ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ
Πλούσιος ή Στολισμένος ρυθμός Ύστερη Κλασική ΙI

Ζωγράφος της Πομπής, Διόνυσος-Πομπή-Έρωτας


 

Οινοχόη χους τύπου Κερτς, ύψος 23,5 εκ. διάμετρος 17,3 εκ. 360-350 π.Χ., Νέα Υόρκη, met, 25.190

 

Στο δεξιό μέρος της παράστασης ο αγένειος Διόνυσος κάθεται σε κλισμό, κρατώντας θύρσο. Φορά ιμάτιο που αφήνει ακάλυπτο το πάνω μέρος του σώματός του και έχει στραμμένο το κεφάλι του προς το μέσο της σύνθεσης, όπου μια γυναικεία μορφή ετοιμάζεται να στεφανώσει μεγαλοπρεπές "κανούν" το τελετουργικό σκεύος που βρίσκεται μπροστά της, στρέφοντας συγχρόνως το κεφάλι της προς το θεό. Είναι ντυμένη με διάφανο χιτώνα και ιμάτιο και είναι η Πομπή, η προσωποποίηση των τελετουργικών πομπών. Το διάφανο του χιτώνα "επιτεύχθηκε όχι με απλή γραμμή [...] αλλά με συνδυασμό λευκού για τη μορφή και κοινού ερυθρού και θαμπού χρώματος."1 Στη συγκεκριμένη περίπτωση, με την παρουσία της εδώ, υπονοείται πιθανότατα μια διονυσιακή πομπή, σαν κι αυτή που γινόταν κατά τη διάρκεια των Χοών (δεύτερη μέρα της γιορτής των Ανθεστηρίων), όπου ένα άγαλμα του θεού περιφερόταν στους δρόμους της Αθήνας επάνω σε πλοίο με τροχούς. Στην άκρη της παράστασης ένας Έρωτας με ανυψωμένα φτερά, στηριζόμενος στο δεξί του πόδι, δένει το αριστερό του σανδάλι.

Συχνά η μορφή της Πομπής έχει συγκριθεί με πραξιτελικές δημιουργίες της μεγάλης πλαστικής, ενώ η μορφή του Έρωτα με έργα της πηλοπλαστικής. Η έντονη παρουσία του λευκού επίθετου χρώματος, όπως και του αραιωμένου κίτρινου και χρυσού, μας βεβαιώνει εκτός των άλλων, ότι έχουμε να κάνουμε με αγγείο τύπου Κερτς. Αξιοπρόσεκτη είναι και η χρήση πρόσθετου πηλού, όπως στο "κανούν" ή στα φτερά του Έρωτα, που δίνει στα σημεία αυτά την εντύπωση ανάγλυφου.

Διακρίνονται οι επιγραφές: Ερως Πομπη Δ̣ιονυ[σος]

Το έργο έχει αποδοθεί και στον Ζωγράφο της Ελένης.

 

Ζωγράφος της Πομπής, Διόνυσος-Πομπή-Έρωτας

 

Πηγές: Classical Art Research Centre and the Beazley Archive δεσμός, Perseus δεσμός, Νέα Υόρκη, met δεσμός