Η πλειονότητα των τραγουδιών τα οποία ακούγονται κατά τις εορταστικές εκδηλώσεις (όχι μόνο στις σχολικές γιορτές) για την εξέγερση του Πολυτεχνείου ανήκουν στο έντεχνο λαϊκό τραγούδι. Ο Μίκης Θεοδωράκης έκανε συνειδητή προσπάθεια για τη δημιουργία ενός σύγχρονου σύνθετου μουσικού έργου τέχνης που θα μπορούσε να αφομοιωθεί δημιουργικά από τις μάζες. Αφετηρία της παραπάνω προσπάθειας (και έργο που σηματοδοτεί την εμφάνιση του έντεχνου λαϊκού τραγουδιού) είναι ο κύκλος τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη Επιτάφιος το 1958. Ο ίδιος ο συνθέτης αναφέρει ότι …δεν ήταν τίποτε άλλο παρά το πάντρεμα ανάμεσα στη σύγχρονη ελληνική λαϊκή μουσική και στη σύγχρονη ελληνική ποίηση. … Ένας δημιουργικός διάλογος άρχισε… [Ιδέ Θεοδωράκης, Μίκης (1972), Μουσική Τέχνη για τις Μάζες, Αθήνα: Ολκός] .Ο Επιτάφιος δεν ήταν μόνο οκτώ λαϊκά τραγούδια, τα οποία συνυπήρχαν σε μία δισκογραφική δουλειά. Ήταν επίσης μία ενότητα τραγουδιών (και όχι απλά μία «συρραφή» τραγουδιών), δηλαδή ένας κύκλος τραγουδιών πράγμα που δεν συναντά κανείς εύκολα σε μουσικές παραδόσεις άλλων χωρών. Από τότε ακολούθησαν πολυάριθμοι κύκλοι τραγουδιών πολλοί από τους οποίους θα μας απασχολήσουν εδώ.

Κατά τη διάρκεια της Χούντας υπήρχε λογοκρισία και της μουσικής δημιουργίας μεταξύ άλλων [Στην πραγματικότητα η λογοκρισία είχε ήδη επιβληθεί το 1936 από τον Ιωάννη Μεταξά, απλά εντάθηκε κατά τη διάρκεια της Χούντας. Μετά το 1974 ο νόμος περί λογοκρισίας ήταν πρακτικά ανενεργός και καταργήθηκε το 1994. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη λογοκρισία στην Ελλάδα ιδέ: Όψεις λογοκρισίας στην Ελλάδα. (1998) Αθήνα: Νεφέλη]. Ως εκ τούτου πολλά από τα τραγούδια που κυκλοφόρησαν στον Ελλαδικό χώρο την εποχή εκείνη είχαν πολλά «κρυμμένα» και «καλυμμένα» μηνύματα κατά της Χούντας. Υπήρχαν τραγούδια, τα οποία θεωρούνταν «απαγορευμένα» και η αναπαραγωγή και κατοχή αυτών αποτελούσε ποινικό αδίκημα.

Κατά τους πρώτους μεταπολιτευτικούς χρόνους (μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970) ηχογραφήθηκαν πολλά τραγούδια περασμένων ετών, τα οποία:

• Είχαν ηχογραφηθεί με λογοκριμένους από το καθεστώς της Χούντας στίχους.
• Είχαν «κοπεί» από τη λογοκρισία.
• Οι δημιουργοί τους δεν επιθυμούσαν πρωτύτερα να κυκλοφορήσουν.

Επιπρόσθετα την εποχή εκείνη δημιουργήθηκαν πάρα πολλά πολιτικά τραγούδια [Ιδέ Μυλωνάς, Κώστας (1992), Ιστορία του Ελληνικού Τραγουδιού, Τόμος Γ’ , Αθήνα: Κέδρος] απόρροια της έντονης πολιτικοποίησης και την ανάπτυξη αριστερών – αντιδεξιών αντιλήψεων που χαρακτήριζαν την ελληνική κοινωνία της εποχής εκείνης [Ιδέ Τσάμπρας, Γ (2003). Το ελληνικό τραγούδι 1974 – 2000). Στο Βασίλης Παναγιωτόπουλος (επ.) Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1770-2000.Τόμος 10^ος Η Ελλάδα της ομαλότητας, 1974-2000. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Σελίδα 259]. Από το 1981 και μετά το πολιτικό τραγούδι, με τη μορφή άμεσων πολιτικών προσταγμάτων και της αφήγησης συλλογικών αγώνων, χάνει τη δυναμική που είχε λόγω της οικονομικής αναβάθμισης των χαμηλότερων κοινωνικών στρωμάτων που έλαβε χώρα την εποχή εκείνη [Ιδέ Τσάμπρας, Γ (2003). Το ελληνικό τραγούδι 1974 – 2000. Στο Βασίλης Παναγιωτόπουλος (επ.) Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1770-2000.Τόμος 10^ος Η Ελλάδα της ομαλότητας, 1974-2000. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Σελίδα 262-263]. Υπάρχει πλέον μία νέα τάση δευτερογενούς πολιτικοποίησης που συνέχιζε να εκφράζει κοινωνικές και πολιτικές ανησυχίες, στο πλαίσιο, όμως, μίας εσωτερικής αγωνίας ύπαρξης που είναι άμεση με τις ραγδαίες αλλαγές της εποχής [Παναγιωτόπουλος, Π. (2003). Τραγούδι και πολιτική. Στρατευμένη τέχνη και ανάδυση της ατομικότητας. Στο Βασίλης Παναγιωτόπουλος (επ.) Ιστορία του Νέου Ελληνισμού 1770-2000.Τόμος 10^ος Η Ελλάδα της ομαλότητας, 1974-2000. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Σελίδα 273-274].

Επίσης η δημιουργική ενότητα που διακρίνει τους κύκλους τραγουδιών, ως και τα τέλη της δεκαετίας του 1970, γίνεται σταδιακά όλο και πιο σπάνια με τον κατακερματισμό του ρεπερτορίου που επιβάλλεται από τις δισκογραφικές εταιρίες.

Οι εορταστικές εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στα σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κατά την επέτειο της εξέγερσης του Πολυτεχνείου θεσμοθετήθηκε με την εγκύκλιο με αριθμό Γ2/3352/09-11-1983 του Υπ.Ε.Π.Θ.. Μέχρι τότε, στα σχολεία δεν γινόταν καμία επίσημη αναφορά στο θέμα, με αποτέλεσμα οι μαθητές/τριες να απέχουν από τα μαθήματα, όταν η στάση των διευθυντών/ντριών ήταν αρνητική απέναντι στο αίτημα των μαθητών/τριών για τον σχετικό εορτασμό [Κουρής, Γ. (2014). Γιορτή του Πολυτεχνείου. Η εξέγερση ως σχολικός θεσμός. Στο Βασίλης Βαμβακάς & Παναγής Παναγιωτόπουλος (επ.) Η Ελλάδα στη δεκαετία του ’80. Κοινωνικό, πολιτικό και πολιτισμικό λεξικό. Αθήνα: Επίκεντρο.]

Τα τραγούδια τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην εν λόγω γιορτή θα μπορούσαν να χωριστούν με κριτήρια, το πότε δημιουργήθηκαν και το μουσικό είδος στο οποίο ανήκουν στις εξής κατηγορίες:

• Έντεχνα λαϊκά τραγούδια που δημιουργήθηκαν πριν τη Χούντα (πριν την 21^η Απριλίου 1967), η ακρόαση των οποίων αποτελούσε αντιστασιακή πράξη κατά τη διάρκεια της Χούντας.
• Έντεχνα λαϊκά τραγούδια που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της Χούντας με έμμεσα μηνύματα κατά αυτής και τραγουδήθηκαν πολύ κατά τη διάρκεια της Eπταετίας (και όχι μόνο).
• Πολιτικά τραγούδια των πρώτων μεταπολιτευτικών χρόνων.
• Διεθνοποιημένα δημοφιλή τραγούδια τα οποία δημιουργήθηκαν κάτω από τον απόηχο του Μάη του 1968 στη Γαλλία και ανάλογων εξεγέρσεων σε άλλες χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής, των οποίων τα μηνύματα είναι ανάλογα αυτών της εξέγερσης του Πολυτεχνείου. Τα τραγούδια αυτά προτείνονται για μαθητές/τριες δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς οι μαθητές/τριες δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έχουν ένα υψηλότερο επίπεδο χειρισμού της Αγγλικής γλώσσας (σε σχέση με τους/τις μαθητές/τριες πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης) και τα τραγούδια αυτά κινούν περισσότερο το ενδιαφέρον των μαθητών/τριών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
• Ελληνικά δημοφιλή τραγούδια που δημιουργήθηκαν από τη δεκαετία του 1980 και μετά με στίχους που περιέχουν κοινωνικές και πολιτικές ανησυχίες, στο πλαίσιο, όμως, μίας εσωτερικής αγωνίας ύπαρξης που είναι άμεση με τις ραγδαίες αλλαγές της εποχής.

Σχετικά με τα μηνύματα των τραγουδιών της σχολικής γιορτής της εξέγερσης του Πολυτεχνείου μπορείτε να διαβάσετε εδώ (ή εναλλακτικά εδώ).

Με τα τραγούδια που προτείνονται θα υπάρχουν τόσο πληροφοριακά στοιχεία για αυτά, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να κινηθεί το ενδιαφέρον των μαθητών/τριών και ηχογραφήσεις των τραγουδιών αυτών, καθώς η ηχογράφηση του τραγουδιού βοηθά τον/την ακροατή/τρια να γίνει αποδέκτης του έργου στην ολότητά του, δηλαδή: τα στολίδια και τα ποικίλματα, το μουσικό και εκτελεστικό ύφος, την ενορχήστρωση και τη ρυθμική αγωγή και γενικά στοιχεία τα οποία δεν είναι δυνατό να σημειωθούν σε κανένα σύστημα μουσικής σημειογραφίας.