Αμφορέας τύπου Β ύψος 40,1 εκ, περίπου 540-520 π.Χ., Βοστόνη, mfa, 98.918 (επώνυμο αγγείο)

 

Στη μια πλευρά του αγγείου εικονίζεται το παιχνίδι της αιώρας. Τέσσερις άντρες περιβάλλουν μια γυναίκα που κάθεται σε αιώρα.

Στην άλλη πλευρά του αγγείου ένας θηλυκός φτερωτός δαίμονας ανάμεσα σε τρεις άντρες.

Η αιώρα στην αρχαία Αθήνα ήταν λατρευτικό έθιμο που σχετιζόταν κυρίως με τα Ανθεστήρια. Υπάρχουν βέβαια διάφορες εκδοχές.

 

Σύμφωνα με τον μύθο ο Διόνυσος επισκέφτηκε κάποτε τον Ικάριο, ο οποίος τον φιλοξένησε, χωρίς να ξέρει ότι είναι ο θεός. Ο Διόνυσος, για να τον ανταμείψει, του δίδαξε την καλλιέργεια του αμπελιού. Όταν ο Ικάριος έδωσε στους βοσκούς της περιοχής να πιουν για πρώτη φορά κρασί, αυτοί τον σκότωσαν. Η κόρη του Ικάριου Ηριγόνη έψαξε, βρήκε και έθαψε τον πατέρα της και στη συνέχεια κρεμάστηκε σ' ένα δέντρο, αφού πρώτα καταράστηκε τις κοπέλες. Πράγματι, πολλές κοπέλες άρχισαν να αυτοκτονούν. Οι Αθηναίοι με χρησμό που πήραν από το μαντείο, καθιέρωσαν μια γιορτή εξαγνισμού με αιώρα.

 

Σύμφωνα με άλλους μελετητές ο σκοπός της αιώρας είναι μαγικός, δηλαδή έχει στόχο την αύξηση της γονιμότητας των αγρών. Ο διονυσιακός χαρακτήρας της γιορτής φαίνεται από την ένταξή της στα Ανθεστήρια. Γι' αυτόν το  λόγο, σε πολλές παραστάσεις αιώρας επάνω στα αγγεία, τις κοπέλες τις κουνούν σάτυροι.

 

Άλλοι συσχετίζουν το έθιμο με τη λατρεία ενός χθόνιου Διονύσου, που είχε ως σκοπό τον εξαγνισμό των ψυχών.

Δες παρόμοια αγγεία από τον Ζωγράφο της Πηνελόπης και από τον Ζωγράφο του Λουτρού.

 

 

 

 

Πηγή: Βοστόνη, mfa