Ενθάρρυνση ή έπαινος; Αναθρέψτε ανεξάρτητα παιδιά γεμάτα αυτοπεποίθηση

Αξιολόγηση Χρήστη:  / 0

Το παιδί χρειάζεται την ενθάρρυνση όπως το φυτό χρειάζεται ήλιο και νερό. Δυστυχώς εκείνα τα παιδιά που την χρειάζονται περισσότερο, την έχουν λιγότερο γιατί συμπεριφέρονται με τέτοιο τρόπο που η αντίδρασή μας τα σπρώχνει ακόμα παραπέρα στην αποθάρρυνση και την ανταρσία.

Ρούντολφ Ντράικωρς*

Συχνά επαινούμε το παιδί μας για το παραμικρό γιατί -από τις σκόρπιες κουβέντες κάποιων παιδαγωγών και ψυχολόγων- αυτό έχουμε καταλάβει ότι πρέπει να κάνουμε. Ακόμα και το παραμικρό κατόρθωμα, ακολουθείτε από ένα 'μπράβο'. Παρ' ολ' αυτά τα παιδιά μας ούτε σίγουρα για τον εαυτό τους, ούτε ανεξάρτητα μοιάζουν. Αντίθετα, για κάθε τους κίνηση αποζητούν ένα βλέμμα, ένα νεύμα ικανοποίησης από εμάς. Τι κάνουμε λάθος; Η Οικογενειακή σύμβουλος Ερατώ Χατζημιχαλάκη λέει πως "αν ένα παιδί ζει μες στην ενθάρρυνση μαθαίνει να έχει εμπιστοσύνη. Ενθάρρυνση όμως δεν είναι ούτε τι λέμε, ούτε τι κάνουμε αλλά πώς κάνουμε αυτό που κάνουμε. Έπαινος και ενθάρρυνση δεν είναι το ίδιο. Ο έπαινος επαινεί τον πρωταγωνιστή ενώ η ενθάρρυνση την πράξη.

Ο έπαινος ενδέχεται να έχει ένα ενθαρρυντικό αποτέλεσμα σε μερικά παιδιά, δεν είναι λίγες όμως οι φορές που αποθαρρύνει και προκαλεί αγωνία και φόβο. Μερικά φτάνουν στο σημείο να εξαρτηθούν απ' αυτόν και να δουλεύουν αποκλειστικά για την αναγνώριση σε ολοένα αυξανόμενους ρυθμούς. Επιτυχία που συνοδεύεται από ειδικό έπαινο για το αποτέλεσμα μπορεί να φοβίσει το παιδί πως δεν θα μπορέσει να το επαναλάβει ποτέ πια.

Ένα παιδί που φέρεται άσχημα είναι ένα παιδί που έχει κακή εικόνα για τον εαυτό του. Η ενθάρρυνση είναι το εργαλείο για την ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης του παιδιού.

Ας ακολουθήσουμε λοιπόν κάποιες προτάσεις:

1. Βοηθήστε το παιδί να αναπτύξει το θάρρος να είναι ατελές

Είναι σημαντικό να μάθει να διδάσκεται από τα λάθη του και αυτό θα το καταφέρει αν μάθει να τα αναγνωρίζει. «Έκανες λοιπόν λάθος.... ας δούμε τι μπορείς να μάθεις από αυτό». Δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για ό,τι έχει γίνει ήδη. Ο άνθρωπος όμως μπορεί πάντα να κάνει κάτι για το μέλλον. Τα λάθη μπορούν να διδάξουν στο παιδί πολλά και θα μάθει πολλά αν δεν νιώσει δυσάρεστα επειδή έκανε ένα λάθος.

2. Να εργάζεστε για τη βελτίωση, όχι για την τελειότητα

«Βλέπω πως έχεις βελτίωση σε .....» Η ανάπτυξη και η βελτίωση είναι κάτι που θα έπρεπε να περιμένουμε από όλα τα παιδιά. Ίσως δεν βρίσκονται στο σημείο που θα θέλαμε εμείς αν όμως υπάρχει πρόοδος υπάρχει μικρότερη πιθανότητα για αποθάρρυνση. Αν μπορέσουν να δουν κάποια βελτίωση συνήθως θα εξακολουθήσουν την προσπάθεια.

3. Να επιδοκιμάζετε την προσπάθεια και όχι το αποτέλεσμα

«Μου αρέσει που προσπαθείς να συνέχισε... μην παραιτείσαι.» Όταν ένα παιδί προσπαθεί αλλά δεν πετυχαίνει, μια παρόμοια παρατήρηση μπορεί να βοηθήσει.

4. Να ξεχωρίζεται το δημιούργημα από τον δημιουργό του

Μπορούμε να αποδοκιμάσουμε μία πράξη του παιδιού αλλά όχι το παιδί. «Μου αρέσεις εσύ, δεν μου αρέσει όμως αυτό που κάνεις». Συχνά ένα παιδί που έχει κάνει ένα λάθος ή έχει φερθεί με άσχημο τρόπο νιώθει ότι δεν το αγαπούν. Έχει μεγάλη σημασία να ξεχωρίσουμε ανάμεσα στο παιδί και την συμπεριφορά του ανάμεσα στην πράξη και σε αυτόν που την έκανε.

5. Δείξτε την εμπιστοσύνη σας στο παιδί αλλά με ειλικρίνεια, γι' αυτό πρέπει πρώτα να μάθουμε να το εμπιστευόμαστε

«Επειδή σε ξέρω καλά έχω εμπιστοσύνη ότι θα τα καταφέρεις » Μόνον όταν κάποιος νιώθει ότι τον εμπιστεύονται (άρα αξίζει) μπορεί να αγωνιστεί για να πετύχει κάτι.

6. Μην παίρνετε το λάθος για αποτυχία

Συνήθως η αποτυχία κρύβει έλλειψη ικανότητας όχι έλλειψη δυνατότητας. Η αξία κάποιου δεν εξαρτάται από την επιτυχία του σε κάτι. «Ξέρω ότι μπορείς να προσπαθήσεις ξανά» εκείνοι που νομίζουν ότι πρέπει όλα να τα κάνουν τέλεια, συχνά φοβούνται να προσπαθήσουν κάτι καινούργιο μήπως κάνουν κάποιο λάθος ή αποτύχουν.

7. Να παρακινείτε και να καθοδηγείτε το παιδίαλλά μην προσπαθείτε να το παρασύρετε προς τα μπρος, αφήστε το να πορεύεται με τη δική του ταχύτητα.

8. Αναγνωρίστε στο παιδί την διαφορετικότητά του

Μπορεί να θέλετε να γίνει ίδιο με σας σε κάποιο θέμα εκείνο όμως μπορεί να μην θέλει τουλάχιστο αυτή την περίοδο.

9. Εντάξτε το παιδί μέσα στην ομάδα

Αντιμετωπίζοντάς το σαν κάτι ξεχωριστό του αυξάνεται την υπερβολική φιλοδοξία. Ένα υπερβολικά φιλόδοξο παιδί που δεν τα καταφέρνει να είναι ο πρώτος συνήθως μεταπηδά στην άλλη άκρη λέγοντας (υποσυνείδητα) «Αφού δεν μπορώ να είμαι ο πρώτος ας είμαι ο τελευταίος».

10. Δεν μπορούμε να διορθώσουμε τα λάθη ενός παιδιού αν πρώτα δεν αρχίσουμε να ανακαλύπτουμε τα θετικά του σημεία.

11. Μην προσπαθείτε να γιατρέψετε το τραυματισμένο «εγώ» του παιδιού αποθαρρύνοντας ή περιφρονώντας τους άλλους.

ΠΡΟΣΟΧΗ!

Στη προσπάθειά μας να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας θα έχουμε ήδη κάνει τη μισή δουλειά αν σταματήσουμε να τα αποθαρρύνουμε. Ας έχουμε κατά νου ότι η αποθάρρυνση είναι μεταδοτική.

• Μόλις εμφανισθεί η αποθάρρυνση και αρχίσει να αναπτύσσεται, διαστρεβλώνεται η προσωπικότητα.
• Η αποθάρρυνση μειώνει τον αυτοσεβασμό, καθιστά το παιδί ευάλωτο, δειλό, φοβισμένο και μειώνει την ψυχική αντοχή του.
• Η αποθάρρυνση οδηγεί το παιδί σε μια ηττοπαθή συμπεριφορά και το κατευθύνει στο να παράτα κάθε προσπάθεια ιδιαίτερα όταν έρθει αντιμέτωπο με οτιδήποτε του προκαλεί δυσκολία ή το φέρνει σε αμηχανία. Σε άλλες περιπτώσεις οδηγεί στην επανάσταση και στην παραβατική συμπεριφορά.
• Η αποθάρρυνση μεγαλώνει το αίσθημα κατωτερότητας που όλα τα ανθρώπινα πλάσματα δοκιμάζουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και συχνά οδηγεί στην εκδίκηση.

Λόγια ενθάρρυνσης

Φράσεις που δείχνουν παραδοχή

• Μου αρέσει ο τρόπος που το χειρίσθηκες!
• Μου αρέσει ο τρόπος που αντιμετωπίζεις το πρόβλημα!
• Χαίρομαι που σου αρέσει η μελέτη
• Χαίρομαι που ευχαριστήθηκες μ’ αυτό.
• Εφόσον δεν είσαι ικανοποιημένος τι νομίζεις ότι μπορείς να κάνεις ώστε να ικανοποιηθείς αρκετά;
• Φαίνεται ότι ευχαριστήθηκες μ’ αυτό.

Φράσεις που δείχνουν εμπιστοσύνη

• Επειδή σε ξέρω καλά, είμαι σίγουρη ότι θα τα καταφέρεις.
• Έχω εμπιστοσύνη στη κρίση σου.
• Είναι δύσκολο, είμαι όμως σίγουρη ότι θα το ξεπεράσεις.
• Θα βρεις μια λύση

Φράσεις που συγκεντρώνουν την προσοχή στη συνεισφορά

• Σ’ ευχαριστώ ήταν μεγάλη βοήθεια.
• Ήταν πολύ ωραίο εκ μέρους σου που νοιάστηκες για ….
• Χρειάζομαι τη βοήθειά σου για

Φράσεις που αναγνωρίζουν την προσπάθεια και τη βελτίωση

• Φαίνεται ότι κατέβαλες μεγάλη προσπάθεια γι’ αυτό.
• Φαίνεται ότι ξόδεψες πολλή ώρα για να βρεις μια λύση
• Βλέπω ότι προχωρείς καλά
• Κοίταξε πόση πρόοδο έχεις κάνει
• Έχεις μεγάλη βελτίωση στο …
• Ίσως πιστεύεις ότι δεν έφτασες ακόμα το στόχο σου. Κοίτα όμως πόσο πολύ έχεις προχωρήσει

Φράσεις που βοηθούν στις δυσκολίες

• Αφού οι άλλοι άνθρωποι μπορούν, μπορείς και συ
• Όλοι κάνουμε λάθη
• Κανένας δεν γεννιέται τέλειος
• Μαθαίνουμε από τα λάθη μας
• Η πρακτική μάς κάνει καλύτερους
• Κάνεις τα πράγματα να φαίνονται δυσκολότερα απ’ όσο είναι
• Με μια τσεκουριά δεν κόβεται το δένδρο
• Η Ρώμη δεν χτίστηκε σε μια μέρα
• Κάθε αρχή και δύσκολη
• Μην το βάζεις κάτω
• Μην αφήνεις το εαυτό σου ν’ απογοητευτεί
• Μπορείς να το κάνεις αν το θες πάρα πολύ
• Οι δυσκολίες έγιναν για να ξεπερνιούνται
• Όσο πιο δύσκολη είναι η προσπάθεια τόσο πιο πολύ κέρδος έχεις

Ξεχωρίστε τον έπαινο από την ενθάρρυνση

Η οικογενειακή σύμβουλος Ερατώ Χατζημιχαλάκη μας θυμίζει ότι οι γονείς πρέπει ν' αγαπάμε χωρίς όρους: "Δεν σ’ αγαπώ γι’ αυτό που έκανες ή γι’ αυτό που δεν έκανες. Σ’ αγαπώ γι’ αυτό που είσαι και αυτό δεν είναι διαπραγματεύσιμο με κανέναν και για κανέναν λόγο".

*Οι επίμονες έρευνες του Ρούντολφ Ντράικωρς στον τομέα της κοινωνικής ψυχιατρικής, τον οδήγησαν στην ίδρυση της πρώτης στον κόσμο Επιτροπής Διανοητικής Υγείας με έδρα την Αυστρία. Έδειξε ζωηρό ενδιαφέρον για τη διδασκαλία του Άλφρεντ Άντλερ και δεν άργησε να γίνει ο πιο στενός συνεργάτης του.  Εκτός από τη διδασκαλική και συγγραφική του δραστηριότητα, ο Ντράικωρς πρωτοστάτησε στην ίδρυση συμβουλευτικών σταθμών για τους γονείς και υπήρξε από τους θεμελιωτές της ιδέας για τις ομαδικές συζητήσεις στην τάξη και του οικογενειακού συμβουλίου στο σπίτι.

Ερατώ Χατζημιχαλάκη

Οικογενειακής Σύμβουλος

Ομηρείου 4, Νέα Σμύρνη

τηλ. 210 9330908

κιν. 6945868601

Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

www.allazo.gr

• < Προηγούμενο
• Επόμενο >