

Η κεντρική μονάδα ελέγχου αποτελεί βασικό στοιχείο ενός συστήματος συναγερμού, μια και σε αυτή συνδέονται (ενσύρματα ή ασύρματα), όλες οι περιφερειακές συσκευές, ενός ολοκληρωμένου συστήματος. Σκοπός της είναι να λαμβάνει τα σήματα από τους αισθητήρες, που έχουν τοποθετηθεί σε όλες τις ζώνες της εγκατάστασης, να τα επεξεργάζεται, να τα καταγράφει και στη συνέχεια να ενεργοποιεί την ανάλογη έξοδο (ηχητική ειδοποίηση και προώθηση τηλεφωνικού σήματος). Πρέπει βέβαια να σημειωθεί ότι κάθε τύπος συστήματος, έχει τις δικές του προδιαγραφές και προσφέρει ποικίλες δυνατότητες, ανάλογα με τον προγραμματισμό που θα δεχθεί, από τον τεχνικό που θα το εγκαταστήσει. Παρόλη τη ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας και την παροχή ολοένα και πιο σύγχρονων και πολύπλοκων συστημάτων, η αρχή λειτουργίας των κεντρικών μονάδων είναι σχεδόν ίδια σε όλα τα μοντέλα.
Μια κεντρική μονάδα αποτελείται από ένα σιδερένιο ή πλαστικό κουτί, μέσα στο οποίο τοποθετούνται:
- η πλακέτα της κεντρικής μονάδας συναγερμού
- ένας μετασχηματιστής 15-17V ac
- μια μπαταρία 12V/7Ah (για να έχουμε παροχή τάσης, ακόμα και όταν η τροφοδοσία δικτύου διακοπεί).
Η διακοπή παροχής τάσης 220V μπορεί να είναι τυχαία (από μια διακοπή της Δ.Ε.Η) ή εσκεμμένη (στην προσπάθεια των διαρρηκτών να απενεργοποιήσουν τον συναγερμό). Όπως όλες οι ηλεκτρονικές συσκευές που περιλαμβάνουν ολοκληρωμένα κυκλώματα, έτσι και οι κεντρικές μονάδες συναγερμών, τροφοδοτούνται από χαμηλή τάση 12V και για το λόγο αυτό χρησιμοποιείται ο μετασχηματιστής υποβιβασμού.
Βασικό χαρακτηριστικό των κεντρικών μονάδων συναγερμού είναι ο αριθμός των ζωνών που διαθέτουν. Υπάρχουν κεντρικές μονάδες με 4, 8, 12, 16, 24 ή 48 ζώνες. Μπορεί να χρησιμοποιηθούν ξεχωριστές μονάδες επέκτασης ζωνών (ενσύρματες ή ασύρματες).
Κάθε κεντρική μονάδα έχει ένα ειδικό κύκλωμα, με τη βοήθεια του οποίου μπορεί να στέλνει κωδικοποιημένα σήματα μέσω τηλεφωνικών γραμμών, σε Κέντρο Λήψης Σημάτων. Το κύκλωμα αυτό ονομάζεται κωδικοποιητής.

Λόγω του καθημερινού κατακλυσμού της αγοράς με νέα μοντέλα συστημάτων συναγερμών, είμαστε υποχρεωμένοι να θέσουμε κάποια κριτήρια για την επιλογή και αγορά μιας κεντρικής μονάδας, η οποία πρέπει να διαθέτει κάποια ελάχιστα βασικά χαρακτηριστικά. Με τη μέθοδο αυτή και γνωρίζοντας τις ανάγκες του ιδιοκτήτη, θα μπορέσουμε να απορρίψουμε κάποιες και να επιλέξουμε μια κεντρική μονάδα που να μπορεί να ανταποκριθεί στις τυπικές προδιαγραφές ενός αξιόπιστου συστήματος συναγερμού. Τα κριτήρια είναι:
- το τροφοδοτικό της μονάδας (σύστημα υποβιβασμού τάσης, ανόρθωση εναλλασσόμενης τάσης και εξομάλυνσής της) θα πρέπει να είναι κατασκευασμένο έτσι ώστε να αντέχει ρεύμα τουλάχιστον 2 Α, προκειμένου η διαχείριση των περιφερειακών συσκευών-φορτίων να μην παρουσιάζει πρόβλημα.
- Απαραίτητη είναι η ανεξάρτητη τροφοδοσία της κεντρικής μονάδας του συστήματος. Η παροχή γίνεται μέσω του δικτύου της Δ.Ε.Η, με τάση τιμής 230V. Η ανεξαρτητοποίηση του συστήματος συναγερμού από άλλα φορτία της ηλεκτρικής εγκατάστασης (με ξεχωριστή ασφάλεια στον κεντρικό ηλεκτρικό πίνακα) μας δίνει το πλεονέκτημα της ελαχιστοποίησης της πιθανότητας να τεθεί το σύστημά μας εκτός λειτουργίας λόγω βλάβης κάποιου άλλου φορτίου.
- Η ρύθμιση χρονοκαθυστέρησης ενεργοποίησης και απενεργοποίησης ενός συστήματος συναγερμού κρίνεται απαραίτητη. Ο χρήστης θα πρέπει να έχει το χρονικό περιθώριο μετά την ενεργοποίηση του συναγερμού (κατά την έξοδό του από τον φυλασσόμενο χώρο), να εξέλθει από τον χώρο, πριν να ενεργοποιηθούν και να τον εντοπίσουν οι αισθητήρες. Το ίδιο θα πρέπει να συμβαίνει και κατά την είσοδο του χρήστη. Στην περίπτωση μη ύπαρξης χρονοκαθυστέρησης, κάθε φορά που θα εισέρχεται ή εξέρχεται ο ιδιοκτήτης του φυλασσόμενου χώρου, ο συναγερμός θα τον αντιλαμβάνεται ως απειλή και θα ηχεί.
- Η ευκρινής ένδειξη της κατάστασης φόρτισης των εφεδρικών μπαταριών του συστήματος, είναι βασική. Πολλά μοντέλα της αγοράς διαθέτουν πέραν της φωτεινής ένδειξης και προειδοποίηση στην οθόνη της μονάδας ή ακόμα και ηχητικό σήμα ότι οι μπαταρίες χρήζουν αντικατάσταση.
- Μια σύγχρονη κεντρική μονάδα θα πρέπει να υποστηρίζει τουλάχιστον τέσσερις ζώνες ελέγχου, ώστε να καλύπτει επαρκώς τον φυλασσόμενο χώρο.
Τα παραπάνω κριτήρια επιλογής κεντρικής μονάδας, είναι ενδεικτικά. Υπάρχει πληθώρα μηχανημάτων στην αγορά που μπορούν να καλύψουν τις απαιτήσεις κάθε ενδιαφερόμενου. Δεν θα πρέπει να παραβλέπουμε πως κάθε εγκατάσταση συστήματος ασφαλείας έχει ιδιαιτερότητες οι οποίες θα πρέπει να εντοπίζονται από τον εγκαταστάτη, να
συζητιούνται με τον ιδιοκτήτη και να επιλέγεται το καταλληλότερο σύστημα για κάθε περίπτωση.

Κάθε εγκατάσταση συστήματος συναγερμού ξεκινά από τον εντοπισμό του σημείου στο οποίο θα τοποθετηθεί το κουτί της κεντρικής μονάδας. Προσπαθούμε να εντοπίσουμε μια θέση η οποία να βρίσκεται σε κάποιο κεντρικό σημείο του χώρου, για να μην έχουμε μεγάλες διαδρομές καλωδίων. Κατά προτίμηση το κουτί της κεντρικής μονάδας πρέπει να είναι αθέατο. Μπορούμε να το τοποθετήσουμε μέσα σε πατάρι ή σε εντοιχισμένο ερμάριο, αρκεί να αερίζεται επαρκώς. Αν δεν υπάρχει κρυφός χώρος τοποθετούμε το κουτί, σε κάποιο εσωτερικό τοίχο, όσο γίνεται πιο ψηλά. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να είναι δυνατή η πρόσβαση του τεχνικού, τόσο για την πραγματοποίηση της εγκατάστασης, όσο και για την αλλαγή της μπαταρίας, που θα απαιτείται περιοδικά. Η κεντρική μονάδα πρέπει να τοποθετείται (προφανώς) σε εσωτερικούς χώρους, μακριά από υγρασία, από σκόνη και από πηγές θερμότητας.
Στο σημείο που βρίσκεται η κεντρική μονάδα πρέπει να υπάρχει παροχή ηλεκτρικού ρεύματος. Δεν χρησιμοποιούμε ποτέ πρίζα, αλλά η σύνδεση γίνεται σε κάποιο κουτί διακλάδωσης. Η καλύτερη λύση (για την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος) είναι η ύπαρξη ξεχωριστής γραμμής από τον ηλεκτρικό πίνακα με ξεχωριστή ασφάλεια 10Α ή μεγαλύτερη, ανάλογα με το μέγεθος της κεντρικής μονάδας.
Αν το σύστημα συναγερμού πρόκειται να συνδεθεί με κέντρο λήψης σημάτων, τότε πρέπει, στην κεντρική μονάδα να συνδεθεί και τηλεφωνική γραμμή. Στην περίπτωση αυτή, η τηλεφωνική γραμμή πρώτα οδηγείται στην πλακέτα την κεντρικής μονάδας και μετά μοιράζεται στις τηλεφωνικές συσκευές.


Η πλακέτα της κεντρικής μονάδας περιέχει όλα τα απαραίτητα για τη λειτουργία της ηλεκτρονικά κυκλώματα. Κυρίαρχο εξάρτημα είναι ο μικροελεγκτής, ο οποίος επεξεργάζεται τα σήματα από τους αισθητήρες και δέχεται εντολές από το πληκτρολόγιο, ενώ παράγει τα ανάλογα σήματα ελέγχου, προς τις σειρήνες και τον κωδικοποιητή. Ο κωδικοποιητής δεν αποτελεί ξεχωριστό κύκλωμα, αλλά υλοποιείται μέσα στον μικροελεγκτή. Ένα από τα βασικά τμήματα του κυκλώματος συναγερμού είναι το τροφοδοτικό, το οποίο παρέχει την απαιτούμενη συνεχή τάση, τόσο για την κεντρική πλακέτα, όσο και για τους αισθητήρες, που χρειάζονται τάση τροφοδοσίας.
Πάνω στην πλακέτα υπάρχουν τα ρελέ για τη διέγερση της εξωτερικής σειρήνας και των τηλεφωνικών κλήσεων. Συνήθως, πάνω στις πλακέτες υπάρχουν και δύο led: το ένα ανάβει όσο χρόνο διαρκεί η φόρτιση της μπαταρίας και το άλλο όταν γίνεται προγραμματισμός εξ’ αποστάσεως (download) ή κατά τη διάρκεια επικοινωνίας της κεντρικής μονάδας με το κέντρο λήψης σημάτων. Τέλος, στην κάτω πλευρά της πλακέτας, υπάρχει η κλεμοσειρά για τη σύνδεση των καλωδίων.