Ελικωτός κρατήρας ύψος 75 εκ., διάμετρος 33,5 εκ., 410-395 π.Χ., Napoli, Museo Nazionale Archeologico, 81673 / 3240

Η παράσταση του κρατήρα είναι από τις πιο σημαντικές σχετικά με το αρχαίο ελληνικό θέατρο. Σε δύο ευδιάκριτες ζώνες απεικονίζονται ο συγγραφέας, οι μουσικοί, οι ηθοποιοί και τα ένδεκα μέλη του χορού ενός σατυρικού δράματος. Στο μέσο της επάνω ζώνης, επάνω σε πολυτελή κλίνη, εικονίζονται αγκαλιασμένοι ο Διόνυσος με την Αριάδνη, τη σύντροφό του. Στην άκρη της ίδιας ζώνης κάθεται άλλη γυναικεία μορφή που κρατά μάσκα με τιάρα, ένα είδος καλύμματος κεφαλής, οικείο σε επίσημους ανατολίτες, πιθανόν να είναι η Παιδιά, η προσωποποίηση των παιχνιδιών, επομένως και των θεατρικών παραστάσεων. Μάσκα κρατά και ο ηθοποιός που εικονίζεται πίσω από το Διόνυσο, όπως και άλλοι δύο, που βρίσκονται δεξιά της Παιδιάς και οι οποίοι υποδύονται τους ρόλους του Ηρακλή και του Παπποσιληνού. Τα ενδύματά τους είναι πλούσια διακοσμημένα.

Στο μέσο της κάτω ζώνης κάθεται σε κλισμό ο Θηβαίος αυλητής Πρόνομος, έχοντας μπροστά του το λυράρη Χαρίνο. Πίσω του ο Νικόλεως, μέλος του χορού, φορώντας τη μάσκα του χορεύει "σίκιννιν", τον αγαπητό χορό του σατυρικού δράματος. Αριστερότερα κάθεται ο ποιητής Δημήτριος, δημιουργός του έργου, κρατώντας στο αριστερό χέρι κύλινδρο παπύρου. Στα δύο άκρα της σύνθεσης εικονίζονται τα υπόλοιπα μέλη του χορού κρατώντας τις μάσκες τους. Οι δύο τρίποδες, στα άκρα σχεδόν της σύνθεσης, υποδηλώνουν ίσως ότι η σκηνή διαδραματίζεται στο χώρος ενός ιερού του Διονύσου, άρα στο θέατρο. Η παρουσία του Ηρακλή, σε συνδυασμό με την τιαφόρο γυναικεία μάσκα, μας βεβαιώνει ότι η υπόθεση του έργου σχετιζόταν με άθλο του ήρωα στην Ανατολή με πρωταγωνίστρια μια ηρωίδα. Οι δύο πιθανές εκδοχές είναι η σωτηρία της Ησιόνης, κόρη του βασιλιά της Τροίας Λαομέδοντα, ή η περιπέτεια του Ηρακλή με την Ομφάλη, τη βασίλισσα της Λυδίας.

Στην άλλη όψη του αγγείου εικονίζεται ο Διόνυσος με την Αριάδνη, μαινάδες, σάτυροι, ένας πάνθηρας κι ένας ιπτάμενος Έρωτας.

Πηγές: Classical Art Research Centre and the Beazley Archive , Perseus , Napoli, Museo Nazionale Archeologico