Υδρία κάλπις ύψος 18,5 εκ., 430 π.Χ., Berlin, Antikenmuseen, F2394

 

Στα αριστερά, μια γυναίκα που φοράει χιτώνα και σάκο, γέρνει προς τα μπρος για να σπρώξει ένα κορίτσι στην κούνια. Μια γιρλάντα κρέμεται πάνω από το κεφάλι της. Πίσω της υπάρχει ένα καλάθι.  Η ταλάντευση του κοριτσιού προς τα εμπρός κάνει τα μαλλιά και το χιτώνα της να κατευθύνονται προς τα πίσω. Ως κούνια  χρησιμοποιείται ένας δίφρος. Μπροστά βρίσκεται βυθισμένο στο έδαφος ένα μεγάλο με κοντό στόμιο αγγείο.

 

Η αιώρα στην αρχαία Αθήνα ήταν λατρευτικό έθιμο που σχετιζόταν κυρίως με τα Ανθεστήρια. Υπάρχουν βέβαια διάφορες εκδοχές.

 

Σύμφωνα με τον μύθο ο Διόνυσος επισκέφτηκε κάποτε τον Ικάριο, ο οποίος τον φιλοξένησε, χωρίς να ξέρει ότι είναι ο θεός. Ο Διόνυσος, για να τον ανταμείψει, του δίδαξε την καλλιέργεια του αμπελιού. Όταν ο Ικάριος έδωσε στους βοσκούς της περιοχής να πιουν για πρώτη φορά κρασί, αυτοί τον σκότωσαν. Η κόρη του Ικάριου Ηριγόνη έψαξε, βρήκε και έθαψε τον πατέρα της και στη συνέχεια κρεμάστηκε σ' ένα δέντρο, αφού πρώτα καταράστηκε τις κοπέλες. Πράγματι, πολλές κοπέλες άρχισαν να αυτοκτονούν. Οι Αθηναίοι με χρησμό που πήραν από το μαντείο, καθιέρωσαν μια γιορτή εξαγνισμού με αιώρα.

 

Σύμφωνα με άλλους μελετητές ο σκοπός της αιώρας είναι μαγικός, δηλαδή έχει στόχο την αύξηση της γονιμότητας των αγρών. Ο διονυσιακός χαρακτήρας της γιορτής φαίνεται από την ένταξή της στα Ανθεστήρια. Γι' αυτόν το  λόγο, σε πολλές παραστάσεις αιώρας επάνω στα αγγεία, τις κοπέλες τις κουνούν σάτυροι.

 

Άλλοι συσχετίζουν το έθιμο με τη λατρεία ενός χθόνιου Διονύσου, που είχε ως σκοπό τον εξαγνισμό των ψυχών.

Δες παρόμοια αγγεία από τον Ζωγράφο της Πηνελόπης και από τον Ζωγράφο της Αιώρας.

 

 

Πηγές: Classical Art Research Centre and the Beazley Archive , Perseus Βερολίνο, Antikenmuseen