ΚΕΙΜΕΝΑ ΑΠΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ
ΚΕΦ. 82:
Στο κεφάλαιο αυτό ο Θουκυδίδης αναφέρει ότι μετά τον εμφύλιο πόλεμο που ξέσπασε στην Κέρκυρα, ακολούθησαν εμφύλιοι πόλεμοι και σε άλλες πόλεις, οι παρατάξεις των οποίων καλούσαν Αθηναίους και Λακεδαιμονίους για ενίσχυση δημοκρατικών και ολιγαρχικών αντίστοιχα. Ο πόλεμος αλλοίωσε το νόηματων λέξεων ανάλογα με τα συμφέροντα των παρατάξεων. Η παράλογη τόλμη θεωρήθηκε ανδρεία και η διστακτικότητα δειλία. Ο καθένας προσπαθούσε να ξεπεράσει τον αντίπαλο στην πονηριά και να τον αιφνιδιάσει Βιαιοπραγώντας. Οι πολίτες αποδεικνύονταν επίορκες ανάλογα με τη δύναμη τους έναντι των πολιτικών τους αντιπάλων. Αιτία των εμφυλίων πολέμων ήταν η φιλαρχία. Οι επικρατούντες μιλούσαν για ισότητα αλλά έβαζαν πρώτα απ' όλα το προσωπικό κέρδος. Οι παρατάξεις έκρυβαν με ωραία λόγια τις παρανομίες τους θανατώνοντας τους μετριοπαθείς ως προδότες του αγώνα.
ΚΕΦ. 83:
Οι εμφύλιοι πόλεμοι έγιναν αιτία της εμφάνισης κάθε μορφής κακίας και της εξαφάνισης του ήθους. Υπήρχε μεγάλος ανταγωνισμός και δυσπιστία στις εγγυήσεις των αντιπάλων για ειρήνη. Όσοι δεν μπορούσαν να κάνουν διάλογο, δηλ. οι διανοητικά κατώτεροι, επικράτησαν με τη βία και όσοι περιφρονούσαν τους αντιπάλους τους προσπαθούσαν να επικρατήσουν με ραδιουργίες.
Στα κεφ. αυτά ο Θουκυδίδης αναφέρεται στα αίτια και τις συνέπειες όλων των εμφυλίων πολέμων. Αναπτύσσει την παθολογία (το σύνολο των προβλημάτων και των νοσηρών φαινομένων) του εμφύλιου πολέμου. Ολόκληρο το κείμενο παρουσιάζεται με γενική μορφή και ενεστώτα χρόνο. Με τον τρόπο αυτό γίνεται δοκίμιο για τα δεινά του πολέμου, σε κάθε ιστορική περίοδο. Οδηγείται σε διαχρονικές διαπιστώσεις για την επίδραση της βίας του πολέμου πάνω στα ήθη των ανθρώπων. Ο ιστορικός διαπιστώνει ότι όσο δεν αλλάζει η φύση του ανθρώπου συμφορές γίνονται και θα γίνονται πάντα.
Κεφ. 82
- Η γενίκευση, η επέκταση των εμφυλίων πολέμων στον ελληνικό χώρο ερμηνεύεται ως αποτέλεσμα ανάμειξης των δύο μεγάλων δυνάμεων στα εσωτερικά των πόλεων. Σε περιόδους πολέμου, οι άνθρωποι συνηθίζουν τη βία και μπορούν να φτάσουν σε μεγάλες ακρότητες.
- 2.Περιορίζει τις καθημερινές ανέσεις φέρνοντας στέρηση στους ανθρώπους και διαμορφώνει τον ψυχικό κόσμο πολλών. Σταδιακά η ανθρώπινη συμπεριφορά μεταβάλλεται, τα ήθη αλλοιώνονται, οι αξίες ανατρέπονται.
- Οι άνθρωποι, διεφθαρμένοι από τον πόλεμο, αλλοιώνουν τις έννοιες των λέξεων για να δικαιολογήσουν τις πράξεις τους. Διαστρεβλώνουν την καθημερινή σημασία των λέξεων και οι πραγματικές αξίες περιφρονούνται, ανατρέπονται.
- Καθώς όλοι πιστεύουν ότι θα πεθάνουν, κυριαρχεί η αδικία, αφού πιστεύουν ότι δε θα λογοδοτήσουν. Όρκοι, συμφωνίες, συνθήκες καταπατώνται. Ο πόλεμος διδάσκει στους κακούς πώς να γίνονται χειρότεροι και υπονομεύει τις ανθρώπινες σχέσεις.
- Στην πολιτική σκηνή επικρατούν οι μέτριοι και ασήμαντοι. Αυτό οδηγεί σε καθοδική τροχιά ολόκληρη την κοινωνία και τελικά σε παρακμή.
- Το κομματικό συμφέρον μπαίνει πάνω απ? όλα.
- Η κοινωνική συνοχή εξαφανίζεται και αυτό που συνδέει τους ανθρώπους είναι η κομματική αλληλεγγύη και πειθαρχία.
- Οι κομματικοί σχηματισμοί προωθούν με κάθε μέσο τα συμφέροντα των αρχηγών και μελών του κόμματος.
- Τα πολιτικά συνθήματα είναι απλά προσχήματα για την επικράτηση των κομμάτων.
- Η μετριοπάθεια οδηγεί στο θάνατο.
- Επικρατεί φανατισμός που γεννά το διχασμό και το μίσος.
Ο Θουκυδίδης αναφέρει ως κύριο αίτιο του πολέμου τη δίψα της εξουσίας που εδράζεται στην πλεονεξία και τη φιλοδοξία της ανθρώπινης φύσης.
Στις παρ. 6 και 7 αναφέρεται σε μια κόλαση πολιτικών παθών.
Με πολιτικό ρεαλισμό ο Θουκυδίδης στηλιτεύει τους πολιτικούς σχηματισμούς που τότε επικρατούσαν στις ελληνικές πόλεις, θεωρώντας και τους δημοκρατικούς και τους ολιγαρχικούς όμοια υπεύθυνους για την παρακμή και την πολιτική κατάπτωση.
Ερμηνευτικές Ερωτήσεις
1.Ο Θουκυδίδης στο παραπάνω απόσπασμα «φιλοσοφεί» παρουσιάζοντας τις απόψεις του για τις επιπτώσεις του πολέμου. Γιατί πιστεύει ότι οι παραπάνω επισημάνσεις έχουν διαχρονική αξία;
2.Ποια αιτία αναδεικνύεται ως η βασικότερη που ωθεί τους ανθρώπους σε πόλεμο; Να επιβεβαιώσετε με αναφορά στο κείμενο. Ποια άλλα αίτια κατά τη γνώμη σας ωθούν τους ανθρώπους να πολεμούν;