Πληροφοριακά Στοιχεία

Γονική Κατηγορία: Κτηνοτροφία

Κατηγορία: Τα κοπαδιαστά

Δημοσιεύθηκε : Δευτέρα, 04 Μάιος 2015 19:06

Γράφτηκε από τον/την Super User

Εμφανίσεις: 1261

Τα πρόβατα

Τα πρόβατα ή τα (πάααατα) σύμφωνα με την τοπική διάλεκτο είναι το κατ εξοχήν μικρό ζώο της κτηνοτροφικής δραστηριότητας στη Σαμοθράκη Πρόκειται για (λιανουζό) μικρό ζώο που όμως έχει να δώσει πολλά στους κιαχαγιάδες του νησιού. Τα πρόβατα είναι ζώα κοπαδιού ενώ στο σπίτι σπανια θα έχουν γισούδκα πρόβατα. Εκεί προτιμάνε τις κατσίκες για πολλούς λόγους. Ετσι οι βοσκοί που εχουν προβατα πρέπει να έχουν μαντρια (τα στεγάδια) όπου θα πηγαίνουν να κλείνουν το βράδυ τα ζώα τους να τα αρμέξουν και να τα προφυλάξουν απο τα καιρικά φαινόμενα.

 Ανάλογα με την ηλικία τους και το φύλο τους έχουν και ειδικές ονομασίες που τηρούνται σχεδόν σε όλη την Ελλάδα. Μέχρι δυο μηνών τα λέμε αρνιά πάνω απο δυο μηνες και ώς ενός ένους είναι το ζυγούρι τα ώριμα αρσενικά τα λέμε κριάρια (κγιάρια) στην τοπικη διάλεκτο και τα θηλυκά ειναι προβατίνες ή (πααααατίνες) στα Σαμοθρακίτικα  Είναι μικρόσωμα και το σώμα τους καλύπτεται απο ένα απαλό τρίχωμα συνηθως λευκό Ζουν ως 15 χρόνια ανάλογα με τις εξωτερικές συνθήκες Σε αντίθεση με το κατσίκι το πρόβατα βόσκει χαμηλα επομένως δε προξενεί ζημιές στα δέντρα του νησιού Μόνο τη χλόη τρώει όλη μέρα Το βράδυ αναπάυεται και αναμασά την τροφή του. Συνήθως στο κοπάδι για κάθε 30 προβατίνες αντιστοιχεί ένα κριάρι Απο το πρόβατο παίρνουμε: Το γάλα  το κρέας και το μαλλί. Τα τελευταία χρόνιατο μαλλί δεν έχει μεγάλη ζήτηση. Από το κρέας φτιάχνουμε διάφορα  φαγητά όπως είναι; Το (γουργόβααααστου) είναι κρέας νερόβραστο που αφού βράσει ρίχνουμε ρύζι και γάλα και το φτιάχνουμε κυρίως στα κούρτα ( το κούρεμα των ζώων για αφαιρεσουμε το μαλλί)  που γίνεται κάθε καλοκαίρι. Μετά τα κουρτα ακολουθούσε μπανιο στη θάλασσα για να φύγει όλη η ακαθαρσία και τα τσιμπούρια. Εκέι που τα κάνουνε μπάνιο μαζέυονται χταπόδια στον "νοσπου" και μερικοί τα πιάνανε με τοχέρι. Λέω μερικοί γιατί συνήθως οι κιαχαγιάδες δεν έχουν καλή σχέση με τη θάλασσα.Τέλος το γάλα απο το οποίο φτιάχνουμε: Την περίφημη φέτα της Σαμοθράκης , αθότυου (μηζύθρα τοπική κατασκευής) κεφαλοτύρι τυρί στου τουλουμ  τουλουμοτύρι γιαούρτι και το πασιγνωστο ξυνόγαλο. Τα τυροκομικά προϊόντα είναι ολόκληρη τέχνη που θα αναλυθείε σε ειδικό κεφάλαιο της Σαμοθρακίτικης κουζίνας. Το αρνάκι της Σαμοθράκης είναι περιζήτητο δεν φτάνει όμως τη νοστιμιά στο κατσικάκι της Σαμοθράκης. Όλα τα προϊόντα απο το πρόβατο είναι πιο λιπαρά απο αυτά του κατσικιού. Τον χειμώνα που δε έχει χλόη ο κιαχαγιάς έχει τα πρόβατα μέσα στου στεγάδ και τα ταΐζει τριφύλλι ξηρό ή ακόμα και άχυρο που έχει αποθηκεύσει απο το καλοκαιρι.Τα ριχνει και καλαμπόκι και στάρι ακόμα και ξηρά σύκα. Στα σύκα θέλει πολύ προσοχή γιατί το πρόβατο τρώει πολλά και μετά δεν " ανεμαρκέται" που σημαίνει δεν μπορεί να ρευτεί για να τα μηρυκάσει και στο τέλος μπορεί να ψοφησει κιόλας. Στη Σαμοθράκη πολλές φορές οι κιαχαγιάδες ενώνουν τα κοπάδια τους και γίνονται (σντοοόόόφ) οπότε εκμεταλεύονται τα προϊόντα εκ περιτροπής. Μια μέρα ο ένας και μία ο άλλος.Το καλοκαίρι τα κοπάδια ειναι στις καλαμιές και βόσκουν ανενόχλητα. Τον χειμώνα όμως  την νύχτα  τα εχουν στα "στεγάδια" Είναι στεγασμέννοι χώροι σε ινδιάνικο στυλ με θάμνους και εκεί κοιμούνται τα πρόβατα.Τα  πιο ονομαστά στεγάδια ήταν: Σταααααχτούρ στα πεζούλια Τσαπατσανάδες στα Αλωνούδια στην Απάν Μεριά και αλλού. Οι κτηνοτρόφοι κυρίως κατάγονται απο τα Αλώνια τον Προφήτη Ηλία το Λάκωμα το Ξηροπόταμο ακόμα και απο την Χώρα και φυσικά σιαμέσα προς την Απάν Μεριά. Το κρέας  από ψωμομένο κριάρι είναι πεντανόστιμο αλλά κυρίως "γουργόβαααααστου" .Ομως το αρνάκι επειδή είναι λιπαρό είναι πολύ νόστιμο σε σούβλα αλλά και στον φούρνο με πατάτες.Θεωρώ πως το πιο νόστιμο κρέας όμως το έχει η αμνάδα που είναι κάτω απο 2 ετών και κυρίως αφού βράσει με νερό να φαγωθεί σκέτο με αλατάκι. Όπως σε όλη τη Ελλάδα έτσι και στη Σαμοθράκη το Πάσχα είθισται να  σουβλίζει η κάθε οικογένεια ένα αρνάκι που το μεγάλωνε στο σπίτι σαν οικόσιτο. Τα συναισθήματα ήταν ανάμικτα γιατί επί 4 μηνες είχες ένα άκακο και όμορφο ζωάκι στη αγκαλιά σου και ξαφνικά έπρεπε να του στερήσεις τη ζωή και να το φας. Τα χριστούγεννα στη Σαμοθράκη όταν φτιάχνανε τον γνωστό "καβουρμά" απο χοιρινό λιπαρό βάζανε μέσα και κομμάτια απο "ήμερο" και εννοούσαν απο πρόβατο ή κατσίκι. Το τυρί απο πρόβατα είναι πολύ πιο λιπαρό απο το κατσικίσιο όμως η μυζήθρα ( η αθότυους) ο πρόβειος είναι ασυναγώνιστος. Για την τυροκομία χρησιμοποιούν: Τα καρδάρια (δοχεία όπου βαζουν το γάλα) τα τυυυυβόλια που είναι καλαθακια απο βούρλα όπου βάζουν το τυρί που θα γίνει κεφαλοτύρι και πιο παλιά την τυυυόβλια

• Προηγούμενο
• Επόμενο