Αμφορέας με λαιμό ύψος 39,6 εκ., διάμ. 24,9 εκ., περ. 550 π.Χ., Malibu, The J. Paul Getty Museum 96.AE.1
Περιμετρικά του αγγείου εικονίζεται για πρώτη φορά στην αγγειογραφία το ιλιαδικό επεισόδιο με τον Οδυσσέα και τον Διομήδη (Κ 474-497) που σκοτώνουν τον Ρήσο και του άνδρες του. Στην πρώτη εικόνα (α' πλευρά) ο Οδυσσέας (ΟDVΣΕVΣ) σκοτώνει έναν από τους άνδρες του Ρήσου. Στη δεύτερη εικόνα (β' πλευρά) ο Διομήδης (DIOMEDEΣ) σκοτώνει τον Ρήσο (ΗΡΕΣΟΣ). Γύρω γύρω εικονίζονται σκοτωμένοι και οι δώδεκα άνδρες του Ρήσου. Τα περίφημα άλογα εικονίζονται κάτω από τι λαβές (εικόνες 3 και 4) να είναι δεμένα σε δέντρα όπου είναι αφημένα και τα όπλα των κοιμώμενων.
Ιλιάδα ραψ. Κ, 474-497, μτφρ. Καζαντζάκη-Κακριδή
Στη μέση τους ο Ρήσος ύπνωνε, και τα γοργά φαριά του
πλάι του είχε δέσει, από το αμάξι του, στον κάτω κάτω γύρο.
Κι ως πρώτος ο Οδυσσέας τον ξέκρινε, τον δείχνει του Διομήδη:
«Διομήδη, τούτος είναι, κοίταξε, και τούτα τ' άλογά του·
γι' αυτά μας μίλησεν ο Δόλωνας, που έχουμε εμείς σκοτώσει.
Ομπρός, καιρός την αντρειοσύνη σου να δείξεις· δε σου πρέπει
έτσι με τ' άρματα ανωφέλευτος να στέκεις· τ' άτια λύσε,
για αρχίνα τη σφαγή, και τ' άλογα θα τα φροντίσω ατός μου.»
Αυτά είπε, κι η Αθηνά η γλαυκόματη τον γέμισε κουράγιο
κι έσφαζε ολόγυρα· και γόζουνταν ολούθε οι χτυπημένοι
απ' το σπαθί του· και κοκκίνιζε το χώμα από το γαίμα.
Πώς σε κοπάδια ξάφνου αφύλαχτα χιμίζει απάνω λιόντας,
γίδια για πρόβατα, και ρίχνεται κακιά γιομάτος λύσσα·
παρόμοια κι ο Διομήδης χύθηκε πα στους Θρακιώτες τότε,
κι έσφαξε δώδεκα· και πίσω του στεκόταν ο Οδυσσέας
ο μυαλωμένος, κι όποιον έσφαζε με το σπαθί του εκείνος,
απ' το ποδάρι αυτός τον άρπαζε και τον τραβούσε πέρα·
τι λόγιαζε στο νου τα ωριότριχα πως θα περνούσαν άτια
με δίχως κόπο, κι ουδέ θα 'νιωθαν τρομάρα δρασκελώντας
τόσα κουφάρια, τι ήταν άμαθα μαθές στα τέτοια ακόμα.
Μα σύντας ζύγωσε το ρήγα τους—και δώδεκα είχε ως τώρα
σκοτώσει Θράκες—τη μελόγλυκια ζωή μεμιάς του επήρε,
καθώς βογγούσε, τι τον παίδευε βαρύς βραχνάς τη νύχτα,
του Οινέα το αγγόνι, μες στον ύπνο του, που του 'στείλε η Παλλάδα.
Πηγή
Malibu, The J. Paul Getty Museum