις μορφές σε διαφορετικά επίπεδα και υποδηλώνοντας την ύπαρξη τοπίου. Σε ορισμένα έργα του οι μορφές εξωτερικεύουν τον εσωτερικό τους χαρακτήρα και την ψυχική τους κατάσταση. Στις μορφές του αποδίδονται ανατομικές λεπτομέρειες, κυρίως της κοιλιακής χώρας ή των πλευρών.

  1. Ο θάνατος των Νιοβιδών Ο Ηρακλής και οι Αργοναύτες, Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου G 341

  2. Ο Πηλέας απάγει τη Θέτιδα, Boston, mfa 1972.850

  3. Μουσική σκηνή, The Walters Art Museum, 48.2712

  4. Η δημιουργία της Πανδώρας, Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο, 1856,1213.1 /Ε467

  5. Ανδρομέδα - Κηφέας, Boston, mfa, 63.2663

  6. Αναχώρηση πολεμιστή, Boston, mfa, 33.56

  7. Κωμαστής - Νάνος, Νέα Υόρκη, met, 1982.474

  8. Διόνυσος και Μαινάδες - Βασιλιάς και δύο γυναίκες, Νέα Υόρκη, met 99.13.2

  9. Τριπτόλεμος, Δήμητρα και Περσεφόνη, Νέα Υόρκη, met 41.162.98

 

Ζωγράφος της Altamura
Είναι πιο ήρεμος και πιο παλιομοδίτικος από το ζωγράφο των Νιοβιδών. Διακοσμεί ελικωτούς κρατήρες, στάμνους, αλλά και κωδονόσχημους κρατήρες. Δεν ακολουθεί το ρεύμα των καιρών στην απόδοση του τοπίου και του χώρου γενικότερα. Η παραγωγή του τοποθετείται ανάμεσα στο 475-425 π.Χ.

  1. Αναχώρηση νεαρού πολεμιστή, Βαλτιμόρη, The Walters Art Museum, 48.262

  2. Απόλλωνας και Άρτεμη, Boston, mfa, 97.370

  3. Ιλίου πέρσις, Η φυγή του Αινεία, Boston, mfa, 59.178

 

Ζωγράφος των Δασύτριχων Σατύρων

  1. Ο θάνατος του Ακταίωνα, Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου, CA 3482

  2. Αμαζονομαχία, Νέα Υόρκη, met, 07.286.84

 

Ζωγράφος της Bologna 279

Κινούμενος στο πνεύμα της εποχής αύξησε το ύψος της ζωφόρου και φρόντισε οι διάφορες ομάδες μορφών να επικαλύπτονται. Η πληθώρα όμως των μορφών από τη μια και η έλλειψη ξεκάθαρης οργάνωσης δημιουργεί σύγχυση στον θεατή.

  1. Αμαζονομαχία, Basel, Antikenmuseum und Sammlung Ludwig, BS486

 

Ζωγράφος της Γενεύης

Οι ζωφόροι του έχουν μικρότερο ύψος και δε συναντάμε την επικάλυψη των μορφών.

  1. Οι Νηρηίδες φέρνουν τα όπλα στον Αχιλλέα, Ο Μενέλαος ανακτά την Ελένη, Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου G 482

 

Ζωγράφος του Spreckles

Οι συνθέσεις του δεν είναι τόσο πολυπρόσωπες. Φροντίζει να τοποθετεί τις μορφές του σε διαφορετικές γραμμές εδάφους.

  1. Κάδμος-Αθηνά, Νέα Υόρκη, met 07.286.66

 

Ζωγράφος της Villa Giulia
Προτιμά τη διακόσμηση μεγάλων κρατήρων. Οι συνθέσεις του είναι ήρεμες και αρμονικές. Στις πίσω όψεις των αγγείων συνηθίζει να απεικονίζει τυποποιημένες μορφές, στις οποίες όμως διακρίνεται η καλλιτεχνική του αξία. Διακοσμεί επίσης και αγγεία λευκού εδάφους.

  1. Διονυσιακή λατρεία, Oxford, Ashmolean Museum, V523

  2. Σπονδή, Νέα Υόρκη, met, 1979.11.15

  3. Ο Ερμής με τον μικρό Διόνυσο, Μόσχα, Κρατικό Μουσείο Καλών Τεχνών (Πούσκιν), II 1б 732

  4. Κόρη, Oxford, Ashmolean Museum, AN1973.1

  5. Λητώ, Απόλλωνας, Άρτεμη, Νέα Υόρκη, met, 24.97.96

  6. Δύο γυναίκες και νέος, Νέα Υόρκη, met, 1972.11.9

  7. Εξοπλισμός πολεμιστή, Νέα Υόρκη, met, 06.1021.176

  8. Σάτυρος με τον μικρό Διόνυσο, Νέα Υόρκη, met, X.313.1

 

Ζωγράφος του Σικάγου

Ζωγραφίζει σκηνές λατρείας και χορού γύρω από το είδωλο του Διονύσου, όπως άλλωστε και πολλοί σύγχρονοί του. Οι ερευνητές τις συνδέουν με τα Λήναια ή με κάποιο επεισόδιο από τα Ανθεστήρια.

  1. Διονυσιακή γιορτή, The Art Institute of Chicago, 1889.22

  2. Σκηνή συμποσίου, Boston, mfa, 01.8082a-b

  3. Γυναίκες σε γιορτή του Διόνυσου, Boston, mfa, 01.8083a-b

  4. Έλληνας και Πέρσης, Boston, mfa, 13.196

  5. Νέοι αθλητές, Boston, mfa, 13.191

  6. Σκηνή λατρείας του Διονύσου, Μόσχα, Κρατικό Μουσείο Καλών Τεχνών (Πούσκιν) М-1291, М-1292

 

Ζωγράφος της Ωρείθυιας

Πήρε το όνομά του από το θέμα της αρπαγής της Ωρείθυιας. Στο έργο του διακρίνονται πολλά στοιχεία της αρχαϊκής περιόδου. Διαθέτει παλμό και μεγαλείο.

  1. Βορέας και Ωρείθυια (επώνυμο αγγείο), Munich, Antikensammlungen, 2345

 

Ζωγράφος του Αίγισθου

Πήρε το όνομά του από αγγείο του στο οποίο απεικονίζει το θάνατο του Αίγισθου από τον Ορέστη. Στο έργο του διακρίνονται στοιχεία της αρχαϊκής περιόδου τα συνδυάζει όμως με τα νέα στοιχεία όπως η μύτη που σχηματίζει μια ευθεία γραμμή με το μέτωπο και τα βαριά πηγούνια. Η παραγωγή του τοποθετείται ανάμεσα στο 480-460 π.Χ..

  1. Ο Δίας καταδιώκει γυναίκα Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1836,0224.63/E375

  2. Νέος καταδιώκει νέα Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1864,1007.113/E197

  3. Ο Ηρακλής και το λιοντάρι της Νεμέας Malibu, The J. Paul Getty Museum 86.AE.230

  4. Ο Απόλλωνας σκοτώνει τον Τιτυό Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου G164

  5. Γυναίκες της Θράκης σε κρήνη Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου CA 2587

 

Ζωγράφος του Deepdene

Πήρε το όνομά του από προηγούμενη θέση ενός από τα αγγεία του. Η παραγωγή του τοποθετείται ανάμεσα στο 480-450 π.Χ..

  1. Σάτυρος και Μαινάδα, Διόνυσος και Μαινάδα Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1865,0103.16/E377

  2. Κώμος Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1867,0508.1136/E474

  3. Γυναίκες Cambridge, Fitzwilliam Museum GR.2.1935

  4. Ακρίσιος, Δανάη και Περσέας Νέα Υόρκη, met 17.230.37a, b

  5. Σκηνή εξοπλισμού Νέα Υόρκη, met 41.162.20a, b

  6. Η Ηώ καταδιώκει τον Κέφαλο Νέα Υόρκη, met 18.74.1

  7. Η Αθηνά πλάθει άλογο Βερολίνο, Antikenmuseen F2415

 

Ομάδα του Βερολίνου 2415

Ο Μπίζλι έδωσε αυτό το όνομα στην ομάδα από αγγείο στο Βερολίνο. Η παραγωγή της τοποθετείται γύρω στο 460 π.Χ..

  1. Η Αθηνά πλάθει άλογο Βερολίνο, Antikenmuseen F2415

  2. Σάτυρος επιτίθεται σε δένδρο με οινοχόες Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1873,0820.361/E539

  3. Άντρας μπροστά σε άγαλμα της Αθηνάς Νέα Υόρκη, met 08.258.25

 

Ζωγράφος της Οινοχόης του Yale

Ο Μπίζλι του έδωσε αυτό το όνομα από αγγείο στο Yale. Η παραγωγή του τοποθετείται γύρω στο 480-460 π.Χ..

  1. Ο Ορέστης σκοτώνει την Κλυταιμνήστρα Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1873,0820.374/E446

  2. Ποσειδώνας και Θησέας (επώνυμο αγγείο) Yale University Art Gallery 1913.143

  3. Νέος καταδιώκει νέα Νέα Υόρκη, met 41.162.155

  4. Μονομαχία Έλληνα με Πέρση Νέα Υόρκη, met 06.1021.117

  5. Πηλέας και Θέτιδα Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου G 428

  6. Τριπτόλεμος, Δήμητρα και Περσεφόνη Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου G 368

  7. Κρίση Πάριδος Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1873,0820.353/E178

 

Ζωγράφος του Cleveland

Ο Μπίζλι του έδωσε αυτό το όνομα από κρατήρα στο Cleveland Museum of Art. Η παραγωγή του τοποθετείται γύρω στο 475-450 π.Χ..

  1. Άρτεμη, Ήρα, Απόλλωνας, Λητώ (επώνυμο αγγείο) Cleveland, Museum of Art 1930.104

  2. Διόνυσος και Σάτυροι στον ληνό Νέα Υόρκη, met 41.162.10

 

Ζωγράφος των Συρακουσών
Ο Μπίζλι του έδωσε αυτήν την ονομασία από πελίκη στις Συρακούσες. Είναι ακόλουθος του Μάκρωνα. Η παραγωγή του τοποθετείται γύρω στο 470-460 π.Χ.

  1. Η Ηώ καταδιώκει τον Κέφαλο, Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη ΓΕ 35417

  2. Φαλακρός γέρος ανάμεσα σε δύο γυναίκες, Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1772,0320.284/E211

  3. Διόνυσος, Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1864,1007.130/E557

  4. Άντρας και γυναίκα, Μουσειακή Συλλογή Γαλαξειδίου 229

  5. Σκηνή μάχης, Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο 1643

  6. Ερμής, ψυχοστασία, Βοστόνη, mfa 10.177

  7. Ο Ερμής καταδιώκει γυναίκα, The Los Angeles County Museum of Art 50.8.6

  8. Ποσειδώνας και Νίκη, Διόνυσος και Σάτυρος, Νέα Υόρκη, met 06.1021.151

  9. Μαινάδες, Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου G349

 

Ζωγράφος της Μυκόνου
Ο Μπίζλι του έδωσε αυτήν την ονομασία από αγγείο στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Μυκόνου. Ασχολήθηκε κυρίως με γαμικούς λέβητες. Η παραγωγή του τοποθετείται γύρω στο 480-450 π.Χ.

  1. Σκηνή γάμου, Κοπεγχάγη, Nationalmuseets Samlinger 9416

  2. Διόνυσος-Μαινάδα, Harvard University Art Museums 1916.264

  3. Ο Ερμής καταδιώκει γυναίκα, The Los Angeles County Museum of Art 50.8.28

 

Ζωγράφος του Οπωρώνος
Ο Μπίζλι του έδωσε αυτήν την ονομασία από κρατήρα στο met με γυναίκα που μαζεύει φρούτα από δέντρο. Η παραγωγή του τοποθετείται γύρω στο 470-460 π.Χ.

  1. Κόψιμο φρούτων, (επώνυμο αγγείο) Νέα Υόρκη, met 07.286.74

  2. Ο Ιάσονας και το χρυσόμαλλο δέρας, Νέα Υόρκη, met 34.11.7

  3. Ο Ερμής και ο Ποσειδώνας καταδιώκουν γυναίκες, Νέα Υόρκη, met 06.1021.149

  4. Διόνυσος, Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1864,1007.100/E344

 

Ζωγράφος του Αλκίμαχου

Πήρε το όνομά του από κάποιον καλό Αλκίμαχο σ' ένα από τα αγγεία του. Εργάστηκε γύρω στο 470-440 π.Χ.

  1. Πολεμιστής Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1836,0224.90/E286

  2. Πολεμιστής Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1867,0508.1055/E306

  3. Ερμής και Αθηνά Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1928,0117.57

  4. Γυναίκες και άντρας Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1864,1007.1677/E404

  5. Αμαζονομαχία Νέα Υόρκη, met 41.162.16

  6. Σάτυρος και Μαινάδα Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου G206

  7. Πολεμιστής καταδιώκει γυναίκα Αγία Πετρούπολη, The State Hermitage Museum ГР-8244

 

Ζωγράφος του Βορέου

Πήρε το όνομά του από αγγείο στο οποίο απεικονίζεται ο Βορέας. Εργάστηκε γύρω στο 470-460 π.Χ. Παρόλα τα κατάλοιπα της αρχαϊκής περιόδου θεωρείται ιδιαίτερα ικανός καλλιτέχνης.

  1. Δίας και Αίγινα Νέα Υόρκη, met 96.19.1

  2. Κώμος, Νέοι Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1875,0818.2/E475

  3. Πολεμιστής, Γυναίκα με μωρό στην αγκαλιά Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1843,1103.33/E282

 

Ζωγράφος του Τιμοκράτη

Ασχολήθηκε κυρίως με τη διακόσμηση ληκύθων λευκού εδάφους. Προσθέτει στον ώμο τους ερυθρόμορφα ανθέμια και «επίθετο» λευκό. Οι μορφές του είναι επιμηκυμένες και διακοσμεί τα ενδύματα με έντονα χρώματα. Πήρε την ονομασία του από αγγείο στην Οξφόρδη στο οποίο επαινεί τον καλό Τιμοκράτη. Εργάστηκε γύρω στο 470-460 π.Χ.

  1. Προετοιμασία για επίσκεψη σε τάφο Malibu, The J. Paul Getty Museum 84.AE.745

  2. Προετοιμασία για επίσκεψη σε τάφο Harvard University Art Museums 1960.335

  3. Αναχώρηση πολεμιστή (επώνυμο αγγείο) Oxford, Ashmolean Museum AN1891.686

  4. Προετοιμασία για επίσκεψη σε τάφο Chazen Museum of Art, 70.2

 

Ζωγράφος των Αθηνών 1826

Πήρε την ονομασία του από αγγείο στο Ε.Α.Μ. Αθηνών. Ασχολήθηκε κυρίως με τη διακόσμηση ληκύθων λευκού εδάφους. Εργάστηκε γύρω στο 460-450 π.Χ.

  1. Γυναίκα Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1894,0718.6/D26

  2. Επιτύμβια σκηνή Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1928,0213.1

  3. Επιτύμβια σκηνή Malibu, The J. Paul Getty Museum 86.AE.253

  4. Προετοιμασία για επίσκεψη σε τάφο Malibu, The J. Paul Getty Museum 96.AE.99

  5. Προετοιμασία για επίσκεψη σε τάφο Παρίσι, Cabinet des Medailles 476

 

Ζωγράφος της Επιγραφής

Πήρε την ονομασία αυτή επειδή απέδιδε τις επιγραφές με κουκίδες. Ζωγράφισε κυρίως λευκές ληκύθους. Εργάστηκε γύρω στο 460-450 π.Χ.

  1. Επιτύμβια σκηνή Βερολίνο, Antikenmuseen V.I. 3245

  2. Επιτύμβια σκηνή Βοστόνη, mfa 1970.428

  3. Επιτύμβια σκηνή RISD Museum 69.142.1

  4. Επιτύμβια σκηνή Νέα Υόρκη, met 06.1021.294

 

Ζωγράφος του Τύμβου

Πήρε την ονομασία αυτή επειδή απέδιδε τους τύμβους σε αρκετά μεγάλο μέγεθος. Ζωγράφισε κυρίως λευκές ληκύθους. Ήταν αρκετά παραγωγικός αλλά και απρόσεκτος. Εργάστηκε γύρω στο 460-440 π.Χ.

  1. Νεκρό αγόρι σε τάφο Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1842,0728.1002/D35

  2. Επιτύμβια σκηνή Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου MNB 3059

 

Ζωγράφος της Φλωρεντίας

Εργάστηκε γύρω στο 470-440 π.Χ. Με αρκετά κατάλοιπα της αρχαϊκής περιόδου θεωρείται δεύτερης κατηγορίας καλλιτέχνης.

  1. Κωμαστές Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου G 350

  2. Διόνυσος και Σάτυροι The Los Angeles County Museum of Art 50.8.31

  3. Συμπόσιο Βαλτιμόρη, The Walters Art Museum 48.66

 

Ζωγράφος του Sabouroff

Ονομάστηκε έτσι από πρώην ιδιοκτήτη αγγείου στο Βερολίνο. Ασχολήθηκε κυρίως με τη διακόσμηση κυλίκων λευκού εδάφους αλλά και με μεγαλύτερου μεγέθους αγγεία και είναι αρκετά ευχάριστος με την απόδοση νέων και γυναικών. Η παραγωγή του τοποθετείται ανάμεσα στο 470-440 π.Χ.

  1. Χαρώνεια παράσταση Αθήνα, ΕΑΜ 17916

  2. Χαρώνεια παράσταση Αθήνα, ΕΑΜ 1926

  3. Νέος και γυναίκα στον τάφο Αθήνα, ΕΑΜ 1815

  4. Άνδρας και γυναίκα στον τάφο Αθήνα, ΕΑΜ 12747

  5. Νέος και γυναίκα στον τάφο Αθήνα, ΕΑΜ 2019

  6. Δύο νέοι στον τάφο Αθήνα, ΕΑΜ 2018

  7. Νέα με καθρέφτη Αθήνα, ΕΑΜ 1624

  8. Πρόθεση Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1894,0301.1/D62

  9. Ο Ύπνος και ο Θάνατος μεταφέρουν τον Σαρπηδόνα Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1884,0223.2/D59

  10. Σπονδή στην Αθηνά Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1867,0508.1059/E324

  11. Νέος καταδιώκει νέα Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1772,0320.24.+/E333

  12. Πολεμιστής, Εξοπλισμός πολεμιστών Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου G 272

  13. Κωμαστής Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου G 244

  14. Χαρώνεια παράσταση Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου N3449

  15. Ηρακλής και Ήβη Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου

  16. Πρόθεση Νέα Υόρκη, met 07.286.40

  17. Χαρώνεια παράσταση Νέα Υόρκη, met 21.88.17

  18. Νέοι σε τάφο Νέα Υόρκη, met 51.11.4

  19. Τελετή γάμου Κοπεγχάγη, Nationalmuseets Samlinger 9080

  20. Νέος-Νίκη Βοστόνη, mfa 212A-B

 

Ζωγράφος του Τροπαίου

Πήρε την ονομασία του από πελίκη με Νίκη που αναγείρει τρόπαιο. Διακόσμησε κυρίως πελίκες. Η παραγωγή του τοποθετείται ανάμεσα στο 460-440 π.Χ.

  1. Αθηνά, Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο, 1873,0820.365/E316

  2. Νίκη αναγείρει τρόπαιο, (επώνυμο αγγείο) Βοστόνη, mfa 20.187

 

Ζωγράφος του Αισχίνη

Πήρε την ονομασία του από επιγραφή σε αγγεία του σε κάποιον «καλό» Αισχίνη. Διακόσμησε κυρίως ερυθρόμορφες ληκύθους. Η παραγωγή του τοποθετείται ανάμεσα στο 475-450 π.Χ.

  1. Νέα, Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο, 1842,0728.990/E609

  2. Νέος και νέα, Βοστόνη, mfa 01.8122

  3. Άνδρας με βάρβιτο, Βοστόνη, mfa 2001.179

  4. Νέος, Κοπεγχάγη, Nationalmuseets Samlinger IV 3214

 

Ζωγράφος της Καρλσρούης

Πήρε την ονομασία του από αγγείο στην Καρλσρούη. Διακόσμησε κυρίως ληκύθους. Η παραγωγή του τοποθετείται ανάμεσα στο 470-450 π.Χ.

  1. Νέα που πλένει, Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο, 1851,0416.17/D29

  2. Οικιακή σκηνή, Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο, 1824,0501.13/E40

  3. Απόλλωνας και Μούσα, Βοστόνη, mfa 00.356

  4. Νίκη, Νέα Υόρκη, met 06.1021.129

  5. Επεξεργασία μαλλιού, Νέα Υόρκη, met 41.162.147, 41.162.145

  6. Σάτυρος, Νέα Υόρκη, met 23.160.13

 

Πιστόξενος, ο ζωγράφος του Πιστόξενου

Είναι ένας από τους μεγάλους καλλιτέχνες της περιόδου. Οι ξεχωριστές για τη διακόσμησή τους κύλικές του έχουν μετάλλιο λευκού εδάφους με κομψές και δυναμικές μορφές, ζωγραφισμένες με την τεχνική του περιγράμματος και με έντονο αρχαϊκό πνεύμα. Διαθέτει πηγαίο τρόπο αφήγησης. Τα λευκού εδάφους μετάλλια των κυλίκων του πρέπει να είναι πρώιμα, του 470 ή λίγο πιο ύστερα, παρουσιάζουν έντονη δράση ή είναι σπουδές μεμονωμένων θεοτήτων. Διαθέτουν έναν πολύ ευφυή χρωματισμό και λεπτομέρειες που απουσιάζουν από την πλειονότητα των συγχρόνων του. Η παραγωγή του τοποθετείται ανάμεσα στο 470-460 π.Χ.

  1. Η Αφροδίτη πετάει με τη χήνα, Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο, 1864.10-7.77 / D2

  2. Θράσσα μαινόμενη δολοφονεί τον Ορφέα, Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο 15190

  3. Πηλέας και Θέτιδα, Ηρακλής και Νηρέας, Αθήνα, Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο 2192

  4. Αθλητές, Βερολίνο, Antikenmuseen 1960.2

  5. Πηλέας και Θέτιδα, Με την τεχνοτροπία του Ζωγράφου του Πιστόξενου, Βοστόνη, mfa 95.63

  6. Ιππέας, Αναχώρηση πολεμιστών, Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου G108

 

Ζωγράφος της Tarquinia

Πήρε την ονομασία του από αγγείο στην Tarquinia. Ήταν ένας πρώιμος κλασικός αγγειογράφος που διατήρησε τη λεπτότητα του ύστερου αρχαϊκού ύφους. Εργάστηκε κυρίως σε ερυθρόμορφα αγγεία, αλλά κατά καιρούς διακοσμούσε το εσωτερικό κυλίκων του σε λευκό έδαφος. Συνδέεται με τον ζωγράφο του Πιστόξενου. Του αποδίδεται μεγάλος αριθμός αγγείων.

  1. Η δημιουργία της Πανδώρας, Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο, 1881,0528.1/D4

  2. Σάτυρος, Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο, 1896,0621.2

  3. Πρεσβεία στον Αχιλλέα, Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου G 264

  4. Σπονδή, (Με την τεχνοτροπία του Ζ. της Tarquinia) Βοστόνη, mfa 98.878

 

Ζωγράφος της Φλωρεντίας 4021

Του δόθηκε αυτή η ονομασία από τον Μπίζλι από αγγείο στη Φλωρεντία. Ασχολήθηκε κυρίως με μυθολογικά θέματα. Του αποδίδεται μικρός αριθμός αγγείων. Η δράση τοποθετείται γύρω στο 480-450 π.Χ.

  1. Ο Θησέας σκοτώνει τον Μινώταυρο, Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου G 380

 

Ζωγράφος της Ανκόνας

Του δόθηκε αυτή η ονομασία από τον Μπίζλι από αγγείο στη Ανκόνα. Ασχολήθηκε με τη διακόσμηση κυλίκων. Η δράση τοποθετείται γύρω στο 480-450 π.Χ.

  1. Έρωτας με πουλί και λουλούδι, Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου G267

 

Ζωγράφος της Πενθεσίλειας

Πήρε την ονομασία του από μετάλλιο κύλικας στο οποίο εικονίζεται ο Αχιλλέας να σκοτώνει την Πενθεσίλεια. Εκτός από σπουδαίος κυλικογράφος πρέπει κατά τον Μπίζλι να ήταν κύριος εργαστηρίου με το οποίο συνδέθηκε το όνομά του. Γενικά, αποδίδονται στο εργαστήριό του περίπου χίλια αγγεία στα οποία διακρίνονται δέκα διαφορετικά χέρια. Η παραγωγή του τοποθετείται γύρω στο 460-440 π.Χ.

  1. Ο Αχιλλέας θανατώνει την Πενθεσίλεια, Munich, Staatliche Antikensammlungen, NI 8705

  2. Νίκη στεφανώνει νέο, Boston, mfa, 93.108

  3. Περσεφόνη (;) και Σάτυροι, Boston, mfa, 01.8032

  4. Νέος και καθιστή γυναίκα, Boston, mfa, 13.84

  5. Η κρίση του Πάρη, Νέα Υόρκη, met, 07.286.36

 

Ζωγράφος του Aberdeen

Πήρε την ονομασία του από αγγείο στο Πανεπιστήμιο του Aberdeen. Εργάστηκε στο εργαστήριο του Ζωγράφου της Πενθεσίλειας. Η παραγωγή του τοποθετείται γύρω στο 450-430 π.Χ.

  1. Σάτυροι και Μαινάδες, Νέα Υόρκη, met 22.139.29

  2. Σκηνή γυναικωνίτη, Dallas, Museum of Fine Arts, 1968.28

  3. Πηλέας και Αταλάντη, Βοστόνη, mfa 03.820

 

Ζωγράφος του Γάμου

Πήρε την ονομασία του από αγγείο στο Λούβρο με παράσταση του γάμου του Πηλέα με τη Θέτιδα. Εργάστηκε στο εργαστήριο του Ζωγράφου της Πενθεσίλειας. Η παραγωγή του τοποθετείται γύρω στο 470-450 π.Χ.

  1. Γάμος Πηλέα και Θέτιδας, (επώνυμο αγγείο) Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου L 55 (N 3348)

  2. Ερωτική σκηνή, Ιδιωτική συλλογή

 

Ζωγράφος του Λονδίνου D12

Η παραγωγή του τοποθετείται γύρω στο 470-450 π.Χ.

  1. Έρωτας, Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου CA 1798

  2. Έρωτας, Νέα Υόρκη, met 40.11.22

 

Ζωγράφος του Lewis

Δανείστηκε το όνομά του από τον διακεκριμένο σύγχρονό του Πολύγνωτο, γι' αυτό και ονομάστηκε Πολύγνωτος ΙΙ. Η ονομασία που του έδωσε ο Μπίζλι, ως Ζωγράφο του Lewis, είναι παρμένη από αγγείο που βρισκόταν παλιότερα στη Συλλογή Lewis και που τώρα βρίσκεται στο Fitzwilliam Museum. Διακόσμησε κατά κύριο λόγο μικρούς σκύφους με θέματα καταδίωξης συνήθως. Δίνει κάποια σημασία στη λεπτομέρεια ενώ κατά τα άλλα το σχέδιό του είναι αδέξιο. Η παραγωγή του τοποθετείται γύρω στο 460-450 π.Χ.

  1. Η Ηώ μεταφέρει τον Τιθωνό, (επώνυμο αγγείο) Cambridge, Fitzwilliam Museum 103.19

  2. Νίκη καταδιώκει νέο, Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1864,1007.198/E143

  3. Ο Διόνυσος κυνηγά την Αριάδνη, Νέα Υόρκη, met 56.171.59

  4. Διόνυσος, Σάτυρος, Μαινάδα, Μόσχα, Πούσκιν, Κρατικό Μουσείο Καλών Τεχνών, II 1б 600

 

Ζωγράφος του Σωτάδη

Ο Σωτάδης ήταν κεραμέας με λεπτότητα και φαντασία. Κατασκεύασε πολλά πλαστικά αγγεία, με σχήμα κεφαλιού ζώου (κριαριού, σκύλου, κάπρου, γάιδαρου) και αντιγράφουν ένα ήδη γνωστό τύπο που συναντά κανείς κατασκευασμένο από ευγενή μέταλλα, που ήρθε με τα περσικά λάφυρα ή με εισαγωγές από την Ανατολή. Άλλα πάλι έργα του είναι ολόκληρα συμπλέγματα. Επίσης, κατασκεύασε και κύλικες, τις οποίες έχει διακοσμήσει ο καλλιτέχνης που αποκαλείται ο Ζωγράφος του Σωτάδη, έργα που διακρίνονται από ζωντάνια, ρεαλισμό, λεπτότητα και μια φίνα χιουμοριστική διάθεση. Τα έργα του κεραμέα Σωτάδη εξάγονταν από τη Μαύρη Θάλασσα ως την Κύπρο και την Αίγυπτο και από τη Βαβυλώνα και τα Σούσα ως την Ετρουρία και τη Μεγάλη Ελλάδα.

  1. Κροκόδειλος κατασπαράζει νεαρό νέγρο, Munich, Antikensammlungen, 6203

  2. Μορφή σφίγγας, Βρετανικό Μουσείο 1873,0820.265 / E 788

  3. Γλαύκος και Πολύειδος, Λονδίνο, Βρετανικό Μουσείο 1892,0718.2 / D5

  4. Αστράγαλος, Βρετανικό Μουσείο 1860,1201.2 / Ε804

  5. Φιάλη με τζιτζίκι, Boston, mfa, 98.886

  6. Έφιππη Αμαζόνα, Boston, mfa, 21.2286

 



Βιβλιογραφία

 

Μιχάλης Τιβέριος, Ελληνική Τέχνη, Αρχαία Αγγεία, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 1996

John Boardman, Αθηναϊκά Ερυθρόμορφα Αγγεία - Κλασική Περίοδος, Ινστιτούτο του Βιβλίου - Α. Καρδαμίτσα, Αθήνα, 1995

Προσεκτικές Ματιές στα Ελληνικά Αγγεία, επιμέλεια Tom Rasmussen & Nigel Spivey, εκδ. Α. Καρδαμίτσα, Αθήνα, 1997

Pierre Grimal, Λεξικό της Ελληνικής και Ρωμαϊκής Μυθολογίας,  University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 1991

L. D. Caskey, J. D. Beazley, Attic Vase Paintings in the Museum of Fine Arts, Boston

Diana Buitron-Oliver, Attic Vase Painting in New England Collections

Perseus-tufts-edu

The Beazley Archive

Museum of Fine Arts, Boston

The Metropolitan Museum of Art

MoMA, The Museum of Modern Art

The State Hermitage Museum

British Museum

The J. Paul Getty Museum

Louvre Museum Official Website

The Walters Art Museum

Βερολίνο, Antikensammlung der Staatlichen Museen

Περιοδικό Αρχαιολογία

Βικιπαίδεια