Το BMS (Building Management Systems) είναι ένα σύστημα ελέγχου που εγκαθίσταται σε κτίρια, για να εποπτεύει και να ελέγχει όλα τα ηλεκτρομηχανολογικά συστήματα ενός κτιρίου: Τέτοια συστήματα είναι:
- Ψύξη
- Θέρμανση
- Εξαερισμός
- Φωτισμός
- Συστήματα Ενέργειας
Οι επιδιωκόμενοι στόχοι με την τοποθέτηση ενός τέτοιου συστήματος, είναι ξεκάθαροι και προκαθορισμένοι:
- η βέλτιστη λειτουργία των εγκαταστάσεων
- η μείωση της σπατάλης ενέργειας
- η δημιουργία ιδανικών συνθηκών διαβίωσης
- οι ευεργετικές συνέπειες στο περιβάλλον
- η μείωση του κόστους λειτουργίας του κτιρίου
Από τι αποτελείται όμως ένα τέτοιο σύστημα; Σε γενικές γραμμές δεν διαφέρει από τα συστήματα που αναλύσαμε έως τώρα. Διαθέτει μια κεντρική μονάδα ελέγχου που σε αυτή είναι διασυνδεδεμένα όλα τα αισθητήρια που είναι τοποθετημένα στο κτίριο. Μέσω αυτών των αισθητηρίων, μας παρέχονται πληροφορίες και βάση του προγράμματος και των παραμέτρων που έχουμε προκαθορίσει, δίνονται οι ανάλογες εντολές και έχουμε το αποτέλεσμα που επιθυμούμε. Κωδικοποιώντας την παραπάνω περιγραφή, μπορούμε να πούμε ότι τα συστήματα διαχείρισης κτιρίων, περιλαμβάνουν συστήματα ελέγχου βασισμένα στην τεχνολογία των μικροεπεξεργαστών για έλεγχο κτιριακών εγκαταστάσεων. Μέσω των επεξεργαστών αυτών γίνεται έλεγχος και διαχείριση της λειτουργίας των εγκαταστάσεων.
Τέλος, όλα τα δεδομένα και τα αποτελέσματα της διαχείρισης εμφανίζονται σε μία κεντρική απεικόνιση σε Η/Υ, που διαθέτει εξειδικευμένα προγράμματα οπτικοποίησης, συμβατά με το εγκατεστημένο σύστημα. Το BMS αποτελείται από Software και Hardware και χρησιμοποιεί ανοιχτά πρωτόκολλα, όπως BACnet, Lon, Modbus.
Το BMS συνήθως χρησιμοποιείται σε μεγάλα κτίρια. Άλλωστε, η εγκατάσταση ενός τέτοιου συστήματος σε μία μονοκατοικία θα ήταν περιττή, μια και η κατανάλωση ηλεκτρικού, καυσίμου, κλπ, είναι σχετικά μικρή και ελεγχόμενη. Για τον λόγο αυτό, συστήματα διαχείρισης κτιρίων συναντάμε σε χώρους, όπως:
- Ξενοδοχεία
- Κτίρια Γραφείων
- Νοσοκομεία
- Εκθεσιακοί Χώροι, Δημόσια Κτίρια
- Εκπαιδευτικά Ιδρύματα
- Συγκροτήματα κατοικιών
Η βασική λειτουργία τους είναι να ελέγχουν ηλεκτρομηχανολογικά στοιχεία, όπως Συστήματα Θέρμανσης/Ψύξης/Αερισμού (Λέβητες, Ψύκτες – Αντλίες θερμότητας, Κυκλοφορητές, Κλιματιστικές Μονάδες, Ανεμιστήρες, Αντλιοστάσια, Ηλεκτρικές εγκαταστάσεις, Εσωτερικό/Εξωτερικό Φωτισμό). Επιπροσθέτως, το σύστημα είναι υπεύθυνο να διαχειρίζεται τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος στο εσωτερικό του κτιρίου, το επίπεδο διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και την υγρασία ενός κτιρίου. Τα περισσότερα BMS συστήματα ελέγχουν την παραγωγή θέρμανσης και ψύξης, διαχειρίζονται τα συστήματα που διανέμουν τον αέρα παντού μέσα στο κτίριο και τοπικά ελέγχουν τη μείξη θερμού και ψυχρού αέρα για να επιτύχουν την κατάλληλη θερμοκρασία κάθε χώρου. Επίσης, ελέγχουν τη στάθμη ανθρώπινης παραγωγής CO2, αναμειγνύοντας εξωτερικό καθαρό αέρα με τον εσωτερικό του κτιρίου και ανεβάζοντας τη στάθμη του CO2 χωρίς να υπάρχουν σοβαρές απώλειες θέρμανσης/ψύξης.
Όλοι οι έλεγχοι και οι χειρισμοί που αναφέραμε, δεν θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν χωρίς τη συμβολή των αισθητήρων που είναι τοποθετημένοι σε όλο το κτίριο. Οι Η/Μ εγκαταστάσεις ενός συγκροτήματος που ελέγχονται κεντρικά από εξελιγμένο σύστημα ελέγχου (BMS), εξυπηρετούν μεταξύ άλλων τις εξής ανάγκες και σκοπούς:
- Εξοικονόμηση ενέργειας με μεθόδους όπως η χρήση χρονοπρογραμμάτων και η κατά συνθήκη λειτουργία ή η περιοδική απενεργοποίηση των ενεργοβόρων τμημάτων της εγκατάστασης.
- Κεντρική διαχείριση (management) και πλήρης εποπτεία (monitoring) της συνολικής εγκατάστασης από την οθόνη ενός και μόνο υπολογιστή.
- Έγκαιρη διάγνωση ή και πρόγνωση βλαβών και φθορών του εξοπλισμού της εγκατάστασης.
- Αυξημένη ευελιξία σε μια ενδεχόμενη επέκταση ή διαφοροποίηση της εγκατάστασης, αναφορικά με τον χρόνο, αλλά και το κόστος διεκπεραίωσης.
- Αυτοματοποίηση των διαφόρων λειτουργιών και διεργασιών. Έτσι, μειώνεται η ανάγκη ενασχόλησης ή επέμβασης στο σύστημα από την πλευρά των χρηστών του κτιρίου.
Τα μέρη τα οποία αποτελείται ένα σύστημα BMS είναι:
- αισθητήρες BMS
- όργανα αυτοματισμού
- Ελεγκτές
- Κεντρικός Σταθμός Παρακολούθησης