Με τον όρο κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης (Closed Circuit TV System) εννοούμε κάθε σύστημα που χρησιμοποιεί κάμερες για λήψη εικόνων, οι οποίες μεταφέρονται σε μία οθόνη (Monitor) και καταγράφονται, είτε σε μαγνητοσκόπιο (Video Recorder), είτε σε Συσκευή Ψηφιακής Καταγραφής (Digital Video Recorder). Υπάρχει επίσης η δυνατότητα μεταβίβασης της εικόνας σε απομακρυσμένο σταθμό ελέγχου, είτε ενσύρματα είτε ασύρματα.

Ένα σύστημα CCTV αποτελείται από:

• Κάμερες
• Εξαρτήματα στηρίξεως και προστασίας κάμερας
• Φακούς κάμερας
• Μονάδα διαχείρισης εικόνων (Multiplexer, Switcher, Matrix)
• Οθόνη παρακολούθησης εικόνων (Monitor)
• Μαγνητοσκόπιο (VCR) ή Συσκευή Ψηφιακής Καταγραφής (DVR).

Η βάση του συστήματος είναι ο εικονολήπτης (Camera) διαφόρων μεγεθών, έγχρωμος ή ασπρόμαυρος. Σημαντικό ρόλο στην αποτελεσματικότητα του συστήματος (ευκρίνεια, ανάλυση κλπ.) παίζουν οι φακοί οι οποίοι προσφέρονται σε μεγάλη ποικιλία (Manual ή Auto Ιris, Focal Length, Shutter Speed, Zoom κλπ.). Οι κάμερες μπορεί να είναι σταθερές ή τηλεχειριζόμενες κατά δύο κατευθύνσεις (ΡΑΝ-TILT). Επίσης, οι φακοί zoom μπορεί να είναι τηλεχειριζόμενοι ή μόνιμης μεγέθυνσης.

Συνήθως οι κάμερες που τοποθετούνται εξωτερικά ή σε βιομηχανικούς χώρους μπαίνουν σε περίβλημα και προστατεύονται με σκιάδιο. Απαραίτητη είναι η χρήση της οθόνης, καθώς επίσης και του καταγραφικού (VCR/DVR). Σε εγκαταστάσεις που απαιτούνται πολλές κάμερες χρησιμοποιείται μία συσκευή που λέγεται Switcher (αυτόματος διακόπτης εναλλαγών) και εξασφαλίζει τη διαδοχική απεικόνιση της εικόνας από κάθε μία κάμερα στο Monitor. Άλλη συσκευή που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είναι ο Multiplexer (πολυπλέκτης) ο οποίος εξασφαλίζει την ταυτόχρονη απεικόνιση της εικόνας από όλες τις κάμερες σε ένα Monitor, καθώς επίσης και καταγράφει στο μαγνητοσκόπιο ή τη συσκευή ψηφιακής καταγραφής τις εικόνες από περισσότερες κάμερες. Η συσκευή Matrix κάνει συνδυασμούς πολλών καμερών με πολλά Monitors κατ’ επιλογήν, μέσω κατάλληλου προγραμματισμού.

Ορισμένοι πολυπλέκτες έχουν την επιπλέον δυνατότητα να εντοπίζουν κίνηση μέσα σε προκαθορισμένα τμήματα του οπτικού πεδίου της κάμερας και μ’ αυτόν τον τρόπο να μεταδώσουν σήμα συναγερμού (Video Motion Detection). Τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί η τεχνολογία video analytics, όπου με την εφαρμογή ειδικού λογισμικού επεξεργασίας των εικόνων από τις κάμερες παρέχεται η δυνατότητα μικρομετρικού ελέγχου σε προεπιλεγμένες περιοχές του οπτικού πεδίου που καλύπτουν οι κάμερες.

Οι συσκευές ψηφιακής καταγραφής έχουν ενσωματωμένη λειτουργία πολυπλεξίας. Οι εικόνες που καταγράφονται αποθηκεύονται σε σκληρούς δίσκους που είναι εγκατεστημένοι εσωτερικά ή εξωτερικά της συσκευής. Οι ώρες/μέρες βίντεο που μπορούν να καταγραφούν εξαρτώνται από παράγοντες, όπως η ανάλυση κατά την καταγραφή, ο αριθμός των εικόνων που καταγράφονται, κλπ.

Η χρήση κλειστών κυκλωμάτων βίντεο-παρακολούθησης (cctv) και άλλων συσκευών καταγραφής ήχου και εικόνας ατόμων των οποίων η ταυτότητα μπορεί να αναγνωριστεί, εμπίπτει στις διατάξεις του περί "Επεξεργασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα" (Προστασία του Ατόμου) Νόμου 138(Ι)/2001, γιατί η ενέργεια αυτή αποτελεί αυτοματοποιημένη επεξεργασία προσωπικών δεδομένων. Ο Νόμος καθορίζει τις αρχές για την προστασία των "δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα" που συλλέγονται και καταγράφονται με αυτό τον τρόπο. Προσωπικά δεδομένα ορίζονται ως "κάθε πληροφορία που αναφέρεται σε υποκείμενο των δεδομένων που βρίσκεται εν ζωή".

Ο Νόμος ορίζει το "υποκείμενο των δεδομένων" ως «το φυσικό πρόσωπο στο οποίο αναφέρονται τα δεδομένα και του οποίου η ταυτότητα είναι γνωστή ή μπορεί να εξακριβωθεί, άμεσα ή έμμεσα». Αυτό σημαίνει ότι, όταν σε ένα φιλμ ή μια ταινία ή ένα σκληρός δίσκος καταγράφεται το πρόσωπο ή η φωνή ενός αναγνωρίσιμου ατόμου που βρίσκεται εν ζωή, αυτή η εικόνα αποτελεί δεδομένο προσωπικού χαρακτήρα και η επεξεργασία του εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του Νόμου.

Η Οδηγία αφορά συστήματα cctv τα οποία λαμβάνουν εικόνες που εκπέμπονται εξ αποστάσεως από κάμερες τηλεχειρισμού σε έναν κεντρικό αποδέκτη τοποθετημένο αλλού. Εφαρμόζεται επίσης σε συστήματα που δεν συνδέονται με έναν κεντρικό αποδέκτη, αλλά οπτικογραφούν εικόνες που πρέπει να αποσπασθούν-εξαχθούν από την
ίδια κάμερα. Η Οδηγία έχει ως βάση το άρθρο 4 του Νόμου που καθορίζει τις προϋποθέσεις για τη νόμιμη επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Το άρθρο 4 ορίζει ότι ο υπεύθυνος επεξεργασίας (σε αυτή την περίπτωση, το άτομο ή ο οργανισμός που αποφασίζει το σκοπό και τον τρόπο της καταγραφής- οπτικογράφησης), θα διασφαλίζει ότι τα δεδηγμένα προσωπικού χαρακτήρα:

• Υφίστανται θεμιτή και νόμιμη επεξεργασία.
• Συλλέγονται για προσδιορισμένους, σαφείς και νόμιμους σκοπούς και δεν υφίστανται μεταγενέστερη επεξεργασία ασυμβίβαστη με τους σκοπούς αυτούς.
• Είναι συναφή, πρόσφορα και όχι περισσότερα από ό,τι κάθε φορά απαιτείται ενόψει των σκοπών της επεξεργασίας.
• Είναι ακριβή και, εφόσον χρειάζεται, υποβάλλονται σε ενημέρωση.
• Διατηρούνται σε μορφή που να επιτρέπει τον προσδιορισμό της ταυτότητας των υποκειμένων τους μόνο κατά τη διάρκεια της περιόδου που απαιτείται, κατά την κρίση της Επιτρόπου, για την πραγματοποίηση των σκοπών της συλλογής τους και της επεξεργασίας τους.

Η παρούσα Οδηγία καλύπτει δύο κατηγορίες χώρων όπου γίνεται η βίντεο-παρακολούθηση. Αναφέρεται σε ιδιωτικούς χώρους στους οποίους το κοινό έχει πρόσβαση, όπως τράπεζες, καταστήματα και γήπεδα, που είναι μεν ιδιωτική περιουσία αλλά το κοινό έχει ελεύθερη πρόσβαση. Επίσης, καλύπτει δημοσίους χώρους, όπως δρόμους και πάρκα, όπου το κοινό αναμένει ένα μεγαλύτερο σεβασμό της ιδιωτικής του ζωής.

Οι υπεύθυνοι για τη λειτουργία cctv που οπτικογραφούν ή ηχογραφούν μεταξύ άλλων φυσικά πρόσωπα, πρέπει να είναι σε θέση να αιτιολογούν την ενέργεια τους, ωσάν να συνέλεγαν οποιαδήποτε άλλα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα. Οι προϋποθέσεις για νόμιμη επεξεργασία (καταγραφή εικόνας και ήχου), στο άρθρο 5 του Νόμου, ορίζονται ως εξής:

• Επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα επιτρέπεται όταν το υποκείμενο των δεδομένων έχει δώσει τη ρητή συγκατάθεση του.
• Επεξεργασία δεδομένων χωρίς τη συγκατάθεση του υποκειμένου των δεδομένων, επιτρέπεται όταν:
  • Η επεξεργασία είναι απαραίτητη για την εκπλήρωση υποχρεώσεως του υπεύθυνου επεξεργασίας, η οποία επιβάλλεται από νόμο.
  • Η επεξεργασία είναι απαραίτητη για την εκτέλεση σύμβασης στην οποία συμβαλλόμενο μέρος είναι το υποκείμενο των δεδομένων ή για τη λήψη μέτρων κατόπιν αιτήσεως του υποκειμένου των δεδομένων, πριν από τη σύναψη σύμβασης.
  • Η επεξεργασία είναι απαραίτητη για τη διαφύλαξη ζωτικού συμφέροντος του υποκειμένου των δεδομένων.
  • Η επεξεργασία είναι απαραίτητη για την εκτέλεση έργου δημοσίου συμφέροντος ή έργου που εμπίπτει στην άσκηση δημοσίας εξουσίας και έχει ανατεθεί είτε στον υπεύθυνο επεξεργασίας είτε σε τρίτο, στον οποίο ανακοινώνονται τα δεδομένα.
  • Η επεξεργασία είναι απαραίτητη για την ικανοποίηση του έννομου συμφέροντος που επιδιώκει ο υπεύθυνος επεξεργασίας ή ο τρίτος στον οποίο ανακοινώνονται τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα, υπό τον όρο ότι τούτο υπερέχει των δικαιωμάτων, συμφερόντων και θεμελιωδών ελευθεριών των υποκειμένων των δεδομένων.

Οι συνήθεις σκοποί για τους οποίους τα cctv μπορεί δικαιολογημένα να χρησιμοποιηθούν σε δημόσιους χώρους, είναι:

• Πρόληψη-Ανίχνευση εγκλημάτων.
• Προσαγωγή κατηγοριών σε παραβάτες.
• Δημόσια Ασφάλεια.
• Εθνική Ασφάλεια.
• Προστασία συγκεκριμένων χώρων.
• Υγεία και Ασφάλεια.
• Προστασία των δημοσίων ηθών.
• Ρύθμιση της τροχαίας κίνησης- κυκλοφορίας.

Ο πιο πάνω κατάλογος δεν εξαντλεί όλες τις πιθανές περιπτώσεις, αλλά είναι ενδεικτικός των διαφόρων σκοπών που η Επίτροπος θεωρεί νόμιμους, για να δικαιολογηθεί η χρήση cctv σε δημόσιους χώρους.

Μια από τις βασικές προϋποθέσεις για την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, είναι ότι τα δεδομένα που καταγράφονται πρέπει να είναι συναφή, πρόσφορα και όχι περισσότερα από ό,τι κάθε φορά απαιτείται ενόψει των σκοπών της επεξεργασίας. Όταν καταγράφονται εικόνες, αυτό σημαίνει ότι η κάμερα πρέπει να τοποθετείται με τρόπο που να μπορεί να λαμβάνει εικόνες μόνο του χώρου και των προσώπων που είναι απολύτως απαραίτητο για την εκπλήρωση του προκαθορισμένου σκοπού.

Όταν για παράδειγμα τοποθετούνται κάμερες μέσα σε τράπεζες, είναι λογικό να καταγράφουν ο,τιδήποτε μέσα στο οπτικό τους πεδίο. Όταν όμως μια κάμερα είναι τοποθετημένη σε δημόσιο χώρο, πρέπει να λαμβάνεται ιδιαίτερη προσοχή, ώστε το οπτικό πεδίο της κάμερας να περιορίζεται στον ελάχιστο βαθμό, για να καλύπτει μόνο το χώρο που απαιτείται να τυγχάνει παρακολούθησης. Για παράδειγμα, κάμερες που τοποθετούνται έξω από τράπεζες για να καταγράφουν αυτούς που μπαίνουν και βγαίνουν στο κατάστημα, πρέπει να εγκαθίστανται με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην καταγράφονται οι περαστικοί.

Τα άτομα που επίκειται να οπτικογραφηθούν πρέπει να ενημερώνονται για την οπτικογράφηση και να τους δίνεται το δικαίωμα να «αρνηθούν» να οπτικογραφηθούν, με το να αποφύγουν να εισέλθουν στο κτίριο ή στο δημόσιο χώρο στον οποίο πραγματοποιείται οπτικογράφηση. Το άρθρο 11 του Νόμου προβλέπει ότι όταν οι κάμερες λειτουργούν, το πρόσωπο το οποίο παρακολουθείται ή καταγράφεται πρέπει να ενημερώνεται, τουλάχιστον για την ταυτότητα του ατόμου (ή του οργανισμού) που πραγματοποιεί την οπτικογράφηση, καθώς επίσης και το σκοπό της οπτικογράφησης.

Διαβάστε αναλυτικά την ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΡΧΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ (ΟΔΗΓΙΑ 1/2011) σχετικά με την χρήση συστημάτων βιντεοεπιτήρησης για την προστασία προσώπων και αγαθών

Μονόχρωμες κάμερες

Οι μονόχρωμες κάμερες έχουν τη θέση τους στο χώρο του CCTV. Ένας λόγος είναι ότι αποτελούν εναλλακτικές λύσεις χαμηλότερου κόστους για εφαρμογές, όπου το χρώμα δεν είναι αναγκαίο (π.χ. για την παρακολούθηση πινακίδων αυτοκινήτων). Επιπρόσθετη οικονομία μπορεί να γίνει, αφού ορισμένες από τις υπόλοιπες απαιτούμενες συσκευές σε ένα σύστημα CCTV είναι σημαντικά φθηνότερες, όταν είναι μονόχρωμες (π.χ. μόνιτορ, πολυπλέκτες). Ένας άλλος σημαντικός όμως λόγος είναι,  ότι οι μονόχρωμες κάμερες έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία σε χαμηλό φωτισμό από τις έγχρωμες κάμερες. Επίσης αποτελούν την μοναδική επιλογή (μαζί με τις κάμερες day/night), όταν υπάρχει υπέρυθρος φωτισμός. Η ευαισθησία εξαρτάται από την ποιότητα του αισθητηρίου, τη φωτεινότητα του φακού, αλλά και από το πόσο ανακλά το φως η επιφάνεια που επιτηρείται.

Έγχρωμες κάμερες

Το χρώμα που παράγουν οι έγχρωμες κάμερες στις εικόνες τους είναι μια επιπρόσθετη πληροφορία που είναι χρήσιμη σε πολλές εφαρμογές. Για παράδειγμα, ένας φύλακας μπορεί να αναγνωρίσει πιο γρήγορα ένα άτομο που φορά κόκκινο μπουφάν ή ένα μπλε αυτοκίνητο. Οι έγχρωμες κάμερες τροφοδοτούνται με εναλλασσόμενο ρεύμα (24VAC ή 230VAC) και συγχρονίζονται από το ημιτονοειδές σήμα της τάσης τροφοδοσίας τους (συγχρονισμός line lock). Με αυτό το τρόπο αποφεύγονται ανεπιθύμητα φαινόμενα (ρολάρισμα) στην εναλλαγή των εικόνων σε μια οθόνη, τα οποία συμβαίνουν, όταν οι κάμερες είναι ασυγχρόνιστες μεταξύ τους.

Κάμερες day/night

Είναι κάμερες που παράγουν έγχρωμη εικόνα την ημέρα, όταν ο φωτισμός είναι αρκετός και μονόχρωμη εικόνα την νύκτα. Η εναλλαγή από έγχρωμη σε ασπρόμαυρη εικόνα και αντίστροφα γίνεται αυτόματα από την κάμερα, ανάλογα με το επίπεδο του φωτισμού.

Κινητές & speed dome (PTZ) κάμερες

Σε πολλές εφαρμογές είναι περισσότερο λειτουργική και πιο οικονομική η χρησιμοποίηση κινητών καμερών και καμερών speed dome (Pan-Tilt-Zoom), αντί των συμβατικών σταθερών καμερών. Πράγματι, για να έχουμε την ίδια κάλυψη με μια κάμερα speed dome ή με μια κινητή κάμερα, απαιτείται ένας μεγάλος αριθμός σταθερών καμερών. Επιπλέον για τις σταθερές κάμερες απαιτείται περισσότερος εξοπλισμός επιτήρησης (μόνιτορ, πολυπλέκτες ή video matrix κλπ.). Με τις κινητές κάμερες γίνεται καλύτερη επιτήρηση, αφού αυτές μπορούν να ακολουθούν ή να εστιάζουν σε ένα στόχο. Η χρήση προρυθμισμένων θέσεων εποπτείας και η άμεση κλήση τους, κωδικοποιεί και διευκολύνει ιδιαίτερα την παρακολούθηση. Σε πολλές εφαρμογές στις οποίες υπάρχουν αισθητήρια συναγερμού, είναι δυνατή η αυτόματη κλήση προρυθμισμένων θέσεων στο συναγερμό, έτσι ώστε να υπάρχει άμεση εποπτεία του χώρου στον οποίο γίνεται το συμβάν.

Κρυφές κάμερες

Οι κρυφές κάμερες είναι ένας μη συνηθισμένος τύπος παρακολούθησης, επειδή είναι δύσκολο να εντοπισθούν από ανθρώπους που δεν γνωρίζουν που είναι εγκατεστημένες. Είναι πολύ αποτελεσματικές στην καταπολέμηση του εγκλήματος, αλλά πριν την χρησιμοποίησή τους θα πρέπει να ληφθούν υπόψη νομικά και ηθικά ζητήματα.

Αφού έχουμε επιλέξει την κάμερα κλειστoύ κυκλώματος, το επόμενο βήμα είναι να επιλέξουμε το σωστό φακό. Ο φακός είναι ένα από τα σημαντικότερα εξαρτήματα μίας κάμερας CCTV, αφού η κακή επιλογή του επηρεάζει σημαντικά την απόδοση της. Μία λανθασμένη ή φτωχή επιλογή είναι αρκετή να κατάστρεψει ένα σύστημα CCTV. Η επιλογή του φακού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως από τη φυσική θέση της κάμερας, από τον διαθέσιμο φωτισμό του χώρου, από τον τύπο παρακολούθησης της εικόνας κ.ά. Συνήθως η επιλογή του φακού πραγματοποιείται σύμφωνα με τις απαιτήσεις του κάθε χρήστη, αλλά και το κατά πόσον αυτές είναι δυνατό να πραγματοποιηθούν σε ένα σύστημα. Τα σημαντικότερα κριτήρια για την επιλογή ενός φακού είναι το εστιακό μήκος και ο έλεγχος της ίριδας.

Παλαιότερα, οι κάμερες μεγαλύτερου μεγέθους (όπως της 1'' και των 2/3'') χρησιμοποιούσαν τον τύπο προσαρμογής φακού C για να τοποθετηθούν οι φακοί επάνω στην κάμερα. Με την έλευση μικρότερων αισθητήρων CCD (όπως της 1/2" και 1/3") η βιομηχανία CCTV υιοθέτησε τον τύπο προσαρμογής CS. Η βασική διαφορά στις διαστάσεις των δυο συστημάτων είναι το τμήμα του φακού ή φλάντζα, που βυθίζεται μέσα στην κάμερα.

Αρκετές κάμερες χρησιμοποιούν ένα μηχανισμό οπίσθιας εστίασης των φακών, ο οποίος επιτρέπει τη χρήση και των δύο τύπων προσαρμογής φακών. Σε αντίθεση με τις κάμερες τύπου CS, οι οποίες με την χρήση κατάλληλου μετατροπέα μπορούν να δεχτούν φακό προσαρμογής τύπου C, οι κάμερες που είναι σχεδιασμένες να λειτουργούν με φακό προσαρμογής τύπου C, δεν λειτουργούν με φακό προσαρμογής τύπου CS. Οι φακοί με τύπο προσαρμογής τύπου CS συνήθως είναι φτηνότεροι.

• C-mount: Η απόσταση φακού αισθητήρα είναι 17,526mm
• CS-mount: Η απόσταση φακού αισθητήρα είναι 12,5mm

Οι αισθητήρες εικόνας (CCD Image Sensors) είναι διαθέσιμοι σε διάφορα μεγέθη όπως το 2/3", το 1/2", το 1/3" και το 1/4". Οι φακοί κατασκευάζονται ώστε να ταιριάζουν πάνω τους. Είναι σημαντικό να διαλέξουμε το σωστό φακό για την κάμερα. Ένας φακός που είναι φτιαγμένος για 1/2" αισθητήρα θα ταιριάξει με το 1/2", το 1/3" και το 1/4" αισθητήρων, αλλά όχι με 2/3" αισθητήρα. Αν προσαρμοστεί ένας φακός, φτιαγμένος για μικρότερο αισθητήρα από ότι φοράει η κάμερα, θα έχουμε μαύρες γωνίες στο πλαίσιο. Στην αντίθετη περίπτωση, η γωνία λήψης μικραίνει από την πραγματική γωνία λήψης του φακού και ένα μεγάλο κομμάτι από το επιθυμητό πλάνο βγαίνει εκτός.

Τύποι φακών

• Φακός με σταθερό εστιακό μήκος (Fixed Focal): Οι φακοί που έχουν σταθερό μήκος είναι συνήθως πιο οικονομικοί από αυτούς με μεταβλητό. Βέβαια αυτό έχει και τις επιπτώσεις του, καθώς όταν το εστιακό μήκος είναι σταθερό, σταθερό θα είναι και το πεδίο παρατήρησης. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να γίνουν ακριβείς υπολογισμοί για να επιλεγεί σωστά ένας φακός για μια δεδομένη εφαρμογή. Μια αλλαγή στις απαιτήσεις της εφαρμογής συχνά καταλήγει στην αλλαγή του φακού.
• Φακός με μεταβλητό εστιακό μήκος (Vari Focal): Είναι στην ουσία φακοί με χειροκίνητο zoom. Παρά το γεγονός ότι είναι περισσότερο δαπανηροί, οι φακοί με μεταβλητό εστιακό μήκος είναι ευκολότεροι στη χρήση, τη ρύθμιση και την αλλαγή. Είναι απλούστερο να πάρετε το σωστό πεδίο παρατήρησης μιας εικόνας όταν είναι δυνατόν να μεταβάλετε το εστιακό μήκος και συνεπώς τη γωνία παρατήρησης του φακού. Το μεταβλητό εστιακό μήκος δεν πρέπει να συγχέεται με τους φακούς zoom, οι οποίοι έχουν μια μεγαλύτερη περιοχή ρύθμισης.
• Φακός ζούμ (zoom lens): Οι φακοί zoom είναι το επόμενο βήμα μετά τους φακούς μεταβλητού εστιακού μήκους και προσφέρουν τη μεγαλύτερη λειτουργικότητα. Μπορούν να είναι ρυθμιζόμενοι συνεχώς σε όλη την περιοχή τους, για να μεταβάλλουν το εστιακό μήκος και το πεδίο παρατήρησης, ενώ είναι συνήθως τηλεχειριζόμενοι.

Ίριδα φακών (Iris)

Όταν ένας αισθητήρας CCD εκτεθεί σε μεγάλη ποσότητα φωτός, η εικόνα θα φαίνεται σαν ξεπλυμένη. Όταν μικρή ποσότητα φωτός προσπέσει στον αισθητήρα CCD, το αποτέλεσμα θα είναι η εικόνα να φαίνεται σκοτεινή, με αποτέλεσμα να χάνεται η λεπτομέρεια, ειδικότερα στις σκιερές περιοχές της. Ακριβώς για αυτό οι φακοί χρησιμοποιούν την ίριδα, η οποία είναι σε θέση να ελέγξει την ποσότητα του φωτός που πέφτει στον αισθητήρα. Η ίριδα αποτελείται από έναν αριθμό λεπτών μεταλλικών πλακών, οι οποίες είναι τοποθετημένες με τρόπο τέτοιο ώστε να παράγουν ένα κυκλικό άνοιγμα στο κέντρο τους. Αυτό το άνοιγμα, που αποκαλείται ίριδα ή διάφραγμα της ίριδας, μπορεί να γίνει μικρότερο ή μεγαλύτερο, συνήθως σε σταθερά βήματα, που καλούνται f-stops. Επίσης για να ελέγχεται η ποσότητα του φωτός η οποία εισέρχεται στον φακό, η ίριδα έχει μια δευτερεύουσα λειτουργία στον έλεγχο του βάθους πεδίου. Οι φακοί μπορεί να διαθέτουν σταθερή, χειροκίνητη ή αυτόματα ρυθμιζόμενη ίριδα.

• Φακοί σταθερής ίριδας (fix-Iris): Οι φακοί σταθερής ίριδας δεν μπορούν να ρυθμιστούν για διαφορετικές συνθήκες φωτισμού. Αυτοί οι φακοί είναι κατάλληλοι περισσότερο για εσωτερικές συνθήκες φωτισμού, όπου το επίπεδο φωτός παραμένει σταθερό. Εντούτοις, η ηλεκτρονική ίριδα και η λειτουργία του ελέγχου αυτόματης απολαβής, μπορούν να καταστήσουν αυτόν τον φακό περισσότερο ευέλικτο στη χρήση.
• Φακοί χειροκίνητης ίριδας (manual-Iris): Οι φακοί χειροκίνητης ίριδας επιτρέπουν τη ρύθμιση της ίριδας από τον χρήστη, με αποτέλεσμα η κάμερα να μπορεί να αποδώσει ποιοτικά σε οποιεσδήποτε συνθήκες φωτισμού. Οι φακοί αυτοί δεν μπορούν να αντιδράσουν αυτόματα σε αλλαγές στο φωτισμό της εικόνας, για αυτό και στα συστήματα CCTV χρησιμοποιούνται ως κάμερες εσωτερικού χώρου, όπου ο φωτισμός του περιβάλλοντος παραμένει σταθερός. Και σε αυτή τη περίπτωση η ηλεκτρονική ίριδα και η λειτουργία του αυτόματου ελέγχου απολαβής, μπορούν να επιτρέψουν στους φακούς αυτούς να χρησιμοποιηθούν σε ένα μεγαλύτερο φάσμα εφαρμογών.
• Φακοί αυτόματης ίριδας (Auto-Iris): Για εξωτερικές συνθήκες φωτισμού, όπου ο φωτισμός της εικόνας αλλάζει συνεχώς, προτιμότερο είναι να χρησιμοποιηθεί ένας φακός ο οποίος να διαθέτει κάποιο μηχανισμό που να ρυθμίζει την ίριδα αυτόματα. Το άνοιγμα της ίριδας (διάφραγμα) ελέγχεται από την κάμερα και αλλάζει συνεχώς για να διατηρεί το βέλτιστο επίπεδο φωτισμού στον αισθητήρα CCD. Οι φακοί με αυτόματη ίριδα συνήθως εντάσσονται σε έναν ή περισσότερους τύπους: αυτόματη ίριδα (ΑΙ), άμεσης οδήγησης (DD) και γαλβανικής οδήγησης.

Το βάθος πεδίου μπορεί να ελεγχθεί από τη ρύθμιση της ίριδας στην κάμερα. Καθώς το διάφραγμα της ίριδας μειώνεται, το βάθος πεδίου θα είναι μεγαλύτερο, πράγμα που σημαίνει ότι περισσότερα αντικείμενα από κάθε πλευρά του σημείου εστίασης θα είναι καλύτερα εστιασμένα. Ένα μειονέκτημα που συνεπάγεται από την αύξηση του βάθους πεδίου είναι η μείωση της ποσότητας του φωτός που λαμβάνεται από την κάμερα, με αποτέλεσμα η εικόνα να είναι σκοτεινότερη. Το βάθος πεδίου εξαρτάται από το εστιακό μήκος του φακού. Οι ευρυγώνιοι φακοί (π.χ. αυτοί με μικρότερο εστιακό μήκος) θα έχουν ένα μεγαλύτερο βάθος πεδίου από τους τηλεφακούς. Το βάθος πεδίου είναι αντιστρόφως ανάλογο του εστιακού μήκους του φακού, με αποτέλεσμα όσο αυξάνει το εστιακό μήκος να μειώνεται το βάθος πεδίου.

Οι φακοί με αυτόματη ίριδα, λόγω της φύσης της κατασκευής τους, προκαλούν μεταβολές του βάθους πεδίου. Όταν ο χρήστης εστιάζει τον φακό στην κάμερα, πρέπει να είναι βέβαιος ότι η ίριδα του φακού είναι πλήρως ανοικτή. Στην περίπτωση που η ίριδα είναι κλειστή, το αυξημένο βάθος πεδίου μπορεί να δώσει μια εσφαλμένη εντύπωση στον χρήστη, ώστε να πιστεύει ότι ο φακός είναι σωστά εστιασμένος, ενώ στην πραγματικότητα δεν θα είναι. Αυτό μπορεί να εξακριβωθεί όταν ανοιχθεί η ίριδα του φακού και παρατηρηθεί η απώλεια της εστίασης.

Διαδικασία εστίασης

Κάθε φακός διαθέτει μία βίδα εστίασης, της οποίας το κύριο χαρακτηριστικό είναι ότι δεν έχει αρχή και τέλος (ατέρμονη). Περιστρέφοντας τη βίδα δεξιόστροφα ή αριστερόστροφα απομακρύνουμε ή πλησιάζουμε τον αισθητήρα CCD στον φακό. Για να επιτύχουμε τη σωστή ρύθμιση πρέπει να ακολουθήσουμε τα παρακάτω βήματα:

• Θέτουμε την απόσταση του φακού στο άπειρο.
• Τροφοδοτούμε με τάση την κάμερα και το μόνιτορ.
• Εστιάζουμε σε ένα αντικείμενο που βρίσκεται σε απόσταση 15 μέτρων.
• Περιστρέφουμε τη βίδα μέχρι να επιτύχουμε καθαρή εικόνα.

Κατά τη ρύθμιση αυτή η ίριδα του φακού πρέπει να είναι τελείως ανοικτή πριν ρυθμιστεί η οπίσθια εστίαση, έτσι ώστε το βάθος πεδίου να βρίσκεται στην ελάχιστη θέση και να μην εστιάζει ούτε στο ελάχιστο την εικόνα.

Εξαρτήματα στήριξης κάμερας (βάσεις)

Οι βάσεις στήριξης καμερών μπορούν να καλύψουν τις απαιτήσεις οποιασδήποτε εγκατάστασης, καθώς παρέχουν την δυνατότητα στήριξης απευθείας σε τοίχο ή οροφή αλλά και σε οποιαδήποτε άλλη επιφάνεια (γωνία, στύλος κ.τ.λ.), με την προσθήκη του αντίστοιχου προσαρμογέα. Όλες οι βάσεις παρέχουν την δυνατότητα για εσωτερική όδευση των
καλωδίων για τις προστατευτικές θήκες με τις οποίες είναι συμβατές. Έτσι εξασφαλίζεται, όχι μόνο η προστασία των καλωδίων από δολιοφθορά, αλλά και η καλύτερη αισθητική της εγκατάστασης.

Προστατευτικές θήκες καμερών

Οι προστατευτικές θήκες σχεδιάστηκαν για την μέγιστη προστασία των εικονοληπτών από ποικίλες περιβαλλοντολογικές συνθήκες, όπως υψηλή ή χαμηλή θερμοκρασία, υγρασία και σκόνη. Κατά τον σχεδιασμό τους ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην εργονομία, την ευκολία και την μείωση του χρόνου εγκατάστασης και συντήρησης. Για την κατασκευή πρέπει να χρησιμοποιούνται ανθεκτικά υλικά, όπως εξηλασμένο αλουμίνιο ή το νεότερο πρωτοποριακό Polycarbonate, που εξασφαλίζει υψηλή αντοχή και ελαφριά κατασκευή. Επίσης, για μεγαλύτερη ανθεκτικότητα θα πρέπει να βάφονται με ανθεκτική βαφή.

Υπέρυθροι προβολείς

Το σώμα-ψύκτρα αλουμινίου επιτρέπει την λειτουργία σε χαμηλή θερμοκρασία, αυξάνοντας τη μακροζωία των LEDs, ενώ το κρύσταλλο της πρόσοψης, κατασκευασμένο από ειδικό τεχνοπολυμερές υλικό, εξασφαλίζει τη μέγιστη απόδοση χωρίς απώλειες στον φωτισμό IR (διαφανές κρύσταλλο στα μοντέλα ορατού φωτισμού). Διατίθενται σε εκδόσεις high & low power, για υπέρυθρο φωτισμό 850nm ή 940nm (μη ορατό) ή ορατού λευκού φωτός για έγχρωμη εικόνα και το βράδυ, σε γωνίες κάλυψης 10°/30°/60°. Έχουν ενσωματωμένο ρυθμιζόμενο φωτοκύτταρο για αυτόματη ενεργοποίησή τους και είσοδο τηλεχειρισμού τους. Οι προβολείς είναι προστατευμένοι από ηλεκτροστατικές εκφορτίσεις, έχουν βαθμό προστασίας IP66/IP67 και τροφοδοτούνται με 12-24 VDC ή 24 VAC, έχοντας κατανάλωση 6-12 W.

Τροφοδοτικά καμερών

• CCD και CMOS: Είναι το αισθητήριο όργανο όρασης της κάμερας. Χάριν συντομίας τον λέμε απλά αισθητήρα. Στην επιφάνειά του αποτυπώνεται η εικόνα στην οποία εστιάζει ο φακός της κάμερας.
• Ανάλυση κάμερας: Είναι ο αριθμός των pixel του ccd της κάμερας. Δηλώνεται είτε σαν συνολικός αριθμός pixel (π.χ. 3 Megapixel), είτε σαν γινόμενο Πλάτος*Ύψος  (π.χ. 720pixel*576pixel).

• Εστιακό Μήκος: Είναι η απόσταση σε χιλιοστά (mm) μεταξύ του κέντρου το φακού και του αισθητήρα. Όσο μικρότερο το εστιακό μήκος του φακού, τόσο ευρύτερη η γωνία θέασης (και αντίστροφα). Στην πράξη λιγότερο ασχολούμαστε με το εστιακό μήκος και περισσότερο με το εύρος γωνίας.
• Εύρος Γωνίας: Είναι το οπτικό πεδίο της κάμερας σε μοίρες.
• TVL (TV Lines): Είναι η οριζόντια ανάλυση του αισθητήρα της κάμερας. Ο όρος συνήθως χρησιμοποιείται στις αναλογικές κάμερες. Από 600 TVL και πάνω θεωρείται υψηλή ανάλυση.
• LUX: Είναι η ευαισθησία του αισθητήρα της κάμερας σε χαμηλό φωτισμό. Για παράδειγμα σε μια νύχτα με πανσέληνο έχουμε λιγότερο από 0,5 lux. Άρα χωρίς τεχνητό φωτισμό, θα έπρεπε να έχουμε έναν αισθητήρα με μεγαλύτερη ευαισθησία (<0,3 lux) για να μπορέσουμε να διακρίνουμε κάτι. Πρακτικά όμως, το πρόβλημα αυτό λύνεται με τεχνητό φωτισμό που συνήθως είναι υπέρυθρος.
• Υπέρυθρα Led: Είναι led που συνήθως βρίσκονται περιμετρικά του φακού της κάμερας και εκπέμπουν υπέρυθρο φως για να φωτίζουν το σημείο που εστιάζει η κάμερα. Το φως αυτό δεν είναι ορατό από ανθρώπινο μάτι, αλλά ο αισθητήρας της κάμερας μπορεί να το δει καθαρά. Η απεικόνιση είναι μαυρόασπρη, αλλά σίγουρα είναι πολύ εντυπωσιακό να βλέπεις σε απόλυτο σκοτάδι.
• PTZ (Pan, Tilt, Zoom): Μια κάμερα αυτού του τύπου έχει τη δυνατότητα να περιστρέφεται και να μεγεθύνει το σημείο ενδιαφέροντος (zoom) με τηλεχειρισμό.
• Βαθμός στεγανότητας (π.χ. ΙΡ66): στις κάμερες εξωτερικού χώρου απαιτείται στεγανότητα για την αποφυγή της υγρασίας του περιβάλλοντος χώρου
• Τροφοδοσία: οι κάμερες τροφοδοτούνται με 12V DC ή 24V AC.

Μια συσκευή που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είναι ο πολυπλέκτης (Multiplexer) ο οποίος εξασφαλίζει την ταυτόχρονη απεικόνιση εικόνας από όλες τις κάμερες σε ένα Monitor. Ο Πολυπλέκτης επίσης μπορεί να καταγράψει όλες τις κάμερες του συστήματος σε ένα αποθηκευτικό χώρο. Οι κάμερες καταγράφονται διαδοχικά σε ένα υψηλό ποσοστό ταχύτητας.

Ένα πρότυπο σήμα βίντεο αποτελείται από 30 χωριστά πλαίσια κάθε δευτερόλεπτο (30 fps). Σε ένα σύστημα βίντεο που περιέχει π.χ 15 κάμερες, ο πολυπλέκτης επιλέγει δύο πλαίσια από κάθε κάμερα και τις καταγράφει σε ένα ενιαίο αποθηκευτικό χώρο. Οι περισσότεροι πολυπλέκτες περιέχουν σήμερα χαρακτηριστικά ανίχνευσης της κίνησης που επιτρέπει στο σύστημα να καταγράψει περισσότερα καρέ από κάμερες που δείχνουν κίνηση. Ο πολυπλέκτης το κάνει αυτό μέσω της ανακατανομής των καρέ από μια κάμερα στην άλλη, ανάλογα με τις ανάγκες. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα υψηλότερες ποιοτικές καταγραφές των σκηνών.

Σε εγκαταστάσεις που απαιτούνται πολλές κάμερες χρησιμοποιείται μία συσκευή που λέγεται Switcher (αυτόματος διακόπτης εναλλαγών) και εξασφαλίζει τη διαδοχική απεικόνιση της εικόνας από κάθε μία κάμερα στο Monitor. Ένα switcher επιτρέπει στους χρήστες να επιλέξουν την κάμερα που θέλουν να δούν πιέζοντας το κατάλληλο κουμπί. Ο χειριστής μπορεί να ρυθμίσει το χρονικό διάστημα που να παραμένει μια σκηνή στην οθόνη πριν αλλάξει αυτόματα στην επόμενη κάμερα. Αυτό επιτρέπει στους φορείς να κρατήσουν καρτέλες για πολλές κάμερες με μόνο μία οθόνη.

Η συσκευή Matrix κάνει συνδυασμούς πολλών καμερών με πολλά Monitors κατ’ επιλογήν, μέσω κατάλληλου προγραμματισμού. Ορισμένοι πολυπλέκτες έχουν την επιπλέον δυνατότητα να εντοπίζουν κίνηση μέσα σε προκαθορισμένα τμήματα του οπτικού πεδίου της κάμερας και μ’ αυτόν τον τρόπο να μεταδώσουν σήμα συναγερμού (Video Motion Detection).

Τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί η τεχνολογία video analytics όπου με την εφαρμογή ειδικού λογισμικού επεξεργασίας των εικόνων από τις κάμερες παρέχεται η δυνατότητα μικρομετρικού ελέγχου σε προεπιλεγμένες περιοχές του οπτικού πεδίου που καλύπτουν οι κάμερες.

Στους σταθμούς παρακολούθησης μπορούν ως οθόνες να χρησιμοποιούνται τηλεοράσεις ή οθόνες υπολογιστών υψηλής ανάλυσης. Υπάρχουν διάφορα είδη οθόνων παρακολούθησης εικόνων (monitor), όπως είναι οι απλές οθόνες τύπου CRT, οθόνες TFT/ LCD, touch οθόνες, κτλ. Οι περισσότερες οθόνες CCTV έχουν σχεδιαστεί αποκλειστικά για
βιομηχανικές εφαρμογές και συνεπώς δεν περιλαμβάνουν ενσωματωμένο δέκτη τηλεόρασης. Ως εκ τούτου, δεν μπορούν να λαμβάνουν προγράμματα τηλεοπτικά.