Πληροφοριακά Στοιχεία

Γονική Κατηγορία: Κτηνοτροφία

Κατηγορία: Τα κοπαδιαστά

Δημοσιεύθηκε : Δευτέρα, 04 Μάιος 2015 17:41

Γράφτηκε από τον/την Super User

Εμφανίσεις: 1230

Τα κατσίκια 

Αν κάποιος θέλει να φάει κατσικάκι γεμιστό , ψητό με πατάτες ή ακομα και σούβλα δεν έχει παρά να έλθει στη Σαμοθράκη και μετά να μας πει αν υπάρχει άλλο μέρος στην Ελλάδα που μπορει να συναγωνιστεί την Σαμοθρακίτικη κουζίνα και ειδικά το κατσικάκι της. Ας τα πάρουμε ομως απο την αρχή. Η Σαμοθράκη σχεδόν έχει γίνει συνώνυμη με τα κατσικάκια της. Αν κάποιος έλθει στο νησί θα τα δεί παντού: Μέσα στο δρόμο να περπατάνε αμέριμνα:

Να σε κοιτάζουν αμέριμνα έως υποτιμητικά σαν να σκέφτονται:" Μπρε ποιος είναι εύτους η μούτσνους?"

Να είναι ανεβασμένα πάνω σε δέντρο για να βοσκήσουν και ειναι απορίας άξιο πως τα καταφέρνουν πιο καλά ακόμα και απο αιλουροειδή και σκαρφαλώνουν σε δέντρα και σε αποκρημνες πλαγιές

και σκαρφαλώνουν χρησιμοποιώντας ότι βρουν πρόχειρο καρέκλα ή αυτοκίνητο

 Μη σας ξεγελάει δεν ειναι πουλί. Είναι το περίφημο κατσικάκι της Σαμοθράκης που δεν το εμποδίζει τίποτα αν αποφασίσει να βοσκήσει. Μπορούμε να ξεχωρίσουμε σε τρία βασικά είδη:1)Τα οικόσιτα (γισούδες) που είναι αυτά που έχουν οι κάτοικοι στο σπίτι για να προμηθέυονται γάλα μαλλί και κρέας (τον Λαμπιργιάτ) είναι το αρσενικό κατσικάκι που το σφάζουν το Πάσχα 2)Τα κοπαδιαστά που είναι υπό την ειτήρηση του βοσκού και προμηθεύουν με γάλα μαλλί και κρέας την οικογένεια αλλά και με χρήματα αφού πουλάνε τα πλεονάζοντα κατσικάκια κυρίως το Πάσχα αλλά και το καλοκαίρι που έχει πολύ τουρισμό και το κατσικάκι είναι περιζήτητο στη Σαμοθράκη 3)Τα (άκουα που σημαίνει ακούρευτα.Είναι ιδιόκτητα αλλά ζουν στο βουνο και αναπαράγονται σχεδόν μόνα τους μακρυνοί απόγονοι του αγριοκάτσικου της Σαμοθράκης ισάξιο με το κρι-κρι της Κρήτης.Για να τα ξεχωρίζουν οι κιαχαγιάδες (βοσκοί) κάθε χρόνο στα γεννητούρια πηγαίνουν στο βουνό και με την έχοντας μαζί τον (γκντούρ) , ένα πολύ μεγάλο ραβδίαπο μηλιό, καθώς και εκπαιδευμένα σκυλιά , τα πιάνουν και κάνουν σημάδι στο αυτι, όπως εέιναι το κουκάδ, που θεωρείται σαν οικόσημο κάθε οικογενειας. Αξιζει να σημειωθεί πως το σημάδι θεωρείτι ιερό και είναι θεσμός στη Σαμοθράκη να μην πειράζουν τα ζώα που δεν έχουν το σημάδι της οικογένειας. Είναι άγραφος νόμος.Αν κάποιος πάει στο Ξηροπόταμο και στις Μακρυλιές θα δει τις ελιές να είναι τεραστίων διαστάσεων και πανύψηλες. Ο λόγος είναι τα κατσίκια. Για να μην τις φτάνουν και τις τρώνε , τις κλάδευαν απο χαμηλά με αποτέλεσμα να γίνονται πολύ ψηλές.Φυσικά πολλά ζώα σκαρφαλώνουν πάνω στα δέντρα και βοσκάνε. Αν κάποιος πάει προς την βόρεια πλευρά του νησιού θα δει μες τον δρόμο κοπάδια απο κατσίκια να τον διασχίζουν αμέριμνα. Θέλει προσοχή στην οδήγηση. Τα ζώα πάνε στην θάλασσα να "αρμυιισουν" δηλαδή να πιουν νερό της θάλασσας για να πάρουν τα άλατα που χρειάζονται. Απο τα κατσίκια παιρνουμε το μαλλί τους το κρέας τους το δερμα τους και το γάλα τους. Το μαλλί τα τελευταία χρόνια δεν έχει μεγάλη ζήτηση. Από το δέρμα τους φτιάχουμε τις περίφημες "βούλιες" που ειναι κυρίως δυο ειδών: "Ψουμόβλια" και "Τυόβλια" Βούλια ειναι ένα ταγάρι που γίνεται από το δέρμα του κατσικιου με κατάλληλη επεξεργασία και κρεμιέται στην πλάτη του κιαχαγιά.Εκει μέσα βάζανε το ψωμί τους και το προσφάι τους και ότι άλλο ήθελα να έχουν σαν "κμπάνια" Αυτή είναι η ψουμόβλια. Η τυόβλια έχει ακριβώς την ίδια κατασκευή αλλά είναι αεροστεγής και εκεί μέσα βαζανε το γάλα για μεταφορά ή ακόμα να το φτιάξουν  και τουλουμοτύρι. Η ίδια κατασκευή μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τη κατασκευή  γκάιντας ή τζαμπούνας αλλά το όργανο αυτό δε έχει ευδοκιμήσει στη Σαμοθράκη.  Από το γάλα τους φτιάχνεται το ονομαστό κατσικίσιο τυρί που όμοιό του δεν έχει πουθενά στην γεύση και στο αρωμά του. Το μυστικό είνα να πετύχεις καλό σφίξιμο στη "τσαντήλα".Πριν το αλατισουνε το γνωστό "απομουτσι" τρώγεται σαν φρούτο και επειδή δεν έχει σχεδον καθολου λιπαρα είναι πολυ υγιεινό. Όταν το θηλυκό κατσίκι είναι κάτω απο 2 ετών είναι η σβίσκα ενώ πάνω απο 2 ετη είναι η "γιαίγα" Το αρσενικό αντίστοιχα είναι η "σβισκούδς" και "η Τάαγους

Μπροστά πηγαίνει ο αρχηγός και πίσω παν οι σκύλοι. Δεν υπάρχει εμπόδιο για τα κατσίκια της Σαμοθράκης  Περνάνε σαν στρατιωτάκια ακόμα και μια πρόχειρη γεφυρούλα

Χρησιμοποιούν κάθε τρόπο για να σκαρφαλώσουν και να φάνε τα τρυφερά βλαστάρια. Για το λόγο αυτό χρειάζεται πολύ προσοχή που παρκάρουμε τα αυτοκίνητα. Ανεβαίνουν με πολύ ευκολία στον ουρανό και τελικά κάνουν και ζημιά στη λαμαρίνα  Σε κάποια σημεία έχει και πινακίδες που προειδοποιούν για τον κίνδυνο

Πηγή της φωτογραφίας κάτω δεξιά

• Προηγούμενο