ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΓΡΑΦΙΑ
Πρώιμη Κλασική Αγγειογραφία

Ζωγράφος των Νιοβιδών, Ο θάνατος των Νιοβιδών - Ο Ηρακλής και οι Αργοναύτες


 

Καλυκωτός Κρατήρας από το Ορβιέτο της Ετρουρίας. Ύψος 54 εκ., διάμετρος 55 εκ., 455-450 π.Χ., Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου G 341

 

Στην α' όψη του κρατήρα εικονίζεται ο θάνατος των Νιοβιδών, σκηνή από την οποία πήρε και το όνομά του ο ζωγράφος, ως ο ζωγράφος των Νιοβιδών.

Σύμφωνα με το μύθο η Νιόβη, έχοντας επτά αγόρια και επτά κορίτσια, ειρωνεύτηκε τη Λητώ που είχε μόνο δύο, τον Απόλλωνα και την Άρτεμη. Η "ύβρις" αυτή της Νιόβης της στοίχισε το θάνατο των παιδιών από τα παιδιά της Λητούς, κατόπιν εντολής της μητέρας του.

Στην παράσταση εικονίζονται ήδη δύο από τα παιδιά της Νιόβης να βρίσκονται πεσμένα στο έδαφος με τα βέλη των θεών να τους έχουν πάρει τη ζωή. Ένα τρίτο παιδί, λαβωμένο ήδη, τρέχει να ξεφύγει από το βέλος που ετοιμάζεται να ρίξει ο Απόλλωνας. Ανάμεσά τους εικονίζεται σχηματικά ένα δέντρο, συμβάλλοντας στην απόδοση του φυσικού περιβάλλοντος.  Το τέταρτο λαβωμένο παιδί βρίσκεται πίσω από την Άρτεμη, η οποία βγάζει από τη φαρέτρα της (γωρυτός)το επόμενο βέλος.

Εκτός από την ιδιαιτερότητα και σπανιότητα του θέματος, το αγγείο είναι ιδιαίτερα γνωστό από την εφαρμογή της τεχνικής του Πολυγνώτου του Θασίου και του Μίκωνος του Αθηναίου. Οι μορφές δεν είναι τοποθετημένες σ' ένα ύψος, αλλά αποδίδονται σε διαφορετικά επίπεδα, δίνοντας μια νέα αντίληψη για το χώρο. Οι γραμμές του εδάφους έχουν αποδοθεί με λευκό.

 

Ζωγρἀφος των Νιοβιδών

 

Στη β΄πλευρά του αγγείου εικονίζονται σύμφωνα με μια άποψη ο Ηρακλής και οι Αργοναύτες. Ο Ηρακλής με την Αθηνά βρίσκονται στο κέντρο της παράστασης. Για τις υπόλοιπες εννιά μορφές που βρίσκονται γύρω τους υπάρχουν πολλές και διαφορετικές απόψεις μεταξύ των μελετητών.

Σύμφωνα με τον John Boardman εικονίζονται θεοί και ήρωες πριν από τη μάχη του Μαραθώνα.

Όπως και στην α' όψη του αγγείου οι μορφές είναι τοποθετημένες σε διαφορετικά επίπεδα. Οι γραμμές του εδάφους έχουν αποδοθεί με λευκό.

 

Ζωγρἀφος των Νιοβιδών

 

Πηγές: Classical Art Research Centre and the Beazley Archive δεσμός, Perseus δεσμός, Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου δεσμός